Professional Documents
Culture Documents
The Relationship of Administrative Leadership To The Performance of Employees in The Non-Profit Sector in The Kingdom of Saudi Arabia
The Relationship of Administrative Leadership To The Performance of Employees in The Non-Profit Sector in The Kingdom of Saudi Arabia
12(04), 982-988
RESEARCH ARTICLE
THE RELATIONSHIP OF ADMINISTRATIVE LEADERSHIP TO THE PERFORMANCE OF
EMPLOYEES IN THE NON-PROFIT SECTOR IN THE KINGDOM OF SAUDI ARABIA
Muhammad Bin Yahya Al-Asir and Dr. Mohammed Bin Faisal Asher
……………………………………………………………………………………………………....
Manuscript Info Abstract
……………………. ………………………………………………………………
Manuscript History
Received: 28 February 2024
Final Accepted: 31 March 2024
Published: April 2024 Copy Right, IJAR, 2024,. All rights reserved.
……………………………………………………………………………………………………....
Introduction:-
خذيبرٕثشايدزهجٛبحزٛبخبرٕرطهؼبربنًدزًغ
. ُٚمذو
َزبئحاأنجحبثزشٛشانىؤَبنمبدحانزًُٛٚزهكَٕبنمذسحػهىزٕخٕٓٛرحفٛضيٕظفًٓٛجشكهفؼبل
لبدسٌٔػهىزؼضٚضرحمٛمبأنٓذافبنزُظًٛٛخثشك ٍلفبػم.
انمٛبدحاانذاسٚخرهؼجذٔساًحبسًبًفٛزحسُٛؤداءانؼبيهُٛفٛبنمطبػغٛشانشثحٛف ٙانًًهكخ
انؼشثٛخانسؼٕدٚخ.
ٍلأفضم ٔيٍخبنهزطٕٚشانمٛبدحاانذاسٚخٚ،سزطٛؼبنًُظًبرغٛشانشثحٛخرحمٛمؤْذافٓبثشك
ٔرمذٚىخذيبرؼبنٛخاندٕدحنهًدزًغ.
الكلماتالمفتاحية :القطاعغيرالربحي،القيادةاإلذاريةفيالمملكةالعربيةالسعودية،اتخار
انمشاس ،انحذيُبنًخبطش،انًؼهٕيبربانسزشارٛدٛخ.
.Iيمذيخ
انؼًمغٛشانشثحٕٓٛانُشبطبنزٛٚمٕيجٓؤفشادأٔيئسسبرؤٔيُظًبرغٛشسثحٛخثٓذف
أْذافبخزًبػٛخأٔثٛئٛخأٔثمبفٛخ،دَٔٓذفزحمٛمؤسثبحًبنٛخ
. رحمٛك
رمٕيبنًُظًبرغٛشانشثحٛخثزُفٛزيدًٕػخيزُٕػخيُبأنُشطخٔانًشبسٚؼبنزٛزسزٓذففئبديخزهفخفٛبنًدزًغٔ،رذػًبنزًُٛخانًحهٛخٔ،رؼضصانثمبفخٔانفٌُٕٔ،رحبفظؼهىبنجٛئخٔانزُٕع
ٔركبفحبنفمشٔرؼضصانؼذانخااندزًبػٛخ
. انجٕٛنٕخ،ٙ
ظشاأسبسًٛب
ػبو،انمٛبدحرهؼجذٔساحب ًسًبفٛبداسحانًُظًبرغٛشانحكٕيٛخٔ،رؼزجشػُ ً
ً ثشكم
رحمٛمبنزغٛٛشااندزًبػٛبنًسزذايٕرحمٛمبأنٓذافبانُسبَٛخٔانجٛئٛخٔاانمزظبدٚخ
. فٙ
ػهٗانًذىبنطٕٚم،يُخبنهزؼضٚضانزؼبَٕٔاانجزكبسٔانزًٛضفٛزحمٛمزحٕإلٚدبثٛفٙ
ٓٚذفذٔس انمٛبدح فْ ٙزْبنًُظًبد انىزٕخ ّٛاندٕٓد َحٕرحمٛمبأنٓذافبنُجٛهخ ٔاانسزذايخ
انًدزًؼبدانزٛزؼًهفٓٛب(.ثبنم.)2014،
ٚ .1ؼذاانفزمبسانىبنمٛبدحانفؼبنخأحذانزحذٚبربنشئٛسٛخانزٛزٕاخٓبنًُظًبرغٛش
انحكٕيٛخفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخ.
