Układ Nerwowy: Notatka

Budowa i działanie: To jak centrum komunikacyjne ciała. Składa się z "komórek

przewodzących" zwanych neuronami, które wysyłają sygnały elektryczne i chemiczne,
przekazując informacje.

Budowa Neuronu

Ciało komórki (ciało neuronu): To główna część, gdzie znajduje się jądro komórkowe, które
kontroluje działanie komórki. Tutaj również przetwarzane są sygnały elektryczne.

Dendryty: To jak gałęzie drzewa, wychodzące z ciała komórki. Odbierają one sygnały od innych
neuronów lub zmysłów i przekazują je do ciała komórki.

Akson: To jak długa, cienka "struna", która prowadzi sygnał elektryczny z ciała komórki do innych
neuronów, mięśni lub gruczołów.

Pęcherzyki synaptyczne: To małe pęcherzyki na końcach aksonu, które zawierają

neuroprzekaźniki. Podczas komunikacji między neuronami, pęcherzyki te uwalniają
neuroprzekaźniki do szczelin synaptycznych, gdzie mogą wpływać na sąsiednie neurony lub
komórki efektorowe (mięśnie lub gruczoły).
Ośrodkowy układ nerwowy (OUN): To główna centrala, czyli mózg i rdzeń kręgowy.
Tu dzieją się wszystkie myśli, ruchy, emocje i kontrola nad ciałem.

Obwodowy układ nerwowy (OUN): To sieć dróg, czyli nerwy i zwoje, które
przenoszą informacje między OUN a resztą ciała. Dzięki nim odczuwamy dotyk, reagujemy na
bodźce, poruszamy mięśniami.

Autonomiczny układ nerwowy: To jak ukryty mechanizm, kontrolujący rzeczy, które

robi ciało automatycznie, jak oddychanie, trawienie, tętno. To jak "autopilot", który reaguje na
stres, relaksuje nas czy dostosowuje pracę serca.
Higiena i choroby: Dbając o zdrowie układu nerwowego, dbamy o siebie. To znaczy
zdrowa dieta, ruch, sen, unikanie stresu. Choroby tego systemu mogą być różne: od streszczenia
po urazy, problemy neurologiczne, aż po poważne choroby jak:

- Alzheimer

- Parkinson

- Schizofrenia

- Depresja

Regularne badania i opieka lekarska są kluczowe, by utrzymać nasz mózg i nerwy w dobrej
formie.

Z tyłu podr.
Podsumowanie:

• Układ nerwowy jest odpowiedzialny za odbieranie i analizowanie bodźców zarówno z

otoczenia, jak i wnętrza ciała. Reguluje reakcje, koordynuje pracę innych systemów i
kontroluje wyższe funkcje, jak pamięć, inteligencja i emocje.

Podział Układu Nerwowego:

• Podział anatomiczny:

• Ośrodkowy układ nerwowy (OUN) to mózgowie i rdzeń kręgowy, które odbierają i

analizują bodźce oraz przekazują informacje.

• Obwodowy układ nerwowy (ObUN) składa się z nerwów czaszkowych i

rdzeniowych, które przewodzą sygnały między OUN a resztą ciała.

• Podział funkcjonalny:

• Układ somatyczny odbiera bodźce z otoczenia i odpowiada za świadome ruchy

ciała.

• Układ autonomiczny odbiera bodźce z organizmu i reguluje funkcje niezależne od

woli, jak oddychanie czy trawienie.

Neurony:
 • Neurony to komórki nerwowe przekazujące informacje za pomocą sygnałów
elektrycznych.

• Rodzaje neuronów:

• Neurony czuciowe przewodzą impulsy z receptorów do OUN.

• Neurony ruchowe przekazują sygnały z OUN do mięśni.

• Neurony pośredniczące przewodzą sygnały między neuronami czuciowymi a

ruchowymi.

Synapsy:

• To połączenia między neuronami, gdzie przekazywane są sygnały za pomocą

neuroprzekaźników.

•
Neuroprzekaźniki:

• Związki chemiczne przekazujące informacje w synapsach, mogą być pobudzające (np.

serotonina) lub hamujące (np. GABA).

Budowa i funkcje mózgowia:

• Mozg odpowiada za przetwarzanie informacji, zarządzanie pracą ciała i wyższe funkcje

jak pamięć i uczenie się.

• Rdzeń kręgowy kontroluje reakcje odruchowe (m.in. podstawowe funk. Życiowe typu
oddychanie, praca serca, regulacja ciśnienia krwi i temperatury ciala) i komunikuje się
między mózgiem a resztą ciała.

• Móżdżek – Uczestniczy w koordynacji ruchowej organizmu

Odruchy:

• To reakcje organizmu, które zachodzą automatycznie bez udziału świadomości.

• Dzielą się na odruchy bezwarunkowe (wrodzone) i warunkowe (nabyte).

Podział i funkcje autonomicznego układu nerwowego:

• Układ współczulny koordynuje pracę narządów w sytuacjach stresowych.

• Układ przywspółczulny reguluje pracę narządów w stanie odpoczynku.