ΝΤΕΠΩ Β. Όλγαρ 168 2310.428.

400

ΕΥΟΣΜΟΣ Μ.Αλεξάνδπος 45 2310.770.360

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟ΢ΑΝΑΣΟΛΙ΢ΜΟΤ Γ’ΛΤΚΔΙΟΤ-ΣΟΜΔΑ΢ ΤΓΔΙΑ΢

ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ: ΚΤΡΙΑΚΗ 7 ΜΑΙΟΤ 2023
ΘΔΜΑΣΑ

ΘΔΜΑ Α

Να γξάςεηε ζην ηεηξάδηφ ζαο ηνλ αξηζκφ θαζεκηάο απφ ηηο παξαθάησ εκηηειείο πξνηάζεηο Α1 έσο
Α5 θαη δίπια ην γξάκκα πνπ αληηζηνηρεί ζηε ιέμε ή ζηε θξάζε, ε νπνία ζπκπιεξψλεη ζσζηά ηελ
εκηηειή πξφηαζε ή απαληά ζηελ εξψηεζε.

Α1. Τα επηδηνξζσηηθά έλδπκα

α. δηαζπνχλ δεζκνχο πδξνγφλνπ
β. απνθαζηζηνχλ αιιά θαη δηαζπνχλ θσζθνδηεζηεξηθνχο δεζκνχο
γ. δηαζπνχλ θσζθνδηεζηεξηθνχο δεζκνχο
δ. απνθαζηζηνχλ θσζθνδηεζηεξηθνχο δεζκνχο.
Μονάδες 5

A2. Η πεξηνξηζηηθή ελδνλνπθιεάζε EcoRI είλαη πξντφλ έθθξαζεο γνληδίνπ ην νπνίν:

α. είλαη δηαθεθνκκέλν
β. εληνπίδεηαη ζε κφξην λνπθιετθνχ νμένο ρσξίο ειεχζεξα πδξνμχιηα
γ. εληνπίδεηαη ζε κφξην λνπθιετθνχ νμένο κε δχν ειεχζεξα πδξνμχιηα
δ. είλαη αζπλερέο

Μονάδες 5

A3. Σην θαξπφηππν δχν δηαθνξεηηθψλ νξγαληζκψλ αληρλεχηεθαλ 22 κφξηα DNA ζηνλ έλαλ θαη 12
ζηνλ άιιν. Απφ απηφ ζπκπεξαίλνπκε πσο:
α. ν 1νο είλαη δηπινεηδήο θαη ν 2νο απινεηδήο
β. ν 1νο είλαη απινεηδήο θαη ν 2νο απινεηδήο ή δηπινεηδήο
γ. ν 1νο είλαη απινεηδήο θαη ν 2νο δηπινεηδήο
δ. ν 1νο είλαη απινεηδήο ή δηπινεηδήο θαη ν 2νο δηπινεηδήο
Μονάδες 5

Α4. Η πξντλζνπιίλε απνηειείηαη απφ 86 ακηλνμέα. Ο αξηζκφο ησλ πεπηηδηθψλ δεζκψλ ζηελ
πξντλζνπιίλε θαη ζηελ ηλζνπιίλε είλαη:
α. 86 ζηελ πξντλζνπιίλε θαη 51 ζηελ ηλζνπιίλε
β. 85 ζηελ πξντλζνπιίλε θαη 50 ζηελ ηλζνπιίλε
γ. 85 ζηελ πξντλζνπιίλε θαη 49 ζηελ ηλζνπιίλε
δ. 84 ζηελ πξντλζνπιίλε θαη 49 ζηελ ηλζνπιίλε
Μονάδες 5

Α5. Έλα ξηβφζσκα εληφο ηνπ θπηηάξνπ φπνπ βξίζθεηαη, κπνξεί:

α. λα απηναλαπαξάγεηαη
β. λα θισλνπνηείηαη
γ. λα αληηγξάθεηαη
δ. λα ζπλζέηεη κέξνο ησλ δνκηθψλ ζπζηαηηθψλ ηνπ
Μονάδες 5

