1

CÁCH HỌC NGỮ PHÁP

+ VỀ BẢNG TỪ LOẠI:
Khi học từ mới ngoài nhớ chữ, âm đọc và nghĩa từ, cần lưu ý từ đó thuộc từ loại gì ? (DANH TỪ/ ĐẠI TỪ/ĐỘNG TỪ/ HINH DUNG TỪ/ SỐ TỪ/
LƯỢNG TỪ/PHÓ TỪ/GIỚI TỪ/LIÊN TỪ/TRỢ TỪ/ THÁN TỪ/ TỪ TƯỢNG THANH), để biết được đặc điểm ngữ pháp chung của từ, tiến tới gặp một
từ bất kì có thể đoán biết nó thuộc từ loại gì để vận dụng cho đúng. Những từ loại kể trên thuộc hai loại chính là thực từ và hư từ. Thực từ gồm danh từ,
động từ, hình dung từ, số từ, lượng từ, đại từ, đây là những từ có nghĩa thực, có thể độc lập làm thành phần câu và độc lập trả lời câu hỏi. Hư từ gồm phó từ,
giới từ, liên từ, trợ từ, thán từ, từ tượng thanh, đây là những từ không có nghĩa thực, chỉ có ý nghĩa ngữ pháp, không thể độc lập làm thành phần câu hay độc
lập trả lời câu hỏi. Để học tốt ngữ pháp tiếng Hán, nắm vững cách dùng của các hư từ được coi là 1 trọng điểm.
+ VỀ BẢNG TỪ TỔ:
Từ kết hợp với từ theo một quy tắc ngữ pháp và trật tự nhất định sẽ tạo ra từ tổ hay còn gọi là cụm từ ( TỪ TỔ LIÊN HỢP/ TỪ TỔ CHÍNH PHỤ/
TỪ TỔ CHỦ VỊ / TỪ TỔ ĐỘNG TÂNTỪ TỔ BỔ SUNG/ TỪ TỔ LIÊN ĐỘNG TỪ TỔ KIÊM NGỮ/ TỪ TỔ SỐ LƯỢNG/ TỪ TỔ PHƯƠNG VỊ/ TỪ TỔ
CỐ ĐỊNH/ TỪ TỔ ĐỒNG VỊ (PHÚC CHỈ)/ TỪ TỔ GIỚI TÂN/ “TỪ TỔ CHỮ “的” ). Từ tổ giữ vai trò làm thành phần của câu. Phương thức tạo từ tổ
gồm 3 loại chính:
1．Thực từ+ thực từ VD：汉语学习 首都河内 工作努力
2．Thực từ+ hư từ + thực từ VD: 我的老师 我和朋友 说得好
3． Hư từ+ thực từ VD: 从这儿 在房间里 很好
Cần xem kỹ phần định nghĩa và ví dụ trong bảng từ tổ để nắm chắc các quy tắc ngữ pháp, tạo tiền đề cho việc kiến lập thành phần câu và câu
trong các phần sau.
+ VỀ BẢNG THÀNH PHẦN CÂU:
Thành phần câu là thành phần tổ hợp để thành câu. Thành phần câu do từ hoặc từ tổ đảm nhiệm. Dựa trên quan hệ kết cấu ngữ pháp giữa từ với từ,
giữa từ tổ với từ tổ , thành phần câu chia thành CHỦ NGỮ/VỊ NGỮ/TÂN NGỮ/BỔ NGỮ/ĐỊNH NGỮ/TRẠNG NGỮ / THÀNH PHẦN PHÚC CHỈ （chỉ
lại）/THÀNH PHẦN ĐỘC LẬP. Cần nắm vững định nghĩa của từng thành phần câu, các loại từ và cụm từ có thể kết hợp để tạo thành phần câu và
xem các ví dụ để hiểu được quan hệ kết cấu ngữ pháp trong mỗi loại thành phần câu, từ đó tập xác định thành phần câu trong các câu cụ thể.
+ VỀ BẢNG CÂU ĐƠN:
Câu đơn là câu do từ tổ hoặc từ tạo thành, có ngữ điệu nhất định và có ý nghĩa hoàn chỉnh. Mỗi câu đơn gồm các thành phần câu khác nhau. Phân loại
theo kết cấu gồm 2 loại lớn: CÂU CHỦ VỊ và CÂU TỈNH LƯỢC. CÂU CHỦ VỊ lại có thể chia thành 4 loại :CÂU VỊ NGỮ DANH TỪ, CÂU VỊ NGỮ
ĐỘNG TỪ, CÂU VỊ NGỮ HÌNH DUNG TỪ VÀ CÂU VỊ NGỮ CHỦ VỊ. Phân loại theo cách dùng gồm 4 loại: CÂU TRẦN THUẬT,
CÂU NGHI VẤN, CÂU SAI KHIẾN, CÂU CẢM THÁN. Khi gặp 1 câu đơn cần dựa trên quan hệ kết cấu ngữ pháp trong câu xác định thuộc loại câu gì
 2

và các thành phần trong câu ra sao

+ VỀ BẢNG CÂU PHỨC:
Câu do hai hoặc hai phân câu (hình thức câu đơn) trở lên tạo thành, giữa các phân câu tồn tại những quan hệ nhất định về ý nghĩa và ngữ pháp. Câu
phức có 2 loại lớn: CÂU PHỨC SONG SONG VÀ CÂU PHỨC CHÍNH PHỤ. Câu phức song song được chia thành: CÂU PHỨC BIỂU THỊ QUAN HỆ
LIÊN HỢP, CÂU PHỨC BIỂU THỊ QUAN HỆ NỐI TIẾP, CÂU PHỨC BIỂU THỊ QUAN HỆ TĂNG TIẾN, CÂU PHỨC BIỂU THỊ QUAN HỆ LỰA
CHON. Câu phức chính phụ được chia thành: CÂU PHỨC BIỂU THỊ QUAN HỆ CHUYỂN NGOĂT, CÂU PHỨC BIỂU THỊ QUAN HỆ NHÂN QUẢ:,
CÂU PHỨC BIỂU THỊ QUAN HỆ ĐIỀU KIỆN, CÂU PHỨC BIỂU THỊ QUAN HỆ GIẢ THIẾT, CÂU PHỨC BIỂU THỊ QUAN HỆ MỤC ĐÍCH. Trên
cơ sở đã nắm vững ngữ pháp câu đơn, khi học câu phức cần lưu tâm quan hệ ý nghĩa và ngữ pháp giữa các phân câu (câu đơn) và cách dùng của các từ
nối giữa chúng,
LƯU Ý
MUỐN HỌC TỐT NGỮ PHÁP PHẢI HIỂU LÝ THUYẾT NGỮ PHÁP, QUAN TRỌNG HƠN LÀ TRÊN CƠ SỞ NẮM VỮNG LÝ
THUYẾT NGỮ PHÁP TĂNG CƯỜNG LUYỆN TẬP 4 KỸ NĂNG NGHE, NÓI, ĐỌC ,VIẾT. THÔNG QUA LUYỆN TẬP SẼ NẮM CHẮC ĐƯỢC
NGỮ PHÁP THỰC HÀNH VÀ CỦNG CỐ VÀ KHẮC SÂU NGỮ PHÁP LÝ THUYẾT. 1 NGƯỜI NGHE NÓI ĐỌC VIẾT TỐT, GIAO TIẾP
TIẾNG HÁN TỐT ĐƯƠNG NHIÊN PHẢI LÀ NGƯỜI NẮM CHẮC NGỮ PHÁP, CÒN NGƯỜI NẮM CHẮC LÝ THUYẾT NGỮ PHÁP THÌ
CHƯA HẲN ĐÃ LÀ NGƯỜI NGHE NÓI ĐỌC VIẾT TỐT VÀ GIAO TẾP TIẾNG HÁN TỐT
+ TỪ GÓC ĐỘ NHẬN BIẾT (THỤ ĐỘNG): BAO GỒM NGHE VÀ ĐỌC
CÂU PHỨC→ CÂU ĐƠN →THÀNH PHẦN CÂU → TỪ TỔ → TỪ
NHẬN BIẾT ĐƯỢC LÀ CÂU PHỨC HAY CÂU ĐƠN?
NẾU LÀ CÂU PHỨC THÌ XÁC ĐỊNH QUAN HỆ LOGICH GIỮA CÁC PHÂN CÂU LÀ GÌ?
NẾU LÀ CÂU ĐƠN CẦN XÁC ĐỊNH THUỘC LOẠI CÂU GÌ? GỒM CÁC THÀNH PHẦN CÂU NÀO?
MỖI THÀNH PHẦN CÂU GỒM CÁC TỪ VÀ TỪ TỔ NÀO? QUAN HỆ KẾT CẤU TRONG THÀNH PHẦN CÂU HAY TỪ TỔ RA SAO?
TỪ TRONG TỪ TỔ LÀ TỪ LOẠI GÌ? CÓ ĐẶC ĐIỂM NGỮ PHÁP GÌ? NẾU CÓ HƯ TỪ THÌ CÁCH DÙNG RA SAO?
+TỪ GÓC ĐỘ BIỂU ĐẠT(CHỦ ĐỘNG) : BAO GỒM NÓI VÀ VIẾT:
TỪ →TỪ TỔ→ THÀNH PHẦN CÂU →CÂU ĐƠN →CÂU PHỨC
LÀ QUÁ TRÌNH DÙNG TỪ ĐẶT CÂU, DIỄN ĐẠT THÀNH ĐOẠN, THÀNH BÀI, NGƯỢC LẠI VỚI QUÁ TRÌNH NGHE VÀ ĐỌC

