ÇİN

E-Ticaret Rehberi
Çin’deki Elektronik Ticaret Hakkında
Bilgi Edinilmesi Gereken Temel Hususlar
• Çevrimiçi satış kullanım oranı, dünya genelindeki diğer tüm bölgelere kıyasla
önemli derecede yüksektir.
• Yeni girişimciler, mevcut elektronik ticaret perakende işletmelerinin yapısını
temelden değiştirmiştir.
• Sosyal ticaret ve canlı yayın uygulamaları, çevrimiçi satış faaliyetlerinde kritik
bir öneme sahiptir.
• Yurt içi pazardaki büyümenin yavaşlamasıyla birlikte, Çin’in elektronik ticaret
modeli küresel ölçekte yayılmaktadır.

Çin Halk Cumhuriyeti’nin çevrimiçi satış oranı (%45,9) dünya genelindeki diğer
tüm ülkelerden önemli derecede yüksektir.

Çin Halk Cumhuriyeti, küresel perakende satış hacminin sadece beşte birini
temsil ederken, elektronik ticaret satışlarının yarısından fazlasını gerçek-
leştirmektedir.

2023 yılında toplam küresel perakende satışların ve kü-

resel e-ticaret satışlarının yüzdesi
Çin ABD Dünya

E-Ticaret Satışları 50,70% 19,70% 29,70%

Toplam Perakende Satışlar 21,50% 24,60% 53,90%

0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00% 100,00% 120,00%

2026 yılı itibarıyla, elektronik ticaretin, ülkedeki tüm perakende satışların

yarısından fazlasını teşkil etmesi öngörülmektedir.

2
Çin Halk Cumhuriyeti’nde perakende elektronik ticaret
satışlarının trilyonlarca değere ulaşması, yıllık yüzde
değişim oranları ve Çin’deki toplam perakende satışlar
içindeki payının yüzdesel ifadesi (2021-2027)
4,5 60,0%
51,8%
4 50,5%
48,6% 3,982
47,3% 50,0%
45,6% 45,9% 3,739
3,5 43,2%
3,454
3,198
3 40,0%
2,931
2,662
2,5 2,528
30,0%
2

1,5 20,0%
14,0%
1
9,3% 9,1% 8,0% 8,3% 10,0%
6,1% 6,5%
0,5

0 0%
2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027

Perakende E-ticaret Satışları Toplam Perakendeye Oranı (%) Değişim(%)

2023 yılında çevrimiçi satışların büyüme oranında artış kaydedilmiştir; an-

cak bu artış, tek haneli rakamlarla sınırlı kalacaktır.

3
Çin Halk Cumhuriyeti’nde perakende elektronik ticaret
satışlarının yüzde olarak değişim oranları (2017-2027)

Çin Halk Cumhuriyeti'nin

40,10%
E-ticaret pazarı, 2020
yılından önce olgunlaşma
aşamasına ulaşmıştı ve
28,60% pandemi sürecinde büyüme
25,90% oranlarında yaşanan
düşüşler sürmüştür.
20,00%

14,00%
9,30% 9,10% 8,00% 8,30%
6,10% 6,50%

2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027

Çevrimiçi satışların, toplam perakende satışlar içindeki payı %50 değerine

yaklaştıkça, büyüme oranlarında bir yavaşlama gözlemlenmektedir.

Çin Halk Cumhuriyeti’nde perakende elektronik ticaret

satışlarının yıllık yüzde değişim oranları ve toplam
perakende satışlar içerisindeki payı (2018-2027)

51,80%
50,50%
47,30% 48,60%
45,60% 45,90%
42,40% 43,20%

34,10%
29,20%

28,60%
25,90%
20,00%

14,00%
9,30% 9,10%
6,10% 8,00% 8,30% 6,50%

2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027

4
Elektronik ticaretin hızlı genişlemesini teşvik eden birkaç önemli faktör bulun-
maktadır:
• Akıllı telefonlar, Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki çoğu internet kullanıcısının ilk
defa çevrimiçi erişim sağlamasının ana aracı olmuştur.
• Teknoloji şirketlerinin sunduğu parasal teşvikler, dijital cüzdan ve mobil öde-
me sistemlerinin kullanımında önemli bir artışa yol açmıştır.
• Süper uygulamalar, tamamen entegre dijital ekosistemler olarak büyük popü-
lerlik kazanmıştır.
• Bekârlar Günü gibi büyük çevrimiçi etkinlikler, daha fazla tüketiciyi elektronik
ticarete yönlendirerek çevrimiçi alışveriş yapmalarını teşvik etmiştir.

