Zadatak 2.

10
kN/m
C

B
40/60

k = 1000
kN/m

E=2108

J1
40/40

A=8 cm2

EB=3107
= 10-5

Za dati nosa nai dijagrame presjenih sila uslijed:

a) datog optereenja b) zagrijavanja gornje zone tapa CB za
t=30 C. Normalne sile u betonskim tapovima zanemariti.

Zadatak 2.

Problem opruge
Opruga prima samo aksijalnu silu, pri emu je vrijednost sile jednaka:
N = kL. Prema tome, opruga se moe zamijeniti tapom ija je
aksijalna krutost jednaka k, odnosno 1000 kN/m.
EA/L = 1000 kN/m, odabiramo: L=3.0 m, E=3107 kN/m2 A = 10-4m2
Pri proraunu se uzima uticaj normalne sile u ovom tapu.

k=
1000kN/m

A=1.0 cm2

Zadatak 2.

SSN i osnovni sistem

SSN = -26 + 6 + 3 + 5
=2
X2
X1

X1

X2
X1
X2
X1

Zadatak 2.

M i N dijagrami od sile X1
2.4
X1=1

X1=1

1.0

X1=1
5

N1

X1=1
EbJ0/E~A=1.
35

M1

Zadatak 2.

M i N dijagrami od sile X2
X2=1

6.0

M2

X2=1 3
1.0

J0/A=72
X2=1

N2

Zadatak 2.

M i N dijagrami od optereenja
180

C
11.25

10
kN/m
45

45

1.0

EB=3107
3.375

135

Mp

Odreivanje nepoznatih sila

Matrica fleksibilnosti i slobodni lanovi su
izraunati pomou programa CAL, kao i
nepoznate sile, koje su rjeenje pomenutog
sistema jednaina.

X1= 11.08 kN
X2= -17.28 kN

Zadatak 2.

Sile koje djeluju na osnovni sistem

10
kN/m

11.08
11.08

11.08

11.08

17.28

Zadatak 2.

Dijagrami momenata
71.58

76.28

0.8
6

4.7
15

31.28

Zadatak 2.

Dijagrami transverzalnih sila

42.71

17.28

38.86

8.86

6.64

Zadatak 2.

Dijagrami normalnih sila

6.64
81.57
11.07

N
72.71
Svi betonski tapovi su pritisnuti.

Izraunavanje slobodnih lanova od promjene

temperature
Slobodni lanovi od uticaja neravnomjerne promjene
temperature se dobivaju pomou slijedeeg izraza:

t
EJ 0 iT EJ 0 M i dx
h
EJ0 11X1+ EJ0 12X2 + EJ0 1t = 0
EJ0 21X2+ EJ0 22X2 + EJ0 2t = 0
EJ0t/h=108
EJ0 1t=1082.43/2=388.8
EJ0 2t=10866/2=1944

RJE[ENJA:
X1=-18.41
kN
X2=-3.28 kN

Zadatak 2.

19.67

44.18

Dijagrami momenata

24.51

M
19.67

Zadatak 2.

Dijagrami transverzalnih sila

3.28

14.73
11.05

Zadatak 2.

Dijagrami normalnih sila

11.05

18.41

18.01

3.28

Pojednostavljenje metode sila

U cilju pojednostavljenja ra~unskog dijela metode sila,
u pro{losti je razvijeno je vi{e postupaka. Ovdje }e se
govoriti o slijede}im postupcima:
1. Elasti~no te`i{te
2. Dvojne sile
Zajedni~ko za oba postupka je to {to se pomo}u njih
dobiva sistem jedna~ina, koji je jednostavniji za rije{iti.

Elasti~no te`i{te
Ovim postupkom se sistem od tri jedna~ine sa tri nepoznate svodi na
tri
jedna~ine sa po jednom nepoznatom. Postupak se mo`e primijeniti
jedino
za tri puta stati~ki neodre|ene nosa~e, u ~ijoj geometriji nema
zglobova.
POSTUPAK:
1. Formira se osnovni sistem i crtaju jedini~ni dijagrami momenata
2. Pronalazi se elasti~no te`i{te sistema
3. Sile se smje{taju u elasti~no te`i{te i crtaju se jedini~ni dijagrami
4. Ra~unaju se dijagonalni i slobodni ~lanovi matrice fleksibilnosti,
jer
su svi ostali jednaki 0.
5. Dalji postupak je kao kod klasi~ne metode sile.

Dvojne sile
Ovim postupkom se sistem od n jedna~ina rastavlja na dva sistema sa
manjim brojem jedna~ina. Postupak se mo`e primijeniti jedino na
simetri~ne nosa~e. Postupak se zasniva na tome da se premno`avanjem
simetri~nih i antimetri~nih dijagrama dobiva rezultat jednak nuli.
POSTUPAK:
1. Formira se osnovni sistem tako da sve nepoznate proizvode ili
simetri~an
ili antimetri~an dijagram momenata.
2. Premno`avanjem jedini~nih dijagrama dobivaju se dva odvojena
sistema
jedna~ina, jedan za simetri~ne sile i drugi za antimetri~ne sile. Ova
dva
sistema su, naravno, ni`eg reda nega kada bi se nosa~ radio bez
primjene ovog postupka.

Zadatak
Za dati sistem metodom sila, primjenom
postupka elasti~nog te`i{ta odrediti
dijagram momenata nastalih uslijed
neravnomjerne promjene temperature
{tapa C-D za t = 40 C.
E = 3.0107 kN/m2
= 10 - 5

Zadatak
D

-20

+20
E

40/60

Osnovni sistem

D
C

40/60
X3

A
X1

X2

Jedini~ni dijagram od sile X1

5

M1
X1

Jedini~ni dijagram od sile X2

5

10

M2
X2

Jedini~ni dijagram od sile X3

1

M3
X3

Odre|ivanje elasti~nog te`i{ta

13 52.04
23 83.80

Ove vrijednosti su dobivene

pomo}u programa CAL.

33 16.76

13
yc
3.10
33
23
xc
5.0
33

Polo`aj elasti~nog te`i{ta.

Jedini~ni dijagram od sile X1

1.9

0.
1

0.1

3.1

X1

M1

Jedini~ni dijagram od sile X2

0

5
X2

M2

Jedini~ni dijagram od sile X3

1

X3

M3

Odre|ivanje nepoznatih sila

Slobodni ~lanovi od uticaja neravnomjerne
promjene temperature se dobivaju pomo}u
slijede}eg izraza:

t
EJ 0 iT EJ 0 M i dx
h

Za konstantan popre~ni presjek, to zna~i da se

povr{ina jedini~nog dijagrama momenata, na
{tapu koji ima promjenu temperature, mno`i sa:
EJ0t / h. Konkretno:
t
40
EJ 0
10 5 3 107 0.0072
144
h
0.6
1T 144 4.84 697.25

2T 144 13.45 1936.8

3T 144 5.38 774.72

Odre|ivanje nepoznatih sila

Sistem jedna~ina glasi:

32.16 X 1 697.25
239.67 X 2 1936.8

16.76 X 3 774.72
Odnosno:

X 1 21.68
X 2 8.08
X 3 46.22

Dijagram momenata
87.41

46.22
86.40

5.82
21.68
8.08

19.42

61.39