ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ

ప్రభుత్వం తీసుకున్న క్రియాశీల చర్యలతో ఆర్బీఐ నిర్దేశించిన

పరిమితిలో ద్రవ్యోల్బణం

2022 డిసెంబర్ లో వినియోగదారుల ధరల ద్రవ్యోల్బణం 5.7 శాతానికి, 5.0

శాతానికి తగ్గిన టోకు ధరల ద్రవ్యోల్బణం

2024 ఆర్థిక సంవత్సరంలో ప్రపంచ వస్తు వుల ధరల వల్ల ఏర్పడే ద్రవ్యోల్బణం
ప్రమాదాలు తక్కువగా ఉండే అవకాశం
Posted On: 31 JAN 2023 1:54PM by PIB Hyderabad

కేంద్ర ప్రభుత్వం, రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా ( ఆర్బీఐ) అమలు చేసిన తగిన సమయంలో అమలు చేసిన సత్వర
చర్యలు ద్రవ్యోల్బణం పెరుగుదలను నియంత్రించాయి. ఆర్బీఐ నిర్దేశించిన పరిమితిలో ద్రవ్యోల్బణం ఉంది అని
2022-23 ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది. కేంద్ర ఆర్థిక కార్పొరేట్ వ్యవహారాల మంత్రి శ్రీమతి నిర్మలా సీతారామన్ ఈ రోజు
2022-23 ఆర్థిక సర్వేను పార్లమెంటులో ప్రవేశపెట్టా రు.

వినియోగదారుల ధరల ద్రవ్యోల్బణం: (సిపిఐ)

భారతదేశంలో వినియోగదారుల ధరల ద్రవ్యోల్బణం 2022 లో మూడు దశలను దాటిందని సర్వే పేర్కొంది. 2022
ఏప్రిల్ వరకు పెరుగుదల నమోదు చేసిన ద్రవ్యోల్బణం 7.8 శాతానికి, ఆ తర్వాత 2022 ఆగస్టు వరకు 7.0 శాతానికి
చేరుకుంది. ఆ తర్వాత ద్రవ్యోల్బణం తగ్గి 2022 డిసెంబర్ నాటికి 5.7 శాతానికి పడిపోయింది. రష్యా-ఉక్రెయిన్
యుద్ధం, దేశంలోని కొన్ని ప్రాంతాల్లో అధిక వేడి, వర్షా భావ పరిస్థితుల వల్ల పంట దిగుబడులు తగ్గడం ద్రవ్యోల్బణంపై
ప్రభావం చూపించాయి.

కేంద్ర ప్రభుత్వం,రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా ( ఆర్బీఐ) అమలు చేసిన తగిన సమయంలో అమలు చేసిన సత్వర
చర్యలు ద్రవ్యోల్బణం పెరుగుదలను నియంత్రించాయి. ఆర్బీఐ నిర్దేశించిన పరిమితిలో ద్రవ్యోల్బణం ఉంది. వర్షా లు
సక్రమంగా కురవడంతో అవసరమైన స్థా యిలో ఆహార ధాన్యాల సరఫరా సాధ్యమయ్యింది.
టోకు ధరల ద్రవ్యోల్బణం: (డబ్ల్యుపిఐ)
కోవిడ్ -19 కాలంలో డబ్ల్యుపిఐ ఆధారిత ద్రవ్యోల్బణం తక్కువగా ఉందని ఆర్థిక సర్వే నివేదిక పేర్కొంది. మహమ్మారి
తర్వాత , ఆర్థిక కార్యకలాపాలు పుంజుకోవడంతో టోకు ధరల ద్రవ్యోల్బణం ఊపందుకుంది అని సర్వే పేర్కొంది.
ప్రపంచవ్యాప్తంగా నిత్యావసర సరుకుల స్వేచ్ఛాయుత రవాణాతో పాటు ప్రపంచ సరఫరా గొలుసులను రష్యా-
ఉక్రెయిన్ వివాదం మరింత దిగజార్చింది. ఫలితంగా 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో టోకు ద్రవ్యోల్బణం రేటు 13.0
శాతానికి పెరిగింది. 2022 మే నెలలో గరిష్టంగా 16.6 శాతంగా ఉన్న డబ్ల్యూపీఐ 2022 సెప్టెంబర్ లో 10.6 శాతానికి,
2022 డిసెంబర్ లో 5.0 శాతానికి పడిపోయింది.
డబ్ల్యూపీఐ పెరుగుదలకు కొంతవరకు ఆహార ద్రవ్యోల్బణం, కొంతమేర దిగుమతి ద్రవ్యోల్బణం కారణమని ఆర్థిక సర్వే
పేర్కొంది. అంతర్జా తీయంగా పెరిగిన వంట నూనెల ధరలు ప్రభావం దేశీయ ధరలపై కూడా ప్రభావం చూపించింది.
2023 ఆర్థిక సంవత్సరం మొదటి అర్ధ భాగంలో భారత మారకపు రేటు కూడా ప్రతికూలంగా ప్రభావితమైంది. దీనివల్ల
దిగుమతి చేసుకున్న ముడిసరుకుల ధరలు పెరిగాయి.
డబ్ల్యుపిఐ, సిపిఐ ధోరణులు:
సాపేక్షంగా అధిక టోకు ధరల సూచీ (డబ్ల్యుపిఐ) ద్రవ్యోల్బణం, తక్కువ వినియోగదారుల ధరల సూచీ (సిపిఐ)
ద్రవ్యోల్బణం మధ్య వ్యత్యాసం 2022 మే లో పెరుగుదల నమోదైంది. ప్రధానంగా రెండు సూచీల సాపేక్ష బరువులలో
వ్యత్యాసం, రిటైల్ ధరలపై దిగుమతి చేసుకున్న ముడిపదార్ధా లు ధరలు ప్రభావం కారణంగా ఈ పరిస్థితి ఏర్పడింది.
అయితే అప్పటి నుంచి ద్రవ్యోల్బణం రెండు కొలతల మధ్య అంతరం తగ్గింది, ఇది ఏకీకరణ ధోరణిని ప్రదర్శిస్తుంది
అని సర్వే నివేదిక పేర్కొంది.

డబ్ల్యూపీఐ, సీపీఐ సూచీల మధ్య సమన్వయం ప్రధానంగా రెండు అంశాలతో ముడిపడి ఉందని సర్వే పేర్కొంది.
దీనికి మొదటి కారణం ముడి చమురు, ఇనుము, అల్యూమినియం, పత్తి వంటి వస్తు వుల ధరలు తగ్గడంతో తక్కువ
డబ్ల్యుపిఐకి దారితీసింది. రెండవది, సేవల ధరల పెరుగుదల కారణంగా సిపిఐ ద్రవ్యోల్బణం పెరిగింది.
దేశీయ రిటైల్ ద్రవ్యోల్బణం:
రిటైల్ ధరల ద్రవ్యోల్బణం ప్రధానంగా వ్యవసాయం, వ్యవసాయ అనుబంధ రంగాలు, గృహనిర్మాణం,
జౌళి, ఫార్మాస్యూటికల్ రంగాల నుంచి ఉత్పన్నమవుతోంది. 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో రిటైల్ ద్రవ్యోల్బణం
ప్రధానంగా అధిక ఆహార ద్రవ్యోల్బణం కారణంగా ప్రభావితం అయ్యిందని సర్వే పేర్కొంది. 2022 ఏప్రిల్-డిసెంబర్
మధ్య ఆహార ద్రవ్యోల్బణం 4.2 శాతం నుంచి 8.6 శాతం మధ్య ఉంది. ప్రపంచ ఉత్పత్తి తగ్గడం, వివిధ దేశాలు
ఎగుమతి పన్ను విధించడంతో 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో అంతర్జా తీయంగా వంటనూనెల ధరలు పెరిగాయి.
భారతదేశం తన వంట నూనెల డిమాండ్ లో 60 శాతం దిగుమతుల ద్వారా తీర్చుకుంటుంది. ఇది ధరలలో
అంతర్జా తీయ కదలికలకు గురవుతుంది.

దేశంలో రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాల మధ్య రిటైల్ ద్రవ్యోల్బణం రేటు లో గణనీయమైన వ్యత్యాసాలు
ఉన్నాయని సర్వే పేర్కొంది. అనేక రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలలో ప్రస్తు త సంవత్సరంలో పట్టణ
ప్రాంతాలతో పోల్చి చూస్తే గ్రా మీణ ప్రాంతాల్లో ద్రవ్యోల్బణం ఎక్కువగా ఉంది. గ్రా మీణ ప్రాంతాల్లో ఆహార
ద్రవ్యోల్బణం స్వల్పంగా ఎక్కువగా ఉండడం వల్ల ఈ పరిస్థితి ఏర్పడింది అని సర్వేర్య్ పేర్కొంది.

ధరల పెరుగుదల నుంచి బలహీన వర్గా లకు చెందిన ప్రజలను రక్షించడానికి 80 కోట్లకు పైగా లబ్ధి దారులకు ఉచిత
ఆహార ధాన్యాలు అందించడానికి ప్రభుత్వం 2023 జనవరి 1 న 'ప్రధానమంత్రి గరీబ్ కళ్యాణ్ అన్న యోజన' అనే
కొత్త సమగ్ర ఆహార భద్రత పథకాన్ని ప్రా రంభించింది.
ధరల స్థిరత్వానికి విధానపరమైన చర్యలు:
ఆర్బీఐ మానిటరీ పాలసీ కమిటీ లిక్విడిటీ అడ్జస్ట్మెంట్ ఫెసిలిటీ (ఎల్ఏఎఫ్) కింద పాలసీ రెపో రేటును 225 బేసిస్
పాయింట్లు 4.0 శాతం నుంచి 6.25 శాతానికి పెంచింది. పెట్రో ల్, డీజిల్ పై ఎక్సైజ్ సుంకం తగ్గింపు, గోధుమ
ఉత్పత్తు ల ఎగుమతిపై నిషేధం, బియ్యం ఎగుమతిపై సుంకం విధించడం, పప్పు దినుసులపై దిగుమతి సుంకాలు,
సెస్ తగ్గింపు, సుంకాల హేతుబద్ధీకరణ, వంటనూనెలు, నూనె విత్తనాలపై నిల్వ పరిమితి విధించడం, ఉల్లి, పప్పు
దినుసుల బఫర్ స్టా క్ నిర్వహణ, తయారీ ఉత్పత్తిలో ఉపయోగించే ముడి పదార్థా లపై దిగుమతి సుంకాల
హేతుబద్ధీకరణ వంటి ఆర్థిక చర్యలను కేంద్ర ప్రభుత్వం అమలు చేసింది.
భారత ద్రవ్యోల్బణ నిర్వహణ భిన్నంగా గుర్తించదగిన అంశంగా ఉంది. ద్రవ్యోల్బణం రేట్లతో సతమతమవుతున్న
అభివృద్ధి చెందిన ఆర్థిక వ్యవస్థల తో భారత ఆర్థిక వ్యవస్థను పోల్చవచ్చని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది. అభివృద్ధి చెందిన
ఆర్థిక వ్యవస్థలలో మందగమనం ఉంటుందని అంచనా. దీనివల్ల, ప్రపంచ వస్తు వుల ధరల ప్రభావం వల్ల
ఏర్పడే ద్రవ్యోల్బణం ప్రమాదాలు 2023 ఆర్థిక సంవత్సరం తో పోల్చి చూస్తే 2024 ఆర్థిక సంవత్సరంలో తక్కువగా
ఉండే అవకాశం ఉంది. 2024 ఆర్థిక సంవత్సరంలో ద్రవ్యోల్బణ సవాలు ఈ సంవత్సరం కంటే చాలా తక్కువగా
ఉంటుందని ఆర్థిక సర్వే అంచనా వేసింది.

***
(Release ID: 1895030) Visitor Counter : 55

Read this release in: Kannada , English , Urdu , Hindi

 ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ

2018-19లో 5.8 శాతంగా ఉన్న నిరుద్యోగ రేటు 2020-

21లో 4.2 శాతానికి పడిపోయింది.

గ్రా మీణ మహిళా శ్రా మిక శక్తి భాగస్వామ్య రేటు 2018-19లో 19.7 శాతం
నుంచి 2020-21లో 27.7 శాతానికి పెరిగింది.

మహిళల కొరకుపనిని కొలవడం యొక్క పరిధిని విస్తృతం చేయాల్సిన

అవసరం ఉంది

28.5 కోట్లమంది అసంఘటిత కార్మికులు ఈ-శ్రమ్ పోర్టల్లో నమోదు

2019-20తోపోలిస్తే 2020-21లో స్వయం ఉపాధి పొందుతున్న వారి వాటా

పెరిగింది మరియు. సాధారణవేతనం/వేతనాలు పొందే కార్మికుల వాటా
తగ్గింది

ఈపీఎఫ్ఓ కిందచేరిన నికర సగటు నెలవారీ చందాదారులు 2021 ఏప్రిల్-

నవంబర్లో 8.8 లక్షల నుంచి 2022ఏప్రిల్-నవంబర్లో 13.2 లక్షలకు పెరిగారు
Posted On: 31 JAN 2023 1:38PM by PIB Hyderabad

ఆర్థిక, కార్పొరేట్ వ్యవహారాల మంత్రి శ్రీమతి నిర్మలా సీతారామన్ ఈ రోజు పార్లమెంటులో ప్రవేశపెట్టిన 2022-23
ఆర్థిక సర్వే ప్రకారం, మహమ్మారి కార్మిక మార్కెట్లు మరియు ఉపాధి నిష్పత్తు లు రెండింటినీ ప్రభావితం చేసింది,
ఇప్పుడు గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా నిరంతర కృషితో, మహమ్మారి తరువాత సత్వర ప్రతిస్పందనతో పాటు
భారతదేశంలో చేపట్టిన ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద వ్యాక్సినేషన్ డ్రైవ్. సప్లై-సైడ్ మరియు డిమాండ్-సైడ్
ఎంప్లా యిమెంట్ డేటాలో గమనించినట్లు గా పట్టణ మరియు గ్రా మీణ ప్రాంతాలలో లేబర్ మార్కెట్లు కోవిడ్ పూర్వ
స్థా యిలను మించి కోలుకున్నాయి.

ప్రగతిశీల కార్మిక సంస్కరణ చర్యలు

2019 మరియు 2020 లో, 29 కేంద్ర కార్మిక చట్టా లను విలీనం చేశారు, హేతుబద్ధీకరించారు మరియు నాలుగు లేబర్
కోడ్లు గా సరళీకరించారు, అవి వేతనాల కోడ్, 2019 (ఆగస్టు 2019), ఇండస్ట్రియల్ రిలేషన్స్ కోడ్, 2020, సామాజిక
భద్రత కోడ్, 2020 మరియు ఆక్యుపేషనల్ సేఫ్టీ, హెల్త్ & వర్కింగ్ కండిషన్స్ కోడ్, 2020 (సెప్టెంబర్ 2020).
ఈ సర్వే ప్రకారం కోడ్స్ కింద రూపొందించిన నిబంధనలను కేంద్ర ప్రభుత్వానికి, రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి, తగిన స్థా యిలో
అప్పగించారు. 13 డిసెంబర్ 2022 నాటికి, 31 రాష్ట్రాలు వేతనాల కోడ్ కింద, 28 రాష్ట్రాలు పారిశ్రా మిక సంబంధాల
కోడ్ కింద, 28 రాష్ట్రాలు సామాజిక భద్రత కోడ్ కింద, 26 రాష్ట్రాలు వృత్తిపరమైన భద్రత ఆరోగ్యం మరియు పని
పరిస్థితుల కోడ్ కింద ముసాయిదా నిబంధనలను ముందే ప్రచురించాయి.

ఉపాధి ధోరణులను మెరుగుపరచడం

2018-19లో 5.8 శాతంగా ఉన్న నిరుద్యోగిత రేటు 2020-21లో 4.2 శాతానికి పడిపోవడంతో పట్టణ, గ్రా మీణ
ప్రాంతాల్లో లేబర్ మార్కెట్లు కరోనా పూర్వ స్థా యిలను మించి కోలుకున్నాయి.

పీరియాడిక్ లేబర్ ఫోర్స్ సర్వేలో సాధారణ స్థితి ప్రకారం, పిఎల్ఎఫ్ఎస్ 2019-20 మరియు 2018-19 తో పోలిస్తే
గ్రా మీణ మరియు పట్టణ ప్రాంతాలలోని పురుషులు మరియు మహిళలకు పిఎల్ఎఫ్ఎస్ 2020-21 (జూలై-జూన్)
లో లేబర్ ఫోర్స్ పార్టిసిపేషన్ రేటు (ఎల్ఎఫ్పిఆర్), కార్మిక జనాభా నిష్పత్తి (డబ్ల్యుపిఆర్) మరియు నిరుద్యోగ రేటు
(యుఆర్) మెరుగుపడ్డా యి.

2018-19లో 55.6 శాతంగా ఉన్న పురుషుల లేబర్ ఫోర్స్ పార్టిసిపేషన్ రేటు 2020-21లో 57.5 శాతానికి పెరిగింది.
మహిళా కార్మిక శక్తి భాగస్వామ్య రేటు 2018-19లో 18.6 శాతం నుంచి 2020-21లో 25.1 శాతానికి పెరిగింది.
గ్రా మీణ మహిళా శ్రా మిక శక్తి భాగస్వామ్య రేటు 2018-19లో 19.7% నుండి 2020-21 లో 27.7% కి గణనీయంగా
పెరిగింది.

2019-20తో పోలిస్తే 2020-21లో స్వయం ఉపాధి పొందుతున్న వారి వాటా పెరిగిందని, రెగ్యులర్ వేతన/వేతన
కార్మికుల వాటా తగ్గిందని, గ్రా మీణ, పట్టణ ప్రాంతాల్లో ట్రెండ్ పెరిగిందని తెలిపింది. గ్రా మీణ ప్రాంతాలతో పోలిస్తే
క్యాజువల్ లేబర్ వాటా కాస్త తగ్గింది. ఆర్థిక సర్వే ప్రకారం, పని పరిశ్రమ ఆధారంగా, వ్యవసాయంలో నిమగ్నమైన
కార్మికుల వాటా 2019-20 లో 45.6 శాతం నుండి 2020-21 లో 46.5 శాతానికి స్వల్పంగా పెరిగింది, తయారీ రంగం
వాటా 11.2 శాతం నుండి 10.9 శాతానికి తగ్గింది, నిర్మాణ రంగం వాటా 11.6 శాతం నుండి 12.1 శాతానికి పెరిగింది.
అదే సమయంలో వాణిజ్యం, హోటల్ అండ్ రెస్టా రెంట్ల వాటా 13.2 శాతం నుంచి 12.2 శాతానికి తగ్గింది.

మహిళా శ్రా మిక శక్తి భాగస్వామ్య రేటు: కొలత సమస్యలు

మహిళా శ్రా మిక శక్తి భాగస్వామ్య రేటును లెక్కించడంలో కొలత సమస్యలను ఆర్థిక సర్వే హైలైట్ చేసింది. భారతీయ
మహిళల తక్కువ ఎల్ఎఫ్పిఆర్ యొక్క సాధారణ కథనం ఇంటి మరియు దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థలో అంతర్భాగమైన
శ్రా మిక మహిళల వాస్తవికతను కోల్పోతుంది. సర్వే డిజైన్ మరియు కంటెంట్ ద్వారా ఉపాధిని కొలవడం తుది
ఎల్ఎఫ్పిఆర్ అంచనాలకు గణనీయమైన వ్యత్యాసాన్ని కలిగిస్తుంది మరియు పురుష ఎల్ఎఫ్పిఆర్ కంటే మహిళా
ఎల్ఎఫ్పిఆర్ను కొలవడానికి ఇది చాలా ముఖ్యమైనది.

ముఖ్యంగా మహిళలకు ఉపాధితో పాటు ఉత్పాదక కార్యకలాపాల మొత్తం విశ్వాన్ని రూపొందించే పనిని కొలిచే
పరిధిని విస్తృతం చేయాల్సిన అవసరం ఉందని సర్వే పేర్కొంది. తాజా ఐఎల్ఓ ప్రమాణాల ప్రకారం, ఉత్పాదక పనిని
శ్రా మిక శక్తి భాగస్వామ్యానికి పరిమితం చేయడం సంకుచితమైనది మరియు కొలతలు మాత్రమే మార్కెట్ ఉత్పత్తిగా
పనిచేస్తా యి. కట్టెలు సేకరించడం, వంట చేయడం, పిల్లలకు ట్యూషన్ చెప్పడం వంటి ఖర్చు ఆదా చేసే పనిగా
చూడదగిన మరియు కుటుంబ జీవన ప్రమాణాలకు గణనీయంగా దోహదపడే మహిళల వేతనం లేని ఇంటి పని
యొక్క విలువను ఇది చేర్చదు.

రీడిజైన్ చేసిన సర్వేల ద్వారా "పని" యొక్క ఆరోగ్యకరమైన కొలతకు మెరుగైన పరిమాణం అవసరమని సర్వే
సిఫార్సు చేస్తుంది. శ్రా మిక విపణిలో చేరడానికి మహిళల స్వేచ్ఛాయుత ఎంపికకు వీలుగా లింగ ఆధారిత
ప్రతికూలతలను తొలగించడానికి మరింత గణనీయమైన అవకాశం ఉంది. సరసమైన శిశుగృహాలు, కెరీర్ కౌన్సిలింగ్
/ హ్యాండ్ హోల్డింగ్, వసతి మరియు రవాణా మొదలైన వాటితో సహా పర్యావరణ వ్యవస్థ సేవలు సమ్మిళిత మరియు
విస్తృత-ఆధారిత వృద్ధి కోసం లింగ డివిడెండ్ను అన్లా క్ చేయడంలో మరింత సహాయపడతాయి.

పట్ట ణ ప్రాంతాల కొరకు త్రైమాసిక PLFS

పట్టణ ప్రాంతాలకు త్రైమాసిక స్థా యిలో ఎంఓఎస్పీఐ నిర్వహించే పీఎల్ఎఫ్ఎస్ 2022 జూలై-సెప్టెంబర్ వరకు
అందుబాటులో ఉంటుంది. కరెంట్ వీక్లీ స్టేటస్ ప్రకారం 2022 సెప్టెంబర్తో ముగిసిన త్రైమాసికంలో అన్ని కీలక లేబర్
మార్కెట్ సూచికలు వరుసగా మరియు గత సంవత్సరంతో పోలిస్తే మెరుగుపడ్డా యి. కార్మిక భాగస్వామ్య రేటు
2022 జూలై-సెప్టెంబర్లో 46.9 శాతం నుండి 47.9 శాతానికి పెరిగింది, అదే సమయంలో కార్మిక-జనాభా నిష్పత్తి 42.3
శాతం నుండి 44.5 శాతానికి బలపడింది. కోవిడ్ ప్రభావం నుంచి లేబర్ మార్కెట్లు కోలుకున్నాయని ఈ ట్రెండ్ హైలైట్
చేస్తోంది.