Φπονηιζηήπια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 1

 ΝΤΕΠΩ Β. Όλγαρ 168 2310.428.400

ΕΥΟΣΜΟΣ Μ.Αλεξάνδπος 45 2310.770.360

ΘΔΜΑ Β

Β1. Σηνλ παξαθάησ πίλαθα ζηελ αξηζηεξή ζηήιε αλαθέξνληαη ηέζζεξεηο νξγαληζκνί θαη
ζηε δεμηά ζηήιε ηα είδε ησλ γελεηηθψλ πιηθψλ πνπ ηνπο αληηζηνηρνχλ. Να γξάςεηε ζην
ηεηξάδηφ ζαο ηνλ αξηζκφ ηνπ νξγαληζκνχ θαη ην γξάκκα πνπ αληηζηνηρεί ζην γελεηηθφ ηνπ
πιηθφ.

Μονάδες 7

Β2. Να δηαηάμεηε κε ηε ζσζηή ρξνληθή ζεηξά ηα παξαθάησ ζηάδηα πνπ αθνξνχλ ζηελ
θισλνπνίεζε ηνπ πξνβάηνπ Dolly. Απνηππψζηε ζην ηεηξάδηφ ζαο ηε ζσζηή ζεηξά
ρξεζηκνπνηψληαο κφλν ηα γξάκκαηα α έσο ζη.
α. εηζαγσγή ελφο ππξήλα απφ θχηηαξν ηνπ καζηηθνχ αδέλα ζε απχξελν σάξην.
β. κεηαθνξά ηνπ εκβξχνπ ζε ζεηή κεηέξα.
γ. δηαίξεζε ηνπ θπηηάξνπ πνπ πξνέθπςε κε ηε βνήζεηα ειεθηξηθήο δηέγεξζεο.
δ. ιήςε θπηηάξσλ απφ ηνλ καζηηθφ αδέλα ελφο πξνβάηνπ θαη αθαίξεζε ηνπ ππξήλα ηνπο.
ε. θπνθνξία θαη γέλλεζε ηνπ πξνβάηνπ Dolly.
ζη. απνκφλσζε σαξίνπ απφ άιιν πξφβαην θαη απνκάθξπλζε ηνπ ππξήλα.

Μονάδες 6

Β3. α) Να δψζεηε ηνλ νξηζκφ ηνπ φξνπ Απιάθσζε.

β) Να αλαθέξεηε δπν αζζέλεηεο πνπ γλσξίδεηαη θαη ειέγρνληαη απφ παζνινγηθά πνιιαπιά
αιιειφκνξθα αιιά δελ αλήθνπλ ζηηο αηκνζθαηξηλνπάζεηεο.

Μονάδες 4

Β4. Πεξηγξάςηε ηνλ ηχπν ηνπ εκβνιίνπ ζηνλ νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη ν ηφο ηεο δακαιίηηδαο.

Μονάδες 3
Β5. Πνηεο είλαη νη απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο πνπ πξέπεη λα ηεξεί έλα βαθηήξην ψζηε λα
ρξεζηκνπνηεζεί ζηελ θαηαζθεπή κηαο γνληδησκαηηθήο βηβιηνζήθεο;
Μονάδες 5

