Gerakan Anti-Penyerahan di

Sarawak .

Soalan: Jelaskan gerakan Anti-Penyerahan

di Sarawak 1946 (20m)
 PENDAHULUAN
• Keluarga Brooke telah tadbir Sarawak sejak tahun
1841-1946. Pd tahun 1941 Sarawak ditakluk Jepun
selepas PD2 Vyner Brooke kembali semula ke
sarawak.
• Disember 1945, Vyner Brooke berjaya mendapt
persetujuan dengan ketua2 tempatan dlm Majlis
Tertinggi utk serahkn sarawak kepd british tnpa beri
peluang mereka fikir masak2 dan fikir pasl masa
depan.
• Penyerahan Swk kepd Britsh telah timbulkan bntahan
dlm kalangan penddk tempatan.
 Proses Penyerahn Swk Kpd Britsh
• Vyner Brooke berpendpatn swk ada masa depan
politik dan eko. yg cerah jika ditadbir British.
• Bgi pastikn penyerahn berlaku secara sah, januari
1946, Gerard MacBryan bersama pegwai drpd Pej
Kolonial London dihantar berunding bgi mendptkan
persetujuan ketua bumiputera dgn pemimpin
tempatan pasal cdgan penyerahan.
• MacBryan guna tipu muslihat bg dptkn tandatgn
mereka, tnpa diberi kesempatn kpd pemimpin swk
utk berfikir. Pd 8 Feb 1946, Vyner umumkan
penyerahn swk kpd british di London.
 Proses Kebangkitan Gerakan Anti-Penyerahn Di swk.

• Pnyerhn swk menimbulkan tentangn drp sebilngan

pnddk swk terutama org melayu. Pd 12 feb 1946,
perstuan melayu srwk (PMS) adakan mesy. utk
timbngkn akibt tindakn Brooke. Mereka sepakat
menghantar surat bantahan kpd Setiausaha Tnh
Jajahn di London.
• Tentgn drp org Malayu dan Dayak punca Vyner balik
semula ke swk dan adakan persidangn Majlis Negeri
pd Mei 1946. meskipun byk ahli bumiputera
menentg usul tu tapi wkil bkn bumiputera & peg.
Eropah sokong rang undng2 tersebut. Ekoran
keputusan itu britsh istiyhar swk = Jajahan Mahkota
British , 1 julai 1946.
• Gerakan Anti-Penyrhn swk dipimpin oleh
Persatuan Keb. Melayu Swk (PKMS)
Persatuan Pemuda Melayu (PPM)
Persatuan Dayak Swk (PDS)
Barisan Pemuda Swk (BPS)
Gerakan bertujuan memulihkan pemerintahn dinasti
Brooke dan seterusnya menuntut Kemerdekaan Swk.
• PMS yg diketui oleh Datu Patinggi Abang Hj Abdillah
disokong oleh pergerakn pemuda melayu (PPM),
Angkatan Semngat ank Swk (ASAS), BPS & persatuan
Dayak Swk (PDS) menentng penyerhn itu. Mereka
anggap penyerahan tersebut melambtkan
kemerdekaan swk.
• Pd 1 nov 1946, PMS mengadakn satu persidgn keb.
Yg dihadiri oleh 40 orang. 2 usul diluluskn iaitu
mgadakan tunjuk perasaan besar2an semasa ulang
thun pertman penyerahn ketika pelantikan Gabenor
British yg pertma swk Sir Charles Arden-Clarke dan
surat bntahn serta telegram kpd PM britain sebgai
protes.
• Demotrasi menentang penyerahn sarwk telah
diadakan pd 1 julai 1947 demotrasi ini yg terbesar
pernh diadakan di Kuching. Demotrasi ini disertai
oleh PDS & PKMS bekerjasama sbgai asas perpaduan
swk kpd britain terdiri drp peg @kakitgn awan &
guru2 melayu.
• Utk sekat pengaruh ini british bgi amarah melalui
surat pekeliling dikenali sebgai PEKELILING NO. 9 pd
Disember 1946. (pekeliling tu beri amaran supaya
kajitgn kerajaan beri kesetiaan penuh kpd kerajaan
dan elakkan dri drp kegitan menentang penyerahan)