ٚ .2ؼزجشضؼفبنزٕاطهًُبنؼٕايالنًًٓخانزٛزٕاخٓبنًُظًبرغٛشانحكٕيٛخفٙ
انًًهكخانؼشثٛخ
انسؼٕدٚخ ..3رؼزجشانزحذٚبربنثمبفٛخيُبنؼٕايالنًئثشحػهىؤداءٔرُفٛزانًُظًبرغٛشانحكٕيٛخ
فٛبنًًهكخانؼشثٛخ انسؼٕدٚخٚ ..4دت ػهٗ انمبدح رٕخ ّٛاندٕٓد َحٕ رؼضٚض
انزكبيم ٔثُبء خسٕس انزفبْى ث ٍٛأػضبء
انًُظًخيًُخزهفبنثمبفبرٕانخهفٛبد،نزحمٛمبنزُٕػٕانزضبيُٕرؼضٚضاأنذاءانؼبو
نهًُظًخ(طبسق.)2015.5،اانفزمبسانىبنزكُٕنٕخٛبٔانًؼذارٕانًشافمب
النضيخنزُفٛزاأنُشطخٔانًشبسٚؼجكفبءح
ٔفؼبنٛخ.
.6انزحذٚبد انمٕأَ ٍٛاأنُظًخ انز ٙرُظى ػًم انًُظًبدٔ ،انز ٙلذ ركٌٕ يؼمذح أٔ غٛشٔاضحخفٛجؼضبأنحٛبٌ،يًبٚضٚذيُبنزحذٚبربنزُظًٛٛخٔاانذاسٚخانزٛزٕاخّ
انًُظًبد..7رؼزجش ْزِ انًشكبنذ
يٍ انزحذٚبد انز ٙرزطهت حهٕا ًل يجزكشح ٔرٕخٓٛبد لٛبدٚخ لٕٚخنضًبٌ اسزًشاسٚخَٔدبذ انًُظًبد غٛش انحكٕيٛخ ف ٙرحمٛمؤْذافٓبثشكم فؼبنفٙ
انًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخ(ػجذانْٕبة.)2020،
.IIIدٔسانمٛبدحاانذاسٚخ:
ٚ .1ؼذ انمطبع غٛش انشثح ٙأحذ انمطبػبد انحٕٚٛخ ف ٙانًًهكخ انؼشثٛخ انسؼٕدٚخٔ ،انزٛٚؼًم ػهىزمذٚى انخذيبرٕانًسبػذحنهًدزًؼبد انًحهٛخ ٔرحمٛمبنُفغ انؼبو
(انجشسؼٛذ٘ٔ.)2019.2،رٕاخّ ْزِ انًئسسبد
رحذٚبد كجٛشح ف ٙرحمٛك أْذافٓبٔسسبنزٓب ااندزًبػٛخ ثسجت
انزُبفسٛخٔانزغٛشاربانمزظبدٚخٔااندزًبػٛخانًسزًشحػجذانٕاحذ.)2020،
( انجٛئخ
ٚ .3ؼذانمٛبدحانفؼبنخرًكُبنًٕظفًُُٛزحمٛمبأنٓذافبنزُظًٛٛخٔرحفضًْؼهىزمذٚىأفضهًبنذٓٚى .يُدبَجٓبًٚ،كُؤَزئدٚبنمٛبدحغٛشانفؼبنخانىزشاخؼبأنذاء
ٔاانُحشافػُبأنٓذافبنًحذدح(انغبسٚض،أ.طٔ،اندبثش٘،ا.و.)2017.
