Professional Documents
Culture Documents
a an
rik
Af
6 FILMS
BESPREKINGSGIDS
Vir Kerke
Family In Everything
Portrait Time a Boy Could Melodi Airwalker Manskap
Want
Kry hulpbronne, wenke en meer
inligting by
www.fathersmatter.org.za
is ’n inisiatief van
Navorsing toon dat kinders wat sonder goeie manlike rolmodelle grootword,
die gevaar loop om slagoffers of plegers van geweld te word. Dit kan ook lei tot
siekte, middel- en alkoholmisbruik, tienerswangerskappe, swak skoolprestasies en
negatiewe ekonomiese uitkomste wanneer hulle ouer is.
Dit is egter moontlike gevolge, nie iets wat vir seker sal plaasvind nie. Dit is nooit
te laat vir die bou of herstel van verhoudings en vir pa’s om ongeag hoe oud hul
kinders is ’n positiewe invloed op hul lewe uit te oefen nie.
3
Die films
Hierdie projek draai om ses verskillende films wat op verskeie plekke in Suid-Afrika
afspeel. Elke film is ’n diep roerende en inspirerende drama wat die kompleksiteit
van vaderskap in Suid-Afrika vandag ontgin – ’n Suid-Afrika waarin die meeste
kinders in huise sonder biologiese pa’s grootword. Elke film duur ongeveer 30
minute.
Ons wil deur hierdie films (en die baie ander hulpmiddels en instrumente wat
Heartlines ontwikkel het):
• ’n bewustheid skep en gesprekke aan die gang sit oor waarom ’n pa positief
betrokke moet wees by die lewe van sy kind/kinders, ongeag hoe oud hulle is;
• ’n ondersteunende omgewing skep en hulpbronne deel wat organisasies en
mense kan gebruik om positiewe vaderskap te bevorder.
5
Hoe om die besprekingsgids te gebruik
Hoewel hierdie gids ’n oorsig oor elke film bevat, sal jou groep die meeste baat
daarby vind as elke groeplid vóór deelname aan die bespreking daarna kyk.
• Reël dat deelnemers oor ’n tydperk van ses weke weekliks in klein groepe
bymekaarkom om na die films te kyk en hulle te bespreek. Groepe moet
verkieslik uit ses tot 10 mense bestaan.
• Stel vir elke groep ’n leier aan.
• Sorg dat elke leier ’n afskrif het van die besprekingsgids.
• Afskrifte van die besprekingsgids kan by www.fathersmatter.org.za afgelaai
word.
• Moedig groeplede aan om elke week na die film te kyk. Hulle kan dit óf tuis
doen en dan as ’n groep byeenkom óf as ’n groep by ’n huis of die kerk daarna
kyk.
• Die oorsig word slegs voorgelees as daar groeplede is wat nie na die film gekyk
het nie.
• Kyk na die besprekingsvrae oor elke film en kies dié wat in jou konteks die
tersaaklikste is na gelang van die beskikbare tyd.
• Let daarop dat sommige aanhalings en tonele uit die film dalk in die finale
redigering verander is.
• Lees die samevatting aan die groep voor.
• Bid as deel van jou voorbereiding vir die groepbespreking.
• Vertrou op God dat die films en die besprekings ’n betekenisvolle impak sal hê.
Skep waar ook al moontlik ruimte om saam met mense te bid wat emosioneel
geraak word. Jy kan ook, waar nodig, verdere berading of pastorale steun
aanbeveel.
Ons wil graag hoor hoe dit met die sessies gegaan het. Praat met ons via enige van
die sosialemediakanale wat aan die einde van die gids vermeld word.
Family Portrait ontgin hoe belangrik ’n pa in die eerste 1 000 dae van ’n kind se lewe
is – en die struikelblokke wat soms in die vorm van familie en die samelewing kom.
7
Bespreking
1. Wat in die film het jy die minste of die meeste geniet? Watter karakters het jou
aandag getrek, jou verras of ontstel?
