UVOD U FIZIOTERAPIJU,

KLINIKA PROCJENA LOKOMOTORNOG SISTEMA

SEMESTAR I/ 2015

Fizioterapijski proces

1)Fizioterapijsku procjenu

2)Fizioterapijsku dijagnozu

3)Plan terapije

4)Fizioterapijska intervencija

5)Evaluacija

Planiranje,organiziranje ,voenje i nadzor uprocesu

fizioterapije provodi fizioterapeut.

Fizioterapijska procjena

EVALUACIJA-cjelokupni proces prikupljanja i

interpretiranjapodataka potrebnih za
razumijevanje osobe,sustava
ilisituacije,ukljuujui dokumentacijui planiranje
terapijskog procesa,rezultate i preporuke
PROCJENA-speifina orua,instrumenti ili
interakcije koje se koriste tijekom procesa
evaluacije kao njegov sastavni dio.
izioterapijska procjena ukljuuje pregled
pojedinca s vidljivim ili potencijalnim
oteenjima,funkcionalnim ogranienjima.

emu slui procjena?

Prepoznavanju uzroka disfunkcije

Provedbi cjelovitog subjektivnog
pregleda
Provedbi potpunog i odgovarajueg
objektivnog pregleda
Evaluaciji subjektivnih i objektivnih
nalaza te izradi terapijskog plana

Ciljevi dokumentiranja

to fizioterapeut provodi s bolesnikom

Reakcija na terapijske procedure
Komunikacija meu lanovima tima
Financiranje terapijskog procesa
Planiranje otpusta bolesnika
Osiguranje kvalitete usluga
Istraivanja u podruju fizioterapije

Subjektivna procjena

Sve informacije dobivene od pacijenta(iz

medicinske dokumentacije),a relevantne
za njegovo trenutno stanje
Pacijent nas izvjetava:
O dosadanjem stanju
O anamnezi
O dosadanjim aktivnostima,stavovima
to ga mui,kako reagira na tretman

Sve informacije dobivene od pacijenta

-prijanje navike i prijanje anamneze
-stil ivota i stanje kod kue
-emocije ili stavovi pacijenta
-ciljevi pacijenta
-na to se ali
-kako reagira na tretman
-bilo to vezano za trenutno stanje

Elementi subjektivnog
pregleda

1.karta tijela-vrsta i podruje trenutanih

simptoma, kvaliteta, intenzitet dubina simptoma
2.ponaanje simptoma-24.satno ponaanje
simptoma (no, jutro, veer), interakcija simptoma
i aktivnosti dnevnog ivota
3.anamneza trenutnog stanja (nastup simptoma,
koliko traju
4.obiteljska i socijalna anamneza
5.specijalna pitanja
6.prola medicinska anamneza
7.pacijentovi ciljevi

Elementi objektivnog
pregleda

OPSERVACIJA:posture-daje uvid u
patologiju
Daje uvid u mogue initelje bolnog
dranja i ponaanja
Upuuje to treba testirati
Upuuje na mogue tehnike tretmana
Opservacija mekih tkiva
Opservacija hoda
Opservacija pacijentovih stavova

Pregled aktivnih pokreta

Pregled pasivnih pokreta
Izometriki pokreti s otporom
Specijalni testovi
Funkcionalna procjena
Palpacija
Neuroloki testovi

Objektivni dio procjene-postupcimjerenja i testovi

Mjerenje aerobnog kapaciteta i izdrljivosti

Mjerenje-broja otkucaja u minuti, krvnog
pritiska, broja udisaja u minuti
Mjerenje antropometrijskih karakteristika
Duljine ekstremiteta
Prisutnost edema
Promjene trofike miia
Procjena integriteta koe
Inegritet koe=zdrava koa
Utvrivanje koe i potkonog tkiva

Integritet i mobilnost zglobova

Inegritet zgloba=odreen je anatomskom i
biomehanikom funkcijom zglob
Mobilnost=pasivno pokretanje u oekivanom
smjeru i opsegu
Procjena pridruenih pokreta zglobnih tijela
Procjena miine funkcije
Miina jakost
Miina snaga
Miina izdrljivost

Procjena hoda, lokomocije i balansa

Poremeaji uzrokuje smanjenu pokretljivost,
naruavaju ravnoteu
Procjena upotrebe pomagala
Procjena upotrebe pomagala i svrsishodnost
pomagala
Procjena funkcionalne pokretljivosti
Procjenjuje se najee 9 podruja: pokretljivost u
krevetu (leanje-sjedenje), balans u sjedeem
poloaju, ustajanje, balans u stojeem poloaju,
transfer, pokretanje u kolicima, kretanje izvan kue,
kretanje po stepenicama (Barthelov indeks).