ٔ4رشٛشدساسخ(انؼهٕٛخًٛم)2019،انىؤَبنمٛبدحاانذاسٚخرؼذيُؤًْبنؼٕايالنزٙ
ػهىؤداءانؼبيهُٛفٛبنًئسسبرغٛشانشثحٛخفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخ
. رئثش
ٔ .5يُؤخهزحسُٛؤداءانًئسسبرغٛشانشثحٛخرهؼجبنمٛبدحاانذاسٚخدٔساحٕٚٛبفٙ
انؼبيهُٕٛرٕخًُٓٓٛحٕرحمٛمبأنٓذافبنًئسسٛخانًحًٛٛذ،ع .ؤ،انمحطبَ،ٙ
( رحفٛض
ع.و(.)2018
.6انمٛبدح اانذاسٚخ رٓذف انٗ رحمٛك اأنٓذاف انًشخٕح يٍ خبنم رٕخٔ ّٛاداسح انًٕظفٍٛثًبٚزٕافمًؼًزطهجبرٕأْذافبنًُظًخٔ،رشدٛؼبانجزكبسٔاانجذاعٔ،رًُٛخيٓبساد
انًٕظف(ٍٛسبنى.)2016،
ٔ .7رزؤثشػًهٛخانمٛبدحاانذاسٚخثؼٕايهؼذٚذحيُٓبانثمبفخانزُظًٛٛخٔ،انزٕخٓٛبانذاس٘،
ٔانزٕاطم داخم انًُظًخٔ ،انًسئٔنٛخ ااندزًبػٛخ (انؼدًٚٔ .)2019.8،ٙزضًٍ انجحث رحهٛم ػٕايم انمٛبدح اانذاسٚخ انز ٙرئثش ػهٗ أداء
انًٕظفٔ ،ٍٛكزنك
رحهٛمرؤثٛشْزْبنؼٕايهؼهىدٕدحانخذيبربنزٛزمذيٓبانًئسسبرغٛشانشثحٛخ
(سبنى.)2020،
. IVأسئهخانجحث:
.1يبأًْٛخلٛبسؤداءانؼبيهُٛفٛبنًُظًبرغٛشانشثحٛخ؟
يبْٛبنخظبئظبنًشزشكخنهًُظًبرغٛشانشثحٛخفًُٛطمخانشٚبع؟ْهزئثشانؼٕايالنذًٕٚغشافٛخنهًٕظفُٛؼهىبنؼبنمخثُٛبنمٛبدحاانذاسٚخ ٔأداء
.3 .2
983
ISSN: 2320-5407 Int. J. Adv. Res. 12(04), 982-988
انًٕظفٍٛفٛبنًُظًبرغٛشانشثحٛخ؟
. Vأْذافانجحث:
.1أسبنٛجبنمٛبدحاانذاسٚخانزٛٛزجؼٓبانًذٚشَٔفٛبنًئسسبرغٛشانشثحٛخٔ،انزؼشف
ػهىبأنسبنٛجبأنكثشفؼبنٛخفٛزحسُٛؤداءانؼبيه ..2ٍٛأسبنٛجبنمٛبدحاانذاسٚخانزٛٛزجؼٓبانًذٚشَٔفٛبنًئسسبرغٛشانشثحٛخٔ،انزؼشف
ػهىبأنسبنٛجبأنكثشفؼبنٛخفٛزحسُٛؤداءانؼبيه ..3ٍٛرحهٛهزؤثٛشانؼٕايالنذًٕٚغشافٛخنهًٕظفُٛؼهىبنؼبنمخثُٛبنمٛبدحاانذاسٚخٔأداء
انًٕظفُٕٛخبطخانؼًشٔاندُسٕانزؼهًٕٛانخجشح ..4رحهٛم انؼٕايم اانذاسٚخ اأنخشٖ انز ٙرئثش ػهٗ انؼبنمخ ث ٍٛانمٛبدح
اانذاسٚخ ٔأداءانزٕاطمٔانزذسٚت
انؼبيهٍٛفٛبنًُظًبرغٛشانشثحٛخ،ثًبفٛزنكبانزظبل،
ٔانزطٕٚشٔانزحفٛضٔانًكبفآد.
