2. Refleksje na temat wartości ludzkiego życia.

Omów zagadnienie na podstawie Innego

świata Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również

wybrany kontekst.

„Inny świat” to rodzaj literatury wspomnieniowej łączącej elementy literatury pięknej i literatury

Faktu, a narratorem jest sam autor. Powieść ukazuje życie w sowieckich obozach pracy- łagrach.

 Wartość ludzkiego życia została wyceniona przez sowietów bardzo nisko.

 Przebywający zaś w łagrze więźniowie niczego nie cenią tak wysoko jak własnego życia.
 Katorżnicze warunki pracy, minimalna porcja jedzenia oraz obojętność na obozową
przestępczość każą sądzić, że choć rosyjskie obozy pracy nie były przeznaczone do masowej
egzekucji więźniów to wartość życia więźnia oceniano bardzo nisko.
 Widać to także w podziale więźniów według wyrabianej przez nich normy pracy. Ci którzy
wyrabiali 125% normy, otrzymywali poza kaszą kawałek śledzia – trzeci kocioł. Wyrabiający
100% normy- drugi kocioł, musieli posilić się samą kaszą, zaś umierającym- pierwszy kocioł
przysługiwała łyżka rzadkiej kaszy.
 Więzień obozu pracy dostosowuje się do reguł, obowiązujących wśród skazańców, wierząc,
że dzięki temu będzie mógł przeżyć. Przykładem takiej postawy jest Marusia, posłusznie
wypełniająca rozkaz Kowala i godząca się na zbiorowy gwałt.

KONTEKST:

Podobnie niską dla oprawcy, a wysoką dla ofiary wartość życia ukazuje Tadeusz Borowski w
opowiadaniu Proszę państwa do gazu. Wyjątkowo przejmująca jest interakcja między hitlerowcem,
kobietą i dzieckiem. Matka nie chce przyznać się do swego dziecka, by nie została przewieziona
wprost do krematorium. Kiedy SS-Man orientuje się w sytuacji, nie ma litości i oboje kieruje na
śmierć.
6. Moralność obozowa jako wynik zniewolenia człowieka. Omów zagadnienie na podstawie

Innego świata Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij

również wybrany kontekst.

 W powieści Gustaw Herling-Grudziński opisuje człowieka zlagrowanego, czyli takiego,

którego świadomość i psychika przystosowały się do praw rządzących życiem obozowym.
 Samemu udaje mu się zachować człowieczeństwo ale przykłady urków, Gorcewa, córki
oficera z Mołodeczna czy Tani pokazują, że bohaterowie ci, aby przeżyć uciekają się do
rezygnacji z praw moralnych obowiązujących poza realiami łagru.
 Agresja czy sprzedawanie swojego ciała staje się środkiem przetrwania dla jednostek słabych
duchowo, które kurczowo trzymają się życia i są przerażone perspektywą utracenia go.

KONTEKST:

Także Borowski w swoich opowiadaniach opisuje człowieka zlagrowanego. Upadek moralny więźniów
polegający chociażby na zobojętnieniu wobec cierpienia (Henri) nie wynika jedynie z ograniczeniem
wolności, a z cierpienia głosu, upokarzających warunków życia, chorób i przemocy. Wszystkie te
czynniki wpływają na jednostkę, która musi zmienić swój dotychczasowy system wartości, inaczej nie
przetrwa.