Procjena aktivnosti svakodnevnog ivota

Procjena okoline u kojoj se izvode aktivnosti
ANTROPOMETRIJA
Vaga-mjerenje tjelesne mase
Antropometar-mjerenje visine tijela, raspona ruku, duine
nogu
Pelvimetar-za mjerenje transferzalnih mjera-irine grudnog
koa
Kefalometar-mjeri duinu i irinu glave, dijametar koljena
Klizni estar-mjerenje dijametra lakta, irinu runog zgloba i
ake
Kaliper-mjerenje konih nabora
Centimetarska vrpca

Opte lokomotorne funkcije

Glavne opte lokomotorne funkcije su

hod i postura. Za kliniku upotrebu
dovoljan metod pregleda je inspekcija
pacijenta. U eksperimentalnoistraivake svrhe hod i postura se mogu
ispitivati instrumentalno tako to se
mjere pritisci na specijalnoj ploi (force
platetehnologije), uglovi koji pojedini
dijelovi tijela zauzimaju, a istovremeno
se moe neurofizioloki pratiti aktivnost
u pojedinim miiima

Hod

Gruba inspekcija hoda obuhvata inspekciju irine

oslonca, duine iskoraka i simetriju kretanja
dijelova tijela u odnosu na teite tijela koje se
nalazi neposredno ispod S1 prljena. iri oslonac,
krai iskorak ili nejednaki iskorak, kao i pomijeranje
karlice ili cijelog tijela pri hodu su znaci poremeaja
hoda.
Trendelburgov hodje hod pri kome dolazi do
padanja karlice usljed nemogunosti abduktora
kuka da odre antigravitacioni poloaj. Ako pritom
dolazi i do naginjanja celog tijela, govorimo
oDuchenovom hodu

Pijetlov hodkarakterie pretjerana

fleksija u kuku i koljenu usljed slabosti
dorzifleksora stopala i posljedine
nemogunosti odizanja stopala

Postura

Postura je relativna uskladjenost dijelova

tijela prema povrini oslonca. Inspekcija
posture (stava tijela, dranja) obavlja se u
stojeem stavu u frontalnoj i sagitalnoj ravni.
U frontalnoj ravni posmatra se visina ramena,
lopatica, karlinih kostiju i uzduna osovina
ekstremiteta. U sagitalnoj ravni (lateralno
posmatranje, eventualno oslonjen pacijent na
ravnu podlogu)posmatra se poloaj dijelova
tijela prema gravitacionoj osovini.

Gravitaciona osovina pri normalnoj

anatomskoj grai i uobiajenoj miinoj
aktivnostiprolazi kroz sljedee
anatomske take: C1, C7, TH10, LS spoj,
osovina kuka,take koje se nalaze ispred
koljena i skonog zgloba.
U odnosu na gravitacionu osovinu
kimeni stub pravi dve krivine: vratnu
lordozu, kodnkoje je udaljenost od
osovine 23 cm, i lumbalnu lordozu, kod
koje je udaljenost od osovine 35 cm.

Najei poremeaji posture su

skolioza,protruzija glave, hiperlordoza
(gojaznost, trudnice) torakalna kifoza,
aplatirana lumbalna lordoza (ravna
lea), varusi i valgusi aksijalnih
segmenata.

Normalna postura tijela

Kyphosis

Lordosis

Scoliosis

Obim pokreta

Anatomski obim pokreta u odreenom

zglobu je obim od poetnog do
maksimalnog poloaja. Zavisi od oblika
zglobnih povrina, elastinosti mekih
struktura, veliine miine mase,
kotanog tkiva i masnog tkiva, kao i
individualnih karakteristika organizma.

Pokreti u zglobovima definiu se u

frontalnoj osovini kao savijanje unaprijed
i unazad (fleksijaekstenzija), u
sagitalnoj osovini kao odvoenje
iprivoenje (abdukcijaadukcija), i u
kretanju oko uzdune osovine
(unutranja i spoljanja rotacija).

Obim pokreta u veim

zglobovima
Zglob/pokret

Fleksija/eksten
zija

Abdukcija/add
ukcija

Vanj.
Rotac/unut. rot

Rame

180/60

180/-

70/90

Lakat

145/145

80/90

Kuk

120/20

45/30

40/45

Koljeno

130/150

30/40

Funkcionalni obim pokreta je obim

pokreta koji je potreban za obavljanje
odreene funkcije. U rehabilitaciji se
podrazumijeva da se odnosi na obim
pokreta koji je dovoljan za obavljanje
najvanijih aktivnosti dnevnog
ivota,hoda kao glavne funkcije donjih i
hvata i hranjenja kao glavne funkcije
gornjih ekstremiteta.

Obim pokreta mjeri se goniometrijom, odnosno

uglomerom (klasina metoda nepokretni krak prati
uzdunu osovinu poetnog poloaja, a pokretni uzdunu
osovinu zavrnog poloaja). Takoe se esto u
klinikoj praksi koriste standardna rastojanja kao mera
obima pokreta. Najee je to rastojanje podprsti kao
mera savijanja u LS segmentu kimenog stuba, ili
rastojanja brada grudna kost kao mjera savijanja
vratnog dijela kimenog stuba. Pri normalnoj pokretljivosti
pacijenti dodirnu pod ili se saviju do najvie 10 cm od
poda bez tegoba, i saviju vrat tako da vrhom brade
moguda dodirnu grudnu kost.

