ALATAN TANGAN

REKA BENTUK &

TEKNOLOGI
 GERGAJI TANGAN
PEMEGANG
BILAH

GIGI

Fungsi utama:
•untuk Membelah kayu atau mengerat kayu.
•Saiz gergaji tangan ditentukan oleh panjang
bilahnya dan bilangan gigi setiap 25 mm.
CARA MENGGUNAKAN
GERGAJI TANGAN
 GERGAJI PUTING

JALUR LOGAM

PEMEGANG BILAH

MATA

Fungsi gergaji puting

● untuk memotong kayu yang bersaiz kecil seperti
membuat tanggam.
● Gergaji putting mempunyai jalur logam di
bahagian atas bilahnya untuk melurus dan
mengukuhkan bilahnya.
 CARA
MENGGUNAKAN
GERGAJI PUTING
 GERGAJI LENGKUNG
HALUS
BINGKAI

HULU

MATA

● Fungsi gergaji lengkung halus :

untuk menggergaji bentuk lengkung
pada bahan yang nipis. Biasanya mata
gergaji ini dipasang menghala ke hulu.
 Ragum Meja Kerja
Logam

- Untuk mengapit benda daripada logam

 CARA
MENGGUNAKAN
GERGAJI
LENGKUNG HALUS
 TUKUL KUKU KAMBING

KEGUNAAN:
1. Tukul kuku kambing digunakan untuk memukul dan
mencabut paku.
2. Saiz tukul ditentukan mengikut berat kepalanya.
Contohnya ½ paun dan 1 paun.
 TUKUL WARRINGTON

●Tukul Warrington digunakan untuk memukul paku

kecil dan melakukan kerja ketukan ringan.
●Saiz tukul ditentukan mengikut berat kepalanya.
●Saiz tukul yang biasa digunakan adalah antara 200-
300 gram mengikut berat kepalanya.
 PEMBARIS KELULI

KEGUNAAN PEMBARIS KELULI:

1.Mengukur dan menguji kerataan kayu

Mengukur Menguji kerataan kayu

 SESIKU L
SAIZ DITENTUKAN OLEH
PANJANG BILAH

BILAH

TONGGAK

DIPERBUAT DARIPADA KELULI DAN BERSUDUT 90° .

SAIZ SESIKU L DITENTUKAN OLEH PANJANG BILAH.
FUNGSI /KEGUNAAN SESIKU L

MENENTUKAN KETEPATAN
MEMBUAT GARISAN SUDUT 90°
BERSUDUT TEPAT
MENGUJI KEPERSEGIAN
MENGUJI KERATAAN TEPI KAYU
PERMUKAAN KAYU
 GANDIN GETAH
Hulu
Muka

Fungsi gandin getah:

•Digunakan untuk meratakan kepingan logam
•Digunakan untuk membentuk keluli lembut yang
nipis
•Mengelakkan permukaan kepingan logam menjadi
calar dan rosak.
 GANDIN KAYU

Kepala Segi Empat Pemegang

Fungsi gandin kayu:

•Digunakan untuk mengetuk alat-alat
yang berhulu kayu seperti pahat
•Mengetuk bahagian projek ketika kerja
pemasangan tanggam
 CARA MENGGUNAKAN
GANDIN KAYU

Digunakan bersama-sama pahat sebagai

penukul
 GANDIN BULAT
Kepala bulat Pemegang

Fungsi gandin bulat sama seperti gandin kayu:

•Digunakan untuk mengetuk alat-alat
yang berhulu kayu seperti pahat
•Mengetuk bahagian projek ketika kerja
pemasangan tanggam
 TOLOK PENANDA

Cara menggunakan Tolok

Digunakan untuk:
Penanda
●membuat garisan
a. Longgarkan skru tangan
selari dengan muka
atau tepi kayu b. Badan tonggak ditolak rapat ke
●menanda tebal atau
lebar pada beberapa sisi atau permukaan kayu
kepingan kayu
c. Tolok dicondongkan sedikit ke
depan supaya mudah ditolak
d. Mata taji menggores
permukaan kayu untuk
 TOLOK SERONG

Kegunaan:
●Digunakan untuk menanda dan memindahkan sudut yang
bukan 90°.
●Skru pelaras digunakan untuk melonggar dan mengetatkan bilah

tolok serong.

