MASAT QE KA MARRE NATO PER SIGURINE KOMBETARE TE TE DHENAVE

Për të mbajtur ritmin ne rritje te rrezikut që ndryshon me shpejtësi, NATO miratoi një politikë të
zgjeruar dhe plan veprimi për mbrojtjen kibernetike, të miratuar nga Alenaca në Samitin e Uellsit në
shtator 2014. Politika përcakton se mbrojtja kibernetike është pjesë e detyrës kryesore të Aleancës
për mbrojtjen kolektive.

Prioriteti kryesor është mbrojtja e sistemeve të komunikimit dhe informacionit operuar nga
Aleanca.

Politika parashikon gjithashtu një qeverisje të thjeshtuar të mbrojtjes kibernetike, procedura për
ndihmë për vendet aleate në përgjigje të sulmeve kibernetike dhe integrimi i mbrojtjes kibernetike
në planifikimin operacional, duke përfshirë planifikimin e emergjencës civile.

Më tej, politika përcakton mënyrat për të çuar përpara aktivitetet e ndërgjegjësimit, edukimit,
trajnimit dhe ushtrimit dhe inkurajon përparimin e mëtejshëm në nisma të ndryshme
bashkëpunimi, duke përfshirë ato me vendet partnere dhe organizatat ndërkombëtare.

Ai gjithashtu parashikon nxitje bashkëpunimi i NATO-s me industrinë, duke përfshirë shkëmbimin e

informacionit, shkëmbimin e praktikave më të mira dhe eksplorimin e teknologjive inovative për të
përmirësuar mbrojtjen kibernetike.

Aleatët janë zotuar gjithashtu të rrisin shkëmbimin e informacionit dhe të ndërsjellë ndihmë në
parandalimin, zbutjen dhe rikuperimin nga sulmet kibernetike.

Trajtimi i hapësirës kibernetike si një fushë operacionale do t'i mundësojë Aleancës të mbrohet më
mirë misionet dhe operacionet e saj, me më shumë fokus në stërvitje dhe planifikim ushtarak.

Kjo gjithashtu do t'i japë NATO-s një kornizë më të mirë për të menaxhuar burimet, aftësitë, aftësitë
dhe për të koordinuar vendimet. Kjo nuk do të ndryshojë misionin apo mandatin e NATO-s, që është
mbrojtëse. Si në të gjitha fushat operacionale, veprimet e NATO-s janë mbrojtëse, proporcionale dhe
në përputhje me të drejtën ndërkombëtare.

Aleanca mirëpret gjithashtu përpjekjet e ndërmarra në forume të tjera ndërkombëtare për të

zhvilluar norma të sjelljes së përgjegjshme të shtetit dhe masat e ndërtimit të besimit për të nxitur
një hapësirë kibernetike më transparente dhe të qëndrueshme për komunitetin ndërkombëtar.
ZHVILLIMI I AFTËSIVE DHE KAPACITETEVE TË MBROJTJES KIBERNETIKE TË NATO-S

Kapaciteti i NATO-s për reagim ndaj incidenteve kompjuterike (NCIRC) mbron vetë rrjetet e NATO-s
duke ofruar mbështetje të centralizuar dhe gjatë gjithë orarit të mbrojtjes kibernetike për site të
ndryshme të NATO-s. Ai trajton dhe raporton incidentet dhe shpërndan informacione të
rëndësishme lidhur me incidentin te menaxhmenti i sistemit/sigurisë dhe përdoruesit. NCIRC
gjithashtu mban Ekipet e Reagimit të Shpejtë, të cilat mund të aktivizohen për të mbështetur
mbrojtjen e NATO-s ose rrjeteve aleate.

NATO i ndihmon aleatët në përpjekjet e tyre për të mbrojtur rrjetet dhe infrastrukturat e tyre kritike
duke ndarë informacionin dhe praktikat më të mira. Një Memorandum Mirëkuptimi mbi Mbrojtjen
Kibernetike ndërmjet NATO-s dhe 28 autoriteteve aleate të mbrojtjes kibernetike përcakton
marrëveshjet për shkëmbimin e një sërë informacionesh dhe asistence në lidhje me mbrojtjen
kibernetike për të përmirësuar aftësitë e parandalimit, qëndrueshmërisë dhe reagimit të incidenteve
kibernetike.

Për të lehtësuar një qasje të përgjithshme dhe të përbashkët në mbarë Aleancën për zhvillimin e
aftësive të mbrojtjes kibernetike, NATO zhvillon gjithashtu objektiva për zbatimin e aftësive
kombëtare të mbrojtjes kibernetike nga vendet aleate përmes Procesit të Planifikimit të Mbrojtjes
së NATO-s. Në vitin 2017, do të bien dakord për objektiva të mëtejshëm të aftësive të mbrojtjes
kibernetike.

NATO kryen stërvitje të rregullta, të tilla si Stërvitja vjetore e Koalicionit Kibernetik, dhe synon të
integrojë elementë dhe konsiderata të mbrojtjes kibernetike në të gjithë gamën e stërvitjeve të
Aleancës. NATO po përmirëson gjithashtu aftësitë e saj për edukimin kibernetik, trajnimin dhe
ushtrimet, duke përfshirë rrezen kibernetike të NATO-s.

Qendra e Ekselencës së Mbrojtjes Kibernetike të NATO-s në Kooperativë në Estoni është një

strukturë kërkimore dhe trajnimi e akredituar nga NATO që merret me edukimin, konsultimin,
kërkimin dhe zhvillimin e mbrojtjes kibernetike.

Shkolla e Sistemeve të Informacionit dhe Komunikimit të NATO-s në Itali ofron trajnime për
personelin nga vendet aleate (si dhe jo-NATO) në lidhje me funksionimin dhe mirëmbajtjen e disa
sistemeve të komunikimit dhe informacionit të NATO-s. Shkolla së shpejti do të zhvendoset në
Portugali, ku do të vendose një theks më të gjere në trajnimin dhe edukimin e mbrojtjes kibernetike.