2. Hoe het dit vir Ayize gevoel om die pa te wees van ’n pasgebore baba? Dink jy
dat hy sy bes gedoen het om te leer wat hy as pa moes doen?
3. Baie mense, ook die verpleegster en Nomvula se ma, Cecelia, het nie gedink dat
Ayize soveel toegang tot die baba moes kry nie. Stem jy saam of nie, en hoekom
sê jy so?
4. Wat het Cecelia, Nomvula se ma, van Ayize gedink? Was sy reg?
5. Hoekom het Nomvula gevoel dat dit belangrik was dat Ayize in die eerste 1 000
dae van die baba se lewe kontak met haar moes hê?
“Wie reg doen en eerlik lewe, met sy kinders gaan dit goed.”
Wat dink jy in die lig van hierdie Skrifgedeelte van Ayize en Vusi se optrede in
die film?
Ons sien in hierdie film hoe Ayize sy bes doen om ’n betrokke en sorgsame pa vir sy
baba te wees, al sukkel hy om geld te verdien of finansieel vir haar te voorsien.
Hoewel hy aanvanklik oor geen praktiese vaardighede as pa beskik het nie (hy het
byvoorbeeld nie geweet hoe om haar te voer of ’n skoon doek aan te sit nie), was hy
gewillig om te te leer en sy bes te doen. Uiteindelik het hy taamlik goed gevaar as ’n
betrokke pa. Hoewel sommige kulture glo dat kinderversorging eerder ’n ma as ’n pa
se werk is, was Ayize bereid om te doen wat hy geglo het die beste vir sy kind was.
Kinders word met ’n besliste voordeel groot wanneer hulle ’n betrokke pa het,
veral in die eerste drie jaar van hul lewe. Vroue én mans kan leer hoe om kinders te
versorg. Ouerskapvaardighede bou vertroue, en vroue moet pa’s aanmoedig om ’n
positiewe rol in hul kinders se lewe te speel.
9
In Time
Film-oorsig
Lerumo is ’n mynwerker wat op ’n goudmyn ver van sy vrou, Amanda, en dogter,
Bokamoso, werk. Hy is egter ’n liefdevolle pa wat geen moeite ontsien om dáár te
wees vir sy kind nie. Wanneer sy dogter die geleentheid kry om vir ’n atletiekbeurs
voor keurders van ’n topuniversiteit aan ’n wedloop deel te neem, is hy vasbeslote
om alles moontlik te doen om haar van die kantlyn aan te moedig. Daar kom egter
baie struikelblokke oor sy pad. Sal hy betyds opdaag?
Hierdie film ontgin hoe ’n pa wat ver van sy kinders is, steeds in hul lewe teenwoor-
dig kan wees.
2. Lerumo het ’n baie besondere verhouding met sy dogter, Bokamoso. Wat dink
jy van hul verhouding en hoe dink jy kon hulle in aanraking bly terwyl Lerumo so
ver weg gewerk het?
3. Felix sê vir Lerumo: “Glo my, jy doen genoeg.” Stem jy saam dat Lerumo as pa
genoeg gedoen het?
“Ons het geen beheer oor die pa’s wat ons gehad het nie, maar ons kan beheer
hê oor watse pa’s óns word.”
“Jy was hier. Ek het die heeltyd jou stem gehoor. Jou liefde was genoeg. Pa… jy
was altyd daar vir my; ek het jou stem in my gevoel… jou stem wat my altyd
lei, aanmoedig, aanspoor.”
“Net so weet julle ook hoe ons elkeen van julle behandel het: soos ’n pa sy kinders
het ons julle elkeen bemoedig en aangespoor en dit op die hart gedruk om tot eer
van God te lewe, Hy wat julle roep om in sy heerlike koninkryk in te gaan.”
7. Oor watter één ding wil jy na aanleiding van hierdie film nadink of het die film
jou die moed gegee om te doen?
11
Samevatting
’n Pa wat fisiek afwesig is, kan steeds dáár wees vir sy kinders, ongeag hoe ver weg
hy is.
