Wypełnia uczeń Uzupełnia

nauczyciel

Kod ucznia dysleksja

Sprawdzian z języka polskiego

na zakończenie nauki
w szóstej klasie szkoły podstawowej

Informacje dla ucznia

1. Upewnij się, czy sprawdzian zawiera 10 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki
zgłoś nauczycielowi.
2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod.
3. Przeczytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.
4. Rozwiązania zadań zapisz długopisem lub piórem. Nie używaj korektora.
5. Rozwiązania zadań zapisz czytelnie w wyznaczonych miejscach zgodnie z poleceniami.
6. W zestawie znajdują się różne typy zadań. Ich rozwiązania zaznacz na karcie odpowiedzi
w przedstawiony sposób:
– wybierz jedną z podanych odpowiedzi i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej literą,
np. gdy wybierzesz odpowiedź A:
A B C D

– wybierz jedną z podanych odpowiedzi i zamaluj kratkę z odpowiednią liczbą i literą,

np. gdy wybierzesz odpowiedź 1F:
1F 2F 3F

7. Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz,
błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zamaluj inną odpowiedź, np.

A B C D

8. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 45 minut.

9. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań możesz uzyskać 27 punktów.

Powodzenia!
 Język polski | Diagnoza przedmiotowa | Klasa 6 Szkoła podstawowa

Przeczytaj tekst i wykonaj zadania 1.–7.

Przeszli przez most, minęli młyn nad rzeką i w końcu stanęli u drzwi Bilba.
– A to co znowu? Co się tu dzieje? – wykrzyknął Bilbo.
Ruch panował niezwykły. Bardzo liczne – i zgoła niedoborowe – towarzystwo
cisnęło się pod okrągłymi drzwiami, wciąż ktoś wchodził lub wychodził, nie wycierając
nawet nóg na słomiance […].
Zjawił się w momencie, gdy odbywała się wyprzedaż z licytacji1! Ogromne czarne
i czerwone ogłoszenie wisiało na bramie, oznajmiając, że dnia dwudziestego drugiego
czerwca firma Grubb, Grubb i Burrowes sprzeda więcej dającemu ruchomości
nieboszczyka Bilba Bagginsa, mieszkającego za życia w Bag End, Pod Pagórkiem,
w Hobbitonie. Wyprzedaż rozpoczęła się punktualnie o dziesiątej. Teraz była niemal
pora obiadowa, toteż większość rzeczy już sprzedano za ceny wahające się od zera do
trzech groszy (rzecz niezwykła na licytacjach). […]
Powrót pana Bagginsa wywołał niemało zamieszania […]. Ceregiele prawne trwały
kilka lat. Wiele wody upłynęło w rzece, nim pana Bagginsa naprawdę i formalnie
uznano z powrotem za żyjącego. Osoby, które zrobiły wyjątkowo dobry interes na
licytacji, nie chciały się zadowolić byle dowodem.
1
licytacja – publiczna sprzedaż, w której nabywcą zostaje osoba lub instytucja deklarująca najwyższą kwotę.

1.
a) Podaj autora i tytuł utworu, z którego pochodzą zacytowane fragmenty.
Autor: ……………………………………………………………………………………
Tytuł: ……………………………………………………………………………………

b) Wyjaśnij, dlaczego bohatera uznano za zmarłego. Wykorzystaj swoją wiedzę

o całym utworze.

c) Jaki gatunek literacki reprezentuje utwór, którego fragmenty zamieszczono?

d) Podaj trzy cechy, które pozwalają rozpoznać gatunek.

Autorzy: praca zbiorowa

2 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2020

 Język polski | Diagnoza przedmiotowa | Klasa 6 Szkoła podstawowa

2. Wyjaśnij, co musiał po powrocie udowodnić pan Baggins. Użyj jednego

zdania złożonego.

3. Uzupełnij zdanie. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych.

Wyrażenie zgoła niedoborowe towarzystwo zawiera ocenę A / B i oznacza, że
zgromadzeni C / D.
A. pozytywną C. należeli do elity tamtejszego świata
B. negatywną D. byli zbieraniną podejrzanych typów

4.
a) Znajdź w podanym tekście frazeologizm mówiący o przemijaniu czasu.
Zacytuj go.

b) Zapisz znany ci frazeologizm z rzeczownikiem czas i ułóż z nim zdanie.

Frazeologizm – ………………………………………………………………………......
Przykład zastosowania – ………………………………………………………………

5. Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe,

albo F, jeśli jest fałszywe.

Narrator w tekście ma nieograniczoną wiedzę o świecie i bohaterach. P F

Sposób opisywania sytuacji wskazuje, że narrator jest oburzony
P F
zlicytowaniem majątku pana Bagginsa.

6. Zapoznaj się z podanymi poniżej definicjami.

Ceregiele to (1) „zbyteczne, konwencjonalne grzeczności; ceremonie, korowody”
[…], a także (2) „nieszczere wymawianie się, wysuwanie nieistotnych zastrzeżeń,
skrupułów, certowanie się” […].
https://gazetawroclawska.pl/prof-jan-miodek-ceregiele/ar/794414 [dostęp: 13.01.2020]

W którym znaczeniu w podanym niżej zdaniu został użyty wyraz ceregiele?

