Tema:Riciklimi

i materialeve
ne shkolle.

Lenda: Teknologjia
Klasa: XII-6

Punoi: Erisa Demiraj

Pranoj:Florentina
Sila
 Objektivat:

Te shpjegojme termin riciklim.

Te kuptojme rendesine e riciklimit
dhe cfare perfitojme nga ai.
Te paraqesim fakte, te dhena ne
mbeshtetje te temes.
Te shpjegojme arsyet pse vendi
yne nuk riciklon.
Te analizojme barrierat qe cojne
 Riciklimi
Riciklimi eshte proesi i riperpunimit te mbeturinave.
Kohet e fundit ky proces ka nje zhvillim te gjere ne
shume fusha industriale: te hekurit, drurit, plastikes,
te qelqit (per te permendur ketu me te
rendesishmet).

Per te bere sa me te thjeshte kete proces dhe

riperfitimin e materialeve te riciklueshme eshte
vene ne funksion grumbullimi i diferencuar i
mbeturinave ne kontenitoret perkates: leter, qelq,
plastike apo mbetjet e njoma (qe jane mbetjet
ushqimore).
Riciklimi i mbeturinave ndihmon planetin tone.
Grumbullimi i mbeturinave sjell nje mjedis me te
paster per ne e femijet tane, kurse riciklimi i tyre
mbron burimet e pasurite natyrore qe te mos
shteren kurre.
RIPERDORIMI, REDUKTIMI, RICIKLIMI...jane 3 fjalet
me te rendesishme qe ndihmojne natyren dhe
mjedisin ku jetojme. ndryshe te quajtura 3R (nga
 Pse riciklimi?
Parandalon ndotjen e ajrit t krijuar nga prodhimi i
produkteve t reja
Kursen energjin pr prodhimin, transportin, pr
shprndarjen e ktyre produkteve
Ul emetimin e gazeve serr t cilat ndikojn n
ngrohjen globale, ose ndryshimin e klims, me
ndikim n t ardhmen e zhvillimit t qndrueshm
Mbron burimet natyrore si psh: pyjet, ujrat,
pasurit nntoksore, (metalet dhe nafta/lngjet
fosile) etj.
Ulnevojn pr depozitimin apo djegjen e mbetjeve
(pr m tepr q n Shqipri mbetjet akoma nuk i
nnshtrohen asnj proesi trajtimi)
far mund t riciklohet? Mbeturina t tilla si: letr,
qelq, plastik, metali dhe mbetjet q hidhen n en
t veanta pr riciklim, dhe m pas transportohen
n fabrikn e riciklimit n mnyr q t bhet
prsri i prdorshm.
Le t mbajm pastr mjedisin ton duke hedhur
mbetjet n kontenier q jan projektuar pr
Procesi i riciklimit t letrs konsiston n przierjen e letrs s
prdorur me uj dhe kimikate pr t shprbr materialin. M
pas ajo coptohet dhe nxehet pr ta kthyer n n fillesat e
celulozs, nj lloj i materialeve bimore organike, kjo przierje
quhet brum. M tej filtrohet pr t larguar do material plastik
apo mbetje t padshiruara q mund t jen ende n
przierje. M tej ajo mund t kthehet n letr t re. E njjta
fibr mund t riciklohet rreth 7 her.Nuk sht rastsi q
simboli i riciklimit sht nj rreth shigjetash. Tre shigjetat e
riciklimit tregojn nj cikl t vazhdueshm. Riciklimi i letrs
sht nj process q prfshin grumbullimin e mbeturinave t
letrs pr riciklimin, riprdorimin e produkteve dhe blerjen e
produkteve t reja t bra nga letr e ricikluar. Prdorimi i
letrs s ricikluar sht hallk kye n mbylljen e ciklit t
riciklimit. Kjo sht e rndsishme pr industrin e letrs, pasi
36% e mbetjeve prbhet nga letra. 500.000 pem priten do
jav pr t shtypur gazetn londineze "Sunday".
250 milion pem nse do t ricikloheshin t gjitha gazetat e
prditshme.
700 anta letre q mund t prodhohen nga lnda drusore e nj
peme, konsumohen n m pak se 1 or n nj supermarket
Qelqi

1. Esht nj material q sht prdorur n jetn e prditshme

nprmjet nj
2. shumllojshmri t produkteve: Shishe, gota, kavanoza,
dritare, pasqyra.
3. Qelqi mund t jet me ngjyra t ndryshme q shtohen gjat
prodhimit.
4. Qelqi i groposur s bashku me mbetjet e tjera shtpiake
qndron me mijra vjet pa u degraduar!
5. Riciklimi i 1 shishe qelqi do t kursente energji pr t
mbajtur n gjendje pune nj kompjuter pr 25 minuta
6. Qelqi sht ndr materialet 100 % t riciklueshme (pa
fund).
7. Po ashtu qelqi nuk dekompozohet asnjher
8. Metalet (alumin, bakr, hekur)
9. Jan br prej metali: makina, autobus, trena, aeroplan,
frigorifer, soba, shishe, kanae, deodorant e pijeve, kuti
krem
10. Riciklimi i 1 kanoe kursen 96% t energjis s nevojshme
pr prodhimin e
Plastika

