Malaysia: Kesepaduan dalam

Kepelbagaian
HASIL PEMBELAJARAN
 Menjelaskan konsep perpaduan dalam kepelbagaian.
 Menjelaskan konsep kesepaduan sosial.
 Menjelaskan dinamika hubungan etnik di Malaysia.
PENGENALAN
Sepanjang 59 tahun merdeka, yang dihighlight adalah konflik. Namun
hubungan etnik yang positif sebenarnya lebih banyak.
Konsep kesepaduan sosial diutarakan bagi menjelaskan fenomena yang
berlaku di Malaysia.
1. Konsep Perpaduan Dalam Kepelbagaian
(Unity in Diversity)
Psikologi Sosial - rasa kesatuan yang merentas pemisahan fizikal dan
psikologikal

Antropologi & Sosiologi - bagaimana manusia mengurus dan

menyusun, perbezaan sosial yang sedia ada dalam kalangan mereka

Ontologikal - perlunya mengurus dan menyusun perbezaan bagi

mewujudkan keadaan aman dan stabil dalam meraih kesenangan dan
kemewahan material
PERPADUAN =

(1) menyatupadukan seluruh masyarakat

+
(2) membentuk satu identiti dan nilai bersama
+
(3) memiliki rasa cinta dan bangga kepada negara
2. Konsep Perpaduan Dalam Kepelbagaian
(Unity in Uniformity)

Perpaduan = keSAMAan atau keSATUan (satu bangsa, satu agama, satu

bahasa, satu negara).

Unity is uniformity = gambaran tentang masyarakat yang sempurna. Ia

yang dinamakan sebagai NATIONAL IDENTITY
3. Konsep Kesepaduan Sosial

Konsep kesepaduan adalah lebih realistik dalam konteks Malaysia.

Kesepaduan Sosial = praperpaduan
 Konflik

Perundingan

Kompromi

Selesai Konflik Kekal

Konflik Tamat Tidak Selesai
tetapi Terkawal
 DINAMIKA HUBUNGAN ETNIK
DI MALAYSIA

Malaysia: aman dan stabil tapi ranjau sepanjang jalan tetap

ada
 Era Konflik 1945-1960
 Era Tegang tapi Stabil 1961-1970
 Era Kesepaduan Sosial 1971- 2011
A | ERA KONFLIK (1945 – 60)

 Pasca Perang Dunia Kedua

1. Rusuhan etnik - konflik etnik Cina dengan Melayu akibat tindakan
Bintang Tiga selama 14 hari selepas tamat penaklukan Jepun
2. Huru-hara Buruh - Pemimpin kesatuan sekerja yang menganjurkan
rusuhan dan mogok ditangkap dan pertubuhan mereka
diharamkan
3. Bintang Tiga membunuh tiga orang pengurus ladang keturunan
Eropah di Sungai Siput
4. Darurat diisytiharkan 1948-1960

 Tiang seri pembinaan semula

◦ Keselamatan (Askar Melayu dan PDRM)
◦ Pembangunan Lima Tahun 1950-1955
◦ Perundingan Etnik – penggubalan perlembagaan
B | ERA TEGANG TAPI STABIL (1961 – 70)

1. Pembentukan Malaysia 1963: Perjanjian 20 Perkara dengan Sabah

dan Perjanjian 18 Perkara dengan Sarawak
2. Konfrontasi (Ganyang Malaysia) 1963-1966 – Malaysia-Indonesia
3. Konflik etnik terbuka 1964 & 1969
◦ 21 Julai (Maulidur Rasul) & 3 September 1964, Singapura (Cina-
Melayu)
◦ 13 Mei 1969 di Kuala Lumpur & perintah berkurung 24 jam di seluruh
Pantai Barat Semenanjung. Parlimen digantung 20 bulan.
4. Singapura mengisytiharkan keluar dari Malaysia pada 9 Aug. 1965
 Cara mengatasi:
◦ Majlis Perundingan Rakyat
◦ Jabatan Perpaduan, Rukun Negara
◦ Dasar Ekonomi Baru
C | ERA KESEPADUAN SOSIAL (1971-2011)

 40 tahun aman dan stabil

 4-8 Mac 2001 Peristiwa Kg. Medan (Majlis Perkahwinan Melayu vs
Majlis Pengebumian India) – samseng dari luar

 Harapan untuk ‘perpaduan’ : 1Malaysia

 Masyarakat Malaysia yang matang:

◦ Suka bertikam lidah tetapi tidak berparangan
◦ Konflik wujud, namun masih hidup dalam kesepaduan

 Ancaman utama perpaduan: media sosial

 ANTARA KONFLIK SOSIAL & KESEPADUAN SOSIAL
Perbandingan Malaysia & Sri Lanka (1945-2011)
MALAYSIA

1948 - 1960 1964 1969 2001

1945 2011

1940-1950 1951-1960 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2010

SRI LANKA
KEAMANAN ditakrif sebagai “the absence of violence” (GPI 2011). Konflik berdarah berlaku di Malaysia dan Sri Lanka semenjak 1945. Bukti
menunjukkan bahawa keadaan kesepaduan sosial mendominasi hidup di Malaysia di Sri Lanka didominasi oleh pertumpahan darah,
meragut lebih dari 100,000 nyawa. Untuk sebuah analisis perbandingan terbaik