汉语词类语法表 hànyǔ cílèi yǔfǎ biǎo BẢNG TỪ LOẠI VÀ NGỮ PHÁP TIẾNG HÁN
 3

一、词类表 cílèi biǎo/ 1. BẢNG TỪ LOẠI

名称 míngchēng 定义 dìngyì 语法特点 yǔfǎ tèdiǎn 类别 lèibié 举例 jǔlì
TÊN GỌI ĐỊNH NGHĨA ĐẶC ĐIỂM NGỮ PHÁP LOẠI NÊU VÍ DỤ
词前可加数量词，不能加“不”、“很”副词。 具体名词 jù tǐ míng cí
词后不能加时态助词“了”。 DANH TỪ CỤ THỂ 人 书 车 水
1、表示人或事物名称的词。Biǎoshì rén cí qián kě jiā shùliàng cí，bú néng jiā “bù
huò shìwù míng chēng de cí ”、“hěn ”fù cí. cí hòu bú néng jiā shítài zhùcí “le
TỪ BIỂU THỊ NGƯỜI HOẶC TÊN ” 抽象名词 chōuxiàng míngcí 文化 历史
名词
GỌI CỦA SỰ VÂT PHÍA TRƯỚC CỦA TỪ CÓ THỂ THÊM SỐ DANH TỪ TRỪU TƯỢNG 法律 文学
Míngcí
LƯỢNG TỪ, KHÔNG THỂ THÊM PHÓ TỪ
DANH TỪ
“不”、“很”
2、表示方向位置的词。 用在名词或名词性词组后。 上 下 左 右 前 后
biǎoshì fāngxiàng wèizhì de cí yòng zài míngcí huò míngcíxìng cízǔ hòu 方位词 fāngwèicí 东 西 南 北 上面 下
TỪ BIỂU THỊ PHƯƠNG HƯỚNG VỊ DÙNG Ở SAU DANH TỪ HOẶC CỤM DANH TỪ PHƯƠNG VỊ 面 左面 右面 前面 后
TRÍ TỪ 面
我 你 他 她 它
人称代词 rénchēng dàicí
我们 你们 他们 咱们
能够替代或指示各类实词，且不带修饰成 ĐẠI TỪ NHÂN XƯNG
别人 自己 大家 人家
替代或指示作用的词。 分。nénggòu tìdài huò zhǐshì gèlèi shící ，qiě bú
代词 Chỉ gần: :这 这里
tìdài huò zhǐshì zuòyòng de cí dài xiūshì chéngfèn
dài cí 指示代词 zhǐshì dàicí 这儿 这么 这样
TỪ THAY THẾ HOẶC CÓ TÁC CÓ THỂ THAY THẾ HOẶC CHỈ THỊ CÁC
ĐẠI TỪ ĐẠI TỪ CHỈ THỊ Chỉ xa: 那 那里
DỤNG CHỈ THỊ LOẠI THỰC TỪ, NHƯNG KHÔNG MANG
那儿 那么 那样
THÀNH PHẦN TU SỨC
疑问代词 yíwèn dàicí 谁 什么 哪 哪儿 几
ĐẠI TỪ NGHI VẤN 哪里 怎么 怎么样 多少
动词 1、表示行为动作或发展变化的 词前可加副词。词后可加“着”、“了”、 不及物动词 bú jíwù dòngcí 醒 病 睡觉 散步 照相
dòng cí 词。Biǎoshì xíngwéi dòngzuò huò fāzhǎn “过”时态助词，表示动作的持续、完成或过 ĐỘNG TỪ BẤT CẬP 录音 唱歌 跳舞 考试
ĐỘNG TỪ biànhuà de cí 去。cí qián kě jiā fùcí 。cí hòu kě jiā “zhe ”、“le VẬT(KHÔNG MANG TÂN 游泳 见面 结婚
TỪ BIỂU THỊ HÀNH VI ĐỘNG TÁC ”、“guò ”shítài zhùcí ，biǎoshì dòngzuò de chíxùNGỮ)
 4

、wánchéng huò guòqù

TRƯỚC TỪ CÓ THỂ THÊM PHÓ TỪ. PHÍA
及物动词 jíwù dòngcí 听 看 说 写 打
SAU CÓ THỂ THÊM CÁC TRỢ TỪ THỜI
HOẶC THAY ĐỔI BIẾN HÓA ĐỘNG TỪ CẬP VẬT(CÓ 想来 去上下 做
THÁI“着”、“了”、“过”BIỂU THỊ SỰ
THỂ MANG TÂN NGỮ) 回答 介绍 谢谢 再见
TIẾP DIỄN , HOÀN THÀNH HOẶC ĐÃ
TRẢI QUA CỦA ĐỘNG TÁC
2、表示可能、必要或愿望的词。（能愿动 表示可能 biǎoshì kěnéng 能 能够 会 可
词后不能加“着”、“了”、“过”时态助词。
词或助动词）biǎoshì kěnéng 、bìyào huò BIỂU THỊ KHẢ NĂNG 可能 可以 得以
用在动词、形容词前。cí hòu bú néng jiā “zhe
yuànwàng de cí（néngyuàndòngcí huò 表示必要 biǎoshì bìyào 要 该 当 应
”、“le ”、“guò ”shítài zhùcí 。yòng zài dòngcí
zhùdòngcí ） BIỂU THỊ CẦN THIẾT 应当 该 得（děi）
、xíngróngcí qián
BIỂU THỊ KHẢ NĂNG, SỰ CẦN
SAU TỪ KHÔNG ĐƯỢC THÊM TRỢ TỪ
THIẾT HOẶC MONG MUỐN.(GỒM 表示愿意 biǎoshì yuànyì 要 愿意 敢 肯 乐意
THỜI THÁI “着”、“了”、“过”. DÙNG
ĐỘNG TỪ NĂNG NGUYỆN VÀ TRỢ BIỂU THỊ Ý NGUYỆN 愿 情愿 想要 要想
TRƯỚC ĐỘNG TỪ, HÌNH DUNG TỪ
ĐỘNG TỪ)
上 下 进 出 过 开
3、表示动作趋向的词。biǎoshì dòngzuò
用在动词、形容词后。 趋向动词 起 回 来 上来 下来
qūxiàng de cí
yòng zài dòngcí 、xíngróngcí hòu qūxiàng dòngcí 进来 出来 过来 回来
TỪ BIỂU THỊ HƯỚNG CỦA ĐỘNG
DÙNG SAU ĐỘNG TỪ, HÌNH DUNG TỪ ĐỘNG TỪ CHỈ HƯỚNG 起来 上去 下去 进去
TÁC
出去 过去 回去
词前可加副词。词后可加“着”、“了”、 大 小 多 少 快 慢
性质形容词
“过”时态助词，表示持续、完成或过去。 好坏 新 旧 老 重
xìngzhì xíngróngcí
形容词 表示人或事物的性质或状态的词。 cí qián kě jiā fùcí 。cí hòu kě jiā “zhe ”、“le 轻 热冷 高 低 矮
HÌNH DUNG TỪ TÍNH
xíngróngcí biǎoshì rén huò shìwù de xìngzhì huò ”、“guò ”shítài zhùcí ，biǎoshì chíxù 、wánchéng 酸 甜 难 干净 百 红
CHẤT
HINH DUNG zhuàngtài de cí huò guòqù 漂亮 容易 聪明 年轻
TỪ TỪ BIỂU THỊ TÍNH CHẤT TRẠNG TRƯỚC TỪ CÓ THỂ THÊM PHÓ TỪ. SAU 状态形容词
THÁI CỦA NGƯỜI HỢAC SỰ VẬT TỪ CÓ THỂ THÊM CÁC TRỢ TỪ THỜI zhuàng tài xíng róng cí
雪白 冰冷 笔直 红通通
THÁI “着”、“了”、“过” BIỂU THỊ TIẾP HÌNH DUNG TỪ TRẠNG
DIỄN, HOÀN THÀNH HOẶC ĐÃ TRÔI QUA THÁI
 5

