ต ้น ER2

2/2/55
MUSHROOM
• mushroom toxins are not heat labile
• vary in toxic response for individuals
• Identification is the key to treatment
 techniques
 delivery specimen in paper bag
 take picture => e-mail
 vomitus specimen
 clinical

•
Thailand scenario
 1,200-1,500 cases with ~ 15 deaths annually
 peak incidence during May-July (rainy season)
 rural, north, northeast
 lack of scientific identification
 Mushroom’s Hot News

ภาพข่าว : 8
เกาะติ
เห็ดพิดษสถานการณ์
แผลงฤทธิอี์ กแล้วเชาวบ้
ห็ดพิ ษ จ.น่
อง า
านเมื
น่ านUpdate
เสียชีว:ต ิ 20
รวมแล้วเป็ น 5 คน ยังเฝ้าดู
พ.ค. 2550 พ.ค.
อาการอี ก 42550
ราย จากผู ป ้
้ ่ วยทังหมด 42 ราย
เผยกินเห็ดไข่หา ่ น รู ปร่างกลมเหมือนไข่ส ี
ขาว เก็บมาจากชายแดนไทย-ลาว ต.บ่อ
เกลือใต้ โดยส่วนใหญ่ผูป ้ ่ วยจะเสียชีวติ จาก
อาการ ตับวาย หรือตับไม่ทํางาน และ
กรมวิทย ์ฯ ยืนยันผลตรวจเห็ดพิษจัเสียชีวต
งหวัดน่ ิ าหลั
น งร ับประทาน 6-8 วัน ด้าน สสจ.
่
กรมวิทยาศาสตร ์การแพทย ์ ยืนยันน่ผลตรวจวิ
าน สังการให้ ทุกอํ์เห็
เคราะห าด เภอแจ้งเตือนประชาชน
พบสารพิษ alpha และ beta-amanitinระวังการกิ
(amatoxins) นเห็ดซึป่ าในช่
่ น วงฤดู ฝนอย่
งเป็ าง
Amanita virosa
่
toxin ทีพบในเห็ ดพิษหลายชนิ ดในสกุเร่
ล งAmanita,
ด่วนแล้ว สกุล
Gelerina และสกุล Lepiota ปั จจุบน ั ในประเทศไทยพบ 2 ชนิ ด
คือ Amanita verna (Bull.ex.Fr) Vitt. และ Amanita virosa
่
Secr ซึงทางภาคเหนื อ เรียกเห็ดไข่ตายซาก (ฮาก) ทางภาค
ตะวันออกเฉี ยงเหนื อ เรียก เห็ดระโงกหิน หรือ เห็ดไข่เป็ ด โดย
สารพิษ amatoxins เพียง 0.1 มิลลิกร ัมต่อนํ ้ าหนักตัว 1
้ รี่ ับประทานถึงแก่ชวี ต
กิโลกร ัม ก็ทํา ให้ผูท ิ ได้ เตือนประชาชน
่
ควรหลีกเลียงการร ับประทานเห็ดทีไม่ ่ ทราบชนิ ่ ด หรือเห็ดป่ าที่
ทีมา : http://www.khowtai.com/show_newsDeta
26
 Mushroom’s Hot News
้
สสจ.เลยชีพบผู ป้ ่ วยเพราะกินเห็ดพิษ
แล้
ว 27 ราย ิ กมล นายแพทย ์สาธารณสุขจังหวัดเลย กล่าวว่า
นายวิวรรธน์ ก่อวิรย
15่องจากขณะนี
เนื กรกฎาคม 2550 ้ นช่วงฤดู ฝน ฝนตกชุกในทุกพืนที
เป็ ้ จั่ งหวัดเลย ทําให้มเี ห็ด
ป่ าออกมาวางขายมากมายในตลาดต่างๆ ประชาชนชอบซือมาร ้ ับประทาน
้ั
บางครงขาดความระมั ดระวังอาจเก็บเห็ดและซือเห็ ้ ดทีมี ่ พษ ิ ปะปนเข้ามาด้วย
่
เมือบริ โภคเข้าไปแล้วพิษจากเห็ดก่อให้เกิดอ ันตรายต่อร่างกายจน
ถึงแก่เสียชีวต ิ ได้จากรายงานระบาดวิทยา สํานักงานสาธารณสุข
จังหวัดเลย ตังแต่ ้ 1 มกราคม – 2 กรกฎาคม 2550 พบผู ป ้ ่ วยจากการ
ร ับประทานเห็ดพิษแล้ว จํานวน 27 ราย อําเภอทีพบมากที ่ ่ ดคือ อําเภอ
สุ
ด่านซ ้าย 11 ราย รองลงมา เห็ดพิษที ่อ าอํให้
คืทํ าเภอภู
ผูป เรือ ยและอํ
้ ่ วยเสี ชีวต าเภอท่
ิ ได้ สว าลี่ อําเป็เภอละ
่ นใหญ่ นเห็ด7กลุ่มเห็ด
ราย จึงขอเตือนมายัระโงก งประชาชนอย่
เห็ดระโงกมี านํ าหเห็ ดทีไม่
ลายสี ่ หลายชนิ
รู ้จักดี หรืดอเช่เห็น รู่ ด
ดทีเห็ ้จักระโงกหิ
แต่ม ี น
ลักษณะผิดไปจากปกติ หรือ เห็เห็
ดด ่ ต
ทีไข่
เก็บายซาก
ตามป่ ามาร ับประทานโดยเด็
หมวกเห็ ดเป็ นรู ปวงกลม ดขาดขอบไม่ม ีริว้
ผิวด้านในของ เยือหุ ่ ม ้ รู ปถ้วยแนบกับโคนก้าน เมือบาน ่
ออกมาเป็ นรู ปกระทะควํา ่ เห็ดระโงกหินหรือเห็ดไข่เป็ ด
หมวกเห็ดเป็ นรู ปกระทะควําสี ่ ขาว ลักษณะคล้ายเห็ดตาย
ซาก แตกต่างกันทีมี ่ ขนรุงร ังก้านดอก เห็ดระโงกตีนเปาพิษ
ร ้ายแรงมาก เมือดอกยั ่ งตู มจะแยกไม่ออกว่าเป็ นเห็ดระโงกมี
ทีมา พิษหรือไม่ เพราะเหมือนกับเห็ดระโงกทีร่ ับประทาน
่ : http://www.manager.co.th/Local/ViewNews.aspx?NewsID=9500000082395 27
 Mushroom’s Hot News
อุดรฯพบผู ้ป่ วยกินเห็ดพิษแล ้ว 11 ราย
13 กรกฎาคม 2550