Untuk mendapatkan sudut yang tepat, pastikan muka tonggak atau badan
sentiasa bersentuh rapat dengan permukaan kayu apabila
menggunakannya
 PISAU
PEMOTONG
PERSPEK
hulu Mata pemotong
FUNGSI:
1. Digunakan untuk memotong kepingan perspek dalam
bentuk garisan lurus.
2. Menggunakan mata pemotong khas yang boleh
ditukar ganti.
3. Surihan perlu dilakukan bagi mendapatkan potongan
yang kemas.
CARA PENGGUNAAN
● Letakkan pembaris ke atas bahagian yang
telah ditandakan untuk memandu mata pisau.
● Surih beberapa kali bahagian yang hendak
dipotong sehingga setengah ketebalan
perspek.
● Letakkan kayu di bawah garisan surihan dan
tekan dengan tangan semasa memotong.
 PENEBUK PUSAT

hujung
batang
● Kegunaannya :-
● Digunakan untuk menanda pusat lubang pada
kepingan logam atau batang keluli lembut sebelum
proses menebuk menggunakan mata gerudi
dijalankan.
 PAHAT TEPI
SERONG
Digunakan untuk :
-kerja menatal tanggam
-membersihkan bucu
tanggam
-kerja meraut

*Saiznya ditentukan mengikut lebar mata pemotong.

*Saiz yang biasa digunakan adalah antara 4 mm hingga 25mm.
*Mata pahat dibuat daripada keluli berkarbon tinggi.
*Mata pemotong hendaklah diasah pada sudut 25° - 30° supaya
sentiasa tajam.
Cara menggunakan
pahat
 Cara mengasah
mata pahat

Letakkan mata pemotong dalam posisi 25 /

30
darjah pada batu pengasah

Gerakkan ke hadapan dan ke

belakang
menggunakan keseluruhan batu
pengasah

Ketika menggerakkanya, beri

tekanan
sekata kepada hujung mata
Petua untuk pahat kayu: Petua untuk pahat yang
Buat dalam pusingan nombor kecil:
lapan Asah melalui keadaan
serong

Proses terakhir: menratakan bahagian belakang

pahat
 RIVETER
Bahagian-bahagian utama riveter

Hulu (Tas
Muncung penekan)

● Muncungnya dapat ditukar

untuk disesuaikan dengan saiz
rivet yang digunakan.
 Rivet aluminium
Riveter

Fungsi :
● Merivet/ mencantumkan kepingan

logam secara kekal

Langkah Merivet:
1. tandakan pusat lubang dengan penebuk pusat
2. gerudi kepingan logam
3. tekan hulu riveter untuk merapatkan kepingan
logam
4. tekan hulu riveter sehingga dawai rivet putus &
kepala rivet terbentuk
 HOT GLUE GUN
FUNGSI
Digunakan untuk
mencairkan glu panas
semasa proses mengglu.

Ianya sesuai untuk

mencantumkan sesuatu
bahan supaya cantuman
lebih kukuh
 CARA PENGGUNAAN
● Masukkan glu stick ke dalam glue gun.
● Elemen pemanasnya memerlukan masa lebih
kurang 5 minit untuk mencairkan glu.
● Apabila picu ditarik, glu yang cair akan
dikeluarkan.
● Rapatkan bahagian yang hendak dicantum
sehingga glu sejuk bagi mendapatkan hasil
cantuman yang sempurna.
 ALATAN
TANGAN
KERJA PAIP
PENGENALAN
Antara alatan tangan yang boleh digunakan dalam
kerja paip;
a) Perengkuh Paip
b) Ragum Paip Yoke
c) Spanar Hujung Terbuka
d) Spanar Boleh Laras
e) Spanar Gabung
f) Playar Muncung Tirus
g) Pelocok
h) Pita Pengukur
i) Gergaji Besi
j) Pemotong Paip Beroda
k) Pengulir Luar
Penyelenggaraan Alatan
● Gunakan alat yang betul mengikut
kegunaan utama.
● Gunakan alat yang sesuai saiznya
dengan benda kerja.
● Bersihkan alat dan simpan semula
di tempatnya selepas digunakan.
 LAMPU SULUH