క్వార్టర్లీ ఎంప్లా య్‌మెంట్ సర్వే ( QES) యొక్క ఉపాధి డిమాండ్ వైపు

లేబర్ బ్యూరో నిర్వహించే QES, తయారీ , నిర్మాణం , వాణిజ్యం , రవాణా , విద్య , ఆరోగ్యం , హౌసింగ్ మరియు
రెస్టా రెంట్లు , IT/BPO మరియు ఆర్థిక సేవలు వంటి 9 కీలక రంగాలలో 10 లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మంది
కార్మికులను నియమించే సంస్థలను కవర్ చేస్తుంది. FY2022 యొక్క 4 త్రైమాసికాలను కవర్ చేసే 4QES ఫలితాలు
ఇప్పటివరకు ప్రకటించబడ్డా యి. QES యొక్క నాల్గ వ రౌండ్ (జనవరి నుండి మార్చి 2022) ప్రకారం 9 ఎంపిక చేసిన
రంగాలలో మొత్తం ఉపాధి అంచనా3.2 కోట్లు , ఇది QES మొదటి రౌండ్ నుండి (ఏప్రిల్ నుండి జూన్ 2021 వరకు)
అంచనా వేసిన ఉపాధి కంటే దాదాపు ఒక మిలియన్ ఎక్కువ . IT/BPO (17.6 లక్షలు) , ఆరోగ్యం ( 7.8 లక్షలు)
మరియు విద్య ( 1.7 లక్షలు) వంటి రంగాలలో పెరిగిన ఉపాధి కారణంగా FY2022 యొక్క Q1 నుండి శ్రా మికశక్తి
అంచనాలో పెరుగుదల డిజిటలైజేషన్ మరియు సేవా రంగ ఆర్థిక వ్యవస్థ పునరుద్ధరణ కారణంగా ఉంది. ఉపాధి
విషయానికి వస్తే , FY2022 Q4 లో మొత్తం శ్రా మిక శక్తిలో 86.4 శాతం వాటాతో రెగ్యులర్ ఉద్యోగులు అన్ని
రంగాలలో ఆధిపత్యం చెలాయించారు. అదనంగా , Q4 QESలో ఉద్యోగం చేస్తు న్న మొత్తం వ్యక్తు లలో 98.0 శాతం
మంది ఉద్యోగులు కాగా 1.9 శాతం మంది స్వయం ఉపాధి పొందుతున్నారు. లింగం పరంగా , మొత్తం అంచనా
శ్రా మిక శక్తిలో 31.8 శాతం స్త్రీలు మరియు 68.2 శాతం పురుషులు. కవర్ చేయబడిన రంగాలలో తయారీ రంగంలో
అత్యధిక సంఖ్యలో కార్మికులు ఉన్నారు.

పరిశ్రమల వార్షిక సర్వే ( ASI) 2019-20

తాజా ASI FY 2020 ప్రకారం , ప్రతి కర్మాగారానికి ఉపాధి క్రమంగా పెరగడంతో, వ్యవస్థీకృత తయారీలో ఉపాధి
కాలక్రమేణా దాని పెరుగుదల ధోరణిని కొనసాగించింది. ఉపాధి వాటా పరంగా (మొత్తం ఉపాధి పొందిన వ్యక్తు లు) ,
ఆహార ఉత్పత్తు ల పరిశ్రమ ( 11.1 శాతం) అతిపెద్ద యజమానిగా ఉంది , తర్వాత దుస్తు లు ( 7.6 శాతం) , బేస్
మెటల్స్ ( 7.3 శాతం) మరియు మోటారు వాహనాలు , ట్రెయిలర్లు మరియు సెమీస్ ఉన్నాయి. - ట్రైలర్స్. ( 6.5
శాతం). రాష్ట్రాల వారీగా చూస్తే , తమిళనాడులో అత్యధికంగా ఫ్యాక్టరీలలో పనిచేస్తు న్నారు ( 26.6, గుజరాత్ (
20.7 లక్షలు) తర్వాతి స్థా నంలో ఉంది .మహారాష్ట్ర ( 20.4 లక్షలు) , ఉత్తరప్రదేశ్ ( 11.3 లక్షలు) , కర్ణా టక ( 10.8
లక్షలు).

కొంత కాలంగా 100 కంటే ఎక్కువ మంది కార్మికులు పనిచేసే పెద్ద కర్మాగారాల పట్ల స్పష్టమైన ధోరణి ఉంది , ఇది
చాలా వరకు స్థిరంగా ఉన్న చిన్న కర్మాగారాలతో పోలిస్తే FY2017 నుండి FY2020 వరకు 12.7 శాతం పెరిగింది .
2017 మరియు 2020 ఆర్థిక సంవత్సరాల మధ్య , పెద్ద కర్మాగారాల్లో పనిచేసే మొత్తం వ్యక్తు ల సంఖ్య 13.7 శాతం
పెరిగింది , అయితే చిన్న ఫ్యాక్టరీల సంఖ్య 4.6 శాతం పెరిగింది. ఫలితంగా , మొత్తం కర్మాగారాల సంఖ్యలో పెద్ద
ఫ్యాక్టరీల వాటా FY2017 లో 18% నుండి FY2020 లో 18% కి పెరిగింది .19.8% మరియు మొత్తం ఉద్యోగులలో
వారి వాటా FY2017 లో 75.8% నుండి FY2020 లో 77.3% కి పెరిగింది . ఈ విధంగా , పెద్ద కర్మాగారాలలో ( 100
కంటే ఎక్కువ మంది కార్మికులు పనిచేస్తు న్నారు) ఉపాధి మొత్తం చిన్న కర్మాగారాలతో పోలిస్తే , ఉత్పత్తి యూనిట్లలో
వృద్ధిని సూచిస్తోంది.

అధికారిక ఉపాధి

ఉపాధి కల్పనతో పాటు ఉపాధి అవకాశాలను మెరుగుపరచడం ప్రభుత్వ ప్రా ధాన్యత. 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో
ఈపీఎఫ్ సబ్స్క్రిప్షన్లలో నికర జోడింపు 2021 ఆర్థిక సంవత్సరంతో పోలిస్తే 58.7 శాతం ఎక్కువ మరియు 2019
మహమ్మారికి ముందు సంవత్సరంతో పోలిస్తే 55.7 శాతం ఎక్కువ. 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో, ఇపిఎఫ్ఓ కింద
చేర్చబడిన నికర సగటు నెలవారీ చందాదారులు 2021 ఏప్రిల్-నవంబర్లో 8.8 లక్షల నుండి 2022 ఏప్రిల్-నవంబర్లో
13.2 లక్షలకు పెరిగారు. ఆర్థిక వ్యవస్థను పెంచడానికి, కోవిడ్ -19 అనంతర రికవరీ దశలో ఉపాధి కల్పనను
పెంచడానికి మరియు మహమ్మారి సమయంలో కోల్పోయిన ఉపాధి పునరుద్ధరణతో పాటు కొత్త ఉపాధి సృష్టిని
ప్రో త్సహించడానికి 2020 అక్టో బర్లో ప్రా రంభించిన ఆత్మనిర్భర్ భారత్ రోజ్గా ర్ యోజన (ఎబిఆర్వై) అధికారిక రంగ
పేరోల్ జోడింపు వేగంగా పుంజుకోవడానికి కారణం.

ఈ-శ్రమ్ పోర్టల్

అసంఘటిత కార్మికుల జాతీయ డేటాబేస్ ను సృష్టించడానికి కేంద్ర కార్మిక, ఉపాధి మంత్రిత్వ శాఖ (ఎంవోఎల్ఈ) ఈ-
శ్రమ్ పోర్టల్ ను అభివృద్ధి చేసింది, దీనిని ఆధార్ తో ధృవీకరించారు. ఇది కార్మికుల పేరు, వృత్తి, చిరునామా, వృత్తి
రకం, విద్యార్హత మరియు నైపుణ్య రకాలు మొదలైన వివరాలను సేకరించి, వారి ఉద్యోగ సామర్థ్యాన్ని గరిష్టంగా
గ్రహించడానికి మరియు సామాజిక భద్రతా పథకాల ప్రయోజనాలను వారికి అందిస్తుంది. వలస కార్మికులు, భవన
నిర్మాణ కార్మికులు, గిగ్, ప్లా ట్ఫామ్ వర్కర్లు మొదలైన అసంఘటిత కార్మికుల మొదటి జాతీయ డేటాబేస్ ఇది.
ప్రస్తు తం ఈ-శ్రమ్ పోర్టల్ ను ఎన్ సీఎస్ పోర్టల్, ఏఎస్ఈఈఎం పోర్టల్ తో అనుసంధానం చేసి సేవలను సులభతరం
చేస్తు న్నారు. డిసెంబర్ 31, 2022 నాటికి మొత్తం 28.5 కోట్లకు పైగా అసంఘటిత రంగ కార్మికులు ఈ-శ్రమ్ పోర్టల్లో
నమోదు చేసుకున్నారు. మొత్తం రిజిస్ట్రేషన్లలో మహిళలు 52.8 శాతం, మొత్తం రిజిస్ట్రేషన్లలో 61.7 శాతం 18-40
ఏళ్ల మధ్య వయస్కులే ఉన్నారు. రాష్ట్రాల వారీగా మొత్తం రిజిస్ట్రేషన్లలో దాదాపు సగం ఉత్తరప్రదేశ్ (29.1 శాతం),
బీహార్ (10.0 శాతం), పశ్చిమ బెంగాల్ (9.0 శాతం) నుంచి వచ్చాయి. మొత్తం రిజిస్ట్రేషన్లలో వ్యవసాయ కార్మికులు
52.4 శాతం, స్థా నిక, గృహ కార్మికులు 9.8 శాతం, భవన నిర్మాణ కార్మికులు 9.1 శాతం ఉన్నారు.

****

(Release ID: 1894995) Visitor Counter : 44

Read this release in: Urdu , Tamil , English , Marathi , Hindi , Gujarati , Malayalam
 ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ

సామాజిక రంగంలో గణనీయంగా పెరిగిన ప్రభుత్వ వ్యయం

2016 ఆర్థిక సంవత్సరంలో రూ.9.1 లక్షల కోట్లు గా ఉన్న సామాజిక రంగ

వ్యయం 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో రూ.21.03 లక్షల కోట్లకు పెరిగింది

2005-06 నుంచి 2019-20 మధ్య కాలంలో పేదరికంనుంచి బయటపడిన

41.5 కోట్ల మంది
Posted On: 31 JAN 2023 1:39PM by PIB Hyderabad

ఆర్థిక, కార్పొరేట్ వ్యవహారాల మంత్రి శ్రీమతి నిర్మలా సీతారామన్ ఈ రోజు పార్లమెంటులో ప్రవేశపెట్టిన 2022-23
ఆర్థిక సర్వే ప్రకారం, ప్రపంచ మహమ్మారి మరియు కొనసాగుతున్న యుద్ధం ప్రభావాల నుండి ప్రపంచం
కోలుకుంటున్నప్పుడు, భారతదేశం దాని అమృత్ కాల్లో కి ప్రవేశించడానికి సిద్ధంగా ఉంది. ఈ యుగం సామాజిక
సంక్షేమం ద్వారా ఆర్థిక వృద్ధికి మద్దతు ఇస్తుందని వాగ్దా నం చేస్తుంది, ఇక్కడ భారతదేశం నేడు ఎవరినీ
విడిచిపెట్టకుండా, దాని పెరుగుదల మరియు పురోగతిల ప్రభావం మరియు ప్రయోజనాలు అసంఖ్యాక సంస్కృతులు,
భాషలు మరియు భౌగోళిక ప్రాంతాలకు అతీతంగా దాని వైవిధ్యమైన మరియు విస్తా రమైన జనాభాలో అందరికీ
చేరేలా చేస్తుంది, ఇది దేశ నిజమైన సంపదను ఏర్పరుస్తుంది.
ఐక్యరాజ్యసమితి సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యాలు 2030ను భారతదేశం స్వీకరించినందున సమకాలీన పరిస్థితుల్లో
సామాజిక సంక్షేమంపై దృష్టి సారించడం మరింత సముచితమని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది, ఇవి సమగ్రమైన, దూరదృష్టి
మరియు ప్రజల కేంద్రీకృత సార్వత్రిక మరియు పరివర్తన లక్ష్యాలు మరియు లక్ష్యాల సమూహం. ఈ 17 లక్ష్యాలలో
అనేకం వ్యక్తు ల సామాజిక శ్రేయస్సుకు సంబంధించినవి, ఈ క్రింది విధంగా పరిష్కరిస్తా యి: "మేము ఇప్పుడు
మరియు 2030 మధ్య, ప్రతిచోటా పేదరికం మరియు ఆకలిని అంతం చేయాలని సంకల్పించాము; దేశాలలో
మరియు దేశాల మధ్య అసమానతలను ఎదుర్కోవటానికి; శాంతియుత, న్యాయమైన, సమ్మిళిత సమాజాలను
నిర్మించడం; మానవ హక్కులను పరిరక్షించడం మరియు లింగ సమానత్వం మరియు మహిళలు మరియు బాలికల
సాధికారతను ప్రో త్సహించడం; మరియు గ్రహం మరియు దాని సహజ వనరుల యొక్క శాశ్వత రక్షణను
నిర్ధా రించడానికి. వివిధ స్థా యిల జాతీయ అభివృద్ధి, సామర్థ్యాలను పరిగణనలోకి తీసుకొని సుస్థిర, సమ్మిళిత,
సుస్థిర ఆర్థిక వృద్ధి, భాగస్వామ్య శ్రేయస్సు, అందరికీ గౌరవప్రదమైన పని కోసం పరిస్థితులను సృష్టించాలని కూడా
మేము సంకల్పించాము.

సామాజిక రంగ వ్యయం

2016 ఆర్థిక సంవత్సరం నుంచి దేశ పౌరుల సామాజిక శ్రేయస్సుకు సంబంధించిన అనేక అంశాలపై దృష్టి సారించి
సామాజిక సేవలపై ప్రభుత్వం చేస్తు న్న వ్యయం పెరుగుతోంది. 2018 ఆర్థిక సంవత్సరం నుంచి 2020 ఆర్థిక
సంవత్సరం వరకు ప్రభుత్వ మొత్తం వ్యయంలో సామాజిక సేవల వ్యయం వాటా 25 శాతంగా ఉంది. 2023 ఆర్థిక
సంవత్సరం (బీఈ)లో ఇది 26.6 శాతానికి పెరిగింది. ఆర్థిక సర్వే ప్రకారం, సామాజిక సేవల వ్యయం 2020 ఆర్థిక
సంవత్సరం కంటే 2021 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 8.4 శాతం పెరిగింది మరియు 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో మరో 31.4
శాతం పెరిగింది. 2015-16లో కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల సామాజిక రంగ వ్యయ వ్యయం రూ.9.15 లక్షల కోట్లు కాగా,
క్రమంగా పెరిగి 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో (బీఈ) రూ.21.3 లక్షల కోట్లకు చేరింది.

ఆర్థిక సర్వే ప్రకారం, సామాజిక సేవలపై మొత్తం వ్యయంలో ఆరోగ్యంపై ఖర్చు వాటా 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 21
శాతం నుండి 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో (బిఇ) 26 శాతానికి పెరిగింది. 15వ ఆర్థిక సంఘం తన నివేదికలో కేంద్ర,
రాష్ట్రాల ప్రజారోగ్య వ్యయాన్ని ప్రగతిశీల పద్ధతిలో పెంచి 2025 నాటికి జీడీపీలో 2.5 శాతానికి చేర్చాలని సిఫారసు
చేసింది (ఎఫ్ఎఫ్సీ నివేదిక, పేరా 9.41, 3). ఈ లక్ష్యానికి అనుగుణంగా, ఆరోగ్య రంగంపై కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల
బడ్జెట్ వ్యయం 2021 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 1.6 శాతం నుంచి 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో (బిఇ) జిడిపిలో 2.1
శాతానికి, 2022 ఆర్థిక సంవత్సరం (ఆర్ఇ) లో 2.2 శాతానికి చేరుకుంది.

పేదరికం

పేదరికాన్ని ప్రధానంగా గౌరవప్రదమైన జీవనానికి ఆర్థిక వనరులు లేకపోవడం ఆధారంగా కొలుస్తా రు. ఏదేమైనా,
నిర్వచనం ప్రకారం 'పేదరికం' విస్తృత ప్రభావాలను కలిగి ఉంటుంది మరియు ఒకే సమయంలో బహుళ నష్టా లకు
దారితీస్తుంది - పేలవమైన ఆరోగ్యం లేదా పోషకాహార లోపం, పారిశుధ్యం లేకపోవడం, స్వచ్ఛమైన తాగునీరు లేదా
విద్యుత్ లేకపోవడం, విద్య నాణ్యత లేకపోవడం మొదలైనవి. అందువల్ల మరింత సమగ్రమైన చిత్రా న్ని
సృష్టించడానికి బహుముఖ పేదరిక చర్యలను ఉపయోగిస్తా రు.

ఎంపీఐపై యూఎన్డీపీ 2022 నివేదికను 2022 అక్టో బర్లో విడుదల చేయగా, 111 వర్ధమాన దేశాలను కవర్ చేసింది.
భారత్ విషయానికొస్తే 2019-21 సర్వే డేటాను ఉపయోగించారు. ఈ అంచనాల ఆధారంగా, భారతదేశంలో
జనాభాలో 16.4 శాతం మంది (2020 లో 228.9 మిలియన్ల మంది) బహుముఖ పేదలు కాగా, అదనంగా 18.7
శాతం మంది బహుముఖ పేదరికానికి గురవుతున్నారు (2020 లో 260.9 మిలియన్ల మంది).

భారత్ లో 2005-06 నుంచి 2019-21 మధ్య కాలంలో 41.5 కోట్ల మంది పేదరికం నుంచి బయటపడ్డా రని నివేదిక
వెల్లడించింది. జాతీయ నిర్వచనాల ప్రకారం పేదరికంలో మగ్గు తున్న పురుషులు, మహిళలు, పిల్లల నిష్పత్తిని 2030
నాటికి అన్ని కోణాల్లో కనీసం సగానికి తగ్గించాలన్న ఎస్ డీజీ లక్ష్యాన్ని 1.2 సాధించడం సాధ్యమేనని ఇది స్పష్టం
చేస్తోంది.

సామాజిక సేవలను అందించడానికి ఆధార్:

ఆధార్ అనేది రాజ్యం ద్వారా సామాజిక పంపిణీకి ఒక ముఖ్యమైన సాధనం. ఆధార్ చట్టం, 2016 లోని సెక్షన్ 7 కింద
318 కేంద్ర పథకాలు మరియు 720 కి పైగా రాష్ట్ర డిబిటి పథకాలు నోటిఫై చేయబడ్డా యి మరియు డైరెక్ట్ బెనిఫిట్
ట్రా న్స్ఫర్, ఆధార్ ఎనేబుల్డ్ పేమెంట్ సిస్టమ్స్, జామ్ (జన్-ధన్, ఆధార్ మరియు మొబైల్) ట్రినిటీ, వన్ నేషన్ వన్
రేషన్ కార్డు , కోవిన్ వంటి వివిధ కార్యక్రమాలు ఆర్థిక సేవలు, సబ్సిడీలు మరియు ప్రయోజనాలను లక్ష్యంగా
అందించడానికి ఆధార్ను ఉపయోగిస్తా యి.
ఆర్థిక సర్వే ప్రకారం, 135.2 కోట్ల ఆధార్ నమోదులు సృష్టించబడ్డా యి, 75.3 కోట్ల మంది ప్రజలు రేషన్ పొందడానికి
తమ ఆధార్ను రేషన్ కార్డు లతో అనుసంధానించారు. ఎల్పీజీ సబ్సిడీ కోసం 27.9 కోట్ల మంది నివాసితులు
వంటగ్యాస్ కనెక్షన్తో ఆధార్ను అనుసంధానించారని, 75.4 కోట్ల బ్యాంకు ఖాతాలను ఆధార్తో అనుసంధానించారని,
1500 కోట్లకు పైగా లావాదేవీలు ఆధార్ ఎనేబుల్డ్ పేమెంట్ సిస్టమ్స్ (ఏఈపీఎస్) ద్వారా జరిగాయని పేర్కొంది.
ఆర్థిక వ్యవస్థ యొక్క మొత్తం అభివృద్ధితో, జీవన నాణ్యత యొక్క భావన సాంప్రదాయ ఆదాయ కొలమానాలు
(ఆహారం మరియు ఆశ్రయం వంటి ప్రా థమిక అవసరాల లభ్యతను నిర్ణయించేవి) మరియు విద్యా స్థా యిల కంటే
అనేక అంశాలను చేర్చడానికి విస్తరించింది. స్వచ్ఛమైన తాగునీరు, పారిశుధ్యం, ఉపాధి అవకాశాలు, ఆరోగ్య
సంరక్షణ, సామాజిక భద్రత, కనెక్టివిటీ మొదలైనవాటిని ఇందులో పొందుపరిచారు. ఇవన్నీ కలిసి జీవన నాణ్యతను
నిర్ణయిస్తా యి. అందుకే 'సబ్ కా సాత్, సబ్ కా వికాస్, సబ్ కా విశ్వాస్' అనే దార్శనికతను సాధించడమే లక్ష్యంగా
సామాజిక జీవితంపై దృష్టి సారించింది.
***

(Release ID: 1895041) Visitor Counter : 33

Read this release in: English , Urdu , Marathi , Hindi , Odia , Tamil , Malayalam
 ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ

కోవిడ్ స‌మ‌యంలో సంక్ష‌భ నిర్వ‌హ‌ణ‌లో ఎస్‌హెచ్‌జిల

స‌హ‌కారాన్ని ప‌ట్టి చూపిన ఆర్ధిక స‌ర్వే 2022-23

మారుమూల గ్రా మీణ ప్రాంతాల‌లోని ప్ర‌జ‌ల‌కు మాస్కుల‌ను అందుబాటులోకి

తెచ్చి, ఉప‌యోగించేందుకు దోహ‌దం చేసేవిధంగా ఎస్‌హెచ్‌జిల మాస్కుల
ఉత్ప‌త్తి

సుదీర్ఘ‌కాల‌గ్రా మీణ ప‌రివ‌ర్త‌న‌కు ఎస్‌హెచ్‌జిలు సంక్ష‌భ కాలంలో అవ‌స‌రాలను

తీర్చ‌డంలో చూపిన బ‌లాన్ని, స‌ర‌ళ‌త్వాన్ని క్ర‌మ‌బ‌ద్ధీ క‌రించాల‌ని సూచించిన
స‌ర్వే
Posted On: 31 JAN 2023 1:25PM by PIB Hyderabad

స్వ‌యం స‌హాయ‌క బృందం (ఎస్‌హెచ్‌జి) మ‌హిళ‌ల‌ను స‌మీకృతం, ఐక్యం చేసి, త‌మ బృంద గుర్తింపును అధిగ‌మించి
సామూహికంగా విప‌త్తు నిర్వ‌హ‌ణ‌కు దోహ‌దం చేసేందుకు మ‌హమ్మారి కాలం ఒక అవ‌కాశంగా ప‌ని చేసింది. వారు
విప‌త్తు నిర్వ‌హ‌ణ‌లో కీల‌క‌మైన వాటాదారులుగా అవ‌త‌రించి, మాస్కుల‌ను ఉత్ప‌త్తి చేయ‌డం (అస్సాంలో గ‌ముసా
మాస్కుల వంటి సాంస్కృతిక వైరుధ్యాల‌ను క‌లిగిన మాస్కులు), శానిటైజ‌ర్లు , ర‌క్ష‌ణ సామాగ్రి, దుస్తు లు, మ‌హ‌మ్మారి
గురించి అవ‌గాహ‌న క‌ల్పించ‌డం (ఉదాహ‌ర‌ణ‌కు, ఝార్ఖండ్‌కు చెందిన ప‌త్ర‌కార్ దీదీలు), నిత్యావ‌స‌ర సామాగ్రిని
స‌ర‌ఫ‌రా చేయ‌డం (ఉదా. కేర‌ళ‌ల‌లో ఫ్లో టింగ్ సూప‌ర్‌మార్కెట్ల ఏర్పాటు), సామూహిక వంట‌గ‌దులు (ఉదా.
ఉత్త‌ర‌ప్ర‌దేశ్‌లో ప్రేర‌ణ క్యాంటీన్లు ), వ్య‌వ‌సాయ జీవ‌నోపాధుల‌కు తోడ్పాటు (ఉదా. జంతు ఆరోగ్య సంర‌క్ష‌ణ సేవ‌ల‌కు
ప‌శు స‌ఖీస్ , ఝార్ఖండ్‌లో కాయ‌గూరుల అమ్మ‌కాల‌కు ఆజీవికా ఫార్మ్ ఫ్రెష్ ఆన్‌లైన్ అమ్మ‌కాలు & పంపిణీ
యంత్రాంగం), ఎంజిఎన్ఆర్ఇజిఎస్ తో క‌ల‌వ‌డం (యుపి, బీహార్‌, ఛ‌త్తీ స్‌గ‌ఢ్‌ల‌లో), ఆర్ధిక సేవ‌ల బ‌ట్వాడా (ఉదా.
కోవిడ్ ఉప‌శ‌మ‌న డిబిటి న‌గ‌దు బ‌దిలీను పొందేందుకు బ్యాంకుల వ‌ద్ద ర‌ద్దీ ని నిర్వ‌హించేందుకు బ్యాంక్ సఖీస్‌)
కీల‌కంగా దోహ‌ద ప‌డిన‌ట్టు మంగ‌ళ‌వారం కేంద్ర ఆర్ధిక & కార్పొరేట్ వ్య‌వ‌హారాల శాఖ మంత్రి శ్రీ‌మ‌తి నిర్మ‌లా
సీతారామ‌న్ పార్ల‌మెంటులో ప్ర‌వేశ‌పెట్టిన ఆర్ధిక స‌ర్వే 2022-23 పేర్కొంది. కోవిడ్‌-19 వైర‌స్ నుంచి ప‌రిర‌క్ష‌ణకు
కీల‌క‌మైన మాస్కుల‌ను మారుమూల గ్రా మీణ ప్రాంతాల‌లో వారుకి కూడా ఉప‌యోగించేందుకు అందుబాటులో
ఉంచ‌డం, వాటిని ఎస్‌హెచ్‌జిలు ఉత్ప‌త్తి చేయ‌డం చెప్పుకోద‌గిన తోడ్పాట‌ని స‌ర్వే పేర్కొంది. డిఎవై- ఎన్ఆర్ఎల్ఎం
కింద ఎస్‌హెచ్‌జిలు 4 జ‌న‌వ‌రి 2023 నాటికి 16.9 కోట్ల మాస్కుల‌ను ఉత్ప‌త్తి చేశాయి.

