Boże Narodzenie

Tradycje w Polsce
 Adwetn

To wyjątkowy dla katolików czas

poprzedzający święta
Bożego Narodzenia.
Obejmuje on cztery niedziele
przypadające przed 25 grudnia.
Adwent dla osób wierzących stanowi
czas duchowych przygotowań.
Osoby niewierzące również chętnie
korzystają z niektórych symboli i
zwyczajów adwentowych, np.
stawiają na stole wieniec i pieką
pierniczki.
Z adwentem związane są też pewne
zwyczaje i symbole. Niektórzy
przygotowują sobie liczne
postanowienia adwentowe, które
mają zamiar wypełniać przez cały
grudzień, aż do świąt.
 Wieniec
Adwentowy

To prosty wieniec ze świerkowych

gałązek, z czterema świecami,
ozdobiony eleganckimi dodatkami
– kokardkami, dzwoneczkami,
suszonymi pomarańczami,
szyszkami.
Symbolizuje cztery niedziele
pozostałe do Bożego Narodzenia.
Zapalamy świece po jednej w
kolejne niedziele Adwentu, a gdy
zgaśnie ostatnia czwarta, nastanie
Wigilia i czas świętowania.
 Choinka

Zieleń bożonarodzeniowego drzewka

jest symbolem nadziei i narodzin, a
sama choinka symbolizuje życie i
odrodzenie.
Zgodnie z tradycją drzewko powinno
ubierać się w przed dniu
Bożego Narodzenia.
Dawniej choinkę ozdabiano
pierniczkami,
jabłkami, orzechami i suszonymi
owocami .
 Pierniki

Piernik to rodzaj ciasta z dodatkiem

przypraw korzennych,
do których zaliczamy: cynamon, anyż,
imbir, gałkę muszkatową, pieprz,
goździki oraz kardamon.
Z piernikową tradycją nie tylko
związane jest ich rodzinne wypiekanie,
ale też zdobienie. Pierniczki, zdobimy
za pomocą lukru, orzechów, migdałów,
kokosowych płatków oraz kolorowej
posypki. Tak pięknie przyozdobione
pierniczki stają się nie tylko
świątecznym przysmakiem, ale też
artystyczną ozdobą na choinkę.
 Wigilia

Wieczór poprzedzający Boże Narodzenie,

przypada na 24 grudnia.
W tym szczególnym dniu chrześcijanie od
rana sprzątają, gotują i szykują jedyną
taką kolację w całym roku.
Tradycja wspólnego posiłku w rodzinnym
gronie,
to symboliczne nawiązanie do idei
dzielenia się, gościnności i wspólnoty.
Popularne jest też przekonanie,
że ''jaka Wigilia, taki cały rok''.
W związku z tym powinno się ten
wyjątkowy dzień rozpocząć wcześnie
rano, unikać spóźnień, kłótni, być
życzliwym i wiele się uśmiechać.
 12 potraw

Polacy tradycyjnie serwują na świątecznym

stole 12 potraw.
Zwyczaj ten odnosi się do
12 apostołów, którzy spożywali z Jezusem
ostatnią wieczerzę.
Żeby w nadchodzącym roku mieć szczęście –
należy spróbować wszystkich dań.
Tradycyjne potrawy wigilijne to:
barszcz czerwony z uszkami, pierogi z
kapustą i grzybami, ryba po grecku, karp
smażony, kutia, kapusta z grzybami,
zupa grzybowa,
śledzie, kompot z suszu, kapusta z grochem,
makowiec.
 Jemioła

Element świąt Bożego Narodzenia.

Tworzy się z niej stroiki
lub wiesza się bezpośrednio pod
sufitem jako osobną ozdobę.
Można ją także włożyć do wazonu
na stole świątecznym jako dekorację
wigilijną.
W czasie oczekiwania na święta
rozpowszechnił się także zwyczaj
całowania pod gałązkami krzewu.
Tradycja ta przywędrowała do
Polski z Anglii
Gwiazda na niebie

Wyjątkowym momentem Wigilii

jest oczekiwanie przez dzieci na
pierwszą gwiazdkę.
Gdy pojawi się na niebie –
można wtedy zasiąść do wigilijnej
kolacji.
Wypatrywanie na niebie pierwszej
gwiazdki jest symbolicznym
nawiązaniem do Gwiazdy
betlejemskiej,
która zwiastowała narodziny Jezusa.
 Dodatkowe
nakrycie

