BAB 4

SISTEM PERNAFASAN
 Pendahuluan
Oksigen adalah penting dalam kehidupan.

Setiap sel dalam tubuh memerlukan

oksigen bagi aktiviti metabolisma.

Tanpa oksigen yang mencukupi sel-sel

tidak boleh berfungsi dengan sempurna
 Definasi
Sistem pernafasan ialah pengambilan
oksigen dari udara dengan menyedut
masuk ke dalam tubuh untuk diedarkan
keseluruh tubuh badan dan proses
metabolisma akan berlaku di dalam sel,
karbon dioksida disingkirkan dari tubuh.
 Organ-Ogan Terlibat
Salur udara

Paru-paru

Otot Pernafasan
 Salur udara
Rongga hidung
Naso-faring
Larinks
Trakea
Bronkus
Bronkiol
 Fungsi-fungsi salur udara
Berfungsi menapis, memanas serta
melembapkan udara yang masuk (rongga
hidung), juga berkomunikasi dengan
saluran eusthasia ke telinga, peti suara
untuk mengeluarkan bunyi dan mengawal
epiglotis supaya makanan tidak masuk ke
saluran pernafasan
Mempunyai otot-otot yang berbentuk
gegelang bagi menetapkan bentuk dan
saiz untuk mengawal kemasukan dan
peningkatan isipadu udara yang tetap.
 Paru-paru
Terdapat sepasang paru-paru.
Paru-paru kanan mempunyai tiga cuping
dan paru-paru kiri mempunyai dua cuping
sahaja kerana kedudukan jantung sedikit
ke sebelah kiri.
Terletak diruang toraks dan dilindungi oleh
tulang rusuk, otot-otot interkosta, tulang
vertebra, otot interkosta, tulang vertebra,
sternum dan selaput pelura.
Terdapat berjuta-juta
alveolus iaitu
gelembung udara
yang disaluti kapilari,
lokasi berlakunya
petukaran gas.
 Otot-otot Pernafasan
Otot-otot interkosta

Diafragma

– Kedua-duanya
berkomunikasi dengan
otak dan sistem saraf
untuk membantu
pergerakan rongga
toraks mengembang
dan menguncup.
 Fisiologi Pernafasan
Pernafasan luar (pernafasan paru-paru)
– Berlaku di dalam paru-paru.
– Oksigen yang didapati di dalam udara dibawa
masuk ke dalam darah dan karbon dioksida
disingkirkan keluar.
– Pertukaran gas berlaku secara resapan.
– Udara biasamengandungi lebih kurang 21%
oksigen manakala tubuh manusia
memerlukan 5% sahaja.
Pernafasan dalam (pernafasan sel)
– Berlaku di dalam sel-sel tubuh dimana
oksigen digerakkan untuk proses
metabolisma.
– Karbon dioksigen yang dihasilkan di dalam
sel-sel disingkirkan melalui salur darah.
Pernafasan Dalaman
 Mekanisme Pernafasan
Tarikh nafas
(inspirasi).

Hembus nafas
(ekspirasi).

Rehat (pause).
 Tarikh Nafas
Satu gerakan positif, ruang toraks berkembang
dan diafragma mengecut untuk menerima
isipadu oksigen.

(otot interkosta kontraks menyebabkan tulang

rusuk ditarik ke arah luar, ke atas dan dari
depan ke belakang)

Semasa proses ini, tekanan udara di dalam

paru-aru menjadi kurang dan udara disedut
melalui salur udara.
 Hembus Nafas
Satu pergerakan pasif, paru-paru mengucup
menyebabkan ruang toraks mengecil.

(tulang rusuk ditarik ke bawah oleh otot

interkosta dalam dan otot diafragma naik ke
atas)

Semasa proses ini tekanan udara menjadi tinggi

dan mendesak udara keluar dari paru-paru.
 Rehat
Peringkat akhir pada setiap hembusan,
iaitu sebelum tarikan nafas yang
seterusnya
 Kadar Pernafasan
Dewasa : 12-18 kali seminit
Kanak-kanak : 15-20 kali seminit
Bayi : 20-30 kali seminit

Kadar pernafasan ini dikawal oleh pusat

pernafasan yang terletak di otak
 Rumusan
Pernafasan biasa bergantung kepada :
– Kandungan oksigen dalam udara
– Saluran udara yang tiada halangan
– Pergerakan otot pernafasan yang sempurna
– Darah yang mencukupi untuk membekal
oksigen ke sel-sel tubuh badan.
 Salur pernafasan
Berfungsi untuk menyalur, menapis, memanas
dan melembabkan udara yang masuk dan Ia
mengawal isipadu udara yang masuk.

Saluran pernafasan terdiri

– Rongga hidung
– Nasofaring
– Larinks
– Trachea
– Bronkus
– bronkial
 Paru-paru
Adalah struktur yang berspam
mengandungi berjuta-juta karung-karung
udara (ovelus) yang halus.
Di avelus terdapat rangkaian salur
rerambut yang halus dan mempunyai
dinding yang nipis membolehkan oksigen
diserap masuk ke dalam saluran darah dan
karbon dioksida dikeluarkan.
Paru-paru orang dewasa boleh
menampung kira-kira 6 liter udara.
Terdapat dua bahagian paru-paru kiri dan
tiga bahagian di sebelah kanan.
Otot interkosta dan diafragma
Kedua-dua oto ini yang membantu
pergerakan rongga toraks untuk
mengembang dan mengucup semasa kita
bernafas
Kandungan Udara % Udara % Pernafasan % Pernafasan
Masuk keluar
Oksigen 21 5 16
Karbon dioksida 0.03 0 5
Nitrogen 78 0 78
Wap air 1

Orang dewasa bernafas antara 12-18 kali seminit

Kanak-kanak 15-30 kali seminit
Bayi 20-30 kali seminit