.VIكٛفٛخرحمٛك:
.2سٛزًزحهٛالنجٛبَبرجبسزخذايبنٕطفٛخٔاانسزُزبخٛخاحظبئٛبدٔ،سٛزًبسزخذايٓزِ
انجٛبَبربنسزُزبخُزبئدبنذساسخ ..3رحهٛالنجٛبَبرسٛزًجؼًمجبسزخذايبنجشايدبانحظبئٛخانًزخ
طظخنضًبَذلخانُزبئح
ٔاسزُزبخبد
طحٛحخ ..4سٛزًبسزخذايبنٕسبئهٕاأنسبنٛجبنؼهًٛخانًؼزًذحنزحهٛالنجٛبَبرٕاسزخبنض
االنضيخنذػًبنجحثٕرحمٛمؤْذافّ
. اانسزُزبخبد
أًْٛخانجحث: .I
.1رؼضٚضانشفبفٛخٔانًسبءنخفٛبنًئسسبرغٛشانشثحٛخًٚكُؤَٛسًٓفٛزحسُٛبداسرٓب
يًبٚؼٕدثبنُفؼؼهىمذسرٓبػهىزحمٛمؤْذافٓب
. ٔرطٕٚشْب،
.2يُخبنهفًٓبنؼبنمخثُٛبنمٛبدحاانذاسٚخٔأداءانًٕظفُٛفٛبنمطبػغٛشانشثح،ٙ
رطٕٚشانمٛبدحاانذاسٚخنزحمٛمزحسُٛبأنذاءانؼبيههًئسسبرغٛشانشثحٛخ
. ًٚكٍ
ٚ .3ؼزجشانمطبػغٛشانشثحٛفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخيُزششػهىُطبلٕاسغ،
يُبنًًٓذػًجحٕثؤكبدًٛٚخرٓذفبنىزحهٛهٕرطٕٚشْزاانمطبع
. ٔنزنك،
.4انجحثفٛؼٕايهزئثشػهىؤداءانًُظًبرغٛشانشثحٛخثشكهؼبيًٛكُؤَٛسبًْفٙ
اانذاسحانؼبيخنٓزاانمطبػفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخٔفٛبنجهذاَبأنخشٖ
. رحسٍٛ
. IIحذٔدانجحث:
انحذٔدانضيبَٛخ-:يُؼبو2010حزىؼبؤ، 2022رنكههزؼشفؼهىبأنسبنٛت
انزٛزًبػزًبدْبفٛبنًئسسبرغٛشانشثحٛخخبنهٓزْبنفزشح
. اانذاسٚخ
انحذٔدانًكبَٛخ -:نهجحثفسٛزًزحذٚذْبنزشًالنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخيُطمخ
انشٚبع.
يُبنًزٕلؼؤَزسبًُْزبئدٓزاانجحثفٛزطٕٚشيًبسسبربنمٛبدحاانذاسٚخفٓٛزِ
انًئسسبدخبنالنفزشحانًحذدح.
انجحثسٛسبًْفٛضٚبدحانفًٓجشؤَكٛفٛخرحسُٛبأنذاءانؼبيههًئسسبرغٛشانشثحٛخ
لذسرٓبػهىزحمٛمؤْذافٓبخبنالنفزشحانًزكٕسح
. ٔرؼضٚض
984
ISSN: 2320-5407 Int. J. Adv. Res. 12(04), 982-988
.1انثمبفخانزُظًٛٛخ :رسبػذػهىزحمٛمؤداءيئسسٛؼبنٕٛرحسُٛشضبانًٕظفُٕٛاأنذاء
انًبن.(ٙانكبرت:ػجذانؼضٚضانًٕسٗ،انسُخ:2019و).
انمذساربنمٛبدٚخٔانًٓبساربانذاسٚخيُخبنهزحفٛضٔرٕخٓٛبنًٕظف.(ٍٛانكبرت:ػهٙ
. .2
انحبسث،ٙانسُخ:2018و).
انزٕخٓبانسزشارٛدٕٛانشإٚخانًسزمجهٛخ
. .3
.4انزفبػهٕانزٕاطالنفؼبنٛضٚذيًُسزٕىبنثمخثُٛبنمبدحٔانًٕظفُٕٚٛؼضصاانُزًبءٔانٕالء
نهًُظًخ(.انكبرت:سؼذانؼُض٘،انسُخ:2017و).
.5انزذسٚجٕانزطٕٚشٚ :ضٚذيًُسزٕىًؼبسفٕيٓبساربنًٕظفُٕٚٛئدٚبنىزحسُٛؤدائٓى
ٔانسٛطشحػهىبنؼٕايالنزٛزئثشػهٓٛى( .انكبرت :ػجذْهالانًطٛش٘،انسُخ:2015و).
.IVفشضٛبدانجحث:
.1انفشضٛخاأنٕنٗ :رُظٓزْبنفشضٛخػهىٕخٕدػبنمخاٚدبثٛخٔيؼُٕٚخثُٛبنمٛبدحاانذاسٚخ
ٔأداءانؼبيهُٛفٛبنمطبػغٛشانشثح.ٙ
.2انفشضٛخانثبَٛخ :رُظٓزْبنفشضٛخػهىؤَبنمٛبدحاانذاسٚخاأنخبنمٛخرئثشاٚدبثبًػهىؤداء
انؼبيهٍٛفٛبنمطبػغٛشانشثح.ٙ
.3انفشضٛخانثبنثخ :رُظٓزْبنفشضٛخػهىؤَبنمٛبدحاانذاسٚخرئثشثشكهًجبششػهىشضب
انؼبيهٍٛفٛبنًُظًبرغٛشانشثحٛخ.
