Mikroekonomia

SEKTORI PUBLIK DHE

EKONOMIA E MIRQENIES
(L12)

1
Sektori Publik

Externalitetet

Intervenimi i shtetit n ekonomi

2
Sektori Publik
Externalitetet;

Externaliteti sht efekt i nj firme apo

individi q rrjedh nga aktivitetet e nj firme
apo individi tjetr.

3
Sektori Publik

Externalitetet pozitive

Externalitetet negative

4
Externaliteti pozitiv & negativ

Externaliteti pozitiv krijon efekte pozitive n

nj rrethin t caktuar

Externaliteti negativ krijon efekte negative n

hapsirat ku ndodh

5
Efikastiteteti Ekonomik
Ekonomia e tregut karakterizohet me nj
kmbim kuptimplot t tregjeve t
ndryshme dhe t drejtave pronsore mir
t definuara

Rregullat e lojs specifikojn; se

konsumatort jan t lir ti plotsojn
deshirat e tyre duke shpenzuar t ardhurat
e tyre, dhe firmat poashtu jan t lir n
vendimet e tyre se ka si dhe sa duhet t
prodhojn.
6
Efikasiteti Ekonomik

Forma t ndryshme t organizimit ekonomik

gjat historis

Alokimi i resurseve

Pareto Optimaliteti

7
Pareto Optimaliteti

Mundsia e ngritjes s satisfakcioinit t nj

individi, duke mos e zbritur satisfakcioinin e
tjetrit.

8
Funksionet e shtetit n ekonomi

Prmirsimi i efikasitetit ekonomik

Zvoglimi i jobarazis ekonomike
Stabilizimi i ekonomis prmes politikave
makroekonomike
Zbatimi i politikave ekonomike ndrkombtare

9
Analiza e Ekuilibrit Gjeneral dhe
Parcial
Analizat e ekuilibrit parcial supozojn se
aktivitetet n nj treg t caktuar jan t
pavarura nga tregjet tjera.

Analizat e ekuilibrit gjeneral, prcaktojn

mimet dhe sasit n t gjitha tregjet
njkohsisht dhe marrin parasysh efektin e
reagimit n konsiderat.

10
Analiza e Ekuilibrit Gjeneral dhe
Parcial
Efekti i reagimit sht prshtatja e mimit apo
kuantitetit n nj treg i shkaktuar nga
rregullimet n nj nga tregjet relevante.

11
Analiza e Ekuilibrit Gjeneral dhe
Parcial
Dy tregje t varura drejt ekuilibrit gjeneral
Scenario
tregjet kompetitive t:

rentimit t videkasetave
kino - biletave

12
 Dy tregje t varura:
Kino biletat dhe rentimi i videokasetave
vendosja e taxes Analiza e ekuilibrit gjeneral:
n do bilet . Ngritja e mimit t biletave
mimi mimi
ngrit krkes pr video

S*M SM SV

$3.50
$6.35

$3.00
$6.00 DV

DM DV

QM QMNumri I biletave QV QV Numri I

videove

13
 Dy tregje t varura:
Kino biletat dhe rentimi I videokasetave
Ngritja e mimit t videos
ngrit krkesen per filma Efekti I reagimit
mimi mimi vazhdon

S*M SM SV
$6.82
$6.75 $3.58
$3.50
$6.35
D*V
$3.00
D*M
$6.00 DV
DM

DM DV

QM QM Q*M QM Numri I QV QV Q*V Numri I

biletave videove

14
 Dy tregje t varura:
Kino biletat dhe rentimi i videokasetave
Observimi
Pa konsiderimin e efektit te reagimit ne analizat e
ekuilibrit gjeneral, ndikimi i taxave do te ishte i
nenvleresuar.

