1.

Orzeczenie – nazywa czynności i stany w zdaniu (podkreślamy je dwiema liniami)

a. czasownikowe – jest wyrażone czasownikiem w formie osobowej, np. Mama gotuje

obiad.

b. imienne – składa się z dwóch części:

czasownik być/stać się/zostać + rzeczownik/zaimek/przymiotnik/liczebnik/przysłówek

2. Podmiot – wskazuje na wykonawcę czynności (podkreślamy je jedną linią)

a. gramatyczny – jest wyrażony rzeczownikiem lub zaimkiem z mianowniku, np. Mama

gotuje obiad.

b. domyślny – trzeba się go domyślić, np. Uczymy się w domu. (kto? – my)

c. szeregowy – składa się z kilku wyrazów, np. Rodzice, uczniowie i nauczyciele kontaktują
się teraz przez internet.

d. logiczny – jest wyrażony rzeczownikiem lub zaimkiem w dopełniaczu, kiedy jest mowa o
nadmiarze, ubywaniu lub przybywaniu, np. W sklepie zabrakło chleba.

3. Przydawka – określa rzeczownik, odpowiada na pytania: Jaki? Jaka? Jakie? Czyj?

Czyja? Czyje? Który? Która? Które? Ile? Czego? Z czego?
4. Dopełnienie – określa najczęściej czasownik, odpowiada na pytania przypadków
zależnych, czyli wszystkich oprócz mianownika i wołacza (kogo? Czego? Komu?
Czemu? Kogo? Co? Z kim? Z czym? O kim? O czym?
5. Okolicznik – określa najczęściej czasownik, wyróżniamy m.in. takie okoliczniki:
c. Okolicznik czasu – odpowiada na pytania: Kiedy? Od kiedy? Do kiedy? Jak długo?

d. Okolicznik miejsca – pytania: Gdzie? Dokąd? Skąd? Którędy?

e. Okolicznik sposobu – Jak? W jaki sposób?

f. Okolicznik przyczyny – Dlaczego? Z jakiego powodu?

g. Okolicznik celu – W jakim celu? Po co?

1. Podkreślić w zdaniu orzeczenie i podmiot.

2. Narysować wykres, zaczynając od podmiotu i orzeczenia.

3. Na strzałkach wpisać pytania.

4. Określić części zdania.

5. Wypisać związki główny i poboczne i określić ich rodzaj: zgody, rządu,

przynależności.