.4انفشضٛخانشاثؼخ :رُظٓزْبنفشضٛخػهىؤَبنمٛبدحاانذاسٚخرئثشثشكهًجبششػهىزحسٍٛ
انًٓبسادٔانكفبءاربنٕظٛفٛخ.
. Vيزغٛشادانجحث:
انجبحثٔٚسؼىبنخزجبسأثشْؼهىبنًزغٛشانزبثؼْٕٕأداءانؼبيهُٛفٛبنمطبػغٛشانشثحٛفٙ
.1انًزغٛشانًسزمهفٓٛزاانجحثٕٓانمٛبدحاانذاسٚخًْٕٔٚثالنًزغٛشانزٛٚسٛطشػهّٛ
انًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخ
.
انًزغٛشانًؼزًذفٓٛزاانجحثٕٓأداءانؼبيهُٛفٛبنمطبػغٛشانشثحٙ
. .2
.VIاانطبسانُظشٕٚانذساسبربنسبثمخ :
نهًسبًْخثفؼبنٛخفٛزحمٛمبأنٓذافطبسق.)2015،
( ٚ.1ظجحبنًٕظفَٕؤكثشاسزؼذادا ً
(انمٛبدحانزحٕٚهٛخ)
(انمٛبدحانًؼبيبنذ)
انمٛبدحانذًٚمشاطٛخ
) (
( انمٛبدحاانسزشارٛدٛخ)
(لٛبدحػذيبنزذخم)
(انمٛبدحانخبديخ)
انمٛبدحاانسزجذادٚخ
) (
(انمٛبدحانزكزٛكٛخ)
985
ISSN: 2320-5407 Int. J. Adv. Res. 12(04), 982-988
ٚٔ .2كزسجٓزاانًٕضٕػؤًْٛخخبطخَظشانهذٔسانًزُبيٛههمطبػغٛشانشثحٛفٛزحمٛك
انزًُٛخانًسزذايخٔرٕفٛشانخذيبربأنسبسٛخنهًدزًغ(ػبطف.)2012،
ٔ .3نكهًُٓزْبأنُٕاػًًٛضارٕػٕٛةٚٔ،ؼزًذاانخزٛبسثُٓٛبػهىطجٛؼخانؼًهٕاأنٓذاف
ٔانسٛبقانثمبفٕٛانزُظًٛٛههًُظًخ(يٛشف.)2019،ٙ
َ . VIIظشٚبدانمٛبدحانحذٚثخ:
انخٛشٚخٔانؼًالاندزًبػٕٛسبًْزفٛزحمٛمبنزًُٛخانًدزًؼٛخرؼزجشانمٛبدحانُسبئٛخ
. -رًزؼضٚضدٔس انًشأحف ٙانًدزًغ انًذَٕٛانؼًالاندزًبػ ،ٙحٛث شبسكذ انًشأحثفؼبنٛخ فٙاأنؼًبل
اضبفخلًٛخنهًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخ،اررسبًْفٛزؼضٚضانزُٕػٕرحمٛمبنزًُٛخانًسزذايخرًثمانًشأحًَٕرخبًيهًٓبًنهشجبثٕانًدزًؼككمٔ،رثجزكفبءرٓب ٔلذسارٓب ف ٙيخزهف
.
انًدبانذ.
ٔ -يُخبنالنمٛبدحانًسزذايخ،رسزطٛؼبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخرحمٛمبنشخبءاانمزظبد٘
ثطشٚمخيسزذايخٔ،انحفبظؼهىبنجٛئخألندٛبالنمبديخ
. ٔااندزًبػٙ
ٔ -يُبنمٛبدحاانسزشارٛدٛخانىبنمٛبدحانًسزذايخٔانزكٛخ،رؼكسٓزْبنزطٕساردٕٓدانًًهكخ
انًسزًشحَحٕانًُٕٔانزًُٛخانًسزذايخ(سبنى.)2016،
َ -ظشٚبربنمٛبدحانحذٚثخ:انضػبيخانمجهٛخ،فزشحانزؤسٛسٕانجُبء(،)1970-1932فزشح
انزطٕٚش(، :)2000-1970انؼظشانحذٚث(2000انىبنٕلزبنحبضش).