ఎస్‌హెచ్‌జిలకు ప్ర‌భుత్వం కోవిడ్‌-19 ప్యాకేజీలు

ప్ర‌ధాన‌మంత్రి గ‌రీబ్ క‌ళ్యాణ యోజ‌న (పిఎంజికెవై) కింద మ‌హిళా ఎస్‌హెచ్‌జిల‌కు అనుషంగిక ష‌ర‌తులు లేకుండా
ఇచ్చే రుణాల ప‌రిమితిని రూ. 10 ల‌క్ష‌ల నుంచి రూ. 20 ల‌క్ష‌ల‌కు పెంచ‌డం జ‌రిగింది. ఇది 63 ల‌క్ష‌ల మ‌హిళా
ఎస్‌హెచ్‌జిల‌కు, 6.85 కోట్ల కుటుంబాల‌కు ల‌బ్ధి చేకూరుస్తుంద‌ని అంచ‌నా.
కోవిడ్ పీడిస్తు న్న ప్రాంతాలు, బ‌ల‌హీన వ‌ర్గా లు ఎక్కువగా ఉన్న ప్రాంతాల‌లో గ్రా మీణ సంస్థ‌లు (విఒల‌కు) రూ. 1,5
ల‌క్ష‌ల అద‌న‌పు వ‌ల్న‌ర‌బలిటీ రిడక్ష‌న్ ఫండ్ (భేద్య‌తను ‌ త‌గ్గించే నిధి)ని జాతీయ గ్రా మీణ ఉపాధి మిష‌న్
(ఎన్ఆర్ఎల్ఎం) అనుమ‌తించింది.

ముందుకు మార్గం
మొత్తం గ్రా మీణాభివృద్ధిని సుల‌భ‌త‌రం చేసేందుకు త‌గిన ప్రాంతాల‌లో ఎస్‌హెచ్‌జిలు ఉన్నాయి. చివ‌రి మైలు వ‌ర‌కు
వారి అందుబాటు, స‌మాజ విశ్వాసాన్ని చూర‌గొన‌గ‌ల వారి సామ‌ర్ధ్యం, సంఘీభావం, స్థా నిక గ‌తిశీల‌త గురించిన
అవ‌గాహ‌న‌, సుల‌భ‌మైన ఉత్ప‌త్తు ల‌ను వేగంగా ఉత్ప‌త్తి చేయ‌గ‌ల సామ‌ర్ధ్యం, స‌భ్యుల ఆర్ధిక కార్య‌క‌లాపాల‌ను
క‌లుపుకోవ‌డం ద్వారా సేవ‌ల‌ను అందించ‌డం కార‌ణంగా వారు కీల‌కంగా మారారు. కోవిడ్ స‌హా సంక్ష‌భ స‌మ‌యంలో
వారి శ‌క్తిని, వారి స‌ర‌ళ‌త్వాన్ని సుదీర్ఘ‌కాలంలో గ్రా మీణ ప‌రివ‌ర్త‌న‌కు క్ర‌మ‌బ‌ద్ధీ క‌రించ‌డం అవ‌స‌ర‌మ‌ని బ‌డ్జె ట్ ముంద‌స్తు
స‌ర్వే సూచించింది. ఇందులో, ఇత‌ర విష‌యాల‌తో స‌హా ఎస్‌హెచ్‌జి ఉద్య‌మాన్ని మ‌రింత లోతుగా
తీసుకువెళ్ళేందుకు అంత‌ర్ ప్రాంతీయ వ్య‌త్యాసాల‌ను ప‌రిష్క‌రించ‌డం, ఎస్‌హెచ్‌జి స‌భ్యుల‌ను సూక్ష్మ
వ్య‌వ‌స్థా ప‌కుల‌కుగా మార్చ‌డం, ఉత్ప‌త్తు లు, సేవ‌ల విలువ లంకెలో పైకి క‌దిలేందుకు సాంస్కృతికంగా
సంద‌ర్భోచిత‌మైన నైపుణ్యాల అభివృద్ధి , ఎస్‌హెచ్‌జి గొడుకు కింద‌కు అతిత‌క్కువ ప్రా ధాన్య‌త క‌లిగిన వ‌ర్గా ల‌ను
చేర్చ‌డం ఉన్నాయి.

***

(Release ID: 1895107) Visitor Counter : 5

Read this release in: Kannada , English , Urdu , Hindi , Marathi , Assamese , Tamil , Malayalam
 ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ

6.4 శాతం ఆర్థిక లోటు లక్ష్యాన్ని చేరుకునే దిశగా ప్రభుత్వం

2022 ఏప్రిల్ నుంచి నవంబర్ వరకు స్థూ ల పన్ను ఆదాయంలో 15.5 శాతం
వృద్ధి

2023 ఆర్థిక సంవత్సరం మొదటి మూడు త్రైమాసికాల్లో రూ.13.40 లక్షల

కోట్ల జీఎస్టీవసూళ్లు

జీఎస్టీ పన్ను చెల్లింపుదారుల సంఖ్య 70 లక్షల నుంచి 1.4 కోట్లకు రెట్టింపు

2022 ఏప్రిల్-డిసెంబర్ లో స్థూ ల జీఎస్టీ వసూళ్లలో 24.8% వృద్ధి

2022 ఏప్రిల్-నవంబర్ మధ్య ప్రత్యక్ష పన్నుల వృద్ధి 26%

జీడీపీలో దీర్ఘకాలిక సగటు 1.7 శాతంతో పోలిస్తే 2023 ఆర్థిక

సంవత్సరంలో2.9 శాతం పెరగనున్న మూలధన వ్యయం

2021 ఆర్థిక సంవత్సరంలో జీడీపీలో 59.2 శాతంగా ఉన్న ప్రభుత్వ రుణాలు

2022 ఆర్థికసంవత్సరంలో 56.7 శాతానికి తగ్గు దల

చాలా దేశాలలో గణనీయమైన పెరుగుదలతో పోలిస్తే 2005 నుండి సాధారణ

జి డి పి తోప్రభుత్వ రుణ నిష్పత్తి 3% పెరుగుదల
Posted On: 31 JAN 2023 1:49PM by PIB Hyderabad

"ప్రభుత్వం ఊహించిన ఆర్థిక (ఫిస్కల్ గ్లైడ్) మార్గా నికి అనుగుణంగా, జి డి పి లో %గా కేంద్ర ప్రభుత్వ ద్రవ్య లోటు
క్రమంగా క్షీణించడం, గత రెండు సంవత్సరాలలో ఉత్సాహభరితమైన ఆదాయ సేకరణ ద్వారా జాగ్రత్తగా ఆర్థిక
నిర్వహణకు మద్దతు ఇచ్చిన ఫలితం‘‘ అని 2022-23 ఆర్థిక సర్వే తెలిపింది. కేంద్ర ఆర్థిక, కార్పొరేట్ వ్యవహారాల
శాఖ మంత్రి శ్రీమతి నిర్మలా సీతారామన్ ఈ రోజు పార్లమెంటులో 2022-23 ఆర్థిక సర్వే ను ప్రవేశ పెట్టా రు.
2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో ద్రవ్యలోటు జీడీపీలో 6.4 శాతంగా ఉండొచ్చని అంచనా వేసింది. ప్రపంచ అనిశ్చితుల
సమయంలో కన్జర్వేటివ్ బడ్జెట్ అంచనాలు బఫర్ ను అందించాయని సర్వే పేర్కొంది. ఆర్థిక కార్యకలాపాలు
పుంజుకోవడం, ఆదాయాలు పుంజుకోవడంతో ఆర్థిక పనితీరు పుంజుకుంది

స్థూ ల పన్ను ఆదాయం

2022 ఏప్రిల్ నుంచి నవంబర్ వరకు స్థూ ల పన్ను ఆదాయం15.5 శాతం (ఇయర్ ఆన్ ఇయర్ - వై ఒ వి )వృద్ధిని
నమోదు చేసిందని, రాష్ట్రాలకు కేటాయించిన తర్వాత కేంద్రా నికి నికర పన్ను ఆదాయం 7.9 శాతం పెరిగిందని సర్వే
తెలిపింది. జిఎస్ టిని ప్రవేశపెట్టడం ఆర్థిక లావాదేవీల డిజిటలైజేషన్ వంటి నిర్మాణాత్మక సంస్కరణలు ఆర్థిక
వ్యవస్థను మరింత క్రమబద్ధీకరించడానికి దారితీశాయి, తద్వారా పన్ను వలయాన్ని విస్తరించాయి. మరియు పన్ను
చెల్లింపును పెంచాయి. తద్వారా జీడీపీలో వృద్ధి కంటే రాబడులు చాలా ఎక్కువ వేగంతో పెరిగాయి.
2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో కార్పొరేట్, వ్యక్తిగత ఆదాయపు పన్ను వృద్ధి కారణంగా ప్రత్యక్ష పన్నులు వార్షిక
ప్రా తిపదికన 26% పెరిగాయని ఆర్థిక సర్వే తెలిపింది. 2023 ఆర్థిక సంవత్సరం మొదటి ఎనిమిది నెలల్లో ప్రధాన
ప్రత్యక్ష పన్నులలో గమనించిన వృద్ధి రేట్లు వాటి సంబంధిత దీర్ఘకాలిక సగటుల కంటే చాలా ఎక్కువగా ఉన్నాయని
సర్వే పేర్కొంది.

అధిక దిగుమతులు 2022 ఏప్రిల్ నుండి నవంబర్ వరకు కస్టమ్స్ వసూళ్లలో 12.4% వృద్ధికి దారితీశాయని సర్వే
తెలిపింది. 2022 ఏప్రిల్ నుంచి నవంబర్ వరకు ఎక్సైజ్ డ్యూటీ వసూళ్లు 20.9 శాతం తగ్గా యి.

భారీగా పెరిగిన జీఎస్టీ వసూళ్లు

జీఎస్టీ పన్ను చెల్లింపుదారుల సంఖ్య 2022లో 70 లక్షల నుంచి 1.4 కోట్లకు రెట్టింపు అయింది. 2022 ఏప్రిల్ నుంచి
డిసెంబర్ వరకు స్థూ ల జీఎస్టీ వసూళ్లు రూ.13.40 లక్షల కోట్లు గా ఉన్నాయి. తద్వారా నెలకు సగటున రూ.1.5 లక్షల
కోట్ల వసూళ్లతో 24.8 శాతం వృద్ధి నమోదైందని సర్వే పేర్కొంది. జిఎస్ టి ఎగవేతదారులు, నకిలీ బిల్లు లకు
వ్యతిరేకంగా దేశవ్యాప్తంగా చేపట్టిన డ్రైవ్, ఇన్వర్టెడ్ డ్యూటీ స్ట్రక్చర్ ను సరిదిద్దే రేటు హేతుబద్ధీకరణ వంటి
వ్యవస్థా గత మార్పుల కారణంగా జిఎస్ టి వసూళ్లు మెరుగుపడినట్లు తెలిపింది.

పెట్టు బడుల ఉపసంహరణ

మహమ్మారి ప్రేరిత అనిశ్చితి, భౌగోళిక రాజకీయ సంఘర్షణ, సంబంధిత ప్రమాదాలు గత మూడేళ్లలో ప్రభుత్వ
పెట్టు బడుల ఉపసంహరణ లక్ష్యాల ప్రణాళికలు, అవకాశాలకు సవాళ్లు గా మారినందున 2023 ఆర్థిక సంవత్సరానికి
బడ్జెట్ లో కేటాయించిన రూ.65,000 కోట్లలో 48 శాతం మాత్రమే 2023 జనవరి 18 నాటికి సేకరించామని,ఆర్థిక
సర్వే పేర్కొంది.

కొత్త ప్రభుత్వ రంగ సంస్థల విధానం అసెట్ మానిటైజేషన్ స్ట్రాటజీని అమలు చేయడం ద్వారా ప్రభుత్వ రంగ సంస్థల
ప్రైవేటీకరణ, వ్యూహాత్మక పెట్టు బడుల ఉపసంహరణకు ప్రభుత్వం తన నిబద్ధతను పునరుద్ఘా టించిందని సర్వే
తెలిపింది.

మూలధన వ్యయం

2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో జీడీపీలో దీర్ఘకాలిక సగటు 2.5 శాతంగా ఉన్న కేంద్ర ప్రభుత్వ మూలధన వ్యయం
క్రమంగా పెరిగిందని సర్వే తెలిపింది. 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో ఇది జిడిపిలో 2.9% కు పెరుగుతుందని అంచనా
వేశారు. ఇది సంవత్సరాలుగా ప్రభుత్వ వ్యయం నాణ్యతలో మెరుగుదలను సూచిస్తుంది.

2023 ఆర్థిక సంవత్సరానికి రూ.7.5 లక్షల కోట్ల మూలధన వ్యయాన్ని బడ్జెట్ లో కేటాయించారని, ఇందులో 2022
ఏప్రిల్ నుంచి నవంబర్ వరకు 59.6 శాతానికి పైగా ఖర్చు చేసినట్లు సర్వే తెలిపింది. ఈ కాలంలో, మూలధన వ్యయం
60% కంటే ఎక్కువ వృద్ధిని నమోదు చేసింది, ఇది 2016 ఆర్థిక సంవత్సరం నుండి 2020 ఆర్థిక సంవత్సరం వరకు
ఇదే కాలంలో నమోదైన దీర్ఘకాలిక సగటు వృద్ధి 13.5% కంటే చాలా ఎక్కువ. 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో రోడ్డు
రవాణా, రహదారులకు రూ.1.5 లక్షల కోట్లు , రైల్వేలకు రూ.1.20 లక్షల కోట్లు , రక్షణకు రూ.0.7 లక్షల కోట్లు ,
టెలికమ్యూనికేషన్లకు 0.3 లక్షల కోట్లు కేటాయించారు. ఇది మొత్తం డిమాండ్ ను బలోపేతం చేయడానికి, ఉపాధిని
సృష్టించడానికి, ఇతర రంగాలకు ఊతమిచ్చే కౌంటర్-సైక్లికల్ ఆర్థిక సాధనంగా పరిగణించబడింది.

అన్ని దిశల నుంచి కాపెక్స్ ను పెంచడానికి, దీర్ఘకాలిక వడ్డీ లేని రుణాలు కాపెక్స్-లింక్డ్ అదనపు రుణ నిబంధనల
రూపంలో రాష్ట్రాల మూలధన వ్యయాన్ని పెంచడానికి కేంద్రం అనేక ప్రో త్సాహకాలను ప్రకటించింది.

రెవెన్యూ వ్యయం

కేంద్ర ప్రభుత్వ రెవెన్యూ వ్యయాన్ని 2021 ఆర్థిక సంవత్సరంలో జీడీపీలో 15.6 శాతం నుంచి 2022 ఆర్థిక
సంవత్సరంలో జీడీపీలో 13.5 శాతానికి తగ్గించారు.

2021 ఆర్థిక సంవత్సరంలో జీడీపీలో 3.6 శాతంగా ఉన్న సబ్సిడీ వ్యయాన్ని 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో జీడీపీలో
1.9 శాతానికి తగ్గించడం ఈ వైరుధ్యానికి దారితీసింది. 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో జీడీపీలో 1.2 శాతానికి
తగ్గించాలని నిర్ణయించారు. అయితే అకస్మాత్తు గా భౌగోళిక రాజకీయ సంఘర్షణ వ్యాప్తి చెందడం వల్ల ఆహారం,
ఎరువులు, ఇంధనానికి అంతర్జా తీయ ధరలు పెరగడంతో 2022 ఏప్రిల్ నుండి నవంబర్ వరకు సబ్సిడీల కోసం
బడ్జెట్ వ్యయంలో 94.7% ఉపయోగించబడింది. అందువల్ల, 2022 ఏప్రిల్ నుండి నవంబర్ వరకు ఆదాయ వ్యయం
వై ఒ వి ప్రా తిపదికన 10% పైగా పెరిగింది, ఇది గత సంవత్సరం ఇదే కాలంలో నమోదైన వృద్ధి కంటే ఎక్కువ.

మహమ్మారి వ్యాప్తి తర్వాత రశీదుల నిష్పత్తి ప్రకారం వడ్డీ చెల్లింపులు పెరిగాయి.అయితే మధ్యకాలికంగా మనం
ఆర్థిక ప్రగతి పథంలో పయనిస్తు న్న కొద్దీ ఆదాయాలు పుంజుకోవడం, దూకుడుగా ఆస్తు ల మానిటైజేషన్, సామర్థ్య
లాభాలు, ప్రైవేటీకరణ వంటివి ప్రభుత్వ రుణాలను చెల్లించడానికి దోహదపడతాయని, తద్వారా వడ్డీ చెల్లింపులు
తగ్గు తాయని, ఇతర ప్రా ధాన్యతల కోసం ఎక్కువ నిధులు విడుదల అవుతాయని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది.

రాష్ట్ర ప్రభుత్వ నిధుల అవలోకనం

2021 ఆర్థిక సంవత్సరంలో జీడీపీలో 4.1 శాతానికి పెరిగిన రాష్ట్రాల ఉమ్మడి స్థూ ల ద్రవ్యలోటు (జీఎఫ్డిడి) ను 2022
ఆర్థిక సంవత్సరంలో 2.8 శాతానికి తగ్గించారు. భౌగోళిక రాజకీయ అనిశ్చిత పరిస్థితుల దృష్ట్యా, రాష్ట్రాల ఏకీకృత జి
ఎఫ్ డి -జిడిపి నిష్పత్తి 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 3.4% గా బడ్జెట్ చేయబడింది. అయితే, 2022 ఏప్రిల్-నవంబర్
మధ్య, 27 ప్రధాన రాష్ట్రాల ఉమ్మడి రుణాలు సంవత్సరానికి వారి మొత్తం బడ్జెట్ రుణాలలో 33.5 శాతానికి
చేరుకున్నాయి. రాష్ట్రాలు ఉపయోగించని రుణ పరిమితులను కలిగి ఉన్నాయని గత మూడేళ్ల గణాంకాలు
చెబుతున్నాయి.
2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో రాష్ట్రాల మూలధన వ్యయం 31.7% పెరిగింది. రాష్ట్రాలకు ముందస్తు చెల్లింపులు, జీఎస్టీ
పరిహార చెల్లింపులు, వడ్డీలేని రుణాల విషయంలో కేంద్రం అందించిన మద్దతు, బలమైన ఆదాయ ప్రో త్సాహం ఈ
పెరుగుదలకు కారణం.

కేంద్రం నుంచి రాష్ట్రాలకు బదిలీ

రాష్ట్రాలకు బదలాయించిన కేంద్ర పన్నుల వాటా, ఫైనాన్స్ కమిషన్ గ్రాంట్లు , కేంద్ర ప్రా యోజిత పథకాలు (సిఎస్ఎస్)
ఇతర బదిలీలతో సహా రాష్ట్రాలకు మొత్తం బదిలీలు 2019 -2023 ఆర్థిక సంవత్సరం మధ్య పెరిగాయి. 2023 ఆర్థిక
సంవత్సరానికి రూ.1.92 లక్షల కోట్లు కేటాయించాలని ఆర్థిక సంఘం సిఫారసు చేసింది.

సంక్షోభ సమయంలో జీ ఎస్ టి పరిహారం చెల్లింపులు

రాష్ట్రాలకు జిఎస్ టి పరిహారంలో లోటును తీర్చడానికి, నిధి నుండి సాధారణ జిఎస్ టి పరిహారాన్ని విడుదల
చేయడంతో పాటు, 2021 , 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో ప్రభుత్వం రూ. 2.69 లక్షల కోట్లను అప్పుగా తీసుకొని
రాష్ట్రాలకు బదిలీ చేసింది. అంతేకాక, రాష్ట్రాలకు సెస్ చెల్లింపులు , పన్ను వికేంద్రీకరణ వాయిదాలు నిధులను
త్వరగా పొందడానికి ముందు వరుసలో ఉన్నాయి. 2022 నవంబర్ వరకు మొత్తం సెస్ వసూళ్లు రాష్ట్రాలకు
చెల్లించడానికి సరిపోనప్పటికీ, కేంద్రం తన వనరుల నుండి మిగిలిన మొత్తా న్ని విడుదల చేసింది.

