BM312 Biçimsel Diller ve Otomatlar

Dönem Sonu Sınavı

2020-2021 Bahar

Son Teslim: 17 Haziran 2021, 23:59:00

Kurallar

1. Kitap, ders notu vb. kaynaklara sınav sırasında başvurulabilir.

2. Soruları tek başınıza cevaplayınız.

3. Soruları dikkatlice okuyup bütün kısımları cevaplayınız.

4. Sınav 100 puandır ve 6 sorudan oluşmaktadır.

5. Öğrenci numaranızı ve adınızı cevap dosyanızın içine yazınız.

1
1. 𝐴 = {𝑏 𝑖 𝑎 𝑗 |𝑖 ≥ 𝑗} dilini tanıyan bir yığınlı otomat (PDA) çiziniz. (20 puan)

2. Aşağıdaki dil için karar veren Turing makinesini tarif ediniz.

𝐵 = { 0𝑛 1𝑛 2𝑛 | 𝑛 ≥ 0 } (15 puan)

3. Sayılardan oluşan bir S kümesinin, içlerindeki sayıların toplamı eşit olan A ve B alt kümelerine
ayrılıp ayrılamacağını bulma problemine KÜMEAYIRMA diyelim. Yani problem, verilen bir S için
A ∪ B = S olacak ve A’daki elemanların toplamı B’deki elemanların toplamına eşit olacak şekilde A
ve B var mıdır sorusuna cevap verme problemidir. Örneğin {1,2,3,4,6} için cevap evet olacaktır çünkü
{1,3,4} ve {2,6} şeklinde ayrılabilir.

KÜMEAYIRMA ∈ NP olduğunu gösteriniz. Yani KÜMEAYIRMA için polinom zamanlı bir

doğrulayıcı (verifier) TM tasarlayarak tarif ediniz ve neden polinom zamanlı olduğunu açıklayınız. (20
puan)

4. C bir bağlam duyarsız dil, R de bir düzenli dil olsun. 𝐶 ∩ 𝑅 dilinin bağlam duyarsız olduğunu
ispatlayınız. (20 puan)

5. P = NP ise Halting Problem (sona erme problemi, ders notlarındaki HALTTM) polinom zamanda
çözülebilir mi? Açıklayınız. (15 puan)

6. Tek bantlı Turing makinesi ile çözülemeyen bir problem çift bantlı Turing makinesi ile çözülebilir
mi? Neden? (10 puan)