. VIIIرحمٛكاأنٓذافبنزُظًٛٛخ:
ٔ .1ضٕحبأنٓذاف
.2رحفٛضانفشٚك
.3رخظٛظبنًٕاسد .4يشالجخ ٔلٛبط
اأنذاء.5انزكٛف ٔانزحسٍٛ
.6اانزظبانذ
-رحذٚذاأنٕنٕٚبرجزكبءٔرٕخٓٛبندٕٓدَحْٕبثشكهفؼبنهزحمٛمبأنٓذافبنًهحخدَٔبنزخهٙ
ٕٚاخٓبنمبدحاانذاسٍٛٚ
. ػٍانشإٚخاانسزشارٛدٛخٚؼزجشرحذٚبًكجٛشاً
-رحمٛمبانسزذايخٔانًُٕٚزطهجزفكٛشاًاسزشارٛدٛبًٔانزضايبًثبنزحسُٛبنًسزًشْٕٔ،ػًهٛخ
رزطهجبنشإٚخٔانزفبَٛهزحمٛمبنُدبحؼهىبنًذىبنطٕٚمطبسق.)2015،
( يسزذايخ
ٚ -سبًْزحفٛضانًٕظفُٛفٛزؼضٚضسضبًْٕصٚبدحاَزبخٛزًٕٓيشبسكزًٓفٛبنؼًمْٕٔ،
أسبسٛفٛزحمٛمبأنٓذافبنزُظًٛٛخثشكهفؼبلػبطف.)2012،
( ػُظش
ٚ -سبًْزحسُٛبأنذاءانزُظًٛٛفٛزحمٛمبنُدبحٕاانسزذايخنهًُظًخْٛٔ،ؼًهٛخيسزًشح
ثبنزحسُٛبنًسزًشػبطف.)2012،
( ٔدائًخرزطهجزفكٛشاًاسزشارٛدٛبًٔانزضايب ً
ٚ -سبًْزشدٛؼبانجزكبسٔاانجذاػفٛزطٕٚشيُظًخلٕٚخٔيسزذايخٔلذسحرُبفسٛخفٛبنسٕق،
فٛبنثمبفخاانجذاػٛخسبنى.)2016،
( ْٕٔػًهٛخرزطهجزفكٛشاًاسزشارٛدٛبًٔاسزثًبساً
-رحمٛمبأنٓذافبنزُظًٛٛخٚؼزًذػهىبنمٛبدحاانذاسٚخانمٕٚخٔانزفكٛشاانسزشارٛد،ٙحٛثًٍ
خبنهٓبرسزطٛؼبنًُظًخرحمٛمبنُدبحٕاانسزذايخفًٛدبانزٓب انًخزهفخ(سبنى.)2016،
-انزحذٚبنحبنٕٓٛكٛفٛخرحمٛمؤْذافبنٕٛيًؼبنحفبظؼهىبنشإٚخطٕٚهخانًذىههًُظًخ،
يُبنمبدحاانذاسُٛٚبنمذسحػهىبنزحذٚذانزكٛألنٕنٕٚبرٕرٕخٓٛبندٕٓدثشكهفؼبل
. ٔٚزطهت
َظشٚبد
ٔاانسزذايخفٛبنجٛئخانزُظًٛٛخانًؼبطشح،يؼبنزؼهًبنًسزًشٔانزكٛفًؼبنزغٛٛشاد
( -انمٛبدحاانذاسٚخرحزبخبنىًٓبسارٕأدٔارًزؼذدحنهزغهجؼهىبنزحذٚبرٕضًبَبنُدبذ
986
ISSN: 2320-5407 Int. J. Adv. Res. 12(04), 982-988
ٔأسبنٛجبنمٛبدح.)2023،.
-رُفٛزانزٕطٛبرًٛكُؤَٛسبًْفٛزحسُٛؼبنمخانمٛبدحاانذاسٚخثؤداءيٕظفٛبنمطبػغٛش
ٔصٚبدحانكفبءحفٛزحمٛمؤْذافبنًئسسبرفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخ
. انشثحٙ
.IXخبرًخ:
انشثحٛجٓذفزحسًُٓٛبساربنمٛبدحٔاانزظبالنفؼبلُٔٚجغٛزؼضٚضانشفبفٛخٔانزفبػم
. ٔفٛخزبيجحثُبٚمزشحزؼضٚضانزذسٚجٕانزطٕٚشانًسزًشنهمبدحاانذاسُٛٚفٛبنمطبػغٛش
اانٛدبثٛجُٛبنمبدحٔانًٕظف،ٍٛكًبُٚجغٛزؼضٚضثمبفخانزحفٛضٔاانؼزشافجبانُدبصاد
.