Hierdie verhaal wys dat Lerumo, ongeag hoe ver hy van sy dogter, Bokamoso,
gewerk het, alles moontlik gedoen het om sy verhouding met haar sterk te hou.
Lerumo wou betrokke wees by die lewe van sy kind. Hy het haar as atleet afgerig,
het gereeld met haar kontak gemaak en haar deurentyd aangemoedig.
Hierdie film ondersoek of materiële voorsiening voldoende is vir die welsyn van ’n
kind.
13
Bespreking
1. Hoe sou jy die verhouding tussen Martin en sy seun, Lester, beskryf?
2. Dink jy Martin was regverdig om van Lester te verwag om net so goed soos hy in
rugby te vaar?
3. Watter dinge in Lester se verhouding met sy pa het daartoe gelei dat Lester
seergemaak en teleurgesteld gevoel het?
5. Amy, Lester se suster, het gesê haar pa wou hê dat Lester net soos hy moes
wees. Is daar baie pa’s wat verwag dat hul kinders hul eie drome vir hulle moet
vervul?
6. Dink jy dat Martin se gedrag en houding teenoor Lester deur sy eie pa-ervaring
beïnvloed is? Hoekom sê jy so?
7. Wat dink jy het Martin op hul reis saam oor sy seun en oor homself geleer?
8. Ons lees in Maleagi 4:6 dat die Here vir Elia gaan stuur en hy sal
“…ouers met hulle kinders versoen en kinders met hulle ouers” (NLV).
Martin het die fout gemaak om te dink dat sy enigste taak was om ’n gemaklike
lewe vir sy vrou en kinders te verseker. Dit het Lester laat voel dat sy pa hom nie
ondersteun, liefgehad en verstaan het nie.
Lester het sy eie belangstellings gehad en gevoel dat hy nie soos sy pa, ’n goeie
rugbyspeler was nie. Martin moes uitvind wat Lester se belangstellings en passies
was, en moes leer om sy kind aan te spoor en aan te moedig om sy eie drome te
verwesenlik.
Dié Skrifgedeelte sê duidelik dat pa’s hul kinders moet betrek by diep
hartsgesprekke wat wysheid leer en meer behels as die blote oordra van feite.
As hul eie pa’s afwesig of afbrekend was, moet pa’s op God vertrou om nuwe,
positiewe rolmodelle of voorbeelde te vind.
15
Melodi
Film-oorsig
Melodi is ’n suksesvolle bankier wat deur ’n liefdevolle enkelma, Sesi, grootgemaak
is. Sy wil binnekort met Liyanda trou. Die trouplanne is reeds gemaak en die lobola-
onderhandelinge moet begin. Ou wonde en diep gevoelens van verwerping kom
egter na vore. Waarom het haar pa, Mojalefa, haar as baba verlaat? Voordat Melodi
self ’n verbintenis aangaan, besluit sy om deur die pyn van die verlede te werk deur
na haar pa, wat sy nooit geken het nie, te soek. Sal hierdie reis vir haar heling bring?
Hierdie film kyk na die spanning en die pyn van iemand wat sonder ’n pa moes
grootword.
3. Sesi was nie beïndruk toe sy hoor dat Melodi haar pa wou opspoor nie. Wat
dink jy van Sesi se reaksie?
4. Hoe voel jy oor die keuses wat Mojalefa uitgeoefen het ten opsigte van sy vorige
en sy huidige gesin?
5. Hoe dink jy het Unathi (Mojalefa se vrou) gevoel toe sy uitvind dat Mojalefa ’n
volwasse dogter het? Wat dink jy van haar reaksie teenoor Melodi?
“Al sou my vader en my moeder my verlaat, die Here sal my onder sy sorg
neem.”
Hoe dink jy het die ontmoeting tussen Melodi en haar pa hulle almal geraak
(Melodi, Mojalefa, Unathi en Sesi)?
7. Nadat jy hierdie film gesien het, watter één gesprek sou jy graag wou voer, en
met wie?