Çin Halk Cumhuriyeti’nde elektronik ticaretin büyümesinin temelini, artan

akıllı telefon kullanımı oluşturmaktadır.

Çin’deki nüfusa oranla akıllı telefon kullanıcılarının

sayısı (2014-2023)

66,4% 68,0%
65,0%
60,9%

54,4%
50,4% 960 Milyon
46,1%
Kullanıcı
42,7%
37,4%
33,4%

458 Milyon
Kullanıcı

2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023

Çin Halk Cumhuriyeti, hem toplam satışlar hem de genel elektronik ticaret
içindeki payıyla mobil ticaret alanında dünya çapında lider konumdadır.

5
2023 yılı itibarıyla, mobil ticaret perakende satışlarına
göre ilk beş ülkeye ait satış miktarları, milyar birimler-
le ifade edilmektedir.

Çin $2.456,31

ABD $491,15

BK $119,52

Japonya $96,17

Güney Kore $95,02

Market alışverişi, Çin Halk Cumhuriyeti’nin elektronik ticaret geleceği için

anahtar bir kategori olarak öne çıkmaktadır.

Çin’de market elektronik ticaretinde ve toplam pera-

kende elektronik ticaret satışlarında yüzde olarak de-
ğişim (2021-2027)
26,5% Dijital market alanı, genel çevrimiçi
25,1% 25,0% satışlara kıyasla çok daha hızlı bir
büyüme sergilemekte olup, 2023
ile 2027 yılları arasında toplam
elektronik ticaret büyümesinin
%20'sini teşkil edecektir.

14,7% 14,4%
14,00%
12,4% 12,5%

9,30% 9,10%
8,00% 8,30%
6,10%
6,50%

2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027

6
Yeni girişimciler, mevcut elektronik ticaret perakende işletmelerinin düzenini
temelden değiştirmiştir.

Bu dört elektronik ticaret girişimcisi, 2023 yılında Çin’deki çevrimiçi satış-

ların neredeyse %90’ını temsil edecek durumdadır.

Çin Halk Cumhuriyeti’nde toplam perakende elektronik

ticaret satışlarının yüzdesel dağılımı, 2023 yılı itibarıyla.

41,60%

17,80%

17,30%

11,40%

• Alibaba, Taobao ve Tmall olmak üzere en büyük iki pazar yerini yönetmekte ve
perakende medya reklamcılığı alanında öncülük etmektedir.
• JD.com, yüksek kaliteli ürünleri birinci parti perakendeci olarak sunması ve
geniş kapsamlı lojistik ağı ile tanınmaktadır.
• Pinduoduo, WeChat üzerinden hizmet alamayan tüketicileri hedef alarak,
oyunlaştırma ve grup alım anlaşmaları yoluyla pazarlamaktadır.
• Douyin, video platformunun geniş popülerliğini, hızlı elektronik ticaret büyü-
mesine aktarmıştır.

7
 Çin hükümetin tekel karşıtı kesin denetimi, iki yeni girişimcinin uzun za-
mandır hüküm süren bir elektronik ticaret duopolünü ortadan kaldırması-
na katkıda bulunmuştur.

Çin Halk Cumhuriyeti’nde gerçekleşen toplam peraken-

de elektronik ticaret satışlarının yüzdesi (2020-2024)

48,10%
44,80%
43,70%
Pinduoduo şirketi, yakın
41,60%
39,60% bir zamanda JD.com
şirketini geride bırakarak
ikinci sıraya yükselme
eğilimindedir.