Zaznacz właściwą cyfrę i uzasadnij swoją opinię.
„Ceregiele prawne trwały kilka lat”.
W podanym zdaniu wyraz ceregiele został użyty w znaczeniu 1. / 2., ponieważ ..............
…………………………………………………………………………………………_.
Autorzy: praca zbiorowa

3 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2020

 Język polski | Diagnoza przedmiotowa | Klasa 6 Szkoła podstawowa

7. Którym wyrazem w przytoczonym niżej zdaniu można zastąpić wyróżniony

spójnik, tak aby nie zmienić sensu zdania w kontekście fragmentu
podanego na początku testu? Zaznacz poprawną odpowiedź.
„Teraz była niemal pora obiadowa, toteż większość rzeczy już sprzedano za ceny
wahające się od zera do trzech groszy […]”.
A. ale B. więc C. kiedy D. jednak

Przeczytaj wiersz i wykonaj zadania 8.–12.

Wisława Szymborska
ABC

Nigdy już się nie dowiem,

co myślał o mnie A.
Czy B. do końca mi nie wybaczyła.
Dlaczego C. udawał, że wszystko w porządku.
Jaki był udział D. w milczeniu E.
Czego F. oczekiwał, jeśli oczekiwał.
Czemu G. udawała, choć dobrze wiedziała.
Co H. miał do ukrycia.
Co I. chciała dodać.
Czy fakt, że byłam obok,
miał jakiekolwiek znaczenie
dla J. dla K. i reszty alfabetu.
Wisława Szymborska, ABC, w: Dwukropek, Wydawnictwo a5, Kraków 2005.
Twórczość Wisławy Szymborskiej © Fundacja Wisławy Szymborskiej, www.szymborska.org.pl

8. Uzupełnij zdanie. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych.

Początek alfabetu będący tytułem wiersza sugeruje A / B, ale opisane w utworze
relacje osoby mówiącej z innymi zdradzają jej C / D.
A. porządek C. pewność i zamknięcie wszystkich ważnych spraw
B. przypadkowość D. niepewność i świadomość istnienia tajemnic

Autorzy: praca zbiorowa

4 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2020

 Język polski | Diagnoza przedmiotowa | Klasa 6 Szkoła podstawowa

9. Oceń poprawność zdań dotyczących wiersza Wisławy Szymborskiej.

Wstaw F przy zdaniu fałszywym.
Pierwsze litery alfabetu będące tytułem wiersza sugerują początek
1.
czegoś istotnego.
Ukazane skomplikowane relacje międzyludzkie mówią o ich
2.
przemijalności.

3. Uporządkowanie relacji z innymi ludźmi jest warunkiem dalszego życia.

10. Uzupełnij zdanie. Wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych.

W wierszu Wisławy Szymborskiej alfabet ma znaczenie A / B; mówi o C / D.
A. dosłowne C. odczuwanej przez osobę mówiącą potrzebie
porządkowania relacji międzyludzkich
B. metaforyczne D. przeświadczeniu osoby mówiącej o wpływie swojego
istnienia na innych ludzi

11. Oceń poprawność zdań dotyczących wiersza ABC Wisławy Szymborskiej.

Wybierz TAK, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub NIE, jeśli jest nieprawdziwe.

W wierszu przemijanie czasu i ludzi jest podkreślone przez

TAK NIE
zastosowanie czasu przeszłego.
Kolejne litery alfabetu symbolizują ludzi wspominanych przez osobę
TAK NIE
mówiącą i niepowodzenia w relacjach międzyludzkich.

12. Wyjaśnij, co oznacza użyta na końcu wiersza metafora reszta alfabetu.

Autorzy: praca zbiorowa

5 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2020

 Język polski | Diagnoza przedmiotowa | Klasa 6 Szkoła podstawowa

Przeczytaj tekst i wykonaj zadania 13.–17.

Michał Rusinek
Ranking (fragmenty)