一 二 三 四 五 六
基数词 jīshùcí
七八 九 十百 千 万
TỪ CHỈ SỐ TỰ NHIÊN
亿
序数词 xùshùcí 第一 第二 第三
与量词结合，称数量词。 TỪ CHỈ SỐ THỨ TỰ 一（年级） 15 （楼）
数词
表示数目的词。 biǎoshì shùmù de cí yǔ liàngcí jiéhé ，chēng shùliàngcí
shùcí 分数词 fènshùcí 百分之二十（20%）
TỪ BIỂU THỊ CON SỐ KẾT HỢP VỚI LƯỢNG TỪ GỌI LÀ SỐ
SỐ TỪ TỪ CHỈ PHÂN SỐ 4 分之一（1/4）
LUỢNG TỪ
倍数词 bèi shù cí
一倍 十倍 百倍
TỪ CHỈ BỘI SỐ
概数词 gài shù cí 几(个) 一百上下 三岁多
TỪ CHỈ SỐ ƯỚC LƯỢNG 三天左右 二十多（岁）
个 只支 枝 本 张
表示事物或动作单位的词。biǎoshì shìwù 与数词或指示代词“这”、“那”结合。 名量词 míngliàngcí 件间 杯把斤 米些
量词
huò dòngzuò dānwèi de cí yǔ shùcí huò zhǐshì dàicí “zhè ”、“nà ”jiéhé DANH LƯỢNG TỪ 点儿 双 瓶 碗
liàngcí
TỪ BIỂU THỊ ĐƠN VỊ SỰ VẬT HOẶC KẾT HỢP VỚI SỐ TỪ HOẶC ĐẠI TỪ CHỈ 一屋子（人）
LƯỢNG TỪ
ĐỘNG TÁC THỊ “这”、“那” 动量词 dòngliàngcí
去一次 说一遍 哭一场
ĐỘNG LƯỢNG TỪ
表示程度 biǎo shì chéng dù 很 太 真 更最
BIỂU THỊ MỨC ĐỘ 特别 非常 多（么）

修饰、限制动词、形容词或其他副词的 用在动词、形容词或其他副词前作状语。不能和 表示范围 biǎoshì fànwéi 都 全 只 一共

副词 词。xiūshì , xiànzhì dòngcí , xíngróngcí 名词组合。yòng zài dòngcí , xíngróngcí huò qí tā BIỂU THỊ PHẠM VI 一起 就 才
fù cí huò qítā fùcí de cí fùcí qián zuò zhuàngyǔ . bú néng hé míngcí zǔhé 表示时间 biǎoshì shíjiān 才 就 正 正在 刚 又
PHÓ TỪ TỪ TU SỨC, HẠN CHẾ CHO ĐỘNG DÙNG TRƯỚC ĐỘNG TỪ, HÌNH DUNG TỪ BIỂU THỊ THỜI GIAN 刚刚 曾经 已经 常常
TỪ, HÌNH DUNG TỪ HOẶC PHÓ TỪ HOẶC PHÓ TỪ KHÁC LÀM TRẠNG NGỮ. 表示否定 biǎoshì fǒuding 不 别 不用 不
KHÁC KHÔNG KẾT HỢP VỚI DANH TỪ BIỂU THỊ PHỦ ĐỊNH 没（有） 未
表示语气 biǎoshì yǔqì 可 到底 究竟
BIỂU THỊ NGỮ KHÍ 偏偏 也许 简直
介词 起转介作用的词。用在名词、代词或名词 词后不能加时态助词“着”、“了”、“过”。 表示处所、方向 biǎoshì 在 向 从 往
 6

chùsuǒ. fāngxiàng
B.THỊ NƠI CHỐN,
性词组前，组成介词结构，表示处所、
PHƯƠNG HƯỚNG
时间、状态、方式、原因、目的、比较对象
表示时间 biǎoshì shíjiān
等。qǐ zhuǎnjiè zuòyòng de cí.yòng zài 不能单说，不能单独作谓语，用在名词、代词 从 自从 当
BIỂU THỊ THỜI GIAN
míngcí , dàicí huò míngcíxìng cízǔ qián 或名词性词组前组成介词结构。
，zǔ chéng jiècí jiégòu , biǎoshì chùsuǒ, cí hòu bú néng jiā shítài zhùcí “zhe ”、“le 表示状态方式
用 以 按 照 凭 依
shíjiān, zhuàngtài , fāngshì , yuányīn, ”、“guò ”. bú néng dān shuō ，bú néng dāndú biǎoshì zhuàngtài fāngshì
按照 依靠 依照 本着
mùdì, bǐjiào duìxiàng děng zuò wèiyǔ ，yòng zài míngcí 、dàicí huò B.THỊ TRẠNG THÁI,
Jiècí 经过 通过 根据
TỪ CÓ TÁC DỤNG MÔI GIỚI. DÙNG míngcíxìng cízǔ qián zǔ chéng jiècí jiégòu PHƯƠNG THỨC
GIỚI TỪ
TRƯỚC DANH TỪ, ĐẠI TỪ SAU TỪ KHÔNG DÙNG “着”、“了”、 表示原因 biǎoshì yuányīn
由于 因 因为
HOẶCCỤM DANH TỪ, TẠO THANH “过”. KHÔNGDÙNG 1 MÌNH, KHÔNG BIỂU THỊ NGUYÊN NHÂN
KẾT CẤU GIỚI TỪ BIỂU THỊ NƠI ĐỘC LẬP LÀM VỊ NGỮ, DÙNG TRƯỚC 表示目的 biǎoshì mùdì
CHỐN, THỜI GIAN, TRẠNG THÁI, DANH TỪ, ĐẠI TỪ HOẶC CỤM DANH TỪ, BIỂU THỊ MỤC ĐÍCH 为 为了 为着
PHƯƠNG THÚC, NGUYÊN NHÂN, TẠO THANH KẾT CẤU GIỚI TỪ
表示比较 biǎoshì bǐjiào
MỤC ĐÍCH HOẶC ĐỐI TƯỢNG SO 比 和 跟 同
BIỂU THỊ SO SÁNH
SÁNH
表示排除 biǎoshì páichú
除 除了 除去 除非
BIỂU THỊ LOẠI TRỪ
表示联合关系
连接词、词组或句子，表示它们之间关
biǎoshì liánhé guānxi 和、跟、与、既、同、及、而、
系的词。 起连接作用，不起修饰和补充作用。
BIỂU THỊ QUAN HỆ 况、况且、何况
连词 liánjiē cí, cízǔ huò jùzi，biǎoshì tāmen qǐ liánjiē zuòyòng ，bú qǐ xiūshì hé bǔchōng
LIÊN HỢP (BÌNH ĐẲNG)
liáncí zhījiān guānxì de cí zuòyòng
表示偏正关
LIÊN TỪ TỪ DÙNG ĐỂ LIÊN KẾT TỪ, TỪ TỔ DÙNG ĐỂ NỐI, KHÔNG CÓ TÁC DỤNG TU
biǎoshì piānzhèng guānxi 如果 只要 因为
HOẶC CÂU, BIỂU THỊ QUAN HỆ SỨC HOẶC BỔ SUNG
BIỂU THỊ Q.HỆ CHÍNH 虽然 即使 不但
GIỮA CHÚNG
PHỤ
助词 在词、词组、句子后，起辅助作用的词。 独立性最差，意义最不实在。每个词的个性很 结构助词 jiégòu zhùcí
的 地 得
zhùcí Zài cí 、cízǔ 、jùzi hòu ，qǐ fǔzhù zuòyòng 强。dúlìxìng zuìchà ，yìyì zuì bú shízài 。měi gè cí TRỢ TỪ KẾT CẤU
TRỢ TỪ de cí de gèxìng hěnqiáng 时态助词 shítài zhùcí 着 了 过
 7