Na stole ustawia się dodatkowe

nakrycie – o jeden talerz więcej, niż jest
wszystkich uczestników kolacji.
Obecnie ma to symbolizować otwartość
na zbłąkanego wędrowca, którego w
ten sposób zaprasza się do stołu i
wspólnego świętowania.
Kiedyś dodatkowe nakrycie przy stole
zostawiało się dla zmarłych.
 Sianko
pod obrusem

Najczęściej siano kładzie się pod

obrusem,
rzadziej – na obrusie,
a jeszcze rzadziej – pod stołem lub na
krzesłach.
W niektórych częściach Polski domownicy
w czasie wigilijnej kolacji wyciągają
źdźbła siana spod obrusa.
Kto wyciągnął trawę prostą , czystą,
tego czekał taki właśnie rok,
zaś źdźbło pokrzywione i połamane
oznaczało problemy i kłopoty
 Opłatek

Wypiekany z mąki pszennej i

wody.
Według tradycji kolacja wigilijna
rozpoczyna się od dzielenia się
opłatkiem i składania sobie życzeń.
Po modlitwie i czytaniu
Pisma Świętego
następuje łamanie się opłatkiem,
który jest symbolem Eucharystii,
ale także miłości,
pojednania i poświęcenia dla
innych.
Łuska karpia

Łuski z wigilijnego karpia,

zanurzone głęboko w portfelu,
mają przyczynić się do płynności
i powodzenia finansowego
przez cały kolejny rok.
Należy je włożyć do portfela
ostatniego dnia roku,
czyli 31 grudnia
i pozostawić je w tym miejscu
aż do następnych
Świąt Bożego Narodzenia.
 Pasterka

To msza święta,
na którą katolicy udają się do kościołów
po wieczerzy wigilijnej.
Pierwsze pasterki odprawiano
w noc Bożego Narodzenia
wyłącznie w Betlejem.
Pod czas niej ogłaszane są
narodziny Jezusa.
 Zwierzęta

Już od wieków nasi przodkowie uważali,

że w wyjątkowy czas,
jakim jest wigilia Bożego Narodzenia,
punktualnie o północy,
zwierzęta przemawiają ludzkim głosem.
Twierdzono, że nie powinno
ich się podsłuchiwać.
Również istnieje tradycja dzielenia się
opłatkiem ze zwierzętami.
 Kolęda

To tradycyjna pieśń na Boże Narodzenie .

Słowo wywodzi się Rzymu,
w którym świętowano pierwszy dzień miesiąca,
odwiedzając znajomych, śpiewając pieśni,
urządzając uczty oraz składając sobie życzenia.
Kolędy opisują narodziny Chrystusa,
a także mówią
o znaczeniu tego wydarzenia dla ludzi.
Najstarsza polska kolęda to
„Zdrów bądź, królu anielski” z 1424 roku.
Kolędy śpiewają także kolędnicy, którzy
w przebraniu aniołów, Heroda,
Tura z gwiazdą Betlejemska ,
chodzą od domu do domu z życzeniami
dla gospodarzy .
 Prezenty

Tradycja dawania świątecznych prezentów

nawiązuje do darów,
które Mędrcy ze Wschodu
złożyli Jezusowi w Betlejem.
Święty Mikołaj przynosi prezenty na Wigilię
do większości polskich domów.
Drugą najpopularniejszą postacią,
która przynosi prezenty, jest Gwiazdor.
Aniołek odwiedza dzieci mieszkające
na Śląsku Cieszyńskim, Podkarpaciu
i w niektórych regionach Małopolski.
W innych rejonach Polski
prezenty przynoszą również
Gwiazdka lub Dzieciątko .
 Szopka

Makieta lub diorama

przedstawiająca wyobrażenie miejsca
narodzin Jezusa Chrystusa
W każdej szopce betlejemskiej
znajduje się przedstawienie
Świętej Rodziny
(mały Jezus, Maria i Józef).
Najczęściej elementem szopki polskiej
są także postaci Trzech Mędrców,
pasterzy, a także wół, osioł i owce,
Gwiazda Betlejemska i anioł.
Współcześnie zwyczaj
budowania szopek bożonarodzeniowych
nadal jest żywo kultywowany.
 Jasełka

To widowiska opowiadające
o świętach Bożego Narodzenia.
Mają charakter religijny.
Co ciekawe na początku były to
przedstawienia kukiełkowe.
Dopiero w późniejszych czasach
są odgrywane przez aktorów.
Jasełka mogą być nazywane także
szopką, betlejemką,
a na pograniczu
polsko-ukraińskim wertepem.
Nazwa pochodzi
od słowa "jasła",
czyli żłób bydlęcy w stajni.
Bombka
Dzwonek
Kokardka

Łańcuch , światełka

Elf Gwiazdki
Aniół

Sanie
Renifer