Douyin şirketinin elektronik

18,3% 18,3% 17,8% 18,7%
16,5% ticaret satışlarındaki payı,
17,3% en hızlı büyüme gösteren
17,3%
15,9% 14,7%
kategoride yer almakta
14,3% olup, bu yıl içerisinde %60
11,2% 11,4%
oranında artış kaydetmiştir.
7,8%
4,7%

2020 2024 2024 2024 2024

Alibaba JD.COM Pinduoduo Douyin

Sosyal ticaret ve canlı yayın platformları, çevrim içi satışlar üzerinde önem-
li bir etkiye sahiptir.

Canlı yayın yoluyla gerçekleştirilen alışveriş, yarım trilyon Amerikan dola-

rını aşan değeriyle Çin Halk Cumhuriyeti’nde ortaya çıkan en büyük pera-
kende alışveriş eğilimidir.

8
Çin Halk Cumhuriyeti’nde canlı yayın aracılığıyla ya-
pılan perakende elektronik ticaret satışları, milyarlar-
ca Amerikan dolarına ulaşmış olup, 2021 ile 2025 yılları
arasında toplam elektronik ticaret satışlarının yüzde-
sini temsil etmektedir.

900 30,00%

800
22,00% 24,40% 25,00%
700
843,93
19,20%
600 20,00%
703,27
500 15,50%
562,62 15,00%
400 11,30%
416,75
300 10,00%

200 285,45
5,00%
100

0 0,00%
900 900 900 900 900

Çin’de canlı yayın ticareti nasıl gelişti?

2014 2017-2019 2020 2022-2023

Moda odaklı platform Canlı yayın alışveriş Pandemi sürecinde Markalar, canlı yayın
Mogujie, canlı yayın formatları, çekici canlı yayın alışverişi faaliyetlerini sosyal
yoluyla alışveriş sunucuların artış gösterirken, medya platformlarından
imkânını tanıtmaktadır. tüketicilerde "kaçırma sosyal ve elektronik perakende satış
korkusu" oluşturarak ticaret platformları bu kanallarına daha geniş
son derece etkileşimli formata olan bir şekilde aktarmaktadır.
bir yapıya yatırımlarını
bürünmektedir. artırmaktadır.

2010'ların ortalarına doğru 2016 2016 2021

Eğlence merkezli canlı yayınlar,
izleyicilerin dijital cüzdanlar
aracılığıyla sanal hediyeler ve
bahşişler sundukları video
platformlarında popülerlik
kazanmaktadır.
Alibaba, Taobao Live Kim Kardashian, önde
adlı hizmetini piyasaya gelen canlı yayıncı
sunarken, JD.com da Viya'nın Bekârlar Günü
JD Live adında bir özel yayınında kendi
hizmeti başlatmaktadır. parfüm koleksiyonunu
tanıtmaktadır.
Yetkililer, geniş çaplı bir
teknoloji müdahalesinin
bir unsuru olarak canlı
yayın faaliyetleri
üzerindeki düzenlemeleri
güçlendiriyor.

9
 Çevrim içi alışveriş gerçekleştirenlerin %40’ından fazlası canlı yayın hiz-
metlerini kullanmaktadır; ancak, kullanıcı sayısındaki artış önemli ölçüde
yavaşlayacaktır.

Çin Halk Cumhuriyeti’nde, canlı yayın yoluyla peraken-

de elektronik ticaret gerçekleştiren alıcıların yüzdesel
değişimi ve dijital alışveriş yapanların oranı, (2019 - 2027)
84,0%

442,2 milyon
dijital alıcı
45,1% 45,9% 46,7%
42,1% 44,0%
36,2% 38,8%
135,1 milyon 31,2%
dijital kullanıcı
23,2%
9,7% 11,2%
19,0% 6,9% 4,7% 3,1% 3,0%

2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027

Dijital alıcıların %’si Değişimin %’si

Canlı yayın alışverişi, sosyal ticaretin ötesine geçen bir alanı ifade etmekte
ve satışların büyük bir çoğunluğu geleneksel çevrim içi perakendeciler ta-
rafından gerçekleştirilmektedir.