Φπονηιζηήπια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 2

 ΝΤΕΠΩ Β. Όλγαρ 168 2310.428.400

ΕΥΟΣΜΟΣ Μ.Αλεξάνδπος 45 2310.770.360

ΘΔΜΑ Γ

Σην πιαζκίδην ηεο εηθφλαο 1 ππάξρεη γνλίδην (Ampr) πνπ πξνθαιεί αλζεθηηθφηεηα ζην αληηβηνηηθφ
ακπηθηιίλε θαη έλα γνλίδην (cps2A) ην νπνίν ζπκκεηέρεη ζηνλ έιεγρν ηεο βηνζχλζεζεο θάςαο ζην
βαθηήξην πλεπκνληφθνθθν (παιηά νλνκαζία Diplococcus pneumoniae, λέα νλνκαζία Streptococcus
pneumoniae). Τα βαθηήξηα κε θάςα ζρεκαηίδνπλ ιείεο απνηθίεο ελψ ηα βαθηήξηα ρσξίο θάςα
ζρεκαηίδνπλ αδξέο απνηθίεο. Τα ζεκεία Ε1, Ε2, Ε3, θαη Ε4 είλαη ηα ζεκεία πνπ αλαγλσξίδνπλ
αληίζηνηρα νη πεξηνξηζηηθέο ελδνλνπθιεάζεο BamHI, EcoRI, HindIII θαη PstI θαη θφβνπλ ην
πιαζκίδην. Σην πιαζκίδην ζέινπκε λα εηζάγνπκε ζπλερέο γνλίδην ην νπνίν θέξεη ππνθηλεηή πνπ
αλαγλσξίδεηαη απφ ηνπο κεηαγξαθηθνχο παξάγνληεο ηνπ πλεπκνληνθφθθνπ θαη αιιεινπρίεο ιήμεο
ηεο κεηαγξαθήο, ψζηε απηφ λα εθθξαζηεί ζηα κεηαζρεκαηηζκέλα βαθηήξηα. Ωο βαθηήξηα μεληζηέο
ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε πλεπκνληνθφθθνπο πνπ ηνπο ιείπεη ην γνλίδην cps2A θαη είλαη επαίζζεηα
ζηελ ακπηθηιίλε

Γ1. Να εμεγείζηε πνηα πεξηνξηζηηθή ελδνλνπθιεάζε ζα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηνλ αλαζπλδπαζκφ.

Μονάδες 6

Γ2. Να εμεγείζηε πσο ζα μερσξίζνπκε ηα κεηαζρεκαηηζκέλα βαθηήξηα απφ ηα κε

κεηαζρεκαηηζκέλα.

Μονάδες 6

Γ3. Με πνην ηξφπν ζα μερσξίζνπκε ηα βαθηήξηα κε αλαζπλδπαζκέλν πιαζκίδην απφ εθείλα κε κε

αλαζπλδπαζκέλν; Να δηθαηνινγήζεηε ηελ απάληεζή ζαο.

Μονάδες 6

Σην πιαζκίδην ηεο Εηθφλαο 1, θαηά ηελ αληηγξαθή, ν εμσηεξηθφο θιψλνο DNA αληηγξάθεηαη
αζπλερψο αξηζηεξά ηεο Θ.Ε.Α.

Φπονηιζηήπια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 3

 ΝΤΕΠΩ Β. Όλγαρ 168 2310.428.400

ΕΥΟΣΜΟΣ Μ.Αλεξάνδπος 45 2310.770.360

Γ4. Να βξείηε ηνπο πξνζαλαηνιηζκνχο ησλ αιπζίδσλ ηνπ πιαζκηδίνπ θαη λα δηθαηνινγήζεηε ηελ
απάληεζή ζαο

Μονάδες 7

ΘΔΜΑ Γ

Γ1. Η παξαθάησ εηθφλα παξνπζηάδεη δχν ρξσκνζψκαηα ζην εζσηεξηθφ ελφο Β-ιεκθνθπηηάξνπ, ηα
θχηηαξα απηα φπσο γλσξίδνπκε, ππεξεθθξάδνπλ ηα γνλίδηα ησλ αληηζσκάησλ. Τν έλα γνλίδην
θσδηθνπνηεί ηελ πνιππεπηηδηθή αιπζίδα ελφο αληηζψκαηνο θαη ην άιιν είλαη ην γνλίδην Φ. Με Υ
ζεκεηψλεηαη ν Υπνθηλεηήο ησλ γνληδίσλ. Η γελεηηθή αιιαγή πνπ θαίλεηαη ζην 2ν κέξνο ηεο
εηθφλαο, νδεγεί ζηελ εκθάληζε ιεκθψκαηνο, κίαο κνξθήο θαξθίλνπ ησλ Β-ιεκθνθπηηάξσλ.