రాష్ట్రాలకు రుణ పరిమితి పెంపు-, సంస్కరణలకు ప్రో త్సాహకాలు

మహమ్మారి వ్యాప్తి చెందినప్పటి నుండి, కేంద్రం రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల నికర రుణ పరిమితిని ఫిస్కల్ రెస్పాన్సిబిలిటీ
లెజిస్లేషన్ (ఎఫ్ఆర్ఎల్) పరిమితికి మించి ఉంచింది. 2021 ఆర్థిక సంవత్సరంలో జీఎస్డీపీలో 5 శాతం, 2022 ఆర్థిక
సంవత్సరంలో జీఎస్డీపీలో 4 శాతం, 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో జీఎస్డీపీలో 3.5 శాతంగా నిర్ణయించారు.'వన్ నేషన్
వన్ రేషన్ కార్డు ' విధానం అమలు, సులభతర వ్యాపార సంస్కరణలు, పట్టణ స్థా నిక సంస్థలు/ యుటిలిటీ
సంస్కరణలు, విద్యుత్ రంగ సంస్కరణలు వంటి సంస్కరణల అమలుతో ఇది ముడి పెట్టా రు. ఈ సంస్కరణల్లో
వివిధ రాష్ట్రాలు సాధించిన పురోగతిని ఈ సర్వే గమనించింది.

రాష్ట్రాల మూలధన వ్యయానికి కేంద్రం సహకారం

2021, 2022 ఆర్థిక సంవత్సరాల్లో రూ.11,830 కోట్లు , 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో రూ.14,186 కోట్లను మూలధన
పెట్టు బడుల కోసం రాష్ట్రాలకు ప్రత్యేక సహాయం పథకం కింద 50 ఏళ్ల వడ్డీ లేని రుణాలుగా అందించింది. 2023
ఆర్థిక సంవత్సరంలో స్టేట్ కాపెక్స్ ప్రణాళికలకు మరింత ఊతమిచ్చేందుకు ఈ పథకం కింద కేటాయింపులను
రూ.1.05 లక్షల కోట్లకు పెంచారు

ప్రభుత్వ రుణ స్థితి

2022 లో ప్రపంచ ప్రభుత్వ రుణం జిడిపిలో 91% ఉంటుందని ఐఎంఎఫ్ అంచనా వేసింది, ఇది మహమ్మారికి
ముందు స్థా యిల కంటే 7.5% పాయింట్లు ఎక్కువ. ఈ ప్రపంచ నేపథ్యంలో కేంద్ర ప్రభుత్వ మొత్తం అప్పులు 2021
ఆర్థిక సంవత్సరంలో జీడీపీలో 59.2 శాతం నుంచి 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 56.7 శాతానికి తగ్గా యి.

భారతదేశ ప్రభుత్వ రుణ స్థితి (పబ్లిక్ డెట్ ప్రొ ఫైల్) సాపేక్షంగా స్థిరంగా ఉంది తక్కువ కరెన్సీ ,వడ్డీ రేటు నష్టా లను
కలిగి ఉంటుంది. 2021 మార్చి చివరి నాటికి కేంద్ర ప్రభుత్వ మొత్తం నికర అప్పుల్లో 95.1% దేశీయ కరెన్సీలో
ఉండగా, సార్వభౌమ బాహ్య రుణం 4.9%, ఇది తక్కువ కరెన్సీ ప్రమాదాన్ని సూచిస్తుంది.

అంతేకాకుండా, సార్వభౌమ విదేశీ రుణం పూర్తిగా అధికారిక వనరుల నుండి వస్తుంది, ఇది అంతర్జా తీయ మూలధన
మార్కెట్లలో అస్థిరత నుండి రక్షిస్తుందని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది.

ఇంకా, భారతదేశంలో ప్రభుత్వ రుణం ప్రధానంగా స్థిర వడ్డీ రేట్ల వద్ద కుదించబడుతుంది, ఫ్లో టింగ్ అంతర్గత రుణం
2021 మార్చి చివరి నాటికి జిడిపిలో 1.7% మాత్రమే ఉంటుంది. అందువల్ల డెట్ పోర్ట్ ఫోలియో వడ్డీరేట్ల అస్థిరత
నుంచి రక్షణ పొందుతుంది.

సాధారణ ప్రభుత్వ ఆర్థిక వ్యవస్థల ఏకీకృతం

మహమ్మారి కారణంగా కేంద్రం, రాష్ట్రాలు చేసిన అదనపు అప్పుల కారణంగా 2021 ఆర్థిక సంవత్సరంలో జిడిపిలో
నిష్పత్తిగా సాధారణ ప్రభుత్వ అప్పులు భారీగా పెరిగాయి. అయితే ఈ నిష్పత్తి 2022 ఆర్థిక సంవత్సరం (ఆర్ఈ)లో
గరిష్ట స్థా యికి పడిపోయిందని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది. జిడిపిలో శాతంగా సాధారణ ప్రభుత్వ లోటులు కూడా ఎఫ్ 21
లో గరిష్ట స్థా యికి చేరుకున్న తర్వాత ఏకీకృతమయ్యాయి.

సానుకూల వృద్ధి-వడ్డీ రేటు వ్యత్యాసం

ఇటీవలి సంవత్సరాల్లో కాపెక్స్ కు ప్రా ధాన్యత ఇవ్వడం వల్ల ప్రత్యక్షంగా, పరోక్షంగా ప్రైవేటు వినియోగ వ్యయాలు,
ప్రైవేటు పెట్టు బడులపై గుణక ప్రభావాల ద్వారా జీడీపీ వృద్ధి పెరుగుతుందని సర్వే పేర్కొంది. అధిక జిడిపి వృద్ధి
తద్వారా మధ్యకాలికంగా ఉత్సాహభరితమైన ఆదాయ సేకరణకు దోహదపడుతుంది, స్థిరమైన ఆర్థిక మార్గా న్ని
అనుమతిస్తుంది. సాధారణ ప్రభుత్వ రుణం , జిడిపి నిష్పత్తి లో 2020 మార్చి చివరి నాటికి 75.7% నుండి 2021
ఆర్థిక సంవత్సరం చివరి నాటికి 89.6% కి పెరిగింది. ఇది 2022 మార్చి చివరి నాటికి జీడీపీలో 84.5 శాతానికి
పడిపోతుందని అంచనా. కాపెక్స్ ఆధారిత వృద్ధికి ప్రా ధాన్యమివ్వడం వల్ల వృద్ధి-వడ్డీ రేటు వ్యత్యాసాన్ని
సానుకూలంగా ఉంచడానికి భారతదేశానికి వీలవుతుంది. సానుకూల వృద్ధి-వడ్డీ రేటు వ్యత్యాసం రుణ స్థా యిలను
స్థిరంగా ఉంచుతుంది.

2005 నుండి 2021 వరకు జిడిపి నిష్పత్తిలో సాధారణ ప్రభుత్వ రుణం మార్పు దేశాలలో గణనీయంగా ఉంది.
2005లో జీడీపీలో 81 శాతంగా ఉన్న భారత్ కు సంబంధించి i2021 నాటికి జీడీపీలో 84 శాతానికి పెరిగింది.

గత 15 సంవత్సరాలలో స్థితిస్థా పక ఆర్థిక వృద్ధి కారణంగా ఇది సాధ్యమైందని, ఇది సానుకూల వృద్ధి-వడ్డీ రేటు
వ్యత్యాసానికి దారితీసిందని, ఫలితంగా జిడిపి స్థా యిలకు స్థిరమైన ప్రభుత్వ రుణం లభించిందని ఆర్థిక సర్వే
వివరించింది.

(Fig.- 2005లో జీడీపీ నిష్పత్తితో సాధారణ ప్రభుత్వ రుణం -2021 లో దేశాల వారి పోలిక )

******

(Release ID: 1895040) Visitor Counter : 46

Read this release in: English , Urdu , Hindi , Marathi , Malayalam

 ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ

ప్రజారోగ్య మౌలిక సదుపాయాలు ప్రజారోగ్య వ్యవస్థకు

వెన్నెముక: ఆర్థిక సర్వే 2023

ఆయుష్మాన్ భారత్ కార్యక్రమం కింద, 31 డిసెంబర్2022 నాటికి ఏర్పాటైన

1.5 లక్షల ఆరోగ్యసంరక్షణ కేంద్రా లు ప్రా థమిక ఆరోగ్య సంరక్షణను బలోపేతం
చేయడానికి దారితీసింది,

మానవ వనరులలో గణనీయమైన పెరుగుదల ఆరోగ్య వ్యవస్థ

నిర్మాణంలోప్రధానమైనది
Posted On: 31 JAN 2023 1:34PM by PIB Hyderabad

కేంద్ర ఆర్థిక, కార్పొరేట్ వ్యవహారాల మంత్రి శ్రీమతి నిర్మలా సీతారామన్ ప్రవేశపెట్టిన 2022-23 ఆర్థిక సర్వేలో
ప్రజారోగ్య మౌలిక సదుపాయాలను 'ప్రజారోగ్య వ్యవస్థ యొక్క నాడీ కేంద్రం'గా అభివర్ణించారు, ప్రజారోగ్య సేవల
చివరి మైలు డెలివరీకి ప్రా థమిక మద్దతు వ్యవస్థను ఏర్పాటు చేశారు. ఒక దేశంలో ఆరోగ్య సంరక్షణ పంపిణీ
నిబంధనలు మరియు సంక్షేమ యంత్రాంగాలను అర్థం చేసుకోవడానికి హెల్త్కేర్ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ ఒక ముఖ్యమైన
సూచికగా గుర్తించబడింది.

ప్రభుత్వ రంగంలో ఆరోగ్య మౌలిక సదుపాయాలు బలోపేతం కావడానికి దారితీసిన ఇటీవలి ఆరోగ్య రంగ
సంస్కరణలను ఆర్థిక సర్వే హైలైట్ చేసింది. గ్రా మీణ ప్రాంతాల్లో ఉపకేంద్రా లు (ఎస్సీలు), ప్రా థమిక ఆరోగ్య కేంద్రా లు
(పీహెచ్సీలు), కమ్యూనిటీ హెల్త్ సెంటర్లు (సీహెచ్సీలు) పెరగడమే ఇందుకు నిదర్శనం. ఆయుష్మాన్ భారత్ పథకం
కింద 2022 డిసెంబర్ 31 నాటికి 1.5 లక్షల హెల్త్ అండ్ వెల్నెస్ సెంటర్లు (హెచ్డ బ్ల్యూసీలు) అందుబాటులోకి
వచ్చాయి. ఇవి సమగ్ర ప్రా థమిక ఆరోగ్య సేవలను కమ్యూనిటీలకు దగ్గరగా అందిస్తా యి.

భారతదేశంలో గ్రా మీణ ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యవస్థ

ఆరోగ్య మౌలిక సదుపాయాలలో పురోగతి

ఎకనామిక్ సర్వే 2023 ఆరోగ్య వ్యవస్థ యొక్క ప్రధానమైన ఆరోగ్య సంరక్షణ మౌలిక సదుపాయాల యొక్క ప్రధాన
అంశంగా మానవ వనరులలో గణనీయమైన పెరుగుదలను చూపుతుంది. ఇందులో వైద్యులు, నర్సులు, ఫార్మసిస్ట్‌లు,
మంత్రసానులు, దంతవైద్యులు, అనుబంధ ఆరోగ్య నిపుణులు, సామాజిక ఆరోగ్య కార్యకర్తలు, సామాజిక ఆరోగ్య
కార్యకర్తలు మరియు ఇతర ఆరోగ్య సంరక్షణ ప్రదాతలు, అలాగే ఆరోగ్య నిర్వహణ మరియు సహాయక సిబ్బంది
ఉన్నారు.

సూచికలు 2014 2019 2020 2021 2022

ఉప కేంద్రా లు (SCలు) 152.3 157.4 155.4 156.1 157.9

ప్రా థమిక ఆరోగ్య కేంద్రా లు (PHCలు) 25.0 24.9 24.9 25.1 24.9

కమ్యూనిటీ హెల్త్ సెంటర్లు (CHCలు) 5.4 5.3 5.2 5.5 5.5

పిహెచ్‌సిలలో వైద్యులు 27.4 29.8 28.5 31.7 30.6

CHCలలో మొత్తం నిపుణులు 4.1 3.9 5.0 4.4 4.5

SCలు & PHCలలో సహాయక నర్సు 213.4 234.2 212.6 214.8 207.6
మంత్రసాని

PHCలు & CHCలలో నర్సింగ్ స్టా ఫ్ 63.9 81.0 71.8 79.0 79.9

PHCలు & CHCలలో ఫార్మసిస్ట్‌లు 22.7 26.2 25.8 28.5 27.1

PHCలు & CHCలలో ల్యాబ్ టెక్నీషియన్లు 16.7 18.7 19.9 22.7 22.8

(ప్రతి సంవత్సరం మార్చి నాటికి వేలల్లో సంఖ్యలు)

 మూలం: గ్రా మీణ ఆరోగ్య గణాంకాలు 2021-22, MoHWF

***

(Release ID: 1894985) Visitor Counter : 70

Read this release in: English , Urdu , Marathi , Hindi , Tamil , Malayalam
 ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ

జాతీయ కోవిడ్-19 వ్యాక్సినేషన్ ప్రో గ్రా మ్ ఆర్‌&డి మరియు

లాజిస్టిక్ సవాళ్ళను అధిగమించడం ద్వారా దాని లక్ష్యాలను
చేరుకుందని ఆర్థిక సర్వే 2022-23 చెప్పింది

ఈ కార్యక్రమం కింద 6 జనవరి 2023 నాటికి 220 కోట్ల కంటే ఎక్కువ కోవిడ్
వ్యాక్సిన్ డోస్‌లు అందించబడ్డా యి

97 శాతం మంది అర్హు లైన లబ్ధి దారులు కనీసం ఒక డోస్ కోవిడ్-19

వ్యాక్సిన్‌ని స్వీకరించారు

90 శాతం అర్హు లైన లబ్ధి దారులు రెండు డోస్‌లను స్వీకరించారు

ప్రజారోగ్య వ్యవస్థకు కోవిన్ సిస్టమ్ యుటిలిటీస్‌తో ఎండ్-టు-ఎండ్

సొల్యూషన్‌ను అందిస్తుంది

కోవిన్ ప్లా ట్‌ఫారమ్ జాతీయ, రాష్ట్ర మరియు జిల్లా స్థా యిలలో నిజసమయ
స్టా క్ ట్రా కింగ్‌ను అందిస్తుంది; కొవిడ్-19 వ్యాక్సిన్‌ల వ్యర్థా న్ని ప్లగ్ చేయడంలో
సహాయపడుతుంది
Posted On: 31 JAN 2023 1:29PM by PIB Hyderabad

కేంద్ర ఆర్థిక మరియు కార్పొరేట్ వ్యవహారాల మంత్రి శ్రీమతి నిర్మలా సీతారామన్ సమర్పించిన ఆర్థిక సర్వే భారతదేశ
జాతీయ కోవిడ్-19 టీకా కార్యక్రమం యొక్క విజయగాథను వివరిస్తూ 2022-23, 6 జనవరి 2023 నాటికి
భారతదేశంలో 220కోట్ల కంటే ఎక్కు కోవిడ్ వ్యాక్సిన్ డోస్‌లను అందించిందని తెలిపింది. దేశంలో 97 శాతం మంది
అర్హు లైన లబ్ధి దారులు ఇప్పటికే కనీసం ఒక డోస్ కోవిడ్-19 వ్యాక్సిన్‌ని పొందారు. 90 శాతం మంది అర్హు లైన
లబ్ధి దారులు రెండు డోస్‌లను పొందారు. 12-14 సంవత్సరాల వయస్సు గల వారికి టీకాలు వేయడం 16 మార్చి
2022న ప్రా రంభించబడింది. ఆ తర్వాత 18-59 సంవత్సరాల వయస్సు గల వారికి ముందు జాగ్రత్త మోతాదు 10
ఏప్రిల్ 2022 నుండి ప్రా రంభమయింది. అలాగే, 22.4 కోట్ల ముందస్తు జాగ్రత్త డోస్‌లు అందించబడ్డా యని సర్వే
తెలిపింది.

ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద టీకా కార్యక్రమం అయిన భారతదేశ జాతీయ కోవిడ్-19 టీకా కార్యక్రమం 16 జనవరి
2021న ప్రా రంభమైంది. ప్రా రంభంలో దేశంలోని వయోజన జనాభాను వీలైనంత తక్కువ సమయంలో కవర్
చేయాలనే లక్ష్యంతో ఉంది. 12 సంవత్సరాలు మరియు అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉన్న వ్యక్తు లందరినీ
చేర్చడానికి మరియు 18 సంవత్సరాలు మరియు అంతకంటే ఎక్కువ వయస్సు ఉన్న వ్యక్తు లందరికీ ముందు జాగ్రత్త
మోతాదు కోసం ప్రో గ్రా మ్ విస్తరించబడింది.

కోవిడ్-19 వ్యాక్సినేషన్ కార్యక్రమం ప్రా రంభంలో అనేక సవాళ్లను ఎదుర్కొంది. కొత్త కోవిడ్ వ్యాక్సిన్‌ల కోసం
పరిశోధన మరియు అభివృద్ధి, 2.6 లక్షల మందికి పైగా వ్యాక్సినేటర్‌లు మరియు 4.8 లక్షల మంది ఇతర టీకా
బృందం సభ్యులకు శిక్షణ, అందుబాటులో ఉన్న వ్యాక్సిన్‌ను సరైన రీతిలో ఉపయోగించడం, చేరుకోవడం కష్టంగా
ఉండే జనాభాకు వాటిని అందించడం వంటి సవాళ్లు అందులో ఉన్నాయి. టీకా కార్యక్రమాన్ని విస్తృతం చేయడంతో
పాటు అవసరమైన ఆరోగ్య సేవలను నిర్ధా రించడం, 29,000 కోల్డ్ చైన్ పాయింట్‌లలో వ్యాక్సిన్‌ల నిల్వ మరియు
వికేంద్రీకృత పంపిణీ, కోల్డ్ చైన్ సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించడం మరియు లబ్ధి దారులను నమోదు చేయడానికి మరియు
వ్యాక్సిన్ సర్వీస్ డెలివరీ కోసం ఐటీ ప్లా ట్‌ఫారమ్‌ను అభివృద్ధి చేయడం వంటి లాజిస్టికల్ సవాళ్లు కూడా
గుర్తించబడ్డా యి. ఈ కార్యక్రమం ఆ సవాళ్లను అధిగమించి తక్కువ సమయంలోనే దాని లక్ష్యాలను చేరుకోగలిగింది.

కో-విన్: టీకా యొక్క విజయవంతమైన డిజిటల్ కథ

కో-విన్‌కు సంబంధించిన బలమైన డిజిటల్ వ్యవస్థ కారణంగా ప్రస్తు తం 220 కోట్ల కంటే ఎక్కువ కోవిడ్-19 వ్యాక్సిన్
డోస్‌ల నిర్వహణ సాధ్యమైందని ఆర్థిక సర్వే హైలైట్ చేసింది. ఇది డిజిటల్ ఫ్రేమ్‌వర్క్ మరియు మెరుగైన విస్తరణను
నిరంతరం మెరుగుపరచడంలో ప్రభుత్వ శక్తి విస్తృత ఇంటర్‌లాక్ మరియు జీవితాలు మరియు జీవనోపాధి
రెండింటినీ సురక్షితంగా కొనసాగిస్తూ నే భారతదేశం శీఘ్ర మరియు మన్నికైన ఆర్థిక పునరుద్ధరణను నమోదు
చేయగలదని తెలిపింది. మొత్తం 104 కోట్ల మందిలో (జనవరి 2021 నుండి సెప్టెంబరు 2022 మధ్య) 84.7 కోట్ల
మంది కో-విన్ లబ్ధి దారులు ఆధార్‌తో సీడ్ చేయడంతో 2015 ఆర్ధిక సంవత్సరంలో రూపకల్పన చేసిన జామ్
విత్తనాలు దేశానికి ప్రా ణాలను కాపాడేవిగా నిరూపించబడ్డా యి.

భారతదేశంలో వ్యాక్సిన్‌లు మరియు టీకాల చరిత్ర మశూచికి టీకా యొక్క మొదటి మోతాదు నమోదు
చేయబడినప్పుడు 1802కి తిరిగి తీసుకువెళుతుందని ఆర్థిక సర్వే గమనించింది. ఆ సమయంలో వ్యాక్సిన్‌ల వైద్య
చరిత్రను కనుగొనడం చాలా కష్టమైన పని. అయితే, సమకాలీన దృష్టాంతంలో మనం డిజిటల్ ప్రయాణంలో
గణనీయంగా పురోగమించాము మరియు చాలా వైద్య విజ్ఞా న శోధనలు 'క్లిక్' దూరంలో ఉన్నాయి. అలాగే, కోవిడ్
రాకముందే అనేక ఇతర వ్యాధుల కోసం ఏడాది పొడవునా కార్యక్రమాలు నడుస్తు న్నందున భారతదేశం సామూహిక
టీకా కోసం వ్యూహాన్ని నిర్దేశించింది. గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా ప్రభుత్వం "అంత్యోదయ" యొక్క ప్రా థమిక
తత్వశాస్త్రా న్ని గ్రహించడం ద్వారా డిజిటల్ హెల్త్ సర్వీస్ డెలివరీపై దృష్టి పెట్టింది. అయినప్పటికీ మహమ్మారి
సమయంలో రోగనిరోధక శక్తిని సాధించడానికి ఇది ఏకైక మార్గం కాబట్టి టీకా ప్రక్రియలో ఎండ్-టు-ఎండ్
డిజిటలైజేషన్ అవసరం అని భావించబడింది. అనేక ఆర్థిక వ్యవస్థలు మొదటి నుండి ఒక నమూనాను అభివృద్ధి
చేయవలసి ఉండగా, భారతదేశం సౌకర్యవంతమైన స్థితిలో ఉంది. జాతీయ కోవిడ్-19 టీకా కార్యక్రమాన్ని అమలు
చేయడంలో కో-విన్ (కోవిడ్ వ్యాక్సిన్ ఇంటెలిజెన్స్ నెట్‌వర్క్) ద్వారా
క్లిష్టమైన సవాలును సమయానుకూలంగా పరిష్కరించారు.

భారతదేశ జాతీయ కోవిడ్-19 వ్యాక్సినేషన్ ప్రో గ్రా మ్‌లో ఈవిన్ (ఎలక్ట్రానిక్ వ్యాక్సిన్ ఇంటెలిజెన్స్ నెట్‌వర్క్)
ప్లా ట్‌ఫారమ్‌కు పొడిగింపుగా అభివృద్ధి చేయబడిన కోవిన్ ప్రా ణశక్తిని నొక్కి చెబుతూ దీన్ని సమగ్ర క్లౌ డ్ ఆధారిత
ఐటీ సొల్యూషన్ అని సర్వే హైలైట్ చేసింది. భారతదేశంలో కోవిడ్-19 టీకాను ప్లా న్ చేయడం, అమలు చేయడం,
పర్యవేక్షించడం మరియు మూల్యాంకనం చేయడం,కోవిన్ వ్యవస్థ మొత్తం ప్రజారోగ్య వ్యవస్థ కోసం యుటిలిటీలతో
ఎండ్-టు-ఎండ్ పరిష్కారాన్ని అందించింది. ఓపెన్ ప్లా ట్‌ఫారమ్ ద్వంద్వ ఇంటర్‌ఫేస్ పౌరులు మరియు
అడ్మినిస్ట్రేటర్-సెంట్రిక్ సర్వీస్‌లలో స్కేలబుల్‌గా చేసింది. జవాబుదారీతనం మరియు ట్రా న్‌ను నిర్ధా రించడానికి టీకా
సరఫరా గొలుసులలో పొదుపు, జాతీయ వేదిక , రాష్ట్ర మరియు జిల్లా స్థా యిలలో (ప్రభుత్వం మరియు ప్రైవేట్)
నిజ-సమయ స్టా క్ ట్రా కింగ్‌ను అందించింది. ఇది కోవిడ్-19 వ్యాక్సిన్‌ల వృధాను మరింతగా అరికట్టింది.