10
Çin Halk Cumhuriyeti’nde, sosyal ve sosyal olmayan ka-
nallar aracılığıyla yapılan canlı yayın perakende elekt-
ronik ticaret satışlarının milyarlarca Amerikan Doları
cinsinden değeri (2021-2025)
843,93

703,27

562,62
539,32
416,75 427,35
324,23
285,45
233,94
162,76
275,92 304,61
182,81 238,39
122,69

2021 2022 2023 2024 2025

Sosyal ticaret canlı yayın satışları Sosyal olmayan ticaret canlı yayın satışları

Canlı yayın üzerinden yapılan sosyal ticaretin büyümesi, şu anda genel

canlı yayın perakende satış büyümesinin gerisinde kalmaktadır.

Çin Halk Cumhuriyeti’nde, canlı yayın yoluyla gerçek-

leştirilen perakende elektronik ticaret satışları ve canlı
yayın üzerinden yapılan sosyal ticaret satışlarında ya-
şanan yüzde değişim, (2021-2025)

90,0%
78,0%
80,0%
70,0%
72,0%
60,0%
49,0%
50,0%
40,0% 46,0% 35,0%

30,0% 25,0%
20,0%
30,4%
20,0%
10,0% 15,7%
10,4%
0,0%
2021 2022 2023 2024 2025

Perakende e-ticaret canlı yayın satışların %’si Perakende sosyal canlı yayın satışların %’si

11
 Genel olarak, sosyal ticaret bir plato seviyesine erişmiştir

Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki perakende elektronik tica-

ret satışlarının yüzdesi olarak ifade edilen sosyal tica-
ret (2018-2027)

Toplam elektronik ticaret 17,4%

17,0% 17,2%
satışları içerisindeki payı, 16,6% 16,8%
2018 ile 2022 yılları 16,3%
arasında iki katından fazla
bir artış göstermiştir.
,3%

12,7% Payın, önümüzdeki beş yıl

içinde %1 yüzde puanından
daha az bir artış göstermesi
10,3%
beklenmektedir.

7,7%

2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027

12
 Sosyal ticaretin büyümesi, artık genel elektronik ticaret büyümesini
önemli ölçüde aşmamaktadır.

Çin Halk Cumhuriyeti’nde sosyal ticaret aracılığıyla

gerçekleştirilen perakende satışlar ve genel perakende
elektronik ticaret satışlarındaki yüzde değişim
(2018-2027)
65,5% 67,8%

48,1%

27,6%
28,60%
21,4%
25,90%

20,00%
11,1% 10,7% 9,4%
9,4% 7,8%
14,00%
9,30% 9,10% 8,00% 8,30%
6,10% 6,50%

2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027

Sosyal ticaret Perakende E-Ticaret

13
 Sosyal ticaretin büyümesi, artık genel elektronik ticaret büyümesini
önemli ölçüde aşmamaktadır.

Çin Halk Cumhuriyeti’nde sosyal ticaret aracılığıyla

gerçekleştirilen perakende satışlar ve genel perakende
elektronik ticaret satışlarındaki yüzde değişim
(2018-2027)

11,1%
10,7%
9,4% 9,4%

7,8%
7,1%
6,5%
6,1% 6,0%
5,6%

5,2% 3,9%
3,1%
2,1%
1,7%

2018 2019 2020 2021 2027

Sosyal ticaret satışları Alıcı başına sosyal ticaret satışları Sosyal ticaret alıcıları

14
 Çin Halk Cumhuriyeti’nde TikTok’un karşılığı olan Douyin, sosyal ticaret
alanında pazar payını hızla genişletmektedir

Çin’de gerçekleştirilen perakende sosyal ticaret satış-

larının milyarlarca Amerikan Doları cinsinden değeri
(2021-2024)
537,93
485,94 69,09
437,39 2024 yılında Douyin üzerin-
151,05 den gerçekleştirilen satışlar,
360,29
genel elektronik ticaretin
228,09 yaklaşık %15'ini, ancak sosyal
ticaretin %87'sinden fazlasını
241,37
temsil edecektir.
468,84

334,89

209,3
118,92

2021 2022 2023 2024

Douyin perakende e-ticaret satışları Diğer perakende sosyal ticaret satışları

Douyin, bu yıl ve gelecek yıl Çin’de gerçekleşecek toplam perakende elekt-

ronik ticaret satış büyümesinin yarısından biraz fazlasını oluşturacaktır.