α) Πνην είλαη ην είδνο ηεο γελεηηθήο αιιαγήο πνπ παξνπζηάδεηαη ζηελ εηθφλα;
β) Πνηα είλαη ε πηζαλή ιεηηνπξγία ηνπ γνληδίνπ Φ;
γ) Πνην επίπεδν γνληδηαθήο ξχζκηζεο, δηαηαξάρζεθε εμαηηίαο ηεο γελεηηθήο αιιαγήο;

Μονάδες (2+2+2) 6

Γ2. Έλαο άλδξαο θνξέαο ηεο δξεπαλνθπηηαξηθήο αλαηκίαο πνπ πάζρεη απφ α ζαιαζζαηκία ιφγσ
έιιεηςεο ελφο γνληδίνπ, δηαζηαπξψλεηαη κε κηα γπλαίθα θνξέα ηεο β ζαιαζζαηκίαο, πνπ πάζρεη
θαη απηή απφ α ζαιαζζαηκία, εμαηηίαο ηεο έιιεηςεο δχν γνληδίσλ α, έλα ζε θάζε ρξσκφζσκα
(εηεξφπιεπξε έιιεηςε).
α) Να γξάςεηε ηνπο γνλνηχπνπο ησλ γνλέσλ θαη λα θάλεηε ηε δηαζηαχξσζε πξνζδηνξίδνληαο
ηνπο γνλνηχπνπο θαη ηνπο θαηλνηχπνπο ησλ αηφκσλ πνπ πξνθχπηνπλ.
β) Πνηα είδε αηκνζθαηξηλψλ ζα έρεη θαζέλαο απφ ηνπο πηζαλνχο απνγφλνπο απηνχ ηνπ δεπγαξηνχ;

Μονάδες (4+3) 7

Φπονηιζηήπια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 4

 ΝΤΕΠΩ Β. Όλγαρ 168 2310.428.400

ΕΥΟΣΜΟΣ Μ.Αλεξάνδπος 45 2310.770.360

Γ3. Με ηε δηαδηθαζία ηεο κηθξνέγρπζεο δεκηνπξγήζεθε κία δηαγνληδηαθή αγειάδα, ε νπνία θέξεη
έλα αληίγξαθν ηνπ αλζξψπηλνπ γνληδίνπ γηα ηελ ηλζνπιίλε πάλσ ζην έλα ρξσκφζσκα ηνπ 5νπ
δεχγνπο. Επίζεο δεκηνπξγήζεθε έλαο δηαγνληδηαθφο ηαχξνο, ν νπνίνο θέξεη έλα αληίγξαθν ηνπ
αλζξψπηλνπ γνληδίνπ γηα ηελ απμεηηθή νξκφλε πάλσ ζην Φ θπιεηηθφ ρξσκφζσκα ηνπ δεχγνπο
ησλ θπιεηηθψλ ρξσκνζσκάησλ.
Ο θπινθαζνξηζκφο ζηηο αγειάδεο, είλαη ίδηνο κε εθείλνλ ηνπ αλζξψπνπ.

α) Με πνηα πηζαλφηεηα πξνθχπηνπλ δηαγνληδηαθνί απφγνλνη ηνπιάρηζηνλ γηα έλα απφ ηα παξαπάλσ
αλζξψπηλα γνλίδηα θαη κε πνηα πηζαλφηεηα, πξνθχπηνπλ δηαγνληδηαθνί απφγνλνη θαη γηα ηα δχν
παξαπάλσ αλζξψπηλα γνλίδηα;

β) Με πνηα πηζαλφηεηα πξνθχπηνπλ δηαγνληδηαθνί απφγνλνη, απφ ηνπο νπνίνπο κπνξνχκε λα

ζπιιέμνπκε κία νξκφλε απφ ην γάια ηνπο θαη δηαγνληδηαθνί απφγνλνη απφηνπο νπνίνπο κπνξνχκε
λα ζπιιέμνπκε θαη ηηο δχν νξκφλεο απφ ην γάια ηνπο;

Μονάδες (5+7) 12

καλή επιηστία.

ΣΑ ΘΔΜΑΣΑ ΣΟΤ ΓΙΑΓΩΝΙ΢ΜΑΣΟ΢ ΔΠΙΜΔΛΗΘΗΚE Ο ΚΑΘΗΓΗΣΗ΢:

Αθανάζιος Γερακόποσλος

Φπονηιζηήπια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 5