● Digunakan untuk memerhatikan

keadaan paip dan kebocoran pada paip
di persekitaran yang gelap.
 Pemotong Paip
Kegunaannya:
beroda
Untuk memotong paip besi
bergalvani dengan cepat dan
tepat bingkai

roda
roda pemandui
pemotong
PERENGKUH PAIP
● Merupakan alat utama dalam
kerja membaiki paip.
● Saiznya ditentukan oleh panjang
keseluruhan dan saiz yang lazim
digunakan ialah 25cm.
Bukaan rahangnya boleh dilaraskan.
Rahangnya bergigi dan tidak boleh
digunakan pada nat pili.
● Ia mempunyai 2 rahang bergigi dan 1
daripadanya boleh dilaraskan dengan
nat pelaras.
● Kegunaannya:
(a)Mencengkam dan memutar batang paip
ketika membuat kerja-kerja
penyambungan
dan pemasangan.
b) Memegang objek-objek logam yang
berbentuk bulat.
● Cara menggunakannya:
(a) Menyelaraskan rahang untuk
mendapatkan saiz yang sesuai.
(b) Mencengkam batang paip.
(c) Memutarkan sepana mengikut arah
jam untuk membuka dan mengikut
arah lawan jam untuk mengetatkan
● Rahang itu mengetatkan cengkamannya apabila
tekanan dikenakan pada pemegangnya, yang
memastikan perengkuh tidak menggelincir pada
paip.
● Biasanya dua pasang perengkuh digunakan,
satu perengkuh pada paip dan satu lagi pada
pasangan. Rahang bergerigi akan merosakkan
pasangan krom.
 PERENGKUH BESAR
- Perengkuh besar sama seperti perengkuh
paip kecuali berahang licin dan tidak
mudah dicalarkan pasangan krom. Saiz
yang mudah di pegang untuk kegunaan
rumah mempunyai pemegang berukuran 10
atau 12 inci.
 Langkah keselamatan semasa
menggunakan perengkuh

(a)Perengkuh paip tidak harus

digunakan untuk mengetat atau
melonggarkan bolt dan nat

(b)Perengkuh paip juga tidak digunakan

untuk memegang peralatan
perpaipan PVC kerana rahang bergigi
meninggalkan kesan gigi pada
peralatan tersebut.
Cara pengunaan:
 PERENGKUH BESEN

● Perengkuh besen ialah alat yang berguna

untuk membolehkan anda sampai ke nat
yang sukar dicapai yang terlindung di bawah
bilik air dan singki dapur, Kepalanya
berpusing dan membolehkan perengkuh
melakukan kerja pada semua sudut.
Perengkuh alas
Perengkuh alas
mempunyai satu hujung
bersegi empat sama dan
satu hujung lagi bersegi
enam. Alat ini digunakan
untuk menanggalkan dan
memasang alas kepala
paip. Alat bersudut tepat
ini boleh dipusingkan
dengan tangan. Alat yang
lurus mestilah
dipusingkan dengan
menggunakan perengkuh.
 PEMOTONG PAIP PLASTIK

● Digunakan untuk memotong paip plastik atau

pvc.
● Matanya yang tajam dan rahang yang berbentuk
bulat membolehkan paip dipotong dengan
mudah.
 PISAU