Wszyscy uwielbiamy rankingi […]. Ranking stał się dla redaktorów internetowych
portali informacyjnych nową formą przekazywania informacji wypierającą tradycyjne.
Ranking służyć może także jako narzędzie zawstydzania Polaków. Na przykład pod
względem ilości centymetrów autostrad przypadających na jednego mieszkańca
naszego kraju (2,78) wśród krajów europejskich zajmujemy jedną z ostatnich pozycji
(pierwsze miejsce zajmuje Słowenia: 37,66 cm). Ale ranking służyć powinien przede
wszystkim podnoszeniu naszego morale i poczucia dumy z tego, że jesteśmy
Polakami. Przecież zawsze znajdzie się kategoria, w której będziemy przodownikami.
Na przykład pod względem ilości gramatycznych przypadków zajmujemy już
chlubne piąte miejsce – po węgierskim (który ma przypadków 29), fińskim (15),
baskijskim (12) i czeczeńskim (8) znajduje się polski ze swoimi siedmioma przypadkami.
Tę samą liczbę przypadków ma wprawdzie jeszcze dziewięć innych języków, ale nie
bądźmy drobiazgowi. Bądźmy dumni.
Dumni, ale i czujni. Bo jeśli będziemy krzyczeć do siebie w mianowniku: „Natalka!”,
„Basia!”, „Jakub!”, zamiast używać do tego – jak sama nazwa wskazuje – wołacza,
to niebawem spadniemy o jedną pozycję w rankingu, bo nam jeden przypadek
najzwyczajniej zaniknie. A jeśli do tego będziemy pytać gości, czy mają ochotę na
„torta”, wyślemy koledze „esemesa” (to już nagminne), zajrzymy na kulinarnego
„bloga” (to niestety też), zamiast spokojnie, jak do niedawna, jeść tort, wysyłać esemes
i czytać blog – wówczas spadniemy o jedno oczko, bo zaniknie nam biernik, a jego
funkcje przejmie dopełniacz. A my niebezpiecznie zbliżymy się do pozycji w rankingu
dotyczącym autostrad. […]
Michał Rusinek, Ranking, w: Michał Rusinek, Pypcie na języku,
Wydawnictwo Agora, Warszawa 2017, s. 181–182.

Autorzy: praca zbiorowa

6 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2020

 Język polski | Diagnoza przedmiotowa | Klasa 6 Szkoła podstawowa

13. Uzupełnij poniższe zdania, tak aby powstało streszczenie tekstu Michała
Rusinka.

Michał Rusinek w swoim tekście porusza problem ……………………………………

… … … … …
…………………………………………………………………………….
Żartobliwie przedstawia ..………………………………………………………………

i stwierdza, że …………………...………………………………………………………

…………………...………………………………………………………____________.

14. Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe,
albo F, jeśli jest fałszywe.

Celem tekstu jest wzbudzenie u czytelnika refleksji na temat języka. P F

Autor negatywnie ocenia obecność rankingów we współczesnych

P F
mediach.

15. Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

W swoim tekście Michał Rusinek zastosował formę
A. 1. osoby liczby mnogiej trybu rozkazującego.
B. 1. osoby liczby mnogiej czasu przyszłego.
C. 1. osoby liczby mnogiej czasu teraźniejszego.

Autorzy: praca zbiorowa

7 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2020

 Język polski | Diagnoza przedmiotowa | Klasa 6 Szkoła podstawowa

16. Do podanych wyrazów dobierz właściwą zasadę ortograficzną spośród 1–5.

Wpisz w każdą lukę odpowiednią cyfrę.
A. nie bądźmy ____
B. niebezpiecznie ____
C. nie najwięcej ____

1. nie z przysłówkami w stopniu najwyższym piszemy oddzielnie

2. nie z przysłówkami w stopniu wyższym piszemy oddzielnie
3. nie z przysłówkami w stopniu równym piszemy łącznie
4. nie z czasownikami osobowymi piszemy oddzielnie
5. nie z czasownikami nieosobowymi piszemy oddzielnie

17. Które zdanie jest niepoprawne pod względem interpunkcyjnym? Zaznacz

właściwą odpowiedź.
A. Janek wziął piórnik i plecak i wszedł do sali.
B. Po zabraniu potrzebnych rzeczy Janek wszedł do sali.
C. „Tym razem zabierz Janku ze sobą wszystkie niezbędne przybory”.
D. O Janku i jego zapominalstwie krążą już legendy.

18. Szkolne Koło Językowe organizuje dla uczniów spotkanie w celu

upowszechnienia stosowania poprawnych form gramatycznych. Napisz
ogłoszenie, w którym zachęcisz do udziału w spotkaniu. Użyj dwóch
argumentów.
Uwaga: w ocenie wypowiedzi będzie brana pod uwagę poprawność językowa,
ortograficzna i interpunkcyjna.

Autorzy: praca zbiorowa

8 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2020

 Język polski | Diagnoza przedmiotowa | Klasa 6 Szkoła podstawowa

BRUDNOPIS
(nie podlega ocenie)

Autorzy: praca zbiorowa

9 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2020

 Język polski | Diagnoza przedmiotowa | Klasa 6 Szkoła podstawowa

KARTA ODPOWIEDZI
Wypełnia uczeń Wypełnia nauczyciel

Kod ucznia dysleksja

Liczba
Nr Nr punktów
Odpowiedzi
zad. zad.
0 1 2 3
3 AC AD BC BD 1a  
5 PP PF FP FF 1b  
7 A B C D 1c  
8 AC AD BC BD 1d  
9 1F 2F 3F 2   
10 AC AD BC BD 4a  
11 TT TN NT NN 4b   
14 PP PF FP FF 6  
15 A B C 12  
17 A B C D 13   
16  
18    

SUMA PUNKTÓW: _________

Autorzy: praca zbiorowa

10 © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2020