Çin’deki elektronik ticaret perakende satış büyümesi

(Milyar ABD Doları Cinsinden)

266,73 Douyin üzerinden gerçekleştirilen elektron-

ik ticaret satışları, 2023 yılında bir önceki
249,4
yıla göre %60 oranında ve 2024 yılında %40
132,78 oranında büyüme gösterecektir.

123,81
Bu süreçte, genel elektronik ticaret satışları
sırasıyla %9,3 ve %9,1 oranında artacaktır.

133,95
125,59

2023 2024

Douyin perakende e-ticaret satışları Diğer perakende sosyal ticaret satışları

15
 Douyin’in kullanıcı sayısı, yakın bir zamanda orijinal süper uygulama olan
WeChat’in kullanıcı sayısını aşacak

Çin Halk Cumhuriyeti’nde Douyin ve WeChat kullanıcı-

larının sayısı, milyonlarca (2023-2027)

950 932

906,3

900 889,7
877,1 878

864,9 Douyin'in artan popülerliği,

848,9
onun önde gelen sosyal ticaret
850 838,3 platformu olarak konumlan-
831,4
masına olanak tanımıştır ve şu
anda yemek teslimatı ve seya-
792,6
hat rezervasyonları gibi hizmet-
800
lere yönelik bir genişlemeye
geçiş yapmaktadır.

750

700
2023 2024 2025 2026 2027

Douyin kullanıcıları WeChat kullanıcıları

Yurt içi büyümenin yavaşlaması bağlamında, Çin modeli elektronik ticare-

tin küreselleşmesi gerçekleşmektedir.

16
 Geleneksel ve yenilikçi Çinli perakendeciler, dünya çapında fırsatlar peşin-
de koşmaktadır

Alibaba'nın AliExpress platformu, zaten Avrupa'daki en büyük

elektronik ticaret pazar yerlerinden biri olarak konumlanmış olup,
Lazada birimi Güneydoğu Asya genelinde güçlü bir varlık göster-
mektedir.

Pinduoduo'nun ana şirketi olan PDD Holdings'in sahip olduğu Temu,

2022 yılının sonlarında Amerika Birleşik Devletleri'nde piyasaya
sürülmesinin ardından küresel bir etki yaratmış ve şu anda neredey-
se 50 ülkede faaliyetlerini sürdürmektedir.

JD.com, küresel lojistik hizmetlerine odaklanma stratejisi

çerçevesinde, Güneydoğu Asya pazarlarındaki doğrudan perakende
elektronik ticaret işletmeciliğinden çekilmiştir.

TikTok, Douyin'in uluslararası versiyonu olarak, alışveriş özellikleri-

yle Güneydoğu Asya'da büyük bir popülerlik kazanmış ve kısa bir
süre önce bu özellikleri Amerika Birleşik Devletleri'nde geniş bir
kitleye sunarak, canlı ticarete yoğun bir şekilde odaklanmıştır.

Çin e-ticaret eğilimlerin küresel etkileri

nelerdir?
• Perakende uygulamaları ve dijital ödeme yöntemlerindeki yenilikler, özellikle
gelişmekte olan pazarlardaki yeni dijital alışveriş yapanlar arasında mobil ti-
caretin büyümesini teşvik edecektir.
• Perakendeciler, lojistik ve son kilometre teslimat ağlarını geliştirmeye yönelik
çabalarında, Çin’in dijital market sektöründeki ilerlemelerinden esinlenecek-
lerdir.
• Sosyal ticaret ve canlı yayın yoluyla yapılan alışveriş, TikTok’un etkisi altında
genç tüketicilerin ilgisini çekmeye ve büyümeye devam edecektir.
• Çin kökenli elektronik ticaret şirketleri, çevrim içi alışveriş alanında devrim ya-
ratmaya devam edecek ve mevcut perakendecileri adaptasyon sağlamaya
zorlayacaktır.

17
18