TRỢ TỪ THỜI THÁI

语气助词 yǔqì zhùcí
TỪ DÙNG SAU TỪ, TỪ TỔ HOẶC TÍNH ĐỘC LẬP THẤP, Ý NGHĨA RẤT 吗 呢 吧
TRỢ TỪ NGỮ KHÍ
CÂU CÓ TÁC DỤNG PHỤ TRỢ KHÔNG THỰC TẾ. NÉT RIÊNG CỦA MỖI
表示喜悦 biǎoshì xǐyuè
在句中的位置比较灵活，不同名词、动词和形 哈哈
BIỂU THỊ VUI MỪNG
容词发生特定的关系，不充当句子成分，可独
立成句。 表示悲痛 biǎoshì bēitong
唉 哎哟
zài jù zhōng de wèizhì bǐjiào línghuó ，bú tóng BIỂU THỊ ĐAU BUỒN
míngcí 、dòngcí hé xíngróngcí fāshēng tèdìng de 表示愤怒 biǎoshì fènnù
叹词 表示感慨、应答的词。biǎoshì gǎnkǎi, 哼 呸
guānxi ，bú chōngdāng jùzi chéngfèn ，kě dúlì BIỂU THỊ PHẪN NỘ
tàn cí yīngdá de cí
chéng jù 表示惊讶 biǎoshì jīngyà
THÁN TỪ TỪ BIỂU THỊ CẢM KÍCH, NHẬN LỜI 唉呀 咦
VỊ TRÍ TRONG CÂU TƯƠNG ĐỐI LINH BIỂU THỊ KINH NGẠC
HOẠT, KHÔNG NẢY SINH QUAN HỆ CHỈ 表示呼唤 biǎoshì hūhuàn
ĐỊNH VỚI DANH TỪ, ĐỘNG TỪ, HÌNH 喂
BIỂU THỊ HÔ HOÁN
DUNG TỪ, KHÔNG LÀM THÀNH PHẦN
表示答应 biǎoshì dāyīng
CÂU, CÓ THỂ ĐỘC LẬP THÀNH CÂU 嗯 唉
BIỂU THỊ ĐỒNG Ý
哗哗（ào ào） 呜呜 (hu hu )
象声词 摹拟事物声音的词。 充任修饰语。可单说。 怦怦(thình thịch) 咚咚(tùng
xiàngshēngcí mónǐ shìwù shēngyīn de cí chōngrèn xiūshìyǔ，kě dān shuō tùng) 淅淅沥沥(tiếng mưa
TỪ TƯỢNG TỪ MÔ PHỎNG ÂM THANH CỦA SỰ DÙNG ĐỂ TU SỨC, CÓ THỂ DÙNG ĐỘC rơi: rả rích)
THANH VẬT LẬP 听到自己咚咚的心跳声

词组表 cízǔ biǎo 2. BẢNG TỪ TỔ (CỤM TỪ)

 8

名称 míngchēng 定义 dìngyì 举例 jǔlì

TÊN GỌI ĐỊNH NGHĨA NÊU VÍ DỤ
DANH+DANH: 同学朋友 今天或明天
由两个以上的词并列组成的词组。有时用连词“和”、“或”、“并且”连接。yóu liǎng gè
ĐỘNG +ĐỘNG: 唱歌跳舞 讨论并且通过了
联合词组 yǐshàng de cí bìngliè zǔchéng de cízǔ .yǒushí yòng liáncí “hé ”、“huò ”、“bìngqiě ”liánjiē
ĐẠI +ĐẠI : 我和他 他们和我们
lián hé cí zǔ TỪ TỔ DO HAI TỪ TRỞ LÊN TỔ HỢP THEO PHƯƠNG THỨC SONG SONG. CÓ
HÌNH+ HÌNH: 幸福愉快 天真可爱
TỪ TỔ LIÊN HỢP LÚC ĐƯỢC NỐI BẰNG LIÊN TỪ “和”, 、“或”HOẶC “并且”
CÁC VẾ CỦA CÁC TỪ TỔ TRÊN BÌNH ĐẲNG NHAU

由中心词(正)和对中心词起修饰作用的词(偏)组成的词组。 “偏”在前，“正”在后，两者
ĐỊNH NGỮ+TRUNG TÂM NGỮ:
间有时用助词“的”、“地”连接。yóu zhōngxīn cí (zhèng )hé duì zhōngxīn cí qǐ xiūshì
汉语学习 生活水平 好孩子 他的学校
偏正词组 zuòyòng de cí(piān )zǔchéng de cízǔ .“piān ”zài qián ，“zhèng ”zài hòu ，liǎng zhě jiān yǒushí
TRẠNG NGỮ+ TRUNG TÂM NGỮ：
piān zhèng cí zǔ yòng zhùcí “de ”、“dì ”liánjiē
努力学习 热烈欢迎 非常漂亮
TỪ TỔ CHÍNH PHỤ TỪ TỔ ĐƯỢC TẠO THÀNH BỞI TỪ TRUNG TÂM (CHÍNH)VÀ TỪ TU SỨC CHO
不断地提高 高兴地说
TỪ TRUNG TÂM (PHỤ). “PHỤ ĐỨNG TRƯỚC, “CHÍNH ” ĐỨNG SAU, GIỮA
PHƯƠNG THỨC TỪ TỔ: PHỤ+CHÍNH
CHÚNG CÓ LÚC ĐƯỢC NỐI BẰNG “的”、“地”

主谓词组 由被陈述的词(主)和陈述的词(谓)组成的词组。
生活幸福 身体健康 工作顺利
zhǔ wèi cí zǔ yóu bèi chénshù de cí (zhǔ ) hé chénshù de cí(wèi )zǔ chéng de cízǔ TỪ TỔ ĐƯỢC TẠO
新年愉快 他写（的汉字） 我认识（的人）
TỪ TỔ CHỦ VỊ THÀNH BỞI TỪ ĐƯỢC TRẦN THUẬT (CHỦ) VÀ TỪ TRẦN THUẬT (VỊ)
PHƯƠNG THỨC TỪ TỔ: CHỦ+ VỊ
动宾词组 由动词和被动词支配的词(宾)组成的词组。 划船 爬山 喝酒 看书 写汉字 换钱
dòng bīn cí zǔ yóu dòngcí hé bèidòng cí zhīpèi de cí (bīn ) zǔchéng de cízǔ . 注意休息 保重身体
TỪ TỔ ĐỘNG TÂN TỪ TỔ ĐƯỢC TẠO THÀNH BỞI ĐỘNG TỪ VÀ TỪ BỊ CHI PHỐI (TÂN) PHƯƠNG THỨC TỪ TỔ: ĐỘNG + TÂN
由动词或形容词和对动词或形容词补充说明的词组成的词组。 ĐỘNG +BỔ NGỮ:
补充词组 两者间有时用助词“得”连接。yóu dòngcí huò xíngróngcí hé duì dòngcí huò xíngróngcí 看见 上来 站起来 去一次 吃好了
bǔ chōng cí zǔ bǔchōng shuōmíng de cí zǔchéng de cízǔ. liǎng zhě jiān yǒushí yòng zhùcí “dé ”lián jiē 写得很好看 跑得快 看不完 介绍一下
TỪ TỔ BỔ SUNG TỪ TỔ ĐƯỢC TẠO THÀNH DO KẾT HỢP ĐỘNG TỪ HOẶC HÌNH DUNG TỪ VỚI HÌNH +BỔ NGỮ:
TỪ BỔ SUNG THUYẾT MINH.CÓ LÚC GIỮA CHÚNG NỐI BẰNG TRỢ TỪ “得 好得很 好极了 冷得很 小得多 贵一点儿
连动词组 两个或两个以上的动词或动词性片语连用。 liǎng gè huò liǎng gè yǐshàng de dòngcí huò
lián dòng cí zǔ dòngcíxìng piànyǔ liányòng 。 去看朋友 来学汉语 用汉语打电话 有时间来
TỪ TỔ LIÊN ĐỘNG HAI ĐỘNG TỪ HOẶC NHÓM ĐỘNG TỪ TRỞ LÊN ĐI LIỀN NHAU
 9