Ispitivanje miine snage

Glavni instrument u svakodnevnoj

klinikoj praksi je miini manuelni test
(MMT), koji predstavlja ispitivanje
miine snage jednog ili grupe miia pri
obavljanju odreene miine akcije
protiv otpora ispitivaa

Grubo se miina snaga ocjenjuje ocjenama od 0 do 5:

Ocjena 0 nema kontrakcije,
Ocjena 1 (510%) kontrakcija se palpira, nema
pokreta,
Ocjena 2 (25%) pokret je prisutan kad se iskljui
sila zemljine tee,
Ocjena 3 (50%) mii moe da savlada zemljinu
teu,
Ocjena 4 (75%) mii savlauje lak otpor
ispitivaa,
Ocena 5 (100%) mii savlauje normalan otpor
ispitivaa.

Pored miinog manuelnog testa za

ispitivanje snage miia moe sekoristiti
dinamometar ili izokinetiki aparati.
Detaljnim pregledom ustanovie se koje
su sve regije zahvaene oteenjem.
Priroda patolokog procesa, stadijum i
teina procesa ustanovie se analizom
mnogih drugih podataka (laboratorijske
analize, EMNG pregled, radioloka
ispitivanja itd.).

Funkcionalna testiranja

Klinikim pregledom i dodatnom dijagnostikom

ustanovie se kojimprocesom i koje tjelesne
strukture su zahvaene, ali to nije dovoljno
zaprocjenu funkcionalne sposobnosti pacijenta. U
praksi se deava da ista oteenja imaju razliite
konsekvence, na primjer: u dva pacijenta sa istim
stepenom redukcije obima pokreta u kuku nastalih
zbog iste bolesti, sposobnost obavljanja aktivnosti
dnevnog ivota moe biti razliita. Da bi
sepravilno postavili ciljevi rehabilitacije,
neophodno je najprije uraditi
preciznufunkcionalnu procjenu pacijenta

Funkcionalna procjena je proces u kome merenjem

odreenihparametara (sposobnost hoda, sjedenja,
samostalnog uzimanja hrane, ueeu sportskim
aktivnostima) objektivno procenjujemo stanje
(mogunosti, sposobnosti) pacijenta prije i nakon
odreenih faza ili nakon zavrenogprocesa
rehabilitacije. Posebni standardizovani testovi i
indeksi upotrebljavaju se u rehabilitaciji
kardiovaskularnih i respiratornih bolesnika, na
osnovu kojih se stie uvid u funkcionalnu
sposobnost bolesnika i uskladu sa tim postavljaju
se ciljevi i biraju tehnike rehabilitacije

Parametri koje mjerni instrumenti za

procjenu lokomotorne funkcije (testovi,
indeksi) sadre su zapravo promjene do
kojih bolest dovodi na strukturalnom,
lokalnom i optem funkcionalnom nivou.
Ove promjene same posebi evoluiraju
tokom trajanja bolesti i esto su u
kontekstu subjektivnog
doivljajapacijenta. To je zapravo i
objanjenje otkuda toliko testova u
klinikoj praksi, pa ak i za svaki

U funkcionalnom testiranju u rehabilitaciji koriste

se testovi svih nivoa, ali su posebno vani testovi
opte funkcionalne sposobnosti. Naalost, ne
postoje mjerni instrument kojim moemo da
pokrijemo sve aspekte posljedica bolesti i na
nivou tkiva i organa i na nivou osobe, naroito u
razliitim njenim sposobnostima (fiziki kvaliteti,
obavljanje aktivnosti dnevnog ivota,
psihosocijalna i intelektualna sposobnost). Jako
je vano prije upotrebe bilo kakve skale znati ta
elimo da izmjerimo i u koje svrhe

Veina testova mjeri stepen

onesposobljenosti i nije mera
funkcionisanjapacijenata u realnom
ivotu. Znaajan napredak je postignut
uvoenjem mjere kvaliteta ivota u
praenju ishoda bolesti i terapijskih
intervencija.

Najednostavnija skala kvantificira aktivnosti

dnevnog ivota u tri kategorije:
ocjena 2 nezavisan, moe obaviti sve
aktivnosti dnevnog ivota bez tue pomoi i za
primjereno vrijeme,
ocjena 1 potrebna pomo,
ocjena 0 potpuna nesposobnost. Meutim, u
upotrebisu i sloenije skale koje obuhvataju i
fizike ali i kognitivne i komunikacijske
sposobnosti, ime se dobijaju precizniji podaci o
kvalitetu ivota.