● Awangarda Krakowska - ( Julian Przyboś , Adam Ważyk ,Jan

Brzękowski, Jalu Kurek)

- idea nowej sztuki, którą określają: 3 x M – miasto, masa, maszyna –
jako naczelne tematy poezji;
- praca nad językiem poetyckim – precz z watą słów – sens tkwi w
skrócie i sile metafory, w kondensacji znaczeń słowa;
- poeta nie jest kapłanem, nie jest beztroskim lekkoduchem, lecz
poważnym rzemieślnikiem pracującym w materiale słowa.
- Grupa przestała istnieć w latach trzydziestych XX w., lecz do jej
założeń nawiązywały inne grupy, zwłaszcza zaś awangarda lubelska.
- Najwybitniejszym poetą Awangardy Krakowskiej pozostał Julian
Przyboś.

● Awangarda Lubelska-
- Jej najwybitniejszym przedstawicielem był Józef Czechowicz (Przez
kresy, Żal), który głosi muzyczną poezję snu, skojarzeń i miazgi
psychicznej.
- Awangarda lubelska przejęła od krakowskiej zasadę poetyckich
skrótów i płynnego obrazowania oraz zamiłowanie do metafory.
- Natomiast założenia poezji Czechowicza brzmiały następująco:
„Poezja jest muzyką”.
- Materiałem poezji mogą być skojarzenia, sen, psychiczne wrażenia
człowieka.
- Poezja powinna głosić postulaty moralne.
- Poezja powinna wracać do tradycji swoją tematyką.
- Józef Czechowicz jest poetą pejzażu, katastrofistą, wyraził w poezji
przeczucie własnej śmierci, przeczucie wojny (zginął podczas
bombardowania). Znamienny w tej kwestii jest wiersz Żal –
przedstawia bowiem zapowiedź wojny, w której „będę strzelał do
siebie i marł wielokrotnie”. Celnie uchwycił poeta grozę zabijania:
chłopa, kobiety, dziecka, wszystkich i przez wszystkich – jako
najgorsze zło wojny. Dodatkowej grozy dostarcza fakt z biografii poety.
- Awangarda Lubelska przywołuje też tradycyjne tematy, jak wieś,
pejzaże, uczucia itp.