一个动宾词组和一个主谓词组套在一起，动宾词组的宾语兼作主谓词组的主语。 yī gè 请他来 有人找你

兼语词组
dòng bīn cízǔ hé yī gè zhǔ wèi cízǔ tào zàiyīqǐ ，dòngbīn cízǔ de bīnyǔ jiān zuò zhǔ wèi cízǔ (他 VÀ 人 VỪA LÀ TÂN NGỮ CỦA ĐỘNG TỪ
jiān yǔ cí zǔ
de zhǔ yǔ TỪ TỔ ĐỘNG TÂN LỒNG VỚI TỪ TỔ CHỦ VỊ, TÂN NGỮ CỦA TỪ TỔ PHÍA TRƯỚC VỪA LÀ CHỦ NGỮ CỦA ĐỘNG
TỪ TỔ KIÊM NGỮ
ĐỘNG TÂN KIÊM LÀM CHỦ NGỮ CỦA TỪ TỔ CHỦ VỊ TỪ PHÍA SAU GỌI LÀ KIÊM NGỮ)
数量词组
组成词组的两个词是数词和量词。zǔchéng cízǔ de liǎng gè cí shì shùcí hé liàngcí 一个 两本 三遍 四条
shù liàng cí zǔ
HAI TỪ TẠO THÀNH TỪ TỔ LÀ SỐ TỪ VÀ LƯỢNG TỪ 五支 六件 七张 八把
TỪ TỔ SỐ LƯỢNG
由表示处所、时间或数量的词语与方位词组成的词组。 yóu biǎoshì chùsuǒ 、shíjiān huò
方位词组
shùliàng de cíyǔ yǔ fāngwèicí zǔ chéng de cízǔ. 路南 城北 河西 山里 屋外 书包里 饭后 睡觉
fāng wèi cí zǔ
TỪ TỔ TẠO THÀNH DO KẾT HỢP TỪ NGỮ CHỈ NƠI CHỐN，THỜI GIAN HOẶC 前 十八岁以上
TỪ TỔ PHƯƠNG VỊ
SỐ LƯỢNG VỚI TỪ PHƯƠNG VỊ
固定词组 固定词组表示特定的概念，如专名、术语或成语等。gùdìng cízǔ biǎoshì tèdìng de gàiniàn
中文系 华南理工大学
gù dìng cí zǔ ，rú zhuānmíng 、shùyǔ huò chéngyǔ děng TỪ TỔ CỐ ĐỊNH BIỂU THỊ KHÁI NIỆM XÁC
重庆文理学院 北京路
TỪ TỔ CỐ ĐỊNH ĐỊNH NHƯ DANH TỪ RIÊNG, THUẬT NGỮ, THÀNH NGỮ V.V.
同位词组
组成词组的前后两个词所指相同叫同位词组 zǔchéng cízǔ de qián hòu liǎng gè cí suǒ zhǐ
tóng wèi cí zǔ
xiāng tóng jiào tóngwèi cízǔ 首都北京 我们大家 朋友小阮
TỪ TỔ ĐỒNG VỊ
HAI TỪ TẠO THÀNH TỪ TỔ CÙNG CHỈ NHƯ NHAU GỌI LÀ TỪ TỔ ĐỒNG VỊ
(PHÚC CHỈ)
由介词和宾语组成的词组。介宾词组表示动作的方向、处所、时间、目的、对象、原因、方
式、比较、位置、被动、处置等。yóu jiècí hé bīnyǔ zǔchéng de cízǔ。 jiè bīn cízǔ biǎoshì 向东(飞) 在教室里（听录音）
介宾词组 dòngzuò de fāngxiàng 、chùsuǒ 、shíjiān 、mùdì 、duìxiàng 、yuányīn 、fāngshì 、bǐjiào 、wèizhì 从广州（来） 为朋友（高兴）
jiè bīn cí zǔ 、bèidòng 、chǔzhì děng TỪ TỔ TẠO THÀNH BỞI GIỚI TỪ VÀ TÂN NGỮ. TỪ TỔ 给妈妈（写信） 离学校 （很远）
TỪ TỔ GIỚI TÂN GIỚI TÂN BIỂU THỊ PHƯƠNG HƯỚNG, ĐỊA ĐIỂM, THỜI GIAN, MỤC ĐÍCH, ĐỐI 被同学（打） 比弟弟（高）
TƯỢNG, NGUYÊN NHÂN, PHƯƠNG THỨC, SỰ SO SÁNH, VỊ TRÍ, SỰ BỊ ĐỘNG, SỰ 从去年（开始学汉语）
XỬ TRÍ CỦA ĐỘNG TÁC…
“的”字词组 组成词组的是实词或词组加上结构助词“的”，用来表示被省略的定语中心语。zǔchéng 我的 同学的 红的 买的 学习汉语的
“de ”zì cí zǔ cízǔ de shì shící huò cízǔ jiāshàng jiégòu zhùcí “de ”，yòng lái biǎoshì bèi shěngluè de dìngyǔ 这本书不是买的,是朋友给的
TỪ TỔ CHỮ “的” zhōngxīnyǔTHỰC TỪ HOẶC TỪ TỔ THÊM “的” SẼ TẠO THÀNH TỪ TỔ CHỮ “的” QUYỂN SÁCH NÀY KHÔNG PHẢI SÁCH MUA
(CÒN GỌI LÀ KẾT CẤU CHỮ “的”), DÙNG ĐỂ BIỂU THỊ TRUNG TÂM NGỮ ĐÃ MÀ LÀ SÁCH BẠN CHO (TRUNG TÂM NGỮ
 10

BỊ LƯỢC BỎ LÀ SÁCH ĐÃ BỊ LƯỢC BỎ)

句子成分表 jùzi chéngfèn biǎo 3. BẢNG THÀNH PHẦN CÂU

名称 míngchēng 定义 dìngyì 常用词或词组 chángyòng cí huò cízǔ 举例 jǔlì
TÊN GỌI ĐỊNH NGHĨA TỪ HOẶC CỤM TỪ THƯỜNG DÙNG LẤY VÍ DỤ
谓语陈述的对象，指出襄助语说的是“谁”或“什 名词 míngcí DANH TỪ 衣服好看 汽车开走了 老师没来
主语
么” wèiyǔ chénshù de duìxiàng ，zhǐ chū xiāngzhù yǔ 代词 dàicí ĐẠI TỪ 他天天上课 她很高
Zhǔyǔ
shuō de shì “shuí ”huò “shénme” ĐỐI TƯỢNG TRẦN
CHỦ NGỮ
THUẬT CỦA VỊ NGỮ, NÊU RA “AI” HOẶC CÁI GÌ 词组 cízǔ TỪ TỔ 吃饭要排队 新衣服给弟弟了

对主语加以陈述，说明主语“做什么”、“怎么样” 动词 dòngcí ĐỘNG TỪ 他走了 我睡觉

谓语 或“是什么” duì zhǔyǔ jiāyǐ chénshù, shuōmíng zhǔyǔ 形容词 xíngróngcí HÌNH DUNG TỪ 身体健康 他聪明
wèiyǔ “zuò shénme ”,“zěn me yàng ”huò “shì shénme”
VỊ NGỮ TRẦN THUẬT THUYẾT MINH CHỦ NGỮ “LÀM 他又说又笑 我学习汉语
词组 cízǔ TỪ TỔ
GÌ ”HOẶC “NHƯ THẾ NÀO” 他努力学习 他说得流利

动词后的连带成分。表示动作的对象、结果。 名词 míngcí DANH TỪ 我写字，你读书 我买东西

回答“谁”或“什么” dòngcí hòu de liándài chéngfèn 代词 dài cí ĐẠI TỪ 大家喜欢他 我想他们
宾语
.biǎoshì dòngzuò de duìxiàng, jiéguǒ .huídá “shuí ”huò
bīnyǔ 我看见他来了 我买一本词典
“shénme” THÀNH PHẦN LIÊN ĐỚI SAU ĐỘNG TỪ,
TÂN NGỮ 词组 cízǔ TỪ TỔ 他说不买了 他听中国音乐
BIỂU THỊ ĐỐI TƯỢNG KẾT QUẢ CỦA ĐỘNG
TÁC, TRẢ LỜI “AI” HOẶC “ CÁI GÌ” 我觉得汉语很难