ี่ งเป็ นเห็ด
อุดรธานี -สสจ.อุดรฯเตือนหน ้าฝน หากพบเห็ดป่ าแปลกใหม่ไม่เคยบริโภค ห ้ามนาไปประกอบอาหาร เสย
มีพษ
ิ สูง ขณะทีต่ วั เลขผู ้ป่ วยจากบริโภคเห็ดพิษในอุดรฯ พบแล ้ว 11 ราย

นายสญ ั ชย
ั ปิ ยะพงษ์ กล
ุ นายแพทย์สาธารณสุข จ.อุดรธานี เปิ ดเผยว่า กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ได ้แจ ้ง
่ งจากการรับประทานเห็ดป่ าซงึ่ มีพษ
สถานการณ์การเฝ้ าระวังโรคอาหารเป็ นพิษ เนือ ิ โดยในปี 2550 พบผู ้ป่ วยจากหลาย
จังหวัดทางภาคเหนือ อาทิ เชย ี งใหม่ 19 ราย เสย
ี ชวี ต ี ชวี ต
ิ 2 ราย จังหวัดน่าน 10 รายเสย ิ 1 ราย

ในสว่ นของจังหวัดอุดรธานี พบมีผู ้ป่ วยเข ้ารับการรักษา จากการรับประทานเห็ดพิษแล ้ว จานวน 11 ราย โดยกระจายอยู่
ในพืน้ ทีอ
่ าเภอต่างๆ ในจังหวัด

จากข ้อมูลทางวิชาการ พบว่า ในประเทศไทยมีเห็ดพิษทีท ่ าให ้เกิดอาการรุนแรงจนเสย ี ชวี ต