12 ప్రాంతీయ భాషల్లో వినియోగదారులు (అడ్మిన్‌లు, సూపర్‌వైజర్లు మరియు వ్యాక్సినేటర్లు ), టీకా కేంద్రా లు

మరియు లబ్ధి దారుల నమోదును దాటి, వెబ్ సొల్యూషన్ డిజిటల్‌గా ధృవీకరించదగిన సర్టిఫికేట్ల జారీని
పొడిగించిందని సర్వే పేర్కొంది. వ్యాక్సినేషన్ సర్టిఫికేట్ అంతర్జా తీయ ప్రయాణికులకు కూడా సహాయం చేయడానికి
డబ్ల్యూహెచ్‌ఓ మార్గదర్శకాలకు అనుగుణంగా రూపొందించబడింది. ఒకే పత్రం (ఆధార్)పై ఉన్న రిజిస్ట్రేషన్ భారాన్ని
తగ్గించడానికి, ప్రభుత్వం 10 ఫోటో గుర్తింపు కార్డు లలో దేనినైనా (ఆధార్ కార్డ్, డ్రైవింగ్ లైసెన్స్, పాన్ కార్డ్, పాస్‌పోర్ట్,
పెన్షన్ పాస్‌బుక్, ఎన్‌పిఆర్ స్మార్ట్ కార్డ్, ఓటర్ ఐడీ, యూనిక్ వికలాంగుల గుర్తింపు కార్డు , ఫోటోతో కూడిన రేషన్
కార్డు , విద్యార్థి ఫోటో ఐడీ కార్డ్] ఉపయోగించి రిజిస్ట్రేషన్‌ను అనుమతించింది. డిజిటల్ విభజన మరియు డిజిటల్
మినహాయింపు సమస్యను పరిష్కరించడానికి జాతీయ కోవిడ్ హెల్ప్‌లైన్ ద్వారా ఒకే మొబైల్ నంబర్‌ను
ఉపయోగించి బహుళ లబ్ధి దారులను (ఆరుగురు వరకు) ఆన్‌బోర్డింగ్ చేయడానికి అనుమతించారు. వయస్సు,
వైకల్యం లేదా గుర్తింపు కారణంగా కోవిడ్ సమయంలో భౌతిక సౌకర్యాలకు పరిమిత లభ్యత ఉన్నవారిని
వదిలిపెట్టకుండా ఉండేలా, ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేట్ రంగంలోని “కార్యాలయ కోవిడ్ వ్యాక్సినేషన్ సెంటర్” ద్వారా
ప్రత్యేక కేటాయింపులు మరియు “సమీపంలో హోమ్ కోవిడ్ వ్యాక్సినేషన్ సెంటర్లు "అందుబాటులోకి వచ్చాయి.

***

(Release ID: 1895084) Visitor Counter : 6

Read this release in: English , Urdu , Hindi , Marathi , Malayalam

 ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ

గత దశాబ్ద కాలంలో సగటు వార్షిక అటవీ విస్తీర్ణం పెరిగిన

దేశాల్లో భారత్ కు మూడో స్థా నంలో : ఆర్థిక సర్వే 2022-23

భారతదేశంలో 75 రామ్ సర్ కేంద్రా లు మడ అడవుల విస్తీర్ణం 364 చ.కి.మీ.

మేర పెరుగుదల

పునరుత్పాదక ఇంధనానికి అనుకూల గమ్యస్థా నంగా భారత్ . ఏడేళ్లలో $

78.1 బిలియన్ డాలర్ల పెట్టు బడులు.

రూ.19,744 కోట్ల అంచనాతో జాతీయ హరిత హైడ్రో జన్ మిషన్ ప్రా రంభం.

గ్రీన్ ప్రా జెక్టు లకు ఎక్కువగా పెట్టు బడులు సమకూర్చేందుకు సార్వభౌమ గ్రీన్
బాండ్ల జారీ

శిలాజేతర విద్యుత్ సామర్థ్యాన్ని 50 శాతానికి పెంచాలని లక్ష్యంగా

నిర్ణయించుకున్న భారతదేశం
Posted On: 31 JAN 2023 1:18PM by PIB Hyderabad

పరిశుద్ధ ఇంధన వినియోగం దిశగా ప్రపంచంలోనే అత్యంత ప్రతిష్టా త్మక కార్యక్రమంలో ముందున్న భారతదేశం
వాతావరణ మార్పుల ప్రభావాన్ని ఎదుర్కోవడానికి సిద్ధంగా ఉంది. కేంద్ర ఆర్థిక, కార్పొరేట్ వ్యవహారాల మంత్రి శ్రీమతి
నిర్మలా సీతారామన్ ఈ రోజు పార్లమెంటులో ప్రవేశపెట్టిన 2022-23 ఆర్థిక సర్వే నివేదికలో ఈ అంశాన్ని పేర్కొన్నారు.
పేదరిక నిర్మూలన, ప్రజలందరికీ ప్రా థమిక శ్రేయస్సు కల్పించే లక్ష్యంగా అమలు జరుగుతున్న సమగ్ర అభివృద్ధితో
ముడిపడి ఉన్న వాతావరణం, పర్యావరణ అంశాలపై భారతదేశం అనుసరిస్తు న్న విధానాన్ని, సాధించిన ప్రగతిని
ఆర్థిక సర్వే నివేదిక ప్రస్తా వించింది.
భారత్ వాతావరణ కార్యాచరణ ప్రణాళిక అమలు లో పురోగతి:
ప్రతిష్టా త్మక వాతావరణ కార్యాచరణ లక్ష్యాలతో అభివృద్ధి లక్ష్యాలను అనుసంధానించి సుస్థిర అభివృద్ధి
సాధించడంలో భారతదేశం గణనీయమైన పురోగతిని సాధించింది.

1. దేశంలో అటవీ విస్తీర్ణం

2010-2020 మధ్య సగటు వార్షిక అటవీ విస్తీర్ణంలో పెరిగిన దేశాల జాబితాలో భారతదేశం ప్రపంచవ్యాప్తంగా
మూడవ స్థా నంలో ఉంది. గ్రీన్ ఇండియా మిషన్ (జీఐఎం), ప్రత్యామ్నాయ అడవుల పెంపకం కోసం అమలు చేస్తు న్న
నిధులు, ప్రణాళిక (కాంపా) వంటి కార్యక్రమాల ద్వారా కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు అమలు చేస్తు న్న పటిష్టమైన
వ్యవస్థ, విధానాల వల్ల దేశంలో అడవుల విస్తీర్ణం పెరిగిందని సర్వే పేర్కొంది. దేశంలో అరుణాచల్ ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో
అడవుల విస్తీర్ణం అత్యధికంగా ఉంది. జమ్మూ, కాశ్మీర్ లో హెక్టా రు భూమిలో గరిష్టంగా 173.41 టన్నుల కార్బన్
నిల్వను అందిస్తుంది.
2. పర్యావరణ వ్యవస్థ పరిరక్షణ:

పర్యావరణ వ్యవస్థ పరిరక్షణ కోసం పటిష్ట కార్యక్రమాలు అమలు చేస్తు న్న భారతదేశం ప్రస్తు తం 13.3 లక్షల హెక్టా ర్ల
విస్తీర్ణంలో చిత్తడి నేలల పరిరక్షణ కోసం 75 రామ్ సర్ కేంద్రా లు ఉన్నాయి. మడ అడవులను సంరక్షించి, అభివృద్ధి
చేయడానికి అమలు చేస్తు న్న వివిధ నియంత్రణ, ప్రో త్సాహక చర్యల ఫలితంగా దేశంలో 2021 లో మడ అడవుల
విస్తీర్ణం 364 చదరపు కిలోమీటర్ల మేరకు పెరిగింది అని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది.
3. పునరుత్పాదక ఇంధన వనరుల వినియోగం :
పునరుత్పాదక ఇంధన రంగంలో పెట్టు బడులకు భారత్ క్రమంగా అనువైన గమ్యస్థా నంగా మారుతోంది. 2014-2021
మధ్య కాలంలో భారతదేశంలో పునరుత్పాదక ఇంధన వనరుల రంగంలో మొత్తం $ 78.1 బిలియన్ డాలర్ల మేరకు
పెట్టు బడులు వచ్చాయి.
2029-30 చివరి నాటికి స్థా పిత సామర్థ్యం 800 గిగావాట్ల కు పైగా ఉంటుందని ఆర్థిక సర్వే నివేదిక
పేర్కొంది. శిలాజేతర ఇంధనం 500 గిగావాట్ల కు పైగా ఉంటుంది. దీనివల్ల 2014-15 తో పోలిస్తే 2029-30 నాటికి
సగటు ఉద్గా రాల రేటు 29 శాతం తగ్గు తుందని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది.
ఇంధన రంగంలో స్వయం సమృద్ధి సాధించాలి అన్న లక్ష్యాన్ని సాధించి, కీలక రంగాల్లో కర్బన ఉద్గా రాలు
తగ్గించడానికి ప్రభుత్వం 19,744 కోట్ల రూపాయల పెట్టు బడితో నేషనల్ గ్రీన్ హైడ్రో జన్ మిషన్ కు కేంద్రం ఆమోదం
తెలిపిందని సర్వే పేర్కొంది. దీనివల్ల దీని ఫలితంగా 2050 నాటికి 3.6 గిగా టన్నుల మేరకు కార్బన్ ఉద్గా రాలు
తగ్గు తాయి.
సుస్థిర అభివృద్ధి సాధనకు ఆర్థిక సహకారం
వాతావరణ కార్యాచరణ లక్ష్యాలను సాధించే అంశంలో నిధులు కీలక పాత్ర పోషిస్తా యని ప్రభుత్వం గుర్తించింది.
నిధుల సమీకరణ కోసం ప్రైవేటు పెట్టు బడులు ఆకర్షించడానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం కార్యక్రమాలు ప్రా రంభించిందని సర్వే
పేర్కొంది.
1. గ్రీన్ బాండ్స్
ఆర్థిక వ్యవస్థపై కర్బన ఉద్గా రాల తీవ్రతను తగ్గించడానికి ఉద్దేశించిన ప్రభుత్వ రంగ ప్రా జెక్టు లలో పెట్టు బడులను
పెట్టు బడిదారుల నుంచి సేకరించడానికి ప్రభుత్వం సావరిన్ గ్రీన్ బాండ్ల పథకానికి నాంది పలికింది. ప్రభుత్వ రంగ
ప్రా జెక్టు లకు అవసరమైన నిధులు సేకరించడానికి ఈ పథకం సహాయపడుతుంది. ఇంటర్నేషనల్ క్యాపిటల్
మార్కెట్ అసోసియేషన్ (ఐసీఎంఏ) గ్రీన్ బాండ్ ప్రిన్సిపల్స్ (2021)కు అనుగుణంగా గ్రీన్ బాండ్స్ జారీ చేసినట్లు
సర్వే పేర్కొంది. సావరిన్ గ్రీన్ బాండ్ల జారీ పై కీలక నిర్ణయాలు పర్యవేక్షించడానికి, ధృవీకరించడానికి గ్రీన్ ఫైనాన్స్
వర్కింగ్ కమిటీ ని కూడా ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసింది.
2022-23 ఆర్థిక సంవత్సరానికి గాను మొత్తం రూ.16,000 కోట్లతో సావరిన్ గ్రీన్ బాండ్ల జారీ చేయడానికి రిజర్వ్
బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా ప్రకటన చేసింది.
2. బిజినెస్ రెస్పాన్సిబిలిటీ అండ్ సస్టైనబిలిటీ రిపోర్ట్ (బీఆర్ఎస్ఆర్)
బిజినెస్ రెస్పాన్సిబిలిటీ అండ్ సస్టైనబిలిటీ రిపోర్ట్ (బీఆర్ఎస్ఆర్) కింద సెబీ కొత్త సస్టైనబిలిటీ రిపోర్టింగ్
మార్గదర్శకాలు జారీ చేసింది. 'బాధ్యతాయుత వ్యాపార ప్రవర్తన జాతీయ మార్గదర్శకాలు' లో పొందుపరిచిన
నిబంధనలకు అనుగుణంగా పరిమాణాత్మక కొలమానాలతో మరింత విస్తృతంగా అమలు 2022-23 నుంచి
మొదటి 1000 సంస్థలకు (మార్కెట్ క్యాపిటలైజేషన్ ప్రకారం) బీఆర్ఎస్ఆర్ దాఖలును తప్పనిసరి చేసినట్లు సర్వే
పేర్కొంది.
కాప్ 27 లో భారత్
2030 నాటికి శిలాజేతర ఇంధనాల నుంచి స్థా పిత విద్యుత్ సామర్థ్యాన్ని 50 శాతానికి పెంచడం ద్వారా భారతదేశం
తన జాతీయంగా నిర్ణయించిన ప్రమాణాలను (ఎన్డిసి) సవరించింది. ఇంధన భద్రతకు సంబంధించి జాతీయ
వనరులను హేతుబద్ధంగా వినియోగించుకోవడంపై దృష్టి సారించిన భారతదేశం దీర్ఘ కాలంలో తక్కువ కార్బన్
అభివృద్ధి వ్యూహం (ఎల్టి-ఎల్ఇడిఎస్) సిద్ధం చేసిందని సర్వే పేర్కొంది. పర్యావరణహిత జీవనశైలి (లైఫ్) విధానానికి
అనుగుణంగా ఈ వ్యూహం అమలు జరుగుతుంది. అనాలోచితంగా , వినాశకరమైన విధంగా కాకుండా సహజ
వనరుల వినియోగం సక్రమంగా అవసరాల మేరకు జరగాలి అన్ని ప్రపపంచవ్యాప్తంగా అమలు జరుగుతున్న
విధానాలకు అనుగుణంగా భారతదేశం రూపొందించిన ప్రణాళిక అమలు జరుగుతుంది అని సర్వే నివేదిక
వివరించింది.
పర్యావరణ సమస్యలకు సంబంధించిన ఇతర కార్యక్రమాలు:

అడవులు, వన్యప్రా ణుల రంగంలో సమన్వయం, సహకారాన్ని బలోపేతం చేయడానికి, పెంపొందించడానికి

జీవవైవిధ్య పరిరక్షణకు భారత్, నేపాల్ 2022 ఆగస్టు లో అవగాహన ఒప్పందం (ఎంఓయూ) కుదుర్చుకున్నాయి.
2022 లక్ష్యానికి నాలుగేళ్ల ముందే అంటే 2018లో పులుల సంఖ్యను రెట్టింపు చేయడంలో భారత్ విజయం
సాధించిందని సర్వే నివేదిక వెల్లడించింది. ఆసియా జాతి సింహాల జనాభా కూడా స్థిరమైన పెరుగుదలను
చూపించింది, 2020 లో దేశంలో 674 సింహాలు ఉన్నాయి. దేశంలో 2015 లో దేశంలో 523 సింహాలు ఉండేవి.
సర్క్యులర్ ఎకానమీని ప్రో త్సహించడానికి కొత్త బ్యాటరీ వేస్ట్ మేనేజ్మెంట్ రూల్స్, 2022, మరియు ఇ-వేస్ట్
(మేనేజ్మెంట్) రూల్స్, 2022 ను కేంద్రం విడుదల చేసింది.

***

(Release ID: 1895083) Visitor Counter : 17

Read this release in: English , Urdu , Hindi , Marathi , Gujarati , Tamil , Malayalam
 ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ

4వ జనవరి 2023 నాటికి దాదాపు 22 కోట్ల మంది

లబ్ధి దారులు ఆయుష్మాన్ భారత్ పథకం కింద
ధృవీకరించబడ్డా రు

ఆయుష్మాన్ భారత్ కింద దేశవ్యాప్తంగా 1.54 లక్షలకు పైగా హెచ్‌డబ్ల్యుసిలు

నిర్వహించబడ్డా యి

ఏబీహెచ్డ బ్ల్యూసీలలో 135 కోట్ల కంటే ఎక్కువ సంచిత సందర్శనలు ఉన్నాయి

ఆయుష్మాన్ భారత్ డిజిటల్ మిషన్ కింద 31 కోట్లకు పైగా ఆరోగ్య ఖాతాలు

సృష్టించబడ్డా యి
Posted On: 31 JAN 2023 1:29PM by PIB Hyderabad

ఆయుష్మాన్ భారత్ ప్రధాన్ మంత్రి – జన్ ఆరోగ్య యోజన (ఏబీపీఎంజేఏవై) పథకం కింద 21.9 కోట్ల మంది
లబ్ధి దారులు వెరిఫై చేయబడ్డా రు, ఇందులో 3 కోట్ల మంది లబ్ధి దారులు 4 జనవరి 2023 నాటికి రాష్ట్ర ఐటీ
వ్యవస్థలను ఉపయోగించి ధృవీకరించబడ్డా రు. దాదాపు 4.3 కోట్ల మంది ఆసుపత్రిలో చేరారు. రూ. 50,409 కోట్లు ,
26,055 ఆసుపత్రు ల నెట్‌వర్క్ ద్వారా ఈ పథకం కింద అధికారం పొందిందని ఆర్థిక సర్వే 2022-–23 తెలిపింది.
కేంద్ర ఆర్థిక & కార్పొరేట్ వ్యవహారాల మంత్రి శ్రీమతి నిర్మలా సీతారామన్ ఈరోజు పార్లమెంట్‌లో ఆర్థిక సర్వే 2022-–
23ని ప్రవేశపెట్టా రు. ఏబీపీఎంజేఏవై అనేది ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ఆరోగ్య బీమా పథకం అని ప్రీ-బడ్జెట్ సర్వే
గమనించింది, ఇది ఆరోగ్య సంరక్షణపై వ్యయం కారణంగా ఉత్పన్నమయ్యే లక్ష్య లబ్ధి దారుల జేబులో లేని వ్యయాన్ని
(ఓఓపీఈ) తగ్గించే లక్ష్యంతో ఉంది. ఈ పథకం ఆరోగ్య రక్షణను రూ. సామాజిక ఆర్థిక కుల గణన లేమి
వృత్తిపరమైన ప్రమాణాల ఆధారంగా గుర్తించబడిన భారతీయ జనాభాలో దిగువ 40 శాతం ఉన్న 10.7 కోట్లకు పైగా
పేద బలహీన కుటుంబాలకు (సుమారు 50 కోట్ల మంది లబ్ధి దారులు) ద్వితీయ తృతీయ సంరక్షణ ఆసుపత్రిలో
ప్రతి కుటుంబానికి సంవత్సరానికి 5 లక్షలు 2011 (ఎస్ఈసీసీ 2011) ఇతర రాష్ట్ర పథకాలు.

ఆయుష్మాన్ భారత్ - హీత్ వెల్నెస్ సెంటర్లు (ఏబీహెచ్డ బ్ల్యూసీలు)

గ్రా మీణ పట్టణ ప్రాంతాల్లో ని ఎస్‌హెచ్‌సిలు పిహెచ్‌సిలను అప్‌గ్రేడ్ చేయడం ద్వారా దేశవ్యాప్తంగా 1,54,070 ఎబి-
హెచ్‌డబ్ల్యుసిలు పనిచేస్తు న్నాయని సర్వే పేర్కొంది. ఏబీహెచ్డ బ్ల్యూసీలు ప్రస్తు తం ఉన్న పునరుత్పత్తి & శిశు ఆరోగ్య
సేవలు కమ్యూనికేబుల్ డిసీజెస్ సేవలను విస్తరించడం బలోపేతం చేయడం ద్వారా అధిక రక్తపోటు, మధుమేహం
 3 సాధారణ క్యాన్సర్‌లు వంటి నాన్-కమ్యూనికేబుల్ వ్యాధులకు సంబంధించిన సేవలను చేర్చడం ద్వారా సమగ్ర
ప్రా థమిక ఆరోగ్య సంరక్షణను అందిస్తా యి. ఓరల్, బ్రెస్ట్ సర్విక్స్. మొదటి హెచ్డ బ్ల్యూసీలు ఛత్తీస్‌గఢ్‌లోని బీజాపూర్
జిల్లా లో 14 ఏప్రిల్ 2018న ప్రా రంభించబడ్డా యి.

ఆర్థిక సర్వే ప్రకారం, 31 డిసెంబర్ 2022 నాటికి:

దేశవ్యాప్తంగా 1,54,070 హెచ్డ బ్ల్యూసీలు పనిచేస్తు న్నాయి.

135 కోట్లకు పైగా సంచిత సందర్శనలు ఉన్నాయి.

87.0 కోట్లకు పైగా నాన్ కమ్యూనికేబుల్ వ్యాధుల సంచిత పరీక్షలు

యోగాతో సహా 1.6 కోట్లకు పైగా వెల్‌నెస్ సెషన్‌లు.

ఈ–-సంజీవని టెలికన్సల్టేషన్ ప్లా ట్‌ఫారమ్ కింద, 15,465 హబ్‌లలో (జోనల్ స్థా యిలో ఎంబీబీఎస్/ స్పెషాలిటీ/
సూపర్ స్పెషాలిటీ వైద్యులతో కూడినది) రాష్ట్ర స్థా యిలో 1,12,987 స్పోక్స్ (ఏబీహెచ్డ బ్ల్యూసీలు)లో ఫంక్షనల్
హెచ్డ బ్ల్యూసీల ద్వారా దేశవ్యాప్తంగా, 17 జనవరి 2023 నాటికి.9.3 కోట్లకు పైగా టెలి-కన్సల్టేషన్‌లు
అందించబడ్డా యి.

ఆయుష్మాన్ భారత్ డిజిటల్ మిషన్ (ఏబీడీఎం)

ఆయుష్మాన్ భారత్ డిజిటల్ మిషన్ ఓపెన్, ఇంటర్ఆపరబుల్ డిజిటల్ ప్రమాణాల ఆధారంగా సురక్షితమైన ఆన్‌లైన్
ప్లా ట్‌ఫారమ్‌ను రూపొందించడం లక్ష్యంగా పెట్టు కుంది. ఇది హెల్త్ ఐడీ, హెల్త్‌కేర్ ప్రొ ఫెషనల్స్ రిజిస్ట్రీ, హెల్త్ ఫెసిలిటీ
రిజిస్ట్రీ హెల్త్ రికార్డ్‌ల జారీ వంటి సేవల ద్వారా పౌరుల సమ్మతితో వారి ఆరోగ్య రికార్డు ల యాక్సెస్ మార్పిడిని
అనుమతిస్తుంది. ఇది హెల్త్‌కేర్‌లో డిజిటల్ టెక్నాలజీల స్వీకరణను ప్రో త్సహిస్తుంది, తద్వారా నాణ్యమైన ఆరోగ్య
సంరక్షణను మరింత అందుబాటులోకి సరసమైనదిగా చేస్తుంది.