ًذاثفضهدٕٓدانمٛبدحانفؼبنخٚدجؼهىبنمبدحاانذاسُٛٚبانسزًشاسفٛزؼضٚضيٓبسارٓى
. ٔفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخ،رشٓذانًُظًبرغٛشانشثحٛخَ ًًٕايسزذاًيبٔرؤث ٛيزضا
ًشااخزًبػًٛٚب
اسزشارٛدٛبرًٓهزحمٛمزنكضًبَبنًضٚذيُبنُدبحٕاانسزذايخفٓٛزاانمطبػبنًٓى
. ٔرطٕٚش
َٔحُؼهىثمخيُؤَبنمٛبدحاانذاسٚخسزسزًشفٛزحمٛمبنزمذيٕانزطٕسفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخٔ،سٛكَٕهٓباأنثشاانٛدبثٛؼهىبنًدزًؼٕرحسُٛدٕدحانخذيبرٕانجشايدبنزٙ
رمذيٓبانًُظًبرغٛشانشثحٛخ.
. Xانًشاخغ:
َ، .1)٢٠٢٣).WGHظشٚبرٕأسبنٛجبنمٛبدح.
كٛفزكزشفؤسهٕثكٕرسزفٛذيُّ
. .2يٛشف،ٙو(..)2019أًَبطبنمٛبدح:
انمٛبدحاانذاسٚخانفؼبنخداسانًسٛشح.
. .3انسكبسَخ،ثبنم(..)2014
انزحٕنُحًَٕٕرخبنمٛبدحانؼبنًٛخ
. .4انمحطبَ،ٙسبنى( ..)2016انمٛبدحاانذاسٚخ-
.5انًكبٔ٘ ،ػبطف( ..)2012كزبة انمٛبدح اانذاسٚخ .يئسسخ طٛجخ نهُشش ٔانزٕصٚغ..6انٕحٛش،ٙػجذانْٕبة(..)2020دٔسانمٛبدحاانذاسٚخفٛزطٕٚشأداءانؼبيهُٛفٙ
انًُظًبدغٛشانشثحٛخ :ثحثزطجٛمٛؼهىبنؼبيهُٛفًُٛظًبربنؼًالنخٛشٚجًُطمخ
انمظٛى.يدهخاانذاسحٔانمٛبدحاانسبنًٛخ.
.7ػبيش،طبسق( ..)2015انمٛبدحاانذاسٚخٔانمبئذاانذاس٘.
.8فٓٛى( ..)2023انمٛبدح فٛبنًُظًبرغٛشانشثحٛخ.
يحزٕٖ..9انؼزٛج،ٙؤ،.انضْشاَ،ٙف(..)2019أثشاأنًُبطبنمٛبدٚخػهىؤداءانؼبيهُٛفٙ
انًُظًبدغٛشانشثحٛخفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخيدهخاانذاسحانذساسبربنزدبسٚخ،
.76-64،)4(5
.10انمحطبَ،ٙع(..)2016أثشانمٛبدحػهىؤداءانؼبيهُٛفٛبنًُظًبرغٛش
انشثحٛخفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخ.انًدهخانذٔنٛخالنمزظبدٔانزدبسحٔاانذاسح،
.45-32،)12(4
.11انؼه،ٙطٔ.خًٛم،ع( ..)2019رؤثٛشانزُظًٛٛثمبفخانؼبنمخثُٛؤًَبط
انمٛبدحٔأداءانؼبيهُٛفٛبنًُظًبرغٛشانشثحٛخفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخانًدهخ
انذٔنٛخنهؼهٕيباندزًبػٛخٔاانُسبَٛخ.91-76،,)2(7
.12انسؼذأ٘،أ.فٔ،حس،ٍٛط(..)2016دٔسانًسئٔنٛخااندزًبػٛخفٙ
انًدهخ
رؼضٚضأداءانؼبيهُٛفٛبنًُظًبرغٛشانشثحٛخفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخ
.