ิ ได ้คือ เห็ดทีอ
่ ยูใ่ นตระกูลอะ
มานิต ้า ซงึ่ มีชนิดทัง้ รับประทานได ้และรับประทานไม่ได ้ โดยมีชอ ื่ เรียกในภาษาอีสาน ว่า “เห็ดระโงก” ชาวบ ้านนิยมเก็บ
มารับประทานและขาย ทัง้ ชนิดทีโ่ ตแล ้วและเห็ดอ่อน ซงึ่ จาแนกด ้วยตาเปล่ายากมากว่ามีพษ ิ หรือไม่ม ี

เมือ ่ ไส ้ อาเจียน ถ่ายเป็ นน้ า ปวดท ้อง ปวดศรี ษะ ชอ

่ รับประทานเห็ดพิษแล ้วผู ้ป่ วยจะมีอาการคลืน ็ กเป็ นตะคริว กระตกใน
6 ชวั่ โมงแรก เมือ
่ ผ่านไป 3-5 วัน พิษจะทาลายตับ ซงึ่ หากผู ้ป่ วยได ้รับพิษทีม่ อ
ี าการรุนแรงและรักษาไม่ทน ั จะเสยี ชวี ต
ิ
ได ้

นายแพทย์สญ ั ชยั กล่าวอีกว่า ขณะนีย ่ ดูฝน เป็ นชว่ งทีเ่ ห็ดเจริญพันธุ์ ประกอบกับคนไทยมักนิยมบริโภคเห็ด
้ า่ งเข ้าสูฤ
เนือ ่ งจากเป็ นอาหารทีม ่ ค ุ ค่าทางโภชนาการสูง ทาให ้ชว่ งฤดูฝนมักจะพบผู ้ป่ วย และเสย
ี ณ ี ชวี ต
ิ ด ้วยโรคอาหารเป็ นพิษ
จากเห็ดป่ า ดังนัน ้ เพือ
่ ความปลอดภัยจึงขอเตือนประชาชนระมัดระวังในการรับประทานเห็ด โดยเฉพาะเห็ดทีส ่ งสยั ไม่
รู ้จัก หรือไม่แน่ใจ ไม่ควรนามารับประทาน เพราะอาจเป็ นพิษถึงตายได ้

่ : http://www.udonthani.com/udnews/05099.html
ทีมา 28
Exposure
1. mistaken poisonous for edible mushrooms
2. abuse for mind-altering potential
3. ingestion by young children (small exposure)
4. Suicidal/homicidal
Mushroom Groups
 early onset of symptoms (0–4 hours postingestion)
 not exclude serious poisoning : mixed group ingestion
 late onset of symptoms (>6 hours postingestion)
 serious toxicity/potential for death
 No symptoms (edible)
 ยํา
ต้มข่า เห็ดหอม
เห็ด

เห็ดหอมยัดไส้
นํ ้ าแดง
ลาบ
เห็ด
15
Rosen’sEM 7thed
Table 162-3
Early Onset : GI
 nausea, vomiting, diarrhea, and abdominal cramps
last 24 hours, Rx : supportive
 Chlorophyllum molybdites =>
(เห็ดหัวกรวดครีบเขียว)

<= Russula emetica

(เห็ดแดงนํ ้ า
หมาก)
 Early Onset : GI
<=Amanita caesarea

<=Omphalotus
illudens

<=Cantharellus cibarius(เห็ดมันปู
 Early Onset : CNS
 Psilocybin (LSD-like) : hallucinations, often abused
“Psilocybe cubensis”
้
เห็ดขีควาย ้ ว เห็ดโอสถ
เห็ดขีวั
ลวงจิต
Rx : supportive±BZD
 Ibotenic acid, muscimol (glutamic acid,GABA-like) :
lethargy, hallucinations, seizures, severe agitation
“Amanita muscaria”
เห็ดเกล็ดดาว
Rx : - GI decon. by AC
Early Onset :cholinergic toxidrome

 Muscarine(acetylcholine-like) : SLUDGE-3B
 Rx : Atropine 0.01 mg/kg for severe symptoms,
Pralidoxime not indicated
Inocybe napipes=>