补语 用在动词或形容词后，作补充说明的成分。 动词 dòngcí ĐỘNG TỪ 买到 做得到 看见 听懂 学会 走回去

bǔyǔ 指出行为动作的情况、结果、可能性，动作延续的时间 形容词 xíngróngcí HÌNH DUNG TỪ 写得好 走得快 睡得早 洗干净 说清楚
BỔ NGỮ 或性状的程序。yòng zài dòngcí huò xíngróngcí hòu ,zuò
数量词 shù liàng cí SỐ LƯỢNG TỪ 看了几遍了 住了半个月 等了一个小时
bǔchōng shuōmíng de chéngfèn .zhǐ chū xíngwéi dòngzuò
代词 dài cí ĐẠI TỪ 学得怎么样了
de qíngkuàng ,jiéguǒ ,kěnéngxìng, dòngzuò yánxù de
shíjiān huò xìngzhuàng de chéngxù DÙNG SAU ĐỘNG 我生在河内 我介绍给他一个朋友
介词结构 jiè cí jié gòu KẾT CẤU GIỚI TỪ
TỪ HOẶC HÌNH DUNG TỪ, LÀM THÀNH PHẦN 我写到这儿 我学到晚上 10 点
THUYẾT MINH THÊM. CHỈ RA TÌNH TRẠNG, 词组 cízǔ TỪ TỔ 饿得眼睛都花了
KẾT QUẢ, KHẢ NĂNG CỦA HÀNH VI ĐỘNG TÁC, 他做得又快又好
 11

他起得很早
THỜI GIAN TIẾP DIỄN CỦA ĐỘNG TÁC HOẶC 他跑得比我还快
形容词 xíngróngcí HÌNH DUNG TỪ 红的花 新书 好学生 美丽的风景
数量词 shù liàng cí 两辆车 一把伞 一瓶酒 一块蛋糕
定语 修饰、限制名词、代词的一种成分。xiūshì, xiànzhì 名词 míngcí DANH TỪ 今天的天气 汉语语法 中国手机
dìngyǔ míngcí, dàicí de yī zhǒng chéngfèn THÀNH PHẦN TU 他的车 他爸爸 谁的书 我们班 什么
ĐỊNH NGỮ SỨC HẠN CHẾ DANH TỪ ĐẠI TỪ 代词 dài cí ĐẠI TỪ
事
三本书 他来的时候 我和她的关系
词组 cízǔ TỪ TỔ
走进来的人 学生宿舍的房间 写好的信
很好 太大 比较难 不去 都来
副词 fùcí PHÓ TỪ
还早 先走 一共买了三斤 再说吧

修饰、限制动词、形容词的一种成分 Zhuàngyǔ xiūshì, 形容词 xíngróngcí HÌNH DUNG TỪ 慢慢地说 努力（地）学习 客气地说 快
状语 走
xiànzhì dòngcí , xíngróngcí de yī zhǒng chéngfèn
zhuàngyǔ
MỘT LOẠI THÀNH PHẦN ĐỂ TU SỨC HẠN CHẾ 代词 dài cí ĐẠI TỪ 这么说 怎么走 这么难
TRẠNG NGỮ
ĐỘNG TỪ HÌNH DUNG TỪ 在广州学习 从越南来 往前走
介词结构 jiècí jiégòu KẾT CẤU GIỚI TỪ
给他写信 用汉语说 我比他高
词组 cízǔ TỪ TỔ 很高兴地说 他很快地跑过来
复指成分 两个以上的词或词组指同一样事物，并作同一个句子 称代式复指：一个以上的词或词组放在句 * 广州 —— 这是我留学的地方
fù zhǐ chéng fèn 成分的一种成份 liǎng gè yǐshàng de cí huò cízǔ zhǐ tóng 首，句中和它相应的是一个代词，称代句首 (这 là từ phúc chỉ thay cho 广州)
THÀNH PHẦN yī yàng shìwù, bìng zuò tóng yī gè jùzIchéngfèn de yī 的词或词组，并作句子的同一成分 chēngdài
PHÚC CHỈ zhǒng chéngfèn shì fùzhǐ ：yī gè yǐshàng de cí huò cízǔ fàng zài
（chỉ lại） MỘT LOẠI THÀNH PHẦN MÀ Ở ĐÓ HAI TỪ jù shǒu, jù zhōng hé tā xiāngyīng de shì yī gè * 听录音，读课文，写汉字，这就是我
HOẶC HAI TỪ TỔ TRỞ LÊN CHỈ CÙNG 1 SỰ VẬT dàicí, chēngdài jù shǒu de cí huò cízǔ, bìng zuò 们天天的学习活动
VÀ CÙNG LÀM MỘT THÀNH PHẦN CÂU jùzi de tóng yī chéngfèn PHÚC CHỈ DẠNG (这 thay cho cả cụm 听录音，读课
THAY THẾ: MỘT TỪ TRỞ LÊN HOẶC 1 文，写汉字)
TỪ TỔ TRỞ LÊN ĐẶT Ở ĐẦU CÂU, CÓ 1
ĐẠI TỪ TƯƠNG ỨNG TRONG CÂU
THAY CHO TỪ HOẶC CỤM TỪ Ở ĐẦU
 12

CÂU CÙNG LÀM MỘT THÀNH PHẦN

CỦA CÂU
重迭式复指：两个词或词组相连，从不同
角度表示同一事物，并作句子的同一成 * 我的妹妹 朱氏百叶今年 29 岁
分。Chóngdié shì fùzhǐ ：liǎng gè cí huò cízǔ (妹妹 và 朱氏百叶 cùng chỉ 1 người)
xiānglián ，cóng bú tóng jiǎodù biǎoshì tóng yī
shìwù ，bìng zuò jùzi de tóng yī chéngfèn * 越南的首都 河内，是一个美丽的城市
PHÚC CHỈ DẠNG LÁY: HAI TỪ HOẶC 2 (首都 và 河内 cùng chỉ 1 địa danh)
TỪ ĐI LIỀN NHAU, TỪ GÓC ĐỘ KHÁC
NHAU BIỂU THỊ CÙNG MỘT SỰ VẬT VÀ * 我们 大家都去吧
CÙNG LÀM MỘT THÀNH PHẦN CỦA （我们 và 大家 là một）
CÂU
不作主语、谓语、宾语、补语、定语、状语，不同它们发 呼语：词、词组 hūyǔ ：cí , cí zǔ
同学们，加油！加油！
生结构关系的一种成分。bú zuò zhǔyǔ 、wèiyǔ 、bīnyǔ . HÔ HÀO: TỪ, CỤM TỪ
独立成分 bǔyǔ . dìngyǔ 、zhuàngyǔ, bú tóng tā men fāshēng jiégòu 应答语：词 yīngdáyǔ ：cí ĐÁP LỜI: TỪ: 好，没问题
dúlì chéngfèn guānxi de yī zhǒng chéngfèn MỘT LOẠI THÀNH
感叹语：叹词 gǎntàn yǔ：tàn cí
THÀNH PHẦN PHẦN KHÔNG LÀM CHỦ NGỮ, VỊ NGỮ. TÂN 啊，这儿太美了
CẢM THÁN: THÁN TỪ
ĐỘC LẬP NGỮ, BỔ NGỮ, ĐỊNH NGỮ, TRẠNG NGỮ VÀ
KHÔNG CÓ QUAN HỆ VỀ KẾT CẤU VỚI CÁC 插说：词、词组 chāshuō ：cí , cí zǔ
这件衣服，你看，漂亮不漂亮
THÀNH PHẦN VỪA NÊU NÓI CHÊM: TỪ, TỪ TỔ