Kjo eshte nje konsiderate e rendesishme per ata

qe i percaktojne politikat ekonomike

15
Intervenimi i shtetit n ekonomi

Alokimi optimal i burimeve

Ngritja e mundsive t prodhimit
Arritja e mirqenies sociale
Sigurimi i t mirave publike
Ruajtja e stabilitetit t prgjithshm

16
Mjetet e politikave shtetrore

Tatimet e ndryshme n t hyra, shrbime dhe

t mira

Shpenzimet qeveritare

Rregulloret dhe kontrollat e caktuara t

aktiviteteve ekonomike

17
Intervenimi i Shtetit

Qllimi primar ekonomik i shtetit sht t

asistoj n alokimin e resurseve socialisht t
deshirueshme

Kjo sht edhe ana mikroekonomike e

politikave shtetrore

Disa shtete bazohen n qasjen laissez- faire,

t tjerat n rregullime strikte te politikave
ekonomike

18
Intervenimi i Shtetit
Limitet e dors s padukshme;

Dshtimet e tregut

Informacionet imperfekte

Jobarazia ekonomike

Externalitetet dhe t mirat publike

19
Intervenimi i Shtetit
Ushtrimi i politikave ekonomike internacionale

Stabilizimi i ekonomise permes politikave

makroekonomike

Gjenerimi i programeve sociale

Mbrojtja e ambientit

Prfaqsimi i interesave nacionale

20
Intervenimi i Shtetit
Shpenzimet Qeveritare;

Shpenzimet Qendrore (federale)

Shpenzimet Lokale

21
Intervenimi i shtetit

Aspekti ekonomik i taksimit;

Qeveria duhet te kete bugjet te mjaftueshem

per funksionimin normal

Taksat jane te hyrat kryesore te bugjetit te nje

shteti

22
Taksat- burimi kryesor i t
hyrave
Sistemi i Tatimimit sht mjet i transformimit
t burimeve private n ato kolektive

Tatimet jan ato mjete t cilat ne i paguajm

pr nj shoqri t civilizuar

23
Taksat- principet kryesore t
sistemit
Vendimet e qeveris pr tatimim jan nga m
t ndryshmet
Tatimi n pag, profit, rent, tatimi mbi t
ardhurat e caktuara,

Kritere t caktuara ekonomike p aplikimin e

takasave

24
Taksat- principet kryesore t
sistemit
Dy principe kryesore p aplikimin e
sistemit t tatimimit;
Principi i beneficioneve, i cili bazohet n
tatimimin n baz t benefiteve q
tatimpaguesit marrin nga programet
qeveritare
Principi i mundsis pr pages, i cili
bazohet n baz t t hyrave t
tatimpaguesve

25
Taksat- principet kryesore t
sistemit
P.Sh

Nse ndrtimi i nj ure sht financuar nga

pagesat pr kalimin e urs, kjo sht
reflektim i principit t beneficioinit,

Ndrsa nse ura e njjt sht e financuar

nga tatimet nga t hyrat, kjo do t kishte
qen shembull i principit t mundsis pr
pages

26
Ekuiteti Horizontal dhe Vertikal

Shumica e sistemeve moderne t tatimimit

pa mar parasysh a jan t organizuara
prgjat vijave t principit t beneficioneve
apo principit t mundsis s pagess,
mundohen ti inkorporojn pikpamjet
moderne t ekuitetit apo qasjes FAIR.

Dy nga kto pikpamje jan; ekuiteti

horizontal dhe ai vertikal

27
Ekuiteti Horizontal

Ekuiteti horizontal parasheh q, nse dy

persona jan plotsisht identik duhet q t
tatohen n mnyr t njjte

Nocioni i tretmanit t drejt, mjaft relativ

dhe vshtir i aplikueshm

28
Ekuiteti Vertikal

Ky ekuitet i trajton kategorit e ndryshme t

popullsis dhe tatimimin e tyre.

Personat me t hyra 50.000 Eur tatohen m

shum se ata me 20.000 Eur.

29
Disa lloje t tatimeve

Tatimet progresive dhe regresive

Tatimet direkte dhe ato indirekte
Tatimet n t ardhurat personale
Tatimet n t ardhura t korporats
Tatimet mbi pronn
Tatimet komunale
etj

30