انذٔنٛخالنخزشاػفٛبأنؼًبنٕاانذاسح.36-29،)8(5،
.13انفشج،ف.أ( ..)2017أثشاانزظبنؼهىؤداءانؼبيهُٛفٛبنًُظًبرغٛش
فٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخ انًدهخانذٔنٛخالنخزشاػفٛبأنؼًبنٕاانذاسح،
. انشثحٛخ
.24-18،)7(6
.14انؼدً،ٙس.أ(..)2017أثشانزذسٚجٕانزطٕٚشػهىؤداءانؼبيهُٛفٙ
غٛشانشثحٛخفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخانًدهخانذٔنٛخنهؼهٕيباندزًبػٛخ
. انًُظًبد
ٔاأنؼًبل.13-1،)9(8،
.15انجٕسؼٛذ٘،ط.ذ"(..)2019أثشاانجزكبسػهىؤداءانؼبيهُٛفٛبنًُظًبد
غٛشانشثحٛخفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخ".انًدهخاأنكبدًٛٚخانذٔنٛخألنجحبثفٙ
987
ISSN: 2320-5407 Int. J. Adv. Res. 12(04), 982-988
اأنؼًبلٔانؼهٕيباندزًبػٛخ.436-423،)2(9،
"(.)2018أثشانمٛبدحػهىبأنذاءانزُظًٙٛ انًحًٛٛذ،ع.ؤ،انمحطبَ،ٙع. .16
فٙانًُظًبرغٛشانشثحٛخ ".انًئسسبرفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخ ".يدهخاانذاسح
ٔاانسزشارٛدٛخ47-33.١٨١،)1(9،
.17انغشٚض،عٔ، .اندبثش٘،أ.و"( ..)2017انؼٕايالنزٛزئثشػهىؤداءانؼبيهٍٛ
فٙانًُظًبرغٛشانشثحٛخفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخ ".انًدهخانذٔنٛخنذساسبد
انًٕاسدانجششٚخ.27-12،,)4(7
.18انًبض،ٙف.أٔ، .انظجحٗ،و.أ( ..)2016أثشانزٕاصَجُٛبنؼًهٕانحٛبح
أداءانًٕظفبنًئسسبرغٛشانشثحٛخفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخيدهخاأنؼًبل
. ػهٗ
ٔػهٕيبانذاسح.34-26،)2(4،
.19انشًش٘،ع( ..)2016أثشأسهٕثبنمٛبدحػهىؤداءانؼبيهُٛفٛبنًُظًبد
غٛشانشثحٛخفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخيدهخانؼهٕيبنزدبسٚخٔاانذاسٚخ،)6(4،
.181-174
.20انضْشاَ،ٙفٔ،.انؼزٛج،ٙو(..)2018أثشاأنًُبطبنمٛبدٚخػهىبأنذاء
انزُظًٛٛف ٙانًُظًبد غٛش انشثحٛخف ٙانًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخ يدهخ اأنؼًبلٔانؼهٕواانذاسٚخ .8-1،)1(6،رمشٚشانخذيبربنًدزًؼٛخغٛشانشثحٛخنهًًهكخانؼشثٛخ
انسؼٕدٚخانظبدسػُبنٓٛئخانؼبيخإلنحظبء.انسُخ:2018
.21دساسخػُبنمطبػغٛشانشثحٛفٛبنًًهكخانؼشثٛخانسؼٕدٚخنظبنحدبيؼخ
اانًبودمحمثُسؼٕداانسبنًٛخ.انسُخ:2016و.
.22انحًٛذاٌ،طبسق( ..)2014أثشانشإٚخاانسزشارٛدٛخػهىؤداءانًُظًبرغٛش
انشثحٛخ.
.23انحبسث،ٙػه..)2018(ٙأثشانمٛبدحاانذاسٚخػهىبأنذاءانًئسسٛههًُظًبد
غٛشانشثحٛخ.
.24انؼُض٘،سؼذ( ..)2017أثشاانزظبالنفؼبنؼهىؤداءانؼبيهُٛفٛبنًُظًبد
غٛشانشثحٛخ.
.25انًطٛش٘،ػجذْهال(..)2015أثشانزذسٚجٕانزطٕٚشػهىؤداءانؼبيهُٛفٙ
انًُظًبدغٛشانشثحٛخ.
.26ػطٛخػجذانٕاحذسبنى ..2020انمٛبدحاانذاسٚخٔدٔسْبفًٕٛاخٓخرحذٚبد
انزغٛٛشٔانزطٕٚشفًُٛظًبربأنؼًبل :دساسخَظشٚخٔرحهٛهٛخ .يدهخاانمزظبدٔاداسح
اأنؼًبل،انًدهذ،.4ص،.2ص..99-74
https://search.emarefa.net/detail/BIM-986501
.27ػجذانٕاحذ،سبنى( )2020انمٛبدحاانذاسٚخٔدٔسْبفًٕٛاخٓخرحذٚبربنزغٛٛش
ٔانزطٕٚشفًُٛظًبربأنؼًبل(.دساسخَظشٚخرحهٛهٛخ):يدهخاانمزظبدٔاداسح
اأنؼًبل.
988