● Digunakan untuk memotong pelbagai bahan

ketika kerja perpaipan dilakukan.
● Mempunyai mata yang tajam digunakan untuk
merapikan hujung paip pvc yang dipotong.
● Saiznya ditentukan oleh panjang PLAYAR
●
keseluruhannya.
Kegunaannya:
GABUNG
(a) Memegang dan mencengkam benda kerja yang
leper, bulat, dan kecil.
(b) Memotong dawai halus.
(c) Digunakan apabila mengikat dengan dawai.
● Cara menggunakannya dengan betul:
(a) Playar tidak harus digunakan untuk
mengetatkan bolt dan nat.
(b) Jangan menggunakan playar sebagai
tukul untuk mengetuk.
(c) Memotong dawai halus.
(d) Digunakan apabila mengikat dawai.
● Saiznya ditentukan mengikut panjangnya.
● Dibuat dalam pelbagai bentuk untuk menyisipkan
tempat yang terbatas.
● Kegunaannya:
(a) Memegang, memasukkan, atau
mengeluarkan benda kerja pada ruang
pili ( cth; mengeluarkan pelompat atau
sesendal pada pili).
(b) Mata pemotong digunakan memotong
dawai.
(c) Memegang dan membentuk.
● PLAYAR
Bahagian hujung alat ini yang berbentuk tirus
digunakan untuk mencapai bahagian kecil pada ruang
pili. MUNCUNG
TIRUS
 PEMUTAR SKRU
● 2 jenis pemutar skru iaitu:
a)Pemutar skru rata
Digunakan untuk
mengetatkan
melonggarkan skru kepala
rata atau berlurah.
b)Pemutar skru Philips
digunakan untuk
mengetatkan
melonggarkan skru palang
atau Philips.
●Gunakan pemutar skru
yang hujung matanya
sama saiz dengan alur
 PEMUTAR SKRU
Pemutar skruKONTOT
kontot digunakan untuk memutar
skru pada ruangan yang sempit dan terhad. Ia
mempunyai batang yang kontot dan pendek.

ALUR SKRU MATA RATA

ALUR SKRU MATA PHILIPS

PELBAGAI JENIS PEMUTAR

SKRU KONTOT.
PLAYAR CENGKAM
SERIBU
 NAMA ALATAN
Playar Cengkam Seribu
KEGUNAAN
Digunakan untuk mencengkam
batang paip dan mengetatkan
penutup penyambung poli semasa
menjalankan kerja pemasangan
paip poli.
 CARA PENGUNAAN
Cara menggunakan dengan betul :
●Membuka luas rahang bagi mencengkam
benda kerja yang pelbagai saiz –
laraskan bahagian nat.
●Melepaskan cengkaman rahang – picitkan
tuil
 GERGAJI
BESI logam kepada
Digunakan untuk memotong
saiz tertentu dan juga memotong bahagian-
bahagian logam yang nipis yang juga
merupakan lebihan bahagian yang ditanda
Kelebihan memotong dengan cara ini ialah
tiada pembaziran danpermukaan yang
dipotong boleh disudahkan dengan mudah.
Bahagian-bahagian gergaji besi
B C
A A SENDI BOLEH LARAS
B BINGKAI
C HULU
D MATA GERGAJI
E NAT KEPAK
F SKRU RENGGANG

F
GIGI
E D
PEMILIHAN MATA GERGAJI:
Faktor yang perlu diambilperhatian ialah:
1)Bahan mata gergaji
● Mata gergaji perlulah diperbuat daripada keluli
berkarbon tinggi, keluli tahan lasak, keluli aloi
tungsten, dan keluli aloi molibdenum
● Jenis mata gergaji bergantung pada kekerasan logam
yang ingin dipotong.
● diperbuat daripada keluli tahan lasak lebih ekonomik
● Tidak cepat haus jika dibandingkan dengan yang lain

2)Kekerasan mata gergaji

● Mata gergaji dikeraskan keseluruhannya
● Bagi gergaji boleh lentur giginya sahaja dikeraskan

3)Saiz mata gergaji

● Panjang mata gergaji antara 250mm-300mm
Bahan yang Jarak gigi Lebar gigi Tebal gigi
dipotong mm mm mm
Besi keluli 1.8 13-16 0.63-0.80
Besi tuang 1.4 13 0.63
Tembaga 1.2 13 0.63
paip
Kepingan 0.8 13 0.63
logam

Kesesuaian dan jarak gigi (mata) gergaji untuk

memotong bahan-bahan tertentu
PELOCOK
KEGUNAAN PELOCOK
● PELOCOK DIGUNAKAN UNTUK
MENYELENGGARA PERANGKAP YANG
TERSUMBAT
CARA MENGGUNAKAN PELOCOK