• Pekeliling no. 9 gagal menakutkn kkitgn kerajaan

swk dan tindkn ini myebbkn seramai 338 org kaitgn
kerajaan letak jwtan dgn golongn terbesar terdiri drp
guru2 melayu. Tindakn ini myebbkn 22 drp 62 sek
kerajan terpksa dtutup.
• British mgadakan kempen buruk2kan pejuang
antipenyerahn & bgi laga2kan org Melayu dgn org
Dayak, british mengatakn gerakan ini hnya utk
mptahnkn hak keistmewaan org melayu.

• Hal Ini menyebbkn golongn muda yg ekstremis dlm

pergerakkan pemuda melayu (PPM) di sibu
berkumpul secara sulit & tubuhkn kump. Rukun 13.
pd Ogos 1948, mereka bersumpah akn hapuskan
pemimpin dan pegawai yg menyokong penyerahan.
• Kemunck gerakan anti-pnyerahan ialah pembunuhan
Sir Duncan Stewart ketika beliau mgadakn lawatn ke
sibu pd 3 Disember 1946. Sir Duncan Stewart ditikam
oleh Kump Rukun 13 iaitu Roslie Dhobie dan
meninggal dunia seminggu kemudian.
• Pembunuhn ini memeranjatkn pendudk swk
terutama org melayu yg tidak menyokong
penggunaan kekerasan, pengaruh gerakan ini mula
merosot.
• Roslie Dhobie & 3 org yg terlibat dlm pembunuhan
iaitu Morshidi sidek, Awang Rambli Mohd Deli &
Bujang Suntong dikenakan hukuman gntung. 15 orng
lagi dipenjarakn. PPM diharamkn britsh. Presidennya
Sirat Hj Yaman dibuang negeri ke Niah.
• Akibat pembunuhan Gabenor, ramai yg dulunya
sokong gerkan tlah asingkn dri drpd perjuangn. PMS
keluarkan surat pekeliling menegaskan perjuangan
sentiasa terhad & sah.

• Pd 5 April 1950, Yang Dipertua Persatuan mengirim

surat protes sekali lagi kepd Gabenor sarawak Sir
Anthony Abell. Persatuan cuba adakan lagi sekli
tunjuk perasaan besar2an tetapi x dibenarkn oleh
kerajaan.
• Pd 30 ogos 1950, Setiausaha PMS bersama Yang
Dipertua Barisan Pemuda sarawak pergi ke
Singapura, bertemu Anthony Brooke mncari ikhtiar
jayakn perjuangan mereka tetapi tidak berhasil.
• semua pihak terpkasa patuh dgn kehendk British
akhirnya. Anthony Brooke menarik balik tuntutan
terhadap takhta swk dan merayu kpd semua yang
menentng penyerahn hentikan perjuangan mereka.
PMS menerima nasihat itu & mengirim telegram kpd
PM Britain memklumkn tentang perubhan pendrian
persatuan.
• PM Britain membri jaminan bhwa akn bantu rakyat
swk capai kemerdekaan sendri dlm lingkungan
Komanwel. Jadinya PMS tamatkan gerakan anti-
Penyerahan.
 KESIMPULAN
• Gerakan anti penyerahan gagal kerana golongan
yg memperjuangkannya merupak golongn
minoriti.
• Gerakan x tersusun dibwh sebuah organisasi yg
kuat selepas kematian Datu Patinggi Abg Hj
Abdillah, gerakkn anti penyerahn xde pemimpin
yg berkebolehan.
• Swk akhirnya jdi tanah jajahn british secara rasmi
pd 1 julai 1946. British mggunakn Perlembagaan
1941 yg dibentuk oleh pemerintahn Brooke,
memberi kuasa Legislatif & kewangn kpd majlis
Negeri.