单句表 dān jù biǎo 4. BẢNG CÂU ĐƠN

名称 míngchēng TÊN GỌI 定义 dìngyì 举例 jǔlì
 13

ĐỊNH NGHĨA LẤY VÍ DỤ

1.名词谓语句 míng cí wèi yǔ jù CÂU VỊ NGỮ DANH TỪ:
具备主语和谓语的句子。主谓句按充当谓语的词类又分为名词谓语
他河内人 今天十五号 他三十岁 一件衣服三十块
句、动词谓语句、形容词谓语句、主谓谓语句. jùbèi zhǔyǔ hé wèiyǔ de
2. 动词谓语句 dòng cí wèi yǔ jù CÂU VỊ NGỮ ĐỘNG TỪ:
jùzi。zhǔwèi jù àn chōngdāng wèiyǔ de cílèi yòu fèn wéi míngcí wèiyǔ jù ,
主谓句 我们学习 爸爸工作 我们学习汉语 他去广州 他教我汉语
dòngcí wèiyǔ jù, xíngróngcí wèiyǔ jù, zhǔwèi wèiyǔ jù
结 zhǔ wèi jù 3. 形容词谓语句 xíng róng cí wèi yǔ jù
PHÂN CÂU CÓ CHỦ NGỮ VÀ VỊ NGỮ. CÂU CHỦ VỊ DỰA THEO TỪ
构 CÂU CHỦ VỊ CÂU VỊ NGỮ HÌNH DUNG TỪ:
LOẠI LOẠI LÀM VỊ NGỮ CÒN CÓ THỂ CHIA THÀNH CÂU VỊ NGỮ
分类 我们的的教师很干净 他很聪明 这件衣服很好 汉语不难
THEO DANH TỪ, CÂU VỊ NGỮ ĐỘNG TỪ, CÂU VỊ NGỮ HÌNH DUNG
jié 4. 主谓谓语句 zhǔ wè wèi wèi yǔ jù CÂU VỊ NGỮ CHỦ VỊ:
KẾT TỪ VÀ CÂU VỊ NGỮ CHỦ VỊ (xem bên cạnh)
gòu 她头疼 我身体很好 我学习很忙 北京我去过一次
CẤU
fèn 依赖一定的语言环境和上下文，省略一个或几个成分的句子。
省略句 车在哪儿？～在学校门口。
lèi yīlài yídìng de yǔyán huánjìng hé shàng xià wén ，shěngluè yī gè huò jǐ
shěngluè jù 你买了几本书？～五本～。
gè chéngfèn de jùzi CÂU LƯỢC BỚT MỘT HOĂC MỘT SỐ THÀNH
CÂU TỈNH ～ LÀ THÀNH PHẦN TỈNH LƯỢC KHÔNG NÓI CŨNG
PHẦN NHỜ DỰA VÀO NGỮ CẢNH NHẤT ĐỊNH VÀ Ý TRÊN Ý
LƯỢC HIỂU
DƯỚI
叙述一件事情，或作出一个判断。表示陈述语气的句子，句末用句
陈述句 我是越南留学生。
号。xùshù yī jiàn shìqíng ，huò zuò chū yī gè pànduàn . biǎoshì chénshù
chénshù jù 我昨天去北京路。
yǔqì de jùzi , Jù mò yòng jùhào CÂU KỂ VỀ MỘT SỰ VIỆC HOẶC
CÂU TRẦN 这是我给儿子买的新衣服。
用 PHÂN THUẬT ĐƯA RA 1 PHÁN ĐOÁN, MANG NGỮ KHÍ TRẦN THUẬT, CUỐI
他们学习都很努力。
途 CÂU DÙNG DẤU CHẤM ( 。)
分类 LOẠI 你是留学生吗？ 他是不是何老师？ 这是什么？ 谁是李
yòng 月？
疑问句
tú THEO 邮局在哪儿？ 这个词是什么意思？ 这本词典怎么用？
yíwèn jù 提出疑问的句子，句末用问号 tí chū yíwèn de jùzi ，jù mò yòng
fèn 你去哪儿？ 你的手机号码是多少？ 今天星期几？
CÂU NGHI wènhào CÂU NÊU RA NGHI VẤN, CUỐI CÂU DÙNG DẤU HỎI (?)
lè SỬ 你们班有多少同学？ 你怎么这么高兴？ 你喝咖啡还是
VẤN
喝？
DỤNG 你学习汉语多长时间了？ 你去不去旅行？ 我去，你呢？
祈使句 表示禁止、命令、请求语气的句子. 句末用句号，语气强烈时，可用 请进！ 快走吧！ 祝贺你！ 我们一起去吧！
qíshǐ jù 感叹号 biǎoshì jìnzhǐ, mìngling, qǐngqiú yǔqì de jùzi,. jù mò yòng jùhào, 别忘了给我打电话！ 上课时请不要讲话！ 你要注意身
 14

yǔqì qiángliè shí , kě yòng gǎntànhào CÂU BIỂU THỊ NGĂN CẤM,
CÂU SAI 体！
MỆNH LỆNH,ĐỀ NGHỊ. CUỐI CÂU DÙNG DẤU CHẤM, KHI
KHIẾN
NGỮ KHÍ MẠNH DÙNG DẤU CHẤM THAN (!)
感叹句
表示强烈感情的句子，句末用感叹号 biǎoshì qiángliè gǎnqíng de
gǎntàn jù 广州的风景美极了！ 这个孩子多聪明啊！
jùzi，jù mò yòng gǎntànhào CÂU BIỂU THỊ XÚC CẢM MÃNH LIỆT,
CÂU CẢM 我们的老师真好！ 我太高兴了！
CUỐI CÂU DÙNG DẤU CHẤM THAN (!)
THÁN

复句表 fùjù biǎo 5. BẢNG CÂU PHỨC

由两个或两个以上的句子组成的句子叫复句成。复句具有完整的意思和一定的语调。汉语复句有两种：并列复句和偏正复句。并列复的特点是：句各个分句之间是
并列关系，分别说明和描写几件事情、几种情况或者同一个人或事物的几个方面。偏正复句的特点是：由正句和偏句两部分组成。正句与偏句之间的关系是不平等的，
有主有次。正句承担了复句的基本意思，是基本的、是主要的；偏句修饰或限制主句，是辅助的、次要的
yóu liǎng gè huò liǎng gè yǐ shàng de jù zǐ zǔ chéng de jù zǐ jiào fù jù chéng. fù jù jù yǒu wán zhěng de yì sī hé yī dìng de yǔ diào. hàn yǔ fù jù yǒu liǎng zhǒng：bìng liè fù
jù hé piān zhèng fù jù.bìng liè fù de tè diǎn shì：jù gè gè fèn jù zhī jiān shì bìng liè guān xì. fèn bié shuō míng hé miáo xiě jǐ jiàn shì qíng, jǐ zhǒng qíng kuàng huò zhě tóng yī gè
rén huò shì wù de jǐ gè fāng miàn. piān zhèng fù jù de tè diǎn shì：yóu zhèng jù hé piān jù liǎng bù fèn zǔ chéng. zhèng jù yǔ piān jù zhī jiān de guān xì shì bú píng děng de, yǒu
zhǔ yǒu cì. zhèng jù chéng dān le fù jù de jī běn yì sī, shì jī běn de, shì zhǔ yào de; piān jù xiū shì huò xiàn zhì zhǔ jù, shì fǔ zhù de, cì yào de
CÂU DO HAI HOẶC HAI PHÂN CÂU TRỞ LÊN TẠO THÀNH GỌI LÀ CÂU PHỨC. CÂU PHỨC CÓ Ý NGHĨA HOÀN CHỈNH CÓ NGỮ ĐIỆU NHẤT ĐỊNH. CÂU
PHỨC CÓ HAI LOẠI LỚN: CÂU PHỨC SONG SONG VÀ CÂU PHỨC CHÍNH PHỤ. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU PHỨC SONG SONG LÀ: GIỮA CÁC PHÂN CÂU CÓ
QUAN HỆ SONG HÀNG, THUYẾT MINH VÀI SỰ VIỆC , VÀI TÌNH HUỐNG KHÁC NHAU HOẶC THUYẾT MINH VÀI PHƯƠNG DIỆN CỦA MỘT NGƯỜI HOẶC
MỘT SỰ VẬT. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU PHỨC CHÍNH PHỤ LÀ: DO CÂU CHÍNH VÀ CÂU PHỤ TẠO THÀNH, GIỮA CHÚNG CÓ QUAN HỆ KHÔNG BÌNH ĐẲNG MÀ
CÓ CHÍNH CÓ PHỤ. CÂU CHÍNH ĐẢM NHIỆM Ý CHÍNH CỦA CÂU PHỨC GIỮ VAI TRÒ CHỦ YẾU. CÂU PHỤ TU SỨC HOẶC HẠN CHẾ CÂU CHÍNH, GIỮ VAI
TRÒ PHỤ TRỢ, THỨ YẾU.
 15