1. Isikan air ke dalam singki melebihi paras pelocok.

2. Letakkan pelocok pada singki dengan diafragma pelocok
diletakkan pada lubang singki.
3. Tekan dan tarik pelocok beberapa kali sehingga air yang
menakung mengalir keluar.
CARA MENGGUNAKAN PELOCOK

● 4. Cabut pelocok apabila air yang bertakung

mengalir keluar
 PITA PENGUKUR

● Saiz yang biasa digunakan ialah

yang berukuran antara 1 meter – 6
meter.
● Mempunyai senggatan metrik.
● Digunakan untuk mengukur jarak
dan panjang batang paip dalam
kerja perpaipan ketika memotong,
membenang, dan memasang.
RAGUM PAIP
YOKE
 KEGUNAAN RAGUM PAIP YOKE
1. Berfungsi untuk memegang dan mengapit batang paip supaya tidak berpusing
semasa membenang luar besi galvani.
2. Ia juga digunakan semasa menyambung dan memasang paip dengan bahan-bahan
penyambung
Cara memasang
a. Muka depan ragum paip yoke hendaklah diletakkan separas dengan mata kerja
sebelum lubang penetap ditebuk dan dibolkan.

Cara menggunakannya
a) Jika hendak memegang batang paip yang panjang buka pengunci dan masukkan
batang paip ke rahang melalui tepi pengunci
.b) Jika hendak memegang batang paip yang pendek, buka rahang dan masukkan
batang paip melalui rahang.
c)Jarak hujung paip dengan ragum paip Yoke bagi membuat kerja memotong ialah
12.5 cm
d)Jarak hujung paip dengan ragum paip Yoke bagi membuat kerja membenang ialah
10 cm.
e) Jika jarak hujung paip dengan ragum paip Yoke tidak sesuai, kerja memotong atau
membenang menjadi sukar.
 CARA MENETAPKAN BATANG
PAIP PADA RAGUM PAIP YOKE
a. Pastikan pengunci mencengkam pada kedudukan yang betul
supaya putaran tangkai pemulas tidak sia-sia.

b) Pusing tangkai pemulas ikut pusingan jam sehingga batang

paip
dipegang oleh ragum paip Yoke sekukuhnya.

c) Tolak tangkai pemulas ke belakang ketika hendak memotong

paip atau membenang hujung paip, supaya kerja-kerja
memutar
alat pembenang dan memotong paip tidak terhalang
 KIKIR
Melakukan kerja-kerja menipiskan ketebalan,
pembersihan dan membuat pembentukan pada logam
Jenis-Jenis Kikir:
Pipih
Belah Rotan
Bulat
Segiempat
Segitiga
 KIKIR PARUT
● Digunakan untuk:
● merata dan mengikir kayu dengan cepat
● membentuk lengkuk pada tepi kayu
● Saiz kikir parut dikelaskan mengikut panjang kikir dan gred
giginya.
● Ada empat jenis:
1)kikir rata
2) kikir separuh bulat

3)kikir bulat 4)kikir tiga segi

 PLAYAR CENGKAM RAGUM

● Digunakan untuk mencengkam batang paip

bergalvani dengan kuat.
● Mempunyai alat pengunci di belakang yang boleh
mengunci benda kerja.
● Cara menggunaannya:
(a) buka rahang bagi mencengkam benda kerja
pelbagai saiz dengan melaraskan nat
pengunci.
(b) cengkaman boleh dilepaskan dengan memicit tuil
Pita paip (PTFE)
Pita paip Teflon boleh disalutkan di
sekeliling ulir jantan untuk
menyediakan kedap kali air di tempat
paip berulir bertemu pasangan.
 Fluks
Fluks (tahan karat) dibekalkan dalam
bentuk pes dan cecair. Bahan ini
digunakan untuk mencuci tembaga
dan membantu aliran pateri.
d) Sepana Boleh Laras
i. di satu hujung sepana ini terdapat
rahang boleh laras
ii. rahang ini dapat dilaraskan supaya
sesuai dengan sebarang saiz bolt dan
kepala skru.