<=Clitocybe dealbata
Early Onset : disulfiram-like reaction

 coprine : blocking acetaldehyde dehydrogenase,

occur 30 minutes to several days, onset associated
with ethanol => flushing, N/V, headache

Coprinus atramentarius
่ ้อย เห็ดนาหมึ
เห็ดหิงห ้ กหรือเห็ดถ

Rx : -Supportive; IV hydration
-ß-Blockers for SVT
-Norepinephrine for
refractory hypotension
 แหนมเห็ดนางรม ขนมปั งหน้าเห็ด

๊
เกียวสอดไส้
เห็ด

ตะโกเห็ด

ปอเปี ๊ ยะเห็ดหอม วุน

้ เห็ดก

ตะโกเห็ด

16
Late Onset : Cyclopeptide
 amatoxins, virotoxins, phallotoxins

<=Amanita phalloides(Death cap)

Amanita verna=>
เห็ดระโงกหิน เห็ดไข่ตาย
ซาก (ฮาก)
Late Onset : Cyclopeptide
Stage 1: asymptomatic for 8-14 hrs post-ingestion
Stage 2: N/V, diarrhea, epigastric pain lasting 1-2
days, acid-base/electrolyte abnormalities,
hypoglycemia, dehydration, hypotension,
hepatomegaly, normal LFT
Stage 3: clinical improve for 12-24 hrs, LFT rising and
renal function deteriorate
Stage 4: 2-4 days post-ingestion, hepatic and renal
failure, marked rise in LFT, cardiomyopathy, hepatic
encephalopathy, convulsions, coma, death
Late Onset : Cyclopeptide
 often misdiagnosed as AGE
 Meixner colorimetric test : sensitive, not very specific
 Rx : all unclear benefit in human
 Non-invasive : multi-dose AC, silibinin, thioctic acid,
high-dose penicillin, dexamethasone, vitamin C,
cytochrome c, cimetidine, NAC, kutkin, aucubin
 Invasive : forced diuresis, hemodialysis, hemoperfusion,
hemofiltration, plasmapheresis, hepatic transplantation
Theory of Amatoxin treatment
 forced diures(80% eliminated in urine)
 plasmapheresis, hemoperfusion or hemodialysis may remove amatoxin
 interrupt enterohepatic circulation using gastroduodenal aspiration
 Thioctic acid and glutathione : protect against microsomal lipid peroxidation
 high doses penicillin blocks the uptake of amatoxin into the liver by shared
active transport system and increases renal excretion : penicillin G 300,000
- 1,000,000 units/kg/d required in animal studies (associated with seizures)
should be started very soon after ingestion
 Silymarin (silibinin) free radical scavenger : may interrupt the enterohepatic
circulation of amatoxin ,20-50 mg/kg/d oral as soon as feasible
 high dose-cimetidine 10 grams/d, vitamin C, zinc, thiol success in animal
Late Onset : Gyromitrin

<=Gyromitra esculenta(false morel)

เห็ดสมองวัว

mistaken for edible Morchella species

(true morel) =>
Late Onset : Gyromitrin
 metabolites(N-methylhydrazine ) cause GABA
depletion similar to INH toxicity : headaches,
agitation, seizures, also N/V, hepatotoxicity
 Rx :
 Supportive, F/U liver+renal function, glucose
 high-dose pyridoxine 25 mg/kg IV over 30 min up to
maximum of 25 grams/d
 no specific therapy for hepatic failure
Late Onset : Orellanine
 Symptoms begin 1 to 2 days after ingestion : N/V,
abdominal pain, headache, delay renal toxicity
(days-weeks) can progress to CRF
 no specific treatment, HD required in 30-50%