名称 常用的关联词语 guān lián cí yǔ 举例 jǔlì

分句间的逻辑关系 fèn jù jiān de luó jí guān xì
míngchēng TỪ NỐI THƯỜNG DÙNG LẤY VÍ DỤ
QUAN HỆ LOGICH GIỮA CÁC PHÂN CÂU
TÊN GỌI
又…，又…
他学习英语，也学习汉语。
VỪA…,VỪA... (trạng thái)
表示联合关系：几种情况并存 或同时发生。情况相反或相对 他去北京，我去广州。
一边…，一边…
biǎo shì lián hé guān xì：jǐ zhǒng qíng kuàng bìng cún huo tóng shí fā 我又想去，又不想去。
VỪA…,VỪA... (hành động)
shēng，qíng kuàng xiàng fǎn huò xiàng duì 一边喝咖啡，一边听音乐。
并 CÂU 不是…，而是…
BIỂU THỊ QUAN HỆ LIÊN HỢP: MẤY TÌNH HUỐNG CÙNG 这本书不是他买的，而是朋友送的。
列 KO PHẢI LÀ…, MÀ LÀ...
TỒN TẠI HOẶC CÙNG PHÁT SINH HOẶC ĐÓI LẬP NHAU. 他一方面在学校学习，另一方面也到外
复 PHỨC 一方面…，（另）一方面…
边去打工 （LÀM THÊM）。
句 MỘT MẶT…, MẶT KHÁC…
SONG 他下了车，就往学校走
bìng 表示承接关系：各分句间按时间顺序说出连续发生的动作或事 他 2010 年从中国回来，后来他去英国。
就、后来、然后
liè SONG 件。biǎo shì chéng jiē guān xì ：gè fèn jù jiān àn shí jiān shùn xù shuō 我们吃了饭去看电影。（ko dùng từ nối）
一……就
fù chū lián xù fā shēng de dòng zuò huò shì jiàn 他休息了一会儿，然后又继续作练习。
HỄ…LIỀN…
jù BIỂU THỊ QUAN HỆ NỐI TIẾP: NÓI VỀ ĐỘNG TÁC HAY SỰ
VIỆC PHÁT SINH LIÊN TỤC THEO THỨ TỰ THỜI GIAN GIỮA
先…, 然后（再）… 他一下课就回宿舍了。
TRƯỚC HẾT...RỒI ....
CÁC PHÂN CÂU
我先去上海,然后再去广州。
他不但聪明，而且很努力。
表示递进关系：后一分句比前一分句有进一层的意思。biǎo shì dì jìn 不但…，而且…
不但她喜欢音乐，而且他妹妹也喜欢音
guān xì ：hòu yī fèn jù bǐ qián yī fèn jù yǒu jìn yī céng de yì sī KHÔNG NHỮNG…,MÀ CÒN…
乐。
BIỂU THỊ QUAN HỆ TĂNG TIẾN: PHÂN CÂU SAU CHỈ MỨC 不仅…，(而且)还…
小阮不仅爱读书，而且汉语也说得很好。
ĐỘ CAO HƠN PHÂN CÂU TRƯỚC KHÔNG CHỈ…, (MÀ) CÒN…
我不仅喜欢听音乐，而且还喜欢打篮球。
表示选择关系：两个以上的分句分别说出几件事情。表示要在这几 … 还是…? …HAY… ? 你喝茶还是喝咖啡？
件事情中选择一件。biǎo shì xuǎn zé guān xì ：liǎng gè yǐ shàng de …或者… …HOẶC… 寒假我回国或者去旅行。
fènjù fèn bié shuō chū jǐ jiàn shì qíng 。biǎo shì yào zài zhè jǐ jiàn shì 或者…或者… HOẶC…HOẶC… 我明天想做的事很多：或者看书，或者
qíng zhōng xuǎn zé yī jiàn 不是…就是… 听音乐。
BIỂU THỊ QUAN HỆ LỰA CHON: HAI PHÂN CÂU TRỞ LÊN KOPHẢI…THÌ LÀ 这几天不是下雨就是刮风。
 16

NÊU VÀI SỰ VIỆC. BIỂU THỊ CHỌN 1 SỰ VIỆC TRONG ĐÓ

但 ， 但 是 ， 只 是 ( 就 是 CHỈ
表示转折关系：在语义上，后一分句同前一分句相反或相对。
TỘI） 这件衣服很好看，只是(就是）贵了一点
biǎo shì zhuǎn shé guān xì ：zài yǔ yì shàng ，hòu yī fèn jù tóng qián yī
不过 儿。
fèn jù xiàng fǎn huò xiàng duì
虽然…但是… 他还小，但能说几句英语了。
BIỂU THỊ QUAN HỆ CHUYỂN NGOĂT: VỀ MẶT NGỮ NGHĨA,
MẶC DÙ (TUY)…NHƯNG… 虽然他很努力，但是成绩并不好。
PHÂN CÂU SAU CÓ Ý NGHĨA NGƯỢC LẠI HOẶC ĐỐI LẬP VỚI
尽管…但是… 尽管有困难，但是我能克服。
PHÂN CÂU TRƯỚC
DÙ…NHƯNG…

表示因果关系：前一分句提出原因，后一分句说明结果。 因为…所以… 因为感冒了，所以他没来上课。

biǎo shì yīn guǒ guān xì ：qián yī fèn jù tí chū yuán yīn ，hòu yī fèn jù 之所以…是因为… 之所以他没来上课 是因为感冒了
shuō míng jiéguǒ SỞ DĨ...LÀ VÌ... 既然你不想去就不要去了。
BIỂU THỊ QUAN HỆ NHÂN QUẢ: PHÂN CÂU TRƯỚC NÊU 由于 …因此… DO… NÊN… 由于我生病了，才没去上课。
NGUYÊN NHÂN, PHÂN CÂU SAU ĐƯA RA KẾT QUẢ 既然 …就… ĐÃ … THÌ … 由于他的帮助，我的汉语水平提高很快。

表示条件关系：前一分句提出条件，后一分句推论结果 biǎo shì tiáo 只要…就… 只要努力就一定能学好汉语。

偏 jiàn guān xì ：qián yī fèn jù tí chū tiáo jiàn ，hòu yī fèn jù tuī lùn jié guǒ CHỈ CẦN... THÌ SẼ ... 只有坐飞机去，才能准时到。
正 CÂU BIỂU THỊ QUAN HỆ ĐIỀU KIỆN: PHÂN CÂU TRƯỚC NÊU ĐIỀU 只有…才… CHỈ CÓ...MỚI... 我们无论做什么事都要有决心。
复 KIỆN, PHÂN CÂU SAU ĐƯA RA DỰ ĐOÁN KẾT QUẢ 无论…都… DÙ...CŨNG(ĐỀU)...
句 PHỨC
如果你也想去，就跟我们一起去吧。
表示假设关系：前一分句提出假设，后一分句推论结果。biǎo shì jiǎ
如果（要是）…就… 这本书要是你喜欢就送给你吧。
piān CHÍNH shè guān xì ：qián yī fèn jù tí chū jiǎ shè ，hòu yī fèn jù tuī lùn jié guǒ
即使（就是）…也… 即使她病了，也要来学校上课。
zhèng BIỂU THỊ QUAN HỆ GIẢ THIẾT: PHÂN CÂU TRƯỚC NÊU GIẢ
这个东西就是给我，我也不要。
fù PHỤ THIẾT, PHÂN CÂU SAU ĐƯA RA DỰ ĐOÁN KẾT QUẢ
jù
表示目的关系：一个分句叙述事实或措施，另一分句说明目的 biǎo 为了…
为了学好汉语，他天天都认真学习。
shì mù de guān xì ：yī gè fèn jù xù shù shì shí huò cuò shī ，lìng yī fèn jù …，以便…
同学们要学好汉语，以便听懂中国人说。
shuō míng mù de …，用以…
认真学习，为的是以后找到一份好的工
BIỂU THỊ QUAN HỆ MỤC ĐÍCH: MỘT PHÂN CÂU KỂ NÓI VỀ …，为的是…
作。
MỘT SỰ THỰC HOẶC BIỆN PHÁP, PHÂN CÂU KIA NÓI RÕ …，以免…
请一下下地址，以免忘记
MỤC ĐÍCH …，免得…
17