17
Samevatting
Ons sien in hierdie film hoe Mojalefa gekies het om nie ’n verhouding met sy kind,
Melodi, te hê nie. Sy afwesigheid het ’n diep leemte in haar lewe gelaat en pyn, ’n
gemis en die wond van verwerping veroorsaak.
Psalm 27:10 sê ons kan op die liefde en troos van ons Hemelse Vader staatmaak, al
het ons aardse ouers ons verlaat. Aan die einde van die gids is daar hulpbronne wat
nuttig is om wonde te help heel wat deur ’n afwesige pa veroorsaak is.
Ongeag ’n pa se persoonlike besluite, moet sy kinders altyd weet dat hy vir hulle
omgee en hulle liefhet.
Ons moet ook kyk na Sesi se onwilligheid om Mojalefa toe te laat om ’n rol in Melodi
se lewe te speel omdat hy nie finansieel in hul behoeftes kon voorsien nie. Sommige
ma’s (ook stiefma’s of nuwe vroue) skep hindernisse wat pa’s verhoed om by hul
kinders betrokke te raak, soos Sesi en Unathi gedoen het.
Ma’s word aangemoedig om verantwoordelike pa’s toegang te gee tot hul kinders,
al kan hulle nie finansieel voorsien nie. Pa’s moet hulle daartoe verbind om tyd
saam met hul kinders deur te bring. Hulle moet maniere en geleenthede vind om
met hul kinders te speel, hulle lief te hê en te leer, en waar moontlik hul kinders se
behoeftes bo hul eie stel.
Airwalker is ’n kragtige ontginning van hoe ouers se konflik ’n kind se welsyn raak.
19
Bespreking
1. Wat het jy van die film gedink? Watter karakter(s) het jou geïnspireer of ontstel?
Met wie kan jy jou vereenselwig?
2. Hoekom dink jy het Zoë gevoel dat die konflik tussen haar ouers haar skuld was?
En hoekom dink jy was sy so gretig om naweke saam met haar pa, Mike, deur te
bring?
3. Hoekom het Bridget vir Zoë gejok dat haar pa nie wou hê sy moes voortgaan
met die skaatsplankry nie? Hoe het dit Zoë geraak?
5. In een toneel haal Rufus aan uit 1 Joh 4:18: “Waar liefde is, is daar geen vrees
nie… volmaakte liefde verdryf vrees…” (1983-vertaling)
Dink jy Zoë het ’n behoefte gehad aan meer liefde, of aan iets anders?
“Pa’s, julle moenie julle kinders kwaad maak nie. Julle moet hulle reg grootmaak,
julle moet vir hulle leer wat hulle moet doen en wat hulle nie moet doen nie, soos
die Here wil hê.”
Wat kon Mike (en Bridget) anders gedoen het om te voorkom dat Zoë deur
woede verteer word?
7. Hoe kon Mike en Bridget beter saamgewerk het toe hulle vir Zoë besluite
geneem het?
Ons sien in hierdie film watse skade aangerig word in die lewe van ’n kind wie se
ouers nie met mekaar oor die weg kom nie of wat met mekaar kompeteer vir die
liefde van hul kind. Die konflik tussen haar ouers het Zoë kwaad en eensaam laat
voel. Baie jongmense kan hulle hiermee vereenselwig.
Mike en Bridget kon ook meer tyd met Zoë deurgebring het om uit te vind wat haar
behoeftes werklik was. Geskeide ouers moet hul bes doen om te verhoed dat hul
kinders in húl moeilike verhouding vasgevang raak.
Onthou ook die belangrike rol wat Rufus in Zoë se lewe gespeel het deur na
haar te luister, haar aan te moedig en te lei. Sportafrigters, kategete, jeugleiers,
onderwysers, grootouers en lede van die uitgebreide gesin kan deur aansporing en
aanmoediging ’n belangrike rol in kinders se lewe speel.