Plastika sht nj material q rrjedh nga nafta. Nafta sht nj

lloj minerali q sht n brendsi t Toks dhe gjenerohet nga
dekompozimi i bimve dhe kafshve mbi miliona vjet.
Shfrytzimi i nafts dhe prpunimit t saj n plastik, nj pjes e
historis s planetit ton zhduket. N normn aktuale t
konsumit, sht vlersuar se rezervat e nafts do t jen n
bot pr 35 vjet. Gjat dekompozimit t mbeturinave plastika
sht shum e gjat dhe mund t marr diku 100-1000 vjet, n
varsi t llojit t plastiks. Ka 7 lloje t plastiks, shishe plastike
jan t koksit, Fanta, uj mineral. Prve degradimit,
mbeturinat plastike jan nj problem i madh nga pikpamja e
hapsirs t marra deri n tok. sht e mundur dhe t
shkatrrohet procesin I djegies, por ather ndotet ajri.
Riciklimi i mbeturinave
Pr nj ton plastike
e aluminit, sht gjithashtu ndihmon
e nevojshme pr t deri
qt grmojm
reduktuar konsumin
katr ton mineral e energjis
boksit dhe n kt 13.000
dhe t konsumojn mnyrkWh reduktohen
emetimet
(kilovat-or) t energjis elektrike. Pas marrjes s mineralit
alumini
Dmetsht
e shkaktuara
lshuar nn atmosfer
mjedis ngasimosriciklimi i plastiks si
monoksidi karboni,
mjet paketimi
dioksidi pr ushqimet
i karbonit dhe sendet
dhe hidrogjen fluori e ndryshme, jan m t
mdha se roli i tyre si mbrojts higjenik
Bashkia e Lezhs sht e vetmja
n Shqipri q ka ndrtuar nj
sistem t tr t mbledhjes,
diferencimit e m pas prgatitjes
pr riciklim t mbeturinave.
Impianti q realizon proesin e fundit
sht inaguruar n ditn e aksionit Pr
nj Shqiperi t Pastr. Projekti sht
mbshtetur nga Mbretria e Holands
dhe ka zgjatur pr disa vjet.
N kt impiant plastika, letrat dhe
materialet e tjera t riciklueshme,
grumbullohen, presohen e m pas
drgohen pran fabrikave t riciklimit.
Pas ndrtimit bashkia ia ka dhn kt
impiant pr menaxhim shoqats s
ricikluesve.
Kryebashkiaku i Lezhs, Viktor Tushe,
thot se u finalizua nj pun e nisur q
prej vitit 2008. N gjith qytetin e
Lezhs jan vendosur kosha
Nuk m vjen pr mbar t ricikloj." Kjo arsye e thjesht,
duket t jet dhe m e prhapura. Njerzit nuk duan t'i
shtojn detyra vetes. Pikat e riciklimit nuk jan aspak t
prhapura, e shum njerz thon se thjesht 'kan gjra t
tjera, m t rndsishme pr t br.' Mjafton kjo si arsye?
2. "Nuk kam vend mjaftueshm pr riciklim n shtpi."
Mungesa e hapsirs sht nj problem pr shum familje.
Pr m tepr, plehrat prbjn nj pamje aspak t dshiruar,
prandaj dhe koshat jan sa m t vegjl t jet e mundur, e
t fshehur. Askush nuk do donte t prdorte hapsir enkas
pr t future mbetje. sht e mjaftueshme kjo arsye?
3. "Nse do m paguanin, do ricikloja." E kush nuk do
riciklonte, nse kjo do ishte nj praktik drejt pr s drejti
fitimprurse?! Duhet ditur se n shum vende, mosriciklimi
ndshkohet me gjoba t majme, ndrkoh q n rastet m t
mira, vetm riciklimi i shisheve mund t gjeneroj t ardhura.
Prderisa pr para do e bje, a nuk do t thot kjo se mund
ta bsh edhe pa para?
4. "Prse t ricikloj kur nuk sjell asnj ndryshim?"
Informacionet e gabuara mbi landfillet gjithmon n rritje,
zvoglimin e burimeve, si dhe ndryshimet klimatike, kan
RICIKLO EDHE TI PER NJE
BOTE ME TE MIRE