సర్వే ప్రకారం, 10 జనవరి 2023 నాటికి మిషన్ ముఖ్య విజయాలు:

ఆయుష్మాన్ భారత్ ఆరోగ్య ఖాతా (గతంలో హెల్త్ ఐడీగా పిలువబడేది) సృష్టించబడింది: 31,11,96,965
· ఆరోగ్య సదుపాయాల రిజిస్ట్రీపై ధృవీకరించబడిన సౌకర్యాలు: 1,92,706

· హెల్త్‌కేర్ ప్రొ ఫెషనల్ రిజిస్ట్రీలో ధృవీకరించబడిన ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులు: 1,23,442

ఆరోగ్య రికార్డు లు లింక్ అయినవి: 7,52,01,236

****

(Release ID: 1895120) Visitor Counter : 4

Read this release in: Malayalam , English , Urdu , Hindi , Gujarati

 ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ

ఆరోగ్యం,- అంకితమైన కోవిడ్ మౌలిక సదుపాయాలపై ఒక

కథనం

కోవిడ్ ప్రమాదాన్ని తగ్గించడానికి అమలు చేయబడిన అంకితమైన కొవిడ్-19

ఆరోగ్య సౌకర్యాల ఏర్పాటు

ఆక్సిజన్ ఉత్పత్తి సామర్థ్యాన్ని 4,852 మెట్రిక్ టన్నులు పెంచడానికి దేశంలో

4,135 పీఎస్ఏ ప్లాంట్లు స్థా పించబడ్డా యి

అన్ని ఆరోగ్య సౌకర్యాలలో ఆక్సిజన్ ప్లాంట్‌లను ఏర్పాటు చేయడానికి

రూపొందించబడిన మార్గదర్శకాలు

రాష్ట్రాలలో పేషెంట్ కేర్ కోసం వైద్య ఆక్సిజన్ తగినంత సరఫరాను ప్రభుత్వం

నిర్ధా రిస్తుంది; రాష్ట్రాలు/యూటీఎస్/కేంద్ర ప్రభుత్వ ఆసుపత్రు లకు 4 లక్షల
కంటే ఎక్కువ ఆక్సిజన్ సిలిండర్లు సరఫరా చేయబడ్డా యి
Posted On: 31 JAN 2023 1:30PM by PIB Hyderabad

కోవిడ్-19 వైరస్ దేశానికి అపూర్వమైన సవాలును విసిరింది, ఇది మునుపటి ఆర్థిక సర్వేలలో
చర్చించినట్లు గా, స్పందనలు, వాస్తవ ఫలితాల నిజ-సమయ పర్యవేక్షణ, సౌకర్యవంతమైన ప్రతిస్పందనలు భద్రత-
నెట్ బఫర్‌ల ఆధారంగా చురుకైన విధానంతో పరిష్కరించబడింది. మహమ్మారి ప్రకటించిన రెండు సంవత్సరాల
నుండి, ఆర్థిక వ్యవస్థ పునరుద్ధరణను సమతుల్యం చేయడానికి పెరుగుతున్న లోడ్‌లను ఎదుర్కోవటానికి ప్రభుత్వం
వివిధ ఆర్థిక సామాజిక చర్యలను తీసుకుంది. భౌతిక డిజిటల్ రెండింటిలోనూ ఆరోగ్య మౌలిక సదుపాయాలను
పెంపొందించడం, ఆరోగ్య నిపుణులకు మెరుగైన శిక్షణ సామూహిక టీకా డ్రైవ్‌తో కొనసాగడం వంటివి ఇందులో
ఉన్నాయని ఆర్థిక సర్వే 2022–-23 పేర్కొంది. ఆర్థిక సర్వే 2022-–23ని కేంద్ర ఆర్థిక & కార్పొరేట్ వ్యవహారాల
మంత్రి ఈరోజు పార్లమెంట్‌లో ప్రవేశపెట్టా రు.
ఆత్మనిర్భర్ భారత్ అభియాన్ కింద ఆరోగ్య మౌలిక సదుపాయాలను పెంపొందించడంపై ప్రభుత్వ దృష్టిని హైలైట్
చేస్తూ , గ్రా మీణ పట్టణ ప్రాంతాల్లో హెచ్‌డబ్ల్యుసిలను పెంచడం ద్వారా (ఎ) ఆరోగ్య మౌలిక సదుపాయాలపై
ఖర్చులను పెంచడంపై కేంద్ర ప్రభుత్వం దృష్టి సారించింది. ప్రాంతాలు; (బి) అన్ని జిల్లా ల్లో క్రిటికల్ కేర్ హాస్పిటల్
బ్లా కులను ఏర్పాటు చేయడం; (సి) మహమ్మారిని నిర్వహించడానికి అన్ని జిల్లా లు బ్లా క్‌లు పబ్లిక్ హెల్త్
యూనిట్లలోని సమీకృత ప్రజారోగ్య ప్రయోగశాలల ద్వారా ప్రయోగశాల నెట్‌వర్క్ నిఘాను బలోపేతం చేయడం.
రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు కూడా మహమ్మారిని ఎదుర్కొనేందుకు పలు చర్యలు చేపట్టా యి. సామూహిక వ్యాక్సినేషన్ కోసం
కొవిన్ ద్వారా డిజిటల్ ఇన్‌ఫ్రా స్ట్రక్చర్ చివరి మైలును చేరుకోవడానికి టెలిమెడిసిన్ కోసం ఈ–సంజీవని ద్వారా ఇది
పూర్తి చేయబడింది. అన్ని స్థా యిలలో సమయానుకూలమైన జోక్యం వరుస షాక్‌లు ఉన్నప్పటికీ భారతదేశం కోవిడ్
మహమ్మారిని విజయవంతంగా నావిగేట్ చేయడంలో సహాయపడిందని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది. గత కొన్ని
నెలల్లో , యాక్టివ్ కేస్లో డ్ 4000 కంటే తక్కువగా రోజువారీ కొత్త కేసులు 300 కంటే తక్కువగా నమోదయ్యే
(29 డిసెంబర్ 2022 నాటికి) లోడ్ గణనీయంగా తగ్గిందని సర్వే గమనిస్తోంది.

అంకితమైన కోవిడ్ మౌలిక సదుపాయాలు:

నాన్-కోవిడ్ రోగులకు క్రా స్-ఇన్‌ఫెక్షన్ ప్రమాదాన్ని తగ్గించడానికి కోవిడ్ యేతర అవసరమైన ఆరోగ్య సేవలను
అందించడానికి దేశంలో అంకితమైన కోవిడ్-19 ఆరోగ్య సౌకర్యాల మూడు-అంచెల అమరిక అమలు
చేయబడింది, ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది. ఆరోగ్య సౌకర్యాల ఈ మూడు-అంచెల అమరిక (i) తేలికపాటి లేదా ప్రీ-
సింప్టో మాటిక్ కేసుల కోసం ఐసోలేషన్ బెడ్‌లతో కూడిన ప్రత్యేక కోవిడ్ కేర్ సెంటర్; (ii) మితమైన కేసుల కోసం
ప్రత్యేకమైన కోవిడ్ హెల్త్ సెంటర్ ఆక్సిజన్-సపోర్టెడ్ ఐసోలేషన్ బెడ్‌లు (iii) తీవ్రమైన కేసుల కోసం ఐసీయూ
బెడ్‌లతో అంకితమైన కోవిడ్ హాస్పిటల్. ఇది కాకుండా, ఈఎస్ఐసీ, రక్షణ, రైల్వేలు, కేంద్ర సాయుధ పోలీసు
బలగాలు, ఉక్కు మంత్రిత్వ శాఖ మొదలైన వాటిలోని తృతీయ సంరక్షణ ఆసుపత్రు లు కూడా కేసు నిర్వహణ కోసం
పరపతి పొందాయి. అదనంగా, అనేక రాష్ట్రాల్లో , డిఫెన్స్ రీసెర్చ్ అండ్ డెవలప్‌మెంట్ ఆర్గనైజేషన్ (డీఆర్డీఓ) చికిత్స
సామర్థ్యాలను వేగంగా పెంచడానికి పెద్ద-స్థా యి ఫీల్డ్ హాస్పిటల్‌లను ఉపయోగించుకుంది.

కోవిడ్ మహమ్మారి సమయంలో ఆక్సిజన్ మౌలిక సదుపాయాలను బలోపేతం చేయడం జరిగింది. ప్రెజర్ స్వింగ్
అడ్సార్ప్షన్ (పీఎస్ఏ) ఆక్సిజన్ జనరేషన్ ప్లాంట్లు : పీఎస్ఏ ప్లాంట్ల క్లిష్టతను వివరిస్తూ , ఆసుపత్రు లలో పీఎస్ఏ
ప్లాంట్లు స్థా పించబడుతున్నాయని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది, ముఖ్యంగా సుదూర ప్రాంతాలలో ఆసుపత్రు లు ఆక్సిజన్
ఉత్పత్తిలో స్వయం సమృద్ధి సాధించడానికి వీలు కల్పిస్తు న్నాయి. వారి అవసరాల కోసం , తద్వారా, దేశవ్యాప్తంగా
వైద్య ఆక్సిజన్ సరఫరా గ్రిడ్‌పై భారాన్ని తగ్గించడం. దేశంలోని ప్రతి జిల్లా ప్రజారోగ్య సౌకర్యాల వద్ద పీఎంకేర్స్
మద్దతు నుండి కనీసం 1 పీఎస్ఏ ప్లాంట్‌ను కలిగి ఉండాలని స్పష్టం చేసింది. దిగువ వివరాల
ప్రకారం, దేశంలో 4,135 పీఎస్ఏ ప్లాంట్లు స్థా పించబడుతున్నాయి, ఇవి ఆక్సిజన్ ఉత్పత్తి
సామర్థ్యాన్ని 4,852 మెట్రిక్ టన్నులు పెంచుతాయి. ఆరోగ్య కుటుంబ సంక్షేమ మంత్రిత్వ శాఖ (ఎంహెచ్ఎఫ్డబ్ల్యూ)
6 జూలై 2021న అన్ని ఆరోగ్య సదుపాయాలలో ఆక్సిజన్ ప్లాంట్‌లను ఏర్పాటు చేయడానికి సూచనాత్మక
నిబంధనలపై మార్గదర్శకాలను అభివృద్ధి చేసి, రాష్ట్రాలతో పంచుకుంది, సర్వే పేర్కొంది.

Source No. of PSA Plants Commissioned

PM-CARES 1225 1225

Central Government PSUs 283 283

 Foreign Aid 53 50

State/CSR Initiatives 2574 2571

Total 4135 4127

ఆక్సిజన్ సిలిండర్లు : రాష్ట్రాలలో రోగుల సంరక్షణకు అవసరమైన వైద్య ఆక్సిజన్‌ను ప్రభుత్వం అందించిందని సర్వే
పేర్కొంది. ఇప్పటి వరకు, రాష్ట్రాలు/యూటీలు/కేంద్ర ప్రభుత్వ ఆసుపత్రు లకు 4,02,517 ఆక్సిజన్ సిలిండర్లు
సరఫరా చేయబడ్డా యి; ఇది 2020లో సెంట్రల్ మెడికల్ సర్వీసెస్ సొసైటీ (సీఎంఎస్ఎస్) ద్వారా 1.0 లక్షలు;
2021లో సీఎంఎస్ఎస్ ద్వారా 1.3 లక్షలు; 2021లో డీఆర్డీఓ ద్వారా 1.5 లక్షలు విదేశీ సహాయం
నుండి 23,000 ఆక్సిజన్ సిలిండర్ కేటాయింపు పారదర్శకంగా భాగస్వామ్య పద్ధతిలో నిర్వహించబడింది .
అంతేకాకుండా, ఆసియన్ డెవలప్‌మెంట్ బ్యాంక్ మద్దతు నుండి రాష్ట్రాల మధ్య అదనంగా 14,340 డీ-టైప్
ఆక్సిజన్ సిలిండర్‌ల పంపిణీని ఎంహెచ్ఎఫ్డబ్ల్యూ ఆమోదించింది, ఇది ప్రక్రియలో ఉంది. ఆక్సిజన్ కాన్సంట్రేటర్లు :
కోవిడ్ నిర్వహణ కోసం ప్రభుత్వం మొత్తం 1,13,186 ఆక్సిజన్ కాన్సంట్రేటర్‌లను సేకరించింది, అంటే, గ్రా మీణ
ప్రాంతాల్లో వినియోగానికి ఓఎన్జీసీ ద్వారా పీఎం కేర్స్ కింద 99,186; ఎమర్జెన్సీ కోవిడ్ రెస్పాన్స్ ప్యాకేజీ
(ఈసీఆర్పీ) మద్దతు కింద 14,000. దేశీయంగా సేకరించిన ఈ కేంద్రీకరణదారులన్నీ ఇప్పటికే రాష్ట్రాలు/కేంద్రపాలిత
ప్రాంతాలకు కేటాయించబడ్డా యి. అంతేకాకుండా, కాన్‌సైనీ పాయింట్ల వివరాలతో జిల్లా లకు ఆక్సిజన్
కాన్సంట్రేటర్‌లను సత్వరమే జారీ చేయాలని ఓసీఎంఐఎస్ పోర్టల్ (ఆక్సీకేర్ ఎంఐఎస్ పోర్టల్)లో జిల్లా స్థా యిలో
ఆక్సిజన్ కాన్సంట్రేటర్‌ల స్వీకరణకు సంబంధించిన డేటాను వెంటనే నమోదు చేయాలని రాష్ట్రాలకు
సూచించబడింది.

రిలీజ్ ఐడీ: 1894906

4వ జనవరి 2023 నాటికి దాదాపు 22 కోట్ల మంది లబ్ధి దారులు ఆయుష్మాన్ భారత్ పథకం కింద
ధృవీకరించబడ్డా రు

ఆయుష్మాన్ భారత్ కింద దేశవ్యాప్తంగా 1.54 లక్షలకు పైగా హెచ్‌డబ్ల్యుసిలు నిర్వహించబడ్డా యి

ఏబీహెచ్డ బ్ల్యూసీలలో 135 కోట్ల కంటే ఎక్కువ సంచిత సందర్శనలు ఉన్నాయి

ఆయుష్మాన్ భారత్ డిజిటల్ మిషన్ కింద 31 కోట్లకు పైగా ఆరోగ్య ఖాతాలు సృష్టించబడ్డా యి

పోస్ట్ చేసిన తేదీ: 31 జనవరి 2023 1:29 పీఎం పీఐబీ ఢిల్లీ ద్వారా
ఆయుష్మాన్ భారత్ ప్రధాన్ మంత్రి – జన్ ఆరోగ్య యోజన (ఏబీపీఎంజేఏవై) పథకం కింద 21.9 కోట్ల మంది
లబ్ధి దారులు వెరిఫై చేయబడ్డా రు, ఇందులో 3 కోట్ల మంది లబ్ధి దారులు 4 జనవరి 2023 నాటికి రాష్ట్ర ఐటీ
వ్యవస్థలను ఉపయోగించి ధృవీకరించబడ్డా రు. దాదాపు 4.3 కోట్ల మంది ఆసుపత్రిలో చేరారు. రూ. 50,409 కోట్లు ,
26,055 ఆసుపత్రు ల నెట్‌వర్క్ ద్వారా ఈ పథకం కింద అధికారం పొందిందని ఆర్థిక సర్వే 2022-–23 తెలిపింది.
కేంద్ర ఆర్థిక & కార్పొరేట్ వ్యవహారాల మంత్రి శ్రీమతి నిర్మలా సీతారామన్ ఈరోజు పార్లమెంట్‌లో ఆర్థిక సర్వే 2022-–
23ని ప్రవేశపెట్టా రు. ఏబీపీఎంజేఏవై అనేది ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ఆరోగ్య బీమా పథకం అని ప్రీ-బడ్జెట్ సర్వే
గమనించింది, ఇది ఆరోగ్య సంరక్షణపై వ్యయం కారణంగా ఉత్పన్నమయ్యే లక్ష్య లబ్ధి దారుల జేబులో లేని వ్యయాన్ని
(ఓఓపీఈ) తగ్గించే లక్ష్యంతో ఉంది. ఈ పథకం ఆరోగ్య రక్షణను రూ. సామాజిక ఆర్థిక కుల గణన లేమి
వృత్తిపరమైన ప్రమాణాల ఆధారంగా గుర్తించబడిన భారతీయ జనాభాలో దిగువ 40 శాతం ఉన్న 10.7 కోట్లకు పైగా
పేద బలహీన కుటుంబాలకు (సుమారు 50 కోట్ల మంది లబ్ధి దారులు) ద్వితీయ తృతీయ సంరక్షణ ఆసుపత్రిలో
ప్రతి కుటుంబానికి సంవత్సరానికి 5 లక్షలు 2011 (ఎస్ఈసీసీ 2011) ఇతర రాష్ట్ర పథకాలు.

ఆయుష్మాన్ భారత్ - హీత్ వెల్నెస్ సెంటర్లు (ఏబీహెచ్డ బ్ల్యూసీలు)

గ్రా మీణ పట్టణ ప్రాంతాల్లో ని ఎస్‌హెచ్‌సిలు పిహెచ్‌సిలను అప్‌గ్రేడ్ చేయడం ద్వారా దేశవ్యాప్తంగా 1,54,070 ఎబి-
హెచ్‌డబ్ల్యుసిలు పనిచేస్తు న్నాయని సర్వే పేర్కొంది. ఏబీహెచ్డ బ్ల్యూసీలు ప్రస్తు తం ఉన్న పునరుత్పత్తి & శిశు ఆరోగ్య
సేవలు కమ్యూనికేబుల్ డిసీజెస్ సేవలను విస్తరించడం బలోపేతం చేయడం ద్వారా అధిక రక్తపోటు, మధుమేహం
3 సాధారణ క్యాన్సర్‌లు వంటి నాన్-కమ్యూనికేబుల్ వ్యాధులకు సంబంధించిన సేవలను చేర్చడం ద్వారా సమగ్ర
ప్రా థమిక ఆరోగ్య సంరక్షణను అందిస్తా యి. ఓరల్, బ్రెస్ట్ సర్విక్స్. మొదటి హెచ్డ బ్ల్యూసీలు ఛత్తీస్‌గఢ్‌లోని బీజాపూర్
జిల్లా లో 14 ఏప్రిల్ 2018న ప్రా రంభించబడ్డా యి.

ఆర్థిక సర్వే ప్రకారం, 31 డిసెంబర్ 2022 నాటికి:

దేశవ్యాప్తంగా 1,54,070 హెచ్డ బ్ల్యూసీలు పనిచేస్తు న్నాయి.

135 కోట్లకు పైగా సంచిత సందర్శనలు ఉన్నాయి.

87.0 కోట్లకు పైగా నాన్ కమ్యూనికేబుల్ వ్యాధుల సంచిత పరీక్షలు

యోగాతో సహా 1.6 కోట్లకు పైగా వెల్‌నెస్ సెషన్‌లు.

ఈ–-సంజీవని టెలికన్సల్టేషన్ ప్లా ట్‌ఫారమ్ కింద, 15,465 హబ్‌లలో (జోనల్ స్థా యిలో ఎంబీబీఎస్/ స్పెషాలిటీ/
సూపర్ స్పెషాలిటీ వైద్యులతో కూడినది) రాష్ట్ర స్థా యిలో 1,12,987 స్పోక్స్ (ఏబీహెచ్డ బ్ల్యూసీలు)లో ఫంక్షనల్
హెచ్డ బ్ల్యూసీల ద్వారా దేశవ్యాప్తంగా, 17 జనవరి 2023 నాటికి.9.3 కోట్లకు పైగా టెలి-కన్సల్టేషన్‌లు
అందించబడ్డా యి.

ఆయుష్మాన్ భారత్ డిజిటల్ మిషన్ (ఏబీడీఎం)

ఆయుష్మాన్ భారత్ డిజిటల్ మిషన్ ఓపెన్, ఇంటర్ఆపరబుల్ డిజిటల్ ప్రమాణాల ఆధారంగా సురక్షితమైన ఆన్‌లైన్
ప్లా ట్‌ఫారమ్‌ను రూపొందించడం లక్ష్యంగా పెట్టు కుంది. ఇది హెల్త్ ఐడీ, హెల్త్‌కేర్ ప్రొ ఫెషనల్స్ రిజిస్ట్రీ, హెల్త్ ఫెసిలిటీ
రిజిస్ట్రీ హెల్త్ రికార్డ్‌ల జారీ వంటి సేవల ద్వారా పౌరుల సమ్మతితో వారి ఆరోగ్య రికార్డు ల యాక్సెస్ మార్పిడిని
అనుమతిస్తుంది. ఇది హెల్త్‌కేర్‌లో డిజిటల్ టెక్నాలజీల స్వీకరణను ప్రో త్సహిస్తుంది, తద్వారా నాణ్యమైన ఆరోగ్య
సంరక్షణను మరింత అందుబాటులోకి సరసమైనదిగా చేస్తుంది.