21
Manskap
Film-oorsig
Kyle is ’n veelbelowende jongman, maar is werkloos en het baie probleme. Sy ma
het hom alleen grootgemaak, en met geen pa op die toneel nie is daar afgesien van
sy liefde vir karre, niks wat hom motiveer nie. Hy beland in die greep van ’n magtige
plaaslike bendeleier, Rooi. Wanneer ’n ander vaderfiguur na vore tree en hom ’n
uitweg bied, moet Kyle kies. Kan Bra Warren vir Kyle help om ’n ander lewensrigting
in te slaan? Wil Kyle dit graag genoeg doen?
Manskap ontgin die belangrike rol wat sosiale pa’s in die lewe van kinders en
jongmense speel.
2. Hoekom dink jy was die versoeking om by Rooi en sy bende betrokke te raak vir
Kyle so groot? Watter ander keuses het hy gehad?
3. Wat dink jy het Bra Warren gemotiveer om in Kyle belang te stel en hom te
help?
4. Bra Warren het gesê dat Kyle baie potensiaal het. Hoekom het hy so gedink?
5. Hoe het sy uitnodiging aan Kyle om die kar te help regmaak rigting aan Kyle se
lewe gegee?
“Leer ’n jongmens om die regte pad te kies, en wanneer hy eendag oud is, sal hy
nie daarvan afwyk nie.”
7. In Psalm 68:6 lees ons dat God ’n vader is vir weeskinders. Baie mense het
wonde vanweë die afwesigheid van ’n biologiese pa in hul lewe (‘pa-wonde’).
Op watter maniere kan ons verhouding met God vir ons heling bring? Vir
bykomende steun, kyk gerus na die voorgestelde hulpbronne aan die einde van
die gids.
23
Samevatting
Navorsing toon dat meer as 60% van die kinders in Suid-Afrika sonder ’n
biologiese pa in die huis grootword. Sosiale pa’s, soos betroubare jeuggroepleiers,
onderwysers, kategete, sportafrigters, ooms, oupas en ouer broers, kan ’n
belangrike rol speel om sommige van die leemtes te vul wat in die lewe van
jongmense bestaan.
In die film het Bra Warren ’n belangrike rol gespeel om van dié leemtes in Kyle se
lewe te vul.
Ons moet dink oor die rol wat ons kan speel in die lewe van kinders en jongmense
wat nie ’n biologiese pa het nie. Is daar gesinne sonder biologiese pa’s in jou
gemeenskap of kerk? Het ons die geleentheid en die tyd om só in die lewe van
jongmense te belê?
Baie mense onthou die hartseer van die gemis aan ’n vaderfiguur in die huis en
dra die pyn van hul grootwordjare met hulle saam. Miskien ervaar ons ook woede
daaroor en die gevoel dat ons ons ouers nie wil vergewe nie.
Ons verhouding met God, ons Hemelse Vader, kan heling bring en ons help om te
vergewe. Reik uit na God en kry berading, indien nodig. Ongeag hoe ons storie begin
het en ongeag die krisis waarin ons ons nou bevind, ons hét ‘n liefdevolle Vader wat
ons met sy liefde kan verlos.
25
South African Sportgebaseerde Warren Petersen Facebook
Sports Coalition dissipelskapprogram. warrengpetersen002@gmail. @UBABALOeAFRICA
com
VERTALING
Hermien Liebenberg
BYDRAERS
Garth Japhet | Derek Muller | Simone Gregor | Jennifer Charlton |
Seth Naicker | Lereko Mfono
ONTWERP & ILLUSTRASIES
Thabiso Sebata - Start Media
FOTO’S
Indie Village Creative | Kasiimages.co.za | Mark Lewis | Andrew Norgate |
Ayanda Sitole
Kopiereg © The Heartlines Centre, NPC
ISBN 978-0-6399048-6-3
Eerste uitgawe 2022
Alle regte voorbehou. Hierdie publikasie mag vir opleiding-en onderrigdoeleindes gedupliseer
word, maar erkenning en die bron van informasie moet asseblief die gepaste krediet ontvang.
27
is ’n inisiatief van
www.heartlines.org.za