<=Cortinarius orellanus

“cortina”
QUIZ(ปิ ดหนังสือซะ!)
 ่
จงบอกชือสารพิษ อาการเกิดพิษ และวิธรี ักษาของเห็ด
ดังต่อไปนี ้
1. Psilocybe cubensis
2. Inocybe napipes
3. Coprinus atramentarius
4. Chlorophyllum molybdites
5. Cortinarius orellanus
6. Gyromitra esculenta
7. Amanita muscaria
8. Amanita caesarea
9. Amanita verna
Tintinalli'sEM 7thed table 214-1
 PLANT&HERBAL MEDICINE
 75% occur in children (<6 years old)
 80% never develop any toxicologic symptoms
 fatalities < 1 in a million exposures
 Herbal may be toxic or herb-drug interaction
Ricinus communis(ละหุ่ง)
Ricinus communis(ละหุ่ง)
 Ricin (seed): inhibits protein synthesis ,cytotoxic
effects
 6 -8 hours after exposure : severe gastroenteritis,
delirium, seizures, coma, death, may cause severe
hypersensitivity
 Rx : whole-bowel irrigation+seeds counted
,observed at least 12 hours
Abrus precatorius มะกลํ่าตาหนู
Abrus precatorius มะกลํ่าตาหนู
 jequirity pea, rosary pea, prayer bean, Seminole
bean, Indian bean, crab’s eye
 abrin toxin (chewed seeds) : affects protein
synthesis=>cell death
 Severe N/V, abdominal pain, fluid&electrolyte
imbalance, rarely death
 Rx : supportive, activated charcoal, whole-bowel
irrigation
 ่ )
<=Nerium oleander (ยีโถ

Digitalis purpurea(Foxglove)=>
Oleander & Fox glove
 cardiac glycosides(digoxin-like)
 Large exposures lead to severe toxicity or death
 digoxin test can falsely measure nondigoxin cardiac
glycosides(negative does not rule out)
 Rx : multidose AC, digoxin-specific Fab antibodies
(larger doses) initial 10 to 20 vials
Cicuta maculata(water hemlock)
Cicuta maculata(water hemlock)
 Cicutoxin(GABA receptor antagonis) MC death in US
 mistaking for edible Daucus carota (Queen Anne’s
lace) and Heracleum lanatum (cow parsnip)
 N/V, abdominal cramping, intractable seizures
within first hour, fatality rate 70%
 Rx : aggressive supportive care, gastric lavage, AC,
BZD, barbiturates
 Conium maculatum(poison hemlock) : Coniine toxin
(nicotine-like)
 cow parsnip

water hemlock

poison hemlock Queen Anne’s lace

 Dieffenbachia(สาวน้อยประแป้ ง)

Brassaia (หนวดปลาหมึก)
 Spathiphyllum(เดหลี)

Epipremnum aureum (พลู ดา

่ ง)

calcium oxalate crystals : immediate severe pain, swelling,

sensation of biting into glass
Rx : pain relief , ice cream
Capsicum annum พริก
 Capsaicin : releases substance P(เผ็ด)=>local
inflammatory response
 pepper spray => chemical conjunctivitis/keratitis
 capsaicin powders inhalation => severe pulmonary
exudation, ARDS, death
Datura stramonium(ลําโพง, jimsonweed
)
Datura stramonium(ลําโพง, jimsonweed
)
 all parts contain atropine, hyoscyamine, scopolamine
 100 seeds = atropine 6 mg
 abuse for hallucinogenic effects by smoking dried
leaves or ingesting the seeds
 physostigmine reverses the clinical symptoms
Eucalyptus oil : neurologic Euphorbia pulcherrima
: minimal toxic

Ilex (holly) : GI irritant

Nicotiana tabacum(ยาสู บ)
Nicotiana tabacum(ยาสู บ)
 nicotine blocks acetylcholine receptors in CNS
 ingestion , absorbed through wet skin
 N/V, salivation, lacrimation, diarrhea, hypertension,
tachycardia, diaphoresis, agitation, fasciculation ,
 severe : seizures, respiratory depression (muscle
weakness), hyperthermia
 Rx : AC, BZD , atropine
 Phytolacca americana(พิษลักษณ์)

“pokeweed”
can be detoxified by boiling it in water twice
severe N/V , abdominal cramping, diarrhea if ingest raw
Rhododendron(กุหลาบพันปี )
Rhododendron(กุหลาบพันปี )
 grayanotoxin, rhodojaponin, asebotoxin, and others
 Na channels openers: cardiovascular (bradycardia,
hypotension). GI(N/V, abdominal pain)
 can be concentrated in honey(mad honey)
 Rx :supportive, atropine and cardiac pacing for
bradycardia
Potentially Toxic Herbal Agents
Herb–Drug Interactions