సర్వే ప్రకారం, 10 జనవరి 2023 నాటికి మిషన్ ముఖ్య విజయాలు:

ఆయుష్మాన్ భారత్ ఆరోగ్య ఖాతా (గతంలో హెల్త్ ఐడీగా పిలువబడేది) సృష్టించబడింది: 31,11,96,965
· ఆరోగ్య సదుపాయాల రిజిస్ట్రీపై ధృవీకరించబడిన సౌకర్యాలు: 1,92,706

· హెల్త్‌కేర్ ప్రొ ఫెషనల్ రిజిస్ట్రీలో ధృవీకరించబడిన ఆరోగ్య సంరక్షణ నిపుణులు: 1,23,442

ఆరోగ్య రికార్డు లు లింక్ అయినవి: 7,52,01,236

****

(Release ID: 1895104) Visitor Counter : 7

Read this release in: English , Urdu , Marathi , Hindi , Tamil , Malayalam
 ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ

గ‌త ఆరేళ్ళ‌గా 4.7శాతం వార్షిక వృద్ధి రేటుతో ఉత్సాహంగా

ఉన్న వ్య‌వ‌సాయ రంగం

మునుపెన్న‌డూ లేని విధంగా 2021-22లో యుఎస్‌డి 50.2 బిలియ‌న్ల ‌ను

చేరుకున్న వ్య‌వ‌సాయ ఎగుమ‌తులు

ఈ రంగాన్ని ప్రో త్స‌హించ‌డంలో కీల‌క అంశాలుగా నిలిచిన పెరుగుతున్న‌

ఎంఎస్‌పి, వ్య‌సాయ రుణం, ఆదాయ మద్ద‌తు ప‌థ‌కాలు, వ్య‌వ‌సాయ బీమా
Posted On: 31 JAN 2023 1:21PM by PIB Hyderabad

గ‌త ఆరేళ్ళ‌లో వ్య‌వ‌సాయ రంగం స‌గ‌టు వార్షిక వృద్ధిని 4.6శాతంతో బ‌ల‌మైన వృద్ధిని సాధిస్తోంది. ఇది
వ్య‌వ‌సాయం, అనుబంధ కార్య‌క‌లాపాల రంగం దేశ యావ‌త్‌ అభివృద్ధి, ఆహార భ‌ద్ర‌తకి చెప్పుకోద‌గిన స్థా యిలో
దోహ‌దం చేసేందుకు తోడ్ప‌డింద‌ని మంగ‌ళ‌వారం కేంద్ర ఆర్థిక, కార్పొరేట్ వ్య‌వ‌హారాల మంత్రి శ్రీ‌మ‌తి నిర్మ‌లా
సీతారామ‌న్ ప్ర‌వేశ‌పెట్టిన ఆర్ధిక స‌ర్వే 2022-23 పేర్కొంది. అంతేకాకుండా, ఇటీవ‌లి సంవ‌త్స‌రాల‌లో దేశం వ్య‌వ‌సాయ
ఉత్ప‌త్తు ల నిక‌ర ఎగుమ‌తుదారుగా అవ‌త‌రించింది. ఎగుమ‌తులు 2021-22 సంవ‌త్స‌రంలో రికార్డు స్థా యిలో
యుఎస్‌$ 50.2 బిలియ‌న్ల ‌ను తాకాయి.
పంట‌, ప‌శు ఉత్పాద‌క‌త‌ను పెంచేందుకు, మ‌ద్ద ‌తు ధ‌ర (క‌నీస మ‌ద్ద ‌తు ధ‌ర‌) ద్వారా రైతుల‌కు ఖ‌చ్చిత‌మైన‌
ప్ర‌యోజ‌నాలు లేదా రాబ‌డిని నిర్ధా రించ‌డానికి, పంట వైవిధ్యాన్ని ప్రో త్స‌హించేందుకు ప్ర‌భుత్వం తీసుకున్న చ‌ర్య‌లు,
రుణ సౌల‌భ్య‌త‌ను పెంచ‌డం, యాంత్రీక‌ర‌ణ‌ను సులభ‌త‌రం చేయ‌డం, తోట‌ల పెంప‌కం, సేంద్రీయ వ్య‌వ‌సాయాన్ని
ప్రో త్స‌హించ‌డం పై దృష్టి పెట్ట‌డం అన్న‌వి ఈ రంగంలో వృద్ధికి, ఉత్సాహానికి కార‌ణంగా స‌ర్వే ఆపాదించింది. రైతుల
ఆదాయాన్ని రెండింత‌లు చేయ‌డంపై క‌మిటీ సూచ‌న‌ల‌కు అనుగుణంగానే ఈ చొర‌వ‌లు ఉన్నాయ‌ని స‌ర్వే పేర్కొంది.

ఉత్ప‌త్తి వ్య‌యంపై రాబ‌డిని నిర్ధా రించ‌డానికి క‌నీస మ‌ద్ద ‌తు ధ‌ర (ఎంఎస్‌పి)
మొత్తం 22 ఖ‌రీఫ్‌, ర‌బీ, ఇత‌ర వాణిజ్య పంట‌ల‌కు 2018-19వ సంవ‌త్స‌రం నుంచి ప్ర‌భుత్వం ఎంఎస్‌పిని
అఖిల‌భార‌త స‌గ‌టు ఉత్ప‌త్తి వ్య‌యం కంటే 50శాతం మార్జిన్‌తో పెంచుతోంద‌ని స‌ర్వే పేర్కొంది. మారుతున్న ఆహార
ప‌ద్ధ ‌తులకు అనుగుణంగాను, స్వ‌యం స‌మృద్ధి ల‌క్ష్యాన్ని సాధించేందుకు ప‌ప్పు ధాన్యాలు, నూనె గింజ‌ల‌కు సాపేక్షంగా
అధి ఎంఎస్‌పి ఇవ్వ‌డం జ‌రిగింది.

వ్య‌వ‌సాయ రుణాల మెరుగైన అందుబాటు

ప్ర‌భుత్వం 2022-23 సంవ‌త్స‌రానికి రూ. 18.5 ల‌క్ష‌ల కోట్ల‌ను వ్య‌వ‌సాయ రుణాల‌ను అందించాల‌న్న ల‌క్ష్యాన్ని
పెట్టు కుంది. ప్ర‌భుత్వం నిల‌క‌డ‌గా ఈ ల‌క్ష్యాన్ని ప్ర‌తి ఏడాదీ పెంచుతూ రావ‌డ‌మే కాక గ‌త కొన్ని సంవ‌త్స‌రాలుగా ప్ర‌తి
ఏడాదికీ నిర్దేశించిన ల‌క్ష్యాన్ని నిరంత‌రం అధిగ‌మించగ‌లిగింది. 2021-22లో ఇది నిర్దేశించిన ల‌క్ష్యం రూ. 16.5 ల‌క్ష‌ల
కోట్ల క‌న్నా 13 శాతం ఎక్కువ సాధించింది.
రైతుల‌కు పోటీ వ‌డ్డీ రేట్ల‌ను ఇబ్బంది లేకుండా రుణ ల‌భ్య‌త‌ను ఖ‌రారు చేసేందుకు - ఏ స‌మ‌యంలోనైనా రుణాన్ని
అందించేందుకు కిసాన్ క్రెడిట్ కార్డ్ (కెసిసి) ప‌థ‌కం, రాయితీ వ‌డ్డీ రేటుతో రూ.3 ల‌క్ష‌ల వ‌ర‌కు స్వ‌ల్పకాలిక వ్య‌వ‌సాయ
రుణాన్ని అందించే స‌వ‌రించిన వ‌డ్డీ రాయితీ ప‌థ‌కం వంటి కార్య‌క్ర‌మాల‌ను ప్ర‌భుత్వం రూపొందించ‌డం వ‌ల్ల ఇది
సాధ్య‌మైంద‌ని స‌ర్వే సూచించింది.

రూ. 4,51,672 కోట్ల కెసిసి ప‌రిమితితో అర్హు లైన 3.89 కోట్ల మంది రైతుల‌కు డిసెంబ‌ర్ 2022న కిసాన్ క్రెడిట్
కార్డు ల‌ను జారీ చేయ‌డం జ‌రిగింది. భార‌త ప్ర‌భుత్వం 2018-19లో కెసిసి సౌక‌ర్యాన్ని మ‌త్స్య‌, ప‌శుసంవ‌ర్ధ రైతుల‌కు
కూడా విస్త‌రించ‌డంతో, ప్ర‌స్తు తం 1`.0 ల‌క్ష‌లమంది (17 అక్టో బ‌ర్ 2022 నాటికి) కెసిసిల‌ను మ‌త్స్య రంగానికి
మంజూరు చేయ‌గా, 9.5 ల‌క్ష‌ల‌ను (4 న‌వంబ‌ర్ 2022 నాటికి) ప‌శుసంవ‌ర్థ ‌క రంగానికి మంజూరు చేయ‌డం
జ‌రిగింది.

ఆదాయం, విప‌త్తు లో మ‌ద్ద ‌తు

ఏప్రిల్ -జులై 2022-23లో పిఎం కిసాన్ ఆవృత్తం కింద ప్ర‌భుత్వం నుంచి 11.3 కోట్ల మంది రైతులు ఆర్ధిక లేదా
ఆదాయ‌ మ‌ద్ద ‌తును పొందిన‌ట్టు స‌ర్వే ప‌ట్టి చూపింది. గ‌త మూడేళ్ళ‌లో ఈ ప‌థ‌కం రూ. 2 ల‌క్ష‌ల కోట్ల క‌న్నా ఎక్కువ
విలువైన మ‌ద్ద ‌తును నిరుపేద రైతుల‌కు అందించింది.

ఇండియ‌న్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ అగ్రిక‌ల్చ‌ర్ రీసెర్చ్ (ఐసిఎఆర్‌), ఇంట‌ర్నేష‌న‌ల్ ఫుడ్ పాల‌సీ రీసెర్చ్ ఇనిస్టిట్యూట్
(ఐఎఫ్‌పిఆర్ఐ)లు చేప‌ట్టి న ఎంపిరిక‌ల్ స్ట‌డీ (అనుభ‌వేద్య అధ్య‌య‌నం) ఈ ప‌థ‌కం రైతులు వ్య‌వ‌సాయ ఇన్‌పుట్లు
కొనుగోలు చేయ‌డంలో ఎదుర్కొన‌నే విత్త సంబంధ స‌మ‌స్య‌ల‌ను ప‌రిష్క‌రించేందుకు తోడ్ప‌డ‌డ‌మే కాక‌, ప్ర‌త్యేకంగా,
చిన్న‌, స‌న్న‌కారు రైతులు త‌మ రోజువారీ వినియోగం, విద్య‌, ఆరోగ్యం, ఇతర యాధృచ్ఛిక ఖ‌ర్చుల‌ను తీర్చేందుకు
తోడ్ప‌డింది.
రైతాంగ న‌మోదులో ప్ర‌ధాన‌మంత్రి ఫ‌స‌ల్ బీమా యోజ‌న ఏడాదికి స‌గ‌టున 5.5 కోట్ల ద‌ర‌ఖాస్తు ల‌తో ప్ర‌స్తు తం
ప్ర‌పంచంలోనే అతిపెద్ద పంట బీమా ప‌థ‌కం కావ‌డ‌మే కాక‌,అందుకున్న ప్రీమియం ప‌రంగా, మూడ‌వ అతిపెద్దద‌ని
స‌ర్వే పేర్కొంది.

దాని ఆరేళ్ళ అమ‌లు కాలంలో, రైతులు రూ. 25,186 కోట్ల ప్రీమియంను క‌ట్ట ‌గా, రూ. 1.2 ల‌క్ష‌ల కోట్ల (31 అక్టో బ‌ర్
2022నాటికి) క్లెయిముల‌ను అందుకున్నారు. ఈ ప‌థ‌కాన్ని 2016లో ప్రా రంభించిన‌ప్ప‌టి నుంచీ రుణాలు పొంద‌ని
స‌న్న‌కారు, చిన్న‌రైతుల వాటా 282శాతం పెరిగింద‌నే వాస్త‌వాన్ని బ‌ట్టి రైతుల్లో ఈ ప‌థ‌కం ఆమోద‌యోగ్య‌త‌ను
నిర్ధా రించ‌వ‌చ్చ‌ని స‌ర్వే పేర్కొంది.

వ్య‌వ‌సాయ యాంత్రీక‌ర‌ణ - ఉత్పాద‌క‌త‌ను స్థా పించేందుకు కీల‌కం

కుటుంబ యాజ‌మాన్యంలో వ్య‌వ‌సాయ క‌మ‌తాల స‌గ‌టు ప‌రిమాణం త‌గ్గు ముఖం ప‌ట్ట ‌డంతో, చిన్న వ్య‌వ‌సాయ
క‌మ‌తాల ఉత్పాద‌క‌త‌ను పెంచేందుకు ఆచ‌ర‌ణీయ‌మైన‌, స‌మ‌ర్ధ ‌వంత‌మైన యంత్రా లు కీల‌క‌మ‌ని స‌ర్వే సూచించింది.
స‌బ్ మిష‌న్ ఆన్ అగ్రిక‌ల్చ‌ర‌ల్ మెక‌నైజేష‌న్ (ఎస్ఎంఎఎం - వ్య‌వ‌సాయ యాంత్రీక‌ర‌ణ‌పై ఉప మిష‌న్ ) కింద 21,628
క‌స్ట ‌మ్ హైరింగ్ సెంట‌ర్లు , 467 హైటెక్ హ‌బ్‌లు, 18305 వ్య‌వ‌సాయ యంత్రా ల బ్యాంకుల‌ను డిసెంబ‌ర్ 2022 నాటికి
స్థా పించ‌డంతో పాటుగా, వ్య‌వ‌సాయ యంత్రా ల ఉప‌యోగంలో శిక్ష‌ణ‌, ప్ర‌ద‌ర్శ‌న‌ల ద్వారా రాష్ట్రప్ర‌భుత్వాల‌కు
తోడ్పాటునందించారు. వ్యవ‌సాయ యాంత్రీక‌ర‌ణంగా సాగు ఖ‌ర్చును త‌గ్గించ‌డ‌మే కాక వ్య‌వ‌సాయ కార్య‌క‌లాపాల‌కు
సంబంధించిన చాకిరీని త‌గ్గి స్తుంద‌ని స‌ర్వే పేర్కొంది.
సేంద్రీయ & స‌హ‌జ వ్య‌వ‌సాయం

భార‌త‌దేశంలో 2021-22 నాటికి ప్ర‌పంచంలో అతిఎక్కువ సంఖ్య‌లో సేంద్రీయ వ్య‌వ‌సాయం చేస్తు న్న 44.3 ల‌క్ష‌ల‌తో
రైతులు ఉండ‌ట‌మే కాక 59.1 ల‌క్ష‌ల హెక్టా ర్ల భూమిని సేంద్రీయ వ్య‌వ‌సాయం కింద‌కి తీసుకురావ‌డం జ‌రిగింద‌ని స‌ర్వే
తెలిపింది. సేంద్రీయ‌, స‌హ‌జ వ్య‌వ‌సాయం ర‌సాయ‌నాలు, పురుగుమందులు లేని ఆహార ధాన్యాల‌ను పంట‌ల‌ను
అందించ‌డ‌మే కాక మ‌ట్టి ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుప‌రిచి, ప‌ర్యావ‌ర‌ణ కాలుష్యాన్ని త‌గ్గి స్తుంది.

ప్ర‌భుత్వం ప‌రంప‌రాగ‌త్ కృషి వికాస్ యోజ‌న (పికెవివై), మిష‌న్ ఆర్గా నిక్ వాల్యూ చైన్ డెవ‌ల‌ప్‌మెంట్ ఫ‌ర్ నార్త్
ఈస్ట‌ర్న్ రీజియ‌న్ (ఎంఒవిసిడిఎన్ఇఆర్‌) అన్న రెండు అంకిత‌మైన ప‌థ‌కాల ద్వారాను, క్ల‌స్ట ‌ర్ & ఫార్మ‌ర్ ప్రొ డ్యూస‌ర్
ఆర్గ‌నైజేష‌న్ల ఏర్పాటు ద్వారా సేంద్రీయ వ్య‌వ‌సాయాన్ని ప్రో త్స‌హిస్తోంది. పికెవివై కింద మొత్తం 6.4 ల‌క్షల హెక్టా ర్ల
భూమి,16.1 ల‌క్ష‌మంది రైతుల‌తో 32,384 క్ల‌స్ట ‌ర్లు న‌వంబ‌ర్ 2022నాటికి క‌వ‌ర్ చేయ‌డం జ‌రిగింది. అలాగే,
ఎంఒవిసిడిఎన్ఇఆర్ కింద 1.5 ల‌క్ష‌ల రైతులు, 1.7 ల‌క్ష‌ల హెక్టా ర్ల భూమితో ఈశాన్య ప్రాంతంలో స‌ముచిత
పంట‌లలో సేంద్రీయ వ్య‌వ‌సాయాన్ని ప్రో త్స‌హించేందుకు 177 ఎఫ్‌పిఒలు/ ఎఫ్‌పిసిలను సృష్టించ‌డం జ‌రిగింది.

జీరో బ‌డ్జె ట్ నాచుర‌ల్ ఫార్మింగ్ (జెడ్‌బిఎన్ఎఫ్) స‌హా అన్ని ర‌కాలైన సంప్ర‌దాయ‌/ ప‌ర్యావ‌ర‌ణ వ్య‌వ‌సాయ ప‌ద్ధ ‌తులు
అనుస‌రించే రైతులకు సాయ‌ప‌డ‌టం కోసం భార‌తీయ ప్రా కృతిక కృషి ప‌ద్ధ ‌తి (బిపికెపి) కింద‌, ఎనిమిది రాష్ట్రాల‌లో
4.09 ల‌క్ష‌ల హెక్టా ర్ల భూమిని స‌హ‌జ వ్య‌వ‌సాయం కింద‌కు తీసుకువ‌చ్చారు.

***

(Release ID: 1895046) Visitor Counter : 30

Read this release in: English , Urdu , Urdu , Hindi , Marathi , Tamil
 ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ

మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయంలో ప్రభుత్వ ఆరోగ్య వ్యయం వాటా

2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 28.6 శాతం నుంచి 2019 ఆర్థిక
సంవత్సరంలో 40.6 శాతానికి పెరిగింది

సామాజిక సేవలపై మొత్తం వ్యయంలో ఆరోగ్యంపై ఖర్చు వాటా పెరుగుదల,

2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 21% నుండి 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 26
శాతానికి పెరిగింది

ఆరోగ్య రంగంపై కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల బడ్జెట్ వ్యయం 2021 ఆర్థిక

సంవత్సరంలో 1.6 శాతం నుంచి 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో జీడీపీలో 2.1
శాతానికి, 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 2.2 శాతానికి చేరింది.

2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 6% నుండి 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 9.6%కి

పెరిగిన ఆరోగ్యంపై సామాజిక భద్రతా వ్యయం
Posted On: 31 JAN 2023 1:23PM by PIB Hyderabad

ఆరోగ్య వ్యయంపై ప్రభుత్వం ఇచ్చిన ప్రా ముఖ్యతను మరియు పౌరులకు నాణ్యమైన ఆరోగ్య సౌకర్యాలను అందించేలా
చూడటంలో, మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయంలో ప్రభుత్వ ఆరోగ్య వ్యయం వాటా 2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 28.6 శాతం
నుండి 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 40.6 శాతానికి పెరిగింది. మెరుగైన వసతులు కలిగిన పాఠశాలలు, చౌకైన ఆరోగ్య
సంరక్షణ, వివిధ సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యాలను సాధించే దిశగా భారతదేశం అమృత్ కాల్ లోకి ప్రవేశిస్తోందని, దాని
ఫలితాలను ఈ రోజు కేంద్ర ఆర్థిక, కార్పొరేట్ వ్యవహారాల మంత్రి శ్రీమతి నిర్మలా సీతారామన్ పార్లమెంటులో ప్రవేశపెట్టిన
2022-23 ఆర్థిక సర్వేలో ఈ ముఖ్యమైన గణాంకాలు హైలైట్ చేయబడ్డా యి. మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయంలో 2014 ఆర్థిక
సంవత్సరంలో 64.2 శాతం నుంచి 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 48.2 శాతానికి తగ్గిందని డాక్యుమెంట్ నివేదించింది.

2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 21 శాతంగా ఉన్న సామాజిక సేవల వ్యయంలో ఆరోగ్యంపై ఖర్చు వాటా 2023 ఆర్థిక
సంవత్సరంలో (బీఈ) 26 శాతానికి పెరిగిందని సర్వే పేర్కొంది. సార్వత్రిక ఆరోగ్య కవరేజీని నిర్ధా రించడంలో ప్రజారోగ్యం
మరియు సామాజిక భద్రత యొక్క పెరుగుతున్న ప్రా ముఖ్యతను ఇది నొక్కి చెబుతుంది.
ఇది జాతీయ ఆరోగ్య విధానం, 2017 కు అనుగుణంగా ఉంది, ఇది "అన్ని అభివృద్ధి విధానాలలో నివారణ మరియు
ప్రో త్సాహక ఆరోగ్య దృక్పథం ద్వారా అన్ని వయస్సుల వారందరికీ సాధ్యమైనంత అత్యున్నత స్థా యి ఆరోగ్యం మరియు
శ్రేయస్సును సాధించడం మరియు ఫలితంగా ఎవరూ ఆర్థిక ఇబ్బందులను ఎదుర్కోకుండా మంచి నాణ్యమైన ఆరోగ్య
సేవలను సార్వత్రికంగా పొందడం. ప్రా ప్యతను పెంచడం, నాణ్యతను మెరుగుపరచడం మరియు ఆరోగ్య సంరక్షణ
పంపిణీ ఖర్చును తగ్గించడం ద్వారా ఇది సాధించబడుతుంది. తదనుగుణంగా 2025 నాటికి ప్రభుత్వ ఆరోగ్య వ్యయాన్ని
ప్రస్తు తమున్న 1.2 శాతం నుంచి 2.5 శాతానికి పెంచాలని సిఫార్సు చేసింది. అలాగే, పదిహేనవ ఆర్థిక సంఘం తన
నివేదికలో, 2025 నాటికి జిడిపిలో 2.5 శాతానికి చేరుకోవడానికి కేంద్ర, రాష్ట్రాల ప్రజారోగ్య వ్యయాన్ని ప్రగతిశీల పద్ధతిలో
పెంచాలని సిఫార్సు చేసింది (ఎఫ్ఎఫ్సి నివేదిక, పేరా 9.41, 3). ఈ లక్ష్యానికి అనుగుణంగా, ఆరోగ్య రంగంపై కేంద్ర, రాష్ట్ర
ప్రభుత్వాల బడ్జెట్ వ్యయం 2021 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 1.6 శాతం నుంచి 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో (బిఇ) జిడిపిలో
2.1 శాతానికి, 2022 ఆర్థిక సంవత్సరం (ఆర్ఇ) లో 2.2 శాతానికి చేరుకుంది.

సాధారణ ప్రభుత్వం (ఉమ్మడి కేంద్ర, రాష్ట్రాలు) ద్వారా సామాజిక సేవల వ్యయంలో ధోరణులు
వస్తు వులు 2015-16 2016-17 2017-18 2018-19 2019-20 2020-21 2021-22 2022-23
RE BE

మొత్తం 3760611 4265969 4515946 5040747 5410887 6353359 7453320 8008684

వ్యయం

సామాజిక 915500 1040620 1139524 1278124 1364906 1479389 1944013 2132059

వ్యయం

సేవలు

వీటిలో:

చదువు 391881 434974 483481 526481 579575 575834 681396 757138

ఆరోగ్యం 175272 213119 243388 265813 272648 317687 516427 548855

ఇతరులు 348348 392527 412655 485829 512683 585868 746191 826065

జిడిపి శాతం ప్రకారం

సామాజిక 6.6 6.8 6.7 6.8 6.8 7.5 8.2 8.3

వ్యయం

సేవలు

వీటిలో:

చదువు 2.8 2.8 2.8 2.8 2.9 2.9 2.9 2.9

ఆరోగ్యం 1.3 1.4 1.4 1.4 1.4 1.6 2.2 2.1

ఇతరులు 2.5 2.6 2.4 2.6 2.6 3.0 3.2 3.2

మొత్తం వ్యయంలో
శాతంగా

సామాజిక 24.3 24.4 25.2 25.4 25.2 23.3 26.1 26.6

వ్యయం

సేవలు
 వీటిలో:

చదువు 10.4 10.2 10.7 10.4 10.7 9.1 9.1 9.5

ఆరోగ్యం 4.7 5.0 5.4 5.3 5.0 5.0 6.9 6.9

ఇతరులు 9.3 9.2 9.1 9.6 9.5 9.2 10.0 10.3

సామాజిక సేవల
శాతం ప్రకారం

చదువు 42.8 41.8 42.4 41.2 42.5 38.9 35.1 35.5

ఆరోగ్యం 19.1 20.5 21.4 20.8 20.0 21.5 26.6 25.7

ఇతరులు 38.0 37.7 36.2 38.0 37.6 39.6 38.4 38.7

ప్రస్తు త మార్కెట్ ధరల ప్రకారం GDPకి నిష్పత్తు లు 2011-12 ఆధారంగా 2021-22 వరకు ఉంటాయి.

కేంద్ర బడ్జెట్ 2022-23 ప్రకారం 2022-23 GDP.

మూలాలు: కేంద్ర మరియు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల బడ్జెట్ పత్రా లు.

మొత్తం జీడీపీలో ప్రభుత్వ ఆరోగ్య వ్యయం (జీహెచ్ఈ) వాటా 2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 1.2 శాతం నుంచి 2019
ఆర్థిక సంవత్సరంలో 1.3 శాతానికి పెరిగిందని జాతీయ ఆరోగ్య ఖాతా (ఎన్హెచ్ఏ) అంచనాలు చెబుతున్నాయి. అదనంగా,
టోటల్ హెల్త్ ఎక్స్పెండిచర్ (టిహెచ్ఇ) లో జిహెచ్ఇ వాటా కూడా కాలక్రమేణా పెరిగింది, ఇది 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో
40.6 శాతంగా ఉంది, ఇది 2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 28.6 శాతం కంటే గణనీయంగా పెరిగింది.

మొత్తం మీద 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో భారత్ మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయం రూ.5,96,440 కోట్లు (జీడీపీలో 3.2 శాతం,
తలసరి రూ.4,470) ఉంటుందని అంచనా. ప్రస్తు త ఆరోగ్య వ్యయం రూ.5,40,246 కోట్లు (జీడీపీలో 90.6 శాతం),
మూలధన వ్యయాలు రూ.56,194 కోట్లు (జీడీపీలో 9.4 శాతం). ప్రభుత్వ ఆరోగ్య వ్యయంలో (జిహెచ్ఇ) కేంద్ర ప్రభుత్వ
వాటా 34.3 శాతం, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల వాటా 65.7 శాతం.

జాతీయ ఆరోగ్య విధానం 2017 యొక్క విధాన సిఫార్సులలో ఒకటైన అందరికీ ఆరోగ్య సంరక్షణ సేవలను
అందించడంపై దృష్టి పెట్టడానికి, ప్రభుత్వం ప్రా థమిక ఆరోగ్య సంరక్షణ వ్యయంపై దృష్టి సారించింది, ఇది 2014 ఆర్థిక
సంవత్సరంలో 51.1 శాతం నుండి 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 55.2 శాతానికి పెరిగింది. ఇది క్షేత్రస్థా యిలో నాణ్యమైన
సేవలను నిర్ధా రించడమే కాకుండా ద్వితీయ లేదా తృతీయ ఆరోగ్య సేవలు అవసరమయ్యే అనారోగ్యాల అవకాశాలను
కూడా తగ్గిస్తుంది. 2014 ఆర్థిక సంవత్సరం నుంచి 2019 ఆర్థిక సంవత్సరం మధ్య కాలంలో జీహెచ్ ఈలో ప్రైమరీ,
సెకండరీ కేర్ వాటా 74.4 శాతం నుంచి 85.7 శాతానికి పెరిగింది. మరోవైపు, ప్రైవేట్ ఆరోగ్య వ్యయంలో ప్రా థమిక,
ద్వితీయ సంరక్షణ వాటా ఇదే కాలంలో 82.0 శాతం నుంచి 70.2 శాతానికి తగ్గింది.

సామాజిక ఆరోగ్య బీమా కార్యక్రమం, ప్రభుత్వ నిధులతో కూడిన ఆరోగ్య బీమా పథకాలు మరియు ప్రభుత్వ
ఉద్యోగులకు చేసిన మెడికల్ రీయింబర్స్మెంట్లతో సహా ఆరోగ్యంపై సామాజిక భద్రతా వ్యయం 2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో
6 శాతం నుండి 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 9.6 శాతానికి పెరిగింది. ఇది గణనీయమైన పెరుగుదల అని ఆర్థిక సర్వే
పేర్కొంది, ఇది పౌరులకు వారి ఇంటి వద్దే ఆరోగ్య సంరక్షణ పరంగా మరింత సన్నద్ధంగా మరియు మెరుగ్గా
అందించబడుతుందని చూపిస్తుంది. ఇలాంటి అనేక చర్యల కారణంగా 2014 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 64.2 శాతంగా ఉన్న
ఔట్ ఆఫ్ పాకెట్ ఎక్స్పెండిచర్ (ఓఓపీఈ) 2019 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 48.2 శాతానికి గణనీయంగా తగ్గింది.

మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయం (THE)లో ప్రభుత్వ ఆరోగ్య వ్యయం (GHE) మరియు వాస్తవ వ్యయం (OOPE)

మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయం (THE)లో సామాజిక భద్రత వ్యయం మరియు ప్రైవేట్ ఆరోగ్య బీమా వ్యయం

మూలం: నేషనల్ హెల్త్ అకౌంట్స్, MoHFW

2018-19 సంవత్సరానికి రాష్ట్రాల వారీగా మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయంలో వాస్తవ వ్యయంలో శాతం

(గమనిక: జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్ లడఖ్‌తో సహా పూర్వపు J&Kకి ప్రా తినిధ్యం వహిస్తుంది

మూలం: జాతీయ ఆరోగ్య ఖాతాలు 2018-19, MoHFW)

మొత్తం ఆరోగ్య వ్యయంలో ప్రభుత్వ ఆరోగ్య వ్యయం - 2018-19కి రాష్ట్రాల వారీగా

(గమనిక: జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్ లడఖ్‌తో సహా పూర్వపు J&Kకి ప్రా తినిధ్యం వహిస్తుంది

మూలం: జాతీయ ఆరోగ్య ఖాతాలు 2018-19, MoHFW)

 *****

(Release ID: 1895078) Visitor Counter : 17

Read this release in: English , Urdu , Hindi , Malayalam

 ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ

2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో సేవల రంగం వృద్ధి 8.4 శాతం

2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో ఈ రంగం వృద్ధి అంచనా 9.1 శాతం

సేవల రంగంలో 7.1 బిలియన్ డాలర్ల ఎఫ్ డీ ఐ ఈక్విటీ వెల్లు వ

ఈ రంగానికి బ్యాంకు రుణాలలో 21.3% వృద్ధి

ఐటీ-బీపీఎం ఆదాయం 15.5 శాతం వృద్ధి

జిఈఎమ్ ద్వారా రూ.లక్ష కోట్ల వార్షిక సేకరణ

మెడికల్ టూరిజం ఇండెక్స్ 2021లో ప్రపంచంలోని టాప్ 46 దేశాలలో 10 వ

స్థా నంలోభారతదేశం

ఫిన్ టెక్ అడాప్షన్ రేటు ప్రపంచ సగటు 64 శాతం ఉండగా, భారత్ లో 87

శాతం
Posted On: 31 JAN 2023 1:17PM by PIB Hyderabad

2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో సేవల రంగం వేగంగా పుంజుకుందని, గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో 7.8 శాతం క్షీణతతో
పోలిస్తే 8.4 శాతానికి పెరిగిందని కేంద్ర ఆర్థిక, కార్పొరేట్ వ్యవహారాల మంత్రి శ్రీమతి నిర్మలా సీతారామన్ ఈ రోజు
పార్లమెంటులో ప్రవేశపెట్టిన 2022-23 ఆర్థిక సర్వే తెలిపింది. కాంటాక్ట్ ఇంటెన్సివ్ సర్వీసెస్ సబ్ సెక్టా ర్ 16 శాతం
సీక్వెన్షియల్ వృద్ధిని నమోదు చేసుకోవడం, డిమాండ్ విడుదల, మొబిలిటీ పరిమితిని సులభతరం చేయడం,
సార్వత్రిక వ్యాక్సినేషన్ కవరేజీ కారణంగా ఇంత పెరుగుదల సాధ్యమైందని సర్వే తెలిపింది. భారత సేవల రంగం
బలమైన వనరుగా ఉందని, మరింత లాభపడేందుకు సిద్ధంగా ఉందని తెలిపింది. ఎగుమతి సామర్ధ్యంతో తక్కువ
నుండి అధిక విలువ ఆధారిత కార్యకలాపాల వరకు, ఈ రంగం ఉపాధి ,విదేశీ మారకద్రవ్యాన్ని సృష్టించడానికి
,భారతదేశ బాహ్య స్థిరత్వానికి దోహదం చేయడానికి తగినంత అవకాశం ఉంది అని సర్వే పేర్కొంది.
తొలి ముందస్తు అంచనాల ప్రకారం, సేవల రంగంలో స్థూ ల విలువ జోడింపు (జివిఎ) 2023 ఆర్థిక సంవత్సరంలో
9.1% వృద్ధి చెందుతుందని భావిస్తు న్నారు. కాంటాక్ట్-ఇంటెన్సివ్ సేవల రంగం 13.7% వృద్ధితో నడుస్తుంది. రిటైల్
ద్రవ్యోల్బణం తగ్గు ముఖం పట్టడంతో 2022 డిసెంబర్ లో పీఎంఐ సేవలు 58.5కు పెరిగాయని, ఇన్పుట్స్,
ముడిసరుకుల ధరల ఒత్తిళ్లు తగ్గు ముఖం పట్టా యని సర్వే పేర్కొంది.
బ్యాంక్ రుణాలు

2022 నవంబర్ లో సేవల రంగానికి బ్యాంకు రుణాలలో 21.3 శాతం వృద్ధి నమోదు అయిందని ,ఇది 46 నెలల్లో
రెండవ అత్యధికమని, వ్యాక్సినేషన్ కవరేజీలో మెరుగుదల, సేవల రంగం కోలుకోవడంతో ఇది సాధ్యమైందని ఆర్థిక
సర్వే పేర్కొంది. ఈ రంగంలో, హోల్ సేల్, రిటైల్ వాణిజ్యానికి రుణాలు 2022 నవంబర్ లో వరుసగా 10.2% ,
21.9% పెరిగాయి, ఇది అంతర్లీన ఆర్థిక కార్యకలాపాల బలాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది.
అధిక బాండ్ రాబడుల కారణంగా

ఎన్ బి ఎఫ్ సి లు బ్యాంకు రుణాల వైపు మళ్లడంతో ఎన్ బి ఎఫ్ సి లకు రుణాలు 32.9 శాతం పెరిగాయని సర్వే
పేర్కొంది.

సేవల వాణిజ్యం

అభివృద్ధి చెందిన ఆర్థిక వ్యవస్థలలో ద్రవ్యోల్బణం తగ్గు ముఖం పట్టడం వల్ల వేతనాలు పెరుగుతాయని, స్థా నిక
సోర్సింగ్ ఖరీదైనదిగా మారుతుందని, భారత్ సహా తక్కువ వేతన దేశాలకు ఔట్ సోర్సింగ్ కు దారులు
తెరుచుకుంటాయని సర్వే పేర్కొంది. సేవల వాణిజ్యంలో భారతదేశం గణనీయమైన పాత్ర పోషిస్తుందని, 2021 లో
మొదటి పది సేవల ఎగుమతి దేశాలలో ఒకటిగా ఉందని సర్వే పేర్కొంది. సేవల ఎగుమతులు 2022 ఏప్రిల్-డిసెంబర్
మధ్య 27.7 శాతం వృద్ధిని నమోదు చేశాయి. సేవల ఎగుమతుల్లో , సాఫ్ట్ వేర్ ఎగుమతులు కోవిడ్ -19 మహమ్మారి
సమయంలో, పైగా ప్రస్తు త భౌగోళిక రాజకీయ అనిశ్చితుల మధ్య సాపేక్షంగా స్థితిస్థా పకంగా ఉన్నాయి, డిజిటల్
మద్దతు, క్లౌ డ్ సేవలు, కొత్త సవాళ్లను తీర్చే మౌలిక సదుపాయాల ఆధునీకరణకు అధిక డిమాండ్ ఉంది.
సేవల రంగంలో విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టు బడులు (ఎఫ్ డి ఐ)

యు ఎన్ సి టి ఎ డి (అంక్టా డ్) వరల్డ్ ఇన్వెస్ట్మెంట్ రిపోర్ట్ 2022 ప్రకారం 2021లో ఎఫ్ డి ఐ లను స్వీకరించే టాప్ 20
దేశాల్లో భారత్ ఏడో స్థా నంలో ఉంది. 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో సేవల రంగంలో 7.1 బిలియన్ డాలర్ల ఎఫ్ డి ఐ
ఈక్విటీ లతో సహా భారతదేశానికి అత్యధికంగా 84.8 బిలియన్ డాలర్ల

ఎఫ్ డి ఐ లు వచ్చాయి. పెట్టు బడులను సులభతరం చేయడానికి, జాతీయ సింగిల్ విండో వ్యవస్థను ప్రా రంభించడం,
పెట్టు బడిదారులు, పారిశ్రా మికవేత్తలు, వ్యాపారాలకు అవసరమైన ఆమోదాలు, అనుమతుల కోసం వన్-స్టా ప్
పరిష్కారం వంటి వివిధ చర్యలను ప్రభుత్వం చేపట్టిందని సర్వే పేర్కొంది.

సబ్ సెక్టా ర్ల వారీగా పనితీరు

ఐటి-బిపిఎం పరిశ్రమ

2021 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 2.1 శాతం వృద్ధితో పోలిస్తే 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో ఐటీ-బీపీఎం ఆదాయాలు 15.5
శాతం వృద్ధిని నమోదు చేశాయని, అన్ని ఉప రంగాలు రెండంకెల ఆదాయ వృద్ధిని కనబరిచాయని సర్వే పేర్కొంది.

ఐటీ-బీపీఎం రంగంలో ఐటీ సేవల వాటా అత్యధికంగా (51 శాతానికి పైగా) ఉంది. సాంకేతికతపై ఆధారపడే
వ్యాపారాలు పెరగడం , వ్యయం తక్కువ ఒప్పందాలు, ప్రధాన కార్యకలాపాల ఉపయోగం కారణంగా.ఎగుమతులు (
హార్డ్ వేర్ తో సహా) 2021 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 1.9% వృద్ధితో పోలిస్తే 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో 17.2% వృద్ధిని
సాధించాయి, 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో ప్రత్యక్ష ఉద్యోగుల పూల్ లో పరిశ్రమ దాదాపు 10% అంచనా వృద్ధిని
నమోదు చేసింది. "భారతదేశ భారీ డిజిటల్ మౌలిక సదుపాయాలు సాంకేతిక పరిజ్ఞా నాన్ని స్వీకరించడంలో కీలక
పాత్ర పోషించాయి, పబ్లిక్ డిజిటల్ ప్లా ట్ఫామ్ లు దేశ డిజిటల్ ప్రయోజనానికి పునాదిగా మారాయి" అని సర్వే
పేర్కొంది.

ఈ-కామర్స్

వరల్డ్ ప్లే ఎఫ్ ఐ ఎస్ గ్లో బల్ పేమెంట్స్ రిపోర్ట్ ప్రకారం, భారతదేశ ఇ-కామర్స్ మార్కెట్ ఆకట్టు కునే లాభాలను
నమోదు చేస్తుందని, 2025 నాటికి వార్షికంగా 18% వృద్ధి చెందుతుందని సర్వే అంచనా వేసింది. గవర్నమెంట్ ఇ-
మార్కెట్ ప్లేస్ (జిఇఎమ్) 2022 ఆర్థిక సంవత్సరంలో రూ .1 లక్ష కోట్ల వార్షిక సేకరణను సాధించింది, ఇది గత ఆర్థిక
సంవత్సరంతో పోలిస్తే 160% వృద్ధిని సూచిస్తుంది. డిజిటల్ ఇండియా కార్యక్రమం, యుపిఐ, వన్ డిస్ట్రిక్ట్ - వన్ ప్రొ డక్ట్
(ఓడిఒపి) చొరవ, ఓపెన్ నెట్ వర్క్ ఫర్ డిజిటల్ కామర్స్ (ఒఎన్ డిసి) మొదలైన వాటితో సహా ఇ-కామర్స్
ప్రో త్సాహానికి ప్రభుత్వం తీసుకున్న చర్యలు ఇటీవలి సంవత్సరాలలో ఇ-కామర్స్ వృద్ధికి ప్రధాన దోహదం చేశాయి.

పర్యాటకం , హోటల్ పరిశ్రమ

ప్రయాణ ఆంక్షలు, ఆరోగ్య సమస్యలు తగ్గు ముఖం పట్టడంతో కాంటాక్ట్ ఇంటెన్సివ్ యాక్టివిటీలో బలమైన
పెరుగుదలకు పర్యాటక రంగం కీలక చోదకశక్తిగా మారిందని సర్వే పేర్కొంది

2021-22 చివరిలో భారతదేశం అన్ని సాధారణ అంతర్జా తీయ విమానాలను పూర్తి సామర్థ్యంతో తిరిగి
ప్రా రంభించడంతో 2022 ఏప్రిల్ -నవంబర్ మధ్య దేశంలో మొత్తం విమానాల కదలికలు 52.9% పెరిగాయి.
మహమ్మారి తగ్గు ముఖం పట్టడంతో, భారతదేశ పర్యాటక రంగం కూడా పునరుద్ధరణ సంకేతాలను చూపుతోంది.
మెడికల్ టూరిజం అసోసియేషన్ విడుదల చేసిన మెడికల్ టూరిజం ఇండెక్స్ ఎఫ్ వై 21 లో ప్రపంచంలోని టాప్ 46
దేశాలలో భారతదేశం 10 వ స్థా నంలో ఉంది. "వైద్య చికిత్స కోసం భారతదేశాన్ని సందర్శించాలనుకునే పర్యాటకుల
కోసం ఆయుష్ వీసా, నేషనల్ స్ట్రాటజీ ఫర్ సస్టెయినబుల్ టూరిజం అండ్ రెస్పాన్సిబుల్ ట్రా వెలర్ క్యాంపెయిన్
ప్రా రంభం, స్వదేశ్ దర్శన్ 2.0 పథకాన్ని ప్రవేశపెట్టడం ,హీల్ ఇన్ ఇండియా వంటి ఇటీవలి కార్యక్రమాలు ప్రపంచ వైద్య
పర్యాటక మార్కెట్లో పెద్ద వాటాను స్వాధీనం చేసుకోవడానికి సహాయపడతాయి" అని సర్వే పేర్కొంది.

రియల్ ఎస్టేట్

గృహ రుణాలపై పెరుగుతున్న వడ్డీ రేట్లు , ఆస్తి ధరల పెరుగుదల వంటి ప్రస్తు త అడ్డంకులు ఉన్నప్పటికీ, గృహ
అమ్మకాలు, కొత్త గృహాల ప్రా రంభం 2020 ఆర్థిక సంవత్సరం రెండవ త్రైమాసికంలో మహమ్మారి ముందు స్థా యిని
అధిగమించడంతో ఈ రంగం ప్రస్తు త సంవత్సరంలో స్థితిస్థా పక వృద్ధిని సాధించిందని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది.

"ఉక్కు ఉత్పత్తు లు, ఇనుప ఖనిజం , ఉక్కు సంబంధితాలపై దిగుమతి సుంకాల తగ్గింపు వంటి ఇటీవలి ప్రభుత్వ
చర్యలు నిర్మాణ వ్యయాన్ని తగ్గిస్తా యి. గృహాల ధరల పెరుగుదలను నిరోధించడానికి సహాయపడతాయి" అని సర్వే
పేర్కొంది. జెఎల్ఎల్ 2022 గ్లో బల్ రియల్ ఎస్టేట్ ట్రా న్స్పరెన్సీ ఇండెక్స్ ప్రకారం, భారతదేశ రియల్ ఎస్టేట్ మార్కెట్
పారదర్శకత ప్రపంచవ్యాప్తంగా అత్యంత మెరుగైన మొదటి పది మార్కెట్లలో ఒకటి. మోడల్ కౌలు చట్టం, ధరణి,
మహా రెరా ప్లా ట్ ఫామ్ ల ద్వారా భూముల రిజిస్ట్రీలు, మార్కెట్ డేటా డిజిటలైజేషన్ వంటి నియంత్రణ చర్యలు
మార్కెట్ ను విస్తృతం చేయడానికి, ఈ రంగానికి మరింత లాంఛనీకరణను తీసుకురావడానికి దోహదపడ్డా యని
సర్వే పేర్కొంది.

డిజిటల్ ఫైనాన్షియల్ సర్వీసులు

అభివృద్ధి చెందుతున్న సాంకేతికతలు, సృజనాత్మక పరిష్కారాల ద్వారా ప్రా రంభించబడిన డిజిటల్ ఆర్థిక సేవలు
ఆర్థిక చేరికను వేగవంతం చేస్తు న్నాయని, ప్రా ప్యతను ప్రజాస్వామ్యీకరించడం, ఉత్పత్తు ల వ్యక్తిగతీకరణను
ప్రేరేపిస్తు న్నాయని ఆర్థిక సర్వే పేర్కొంది.

తాజా గ్లో బల్ ఫిన్ టెక్ అడాప్షన్ ఇండెక్స్ ప్రకారం ఫిన్ టెక్ అడాప్షన్ రేటు 87%తో భారతదేశం ముందంజలో ఉంది,
ఇది ప్రపంచ సగటు 64% కంటే గణనీయంగా ఎక్కువ.నియోబ్యాంకులు లభ్యతను సులభతరం చేశాయని,
ఎంఎస్ఎంఈలు, తక్కువ బ్యాంకింగ్ కస్టమర్లు , ప్రాంతాలకు ఆర్థిక సేవలను అందించాయని సర్వే పేర్కొంది. సెంట్రల్
బ్యాంక్ డిజిటల్ కరెన్సీ (సిబిడిసి) ప్రవేశపెట్టడం డిజిటల్ ఆర్థిక సేవలను గణనీయంగా పెంచుతుంది. డిజిటల్
ఫైనాన్షియల్ సర్వీసెస్ కు మరింత ఊతమివ్వడంలో డాక్యుమెంట్ల డిజిటలైజేషన్ కీలక పాత్ర పోషించిందని సర్వే
పేర్కొంది.

దృక్కోణం
గత రెండు ఆర్థిక సంవత్సరాల్లో అత్యంత అస్థిరంగా, బలహీనంగా ఉన్న భారత సేవల రంగ వృద్ధి 2023 ఆర్థిక
సంవత్సరంలో స్థితిస్థా పకతను చూపించిందని సర్వే పేర్కొంది. టూరిజం, హోటల్, రియల్ ఎస్టేట్, ఐటీ-బీపీఎం, ఈ-
కామర్స్ వంటి వివిధ ఉప రంగాల మెరుగైన పనితీరుతో అవకాశాలు ఉజ్వలంగా కనిపిస్తు న్నాయి. "ఏదేమైనా,
ప్రతికూల ప్రమాదం బాహ్య కారకాలు మరియు అభివృద్ధి చెందిన ఆర్థిక వ్యవస్థలలో నిరాశాజనక ఆర్థిక దృక్పథంలో
ఉంది, వాణిజ్యం మరియు ఇతర లింకేజీల ద్వారా సేవల రంగం యొక్క వృద్ధి అవకాశాలను ప్రభావితం చేస్తుంది"
అని సర్వే పేర్కొంది.

అయితే, బాహ్య ప్రతికూల పరిస్థితులు అభివృద్ధి చెందిన ఆర్థిక వ్యవస్థలలో ఆటుపోట్లు వాణిజ్యం, ఇతర
అనుసంధానాల ద్వారా భారత సేవల రంగం పై ప్రభావం చూప వచ్చని ఆర్థిక సర్వే అభిప్రా యపడింది.

*******

(Release ID: 1895101) Visitor Counter : 13

Read this release in: Urdu , Kannada , Tamil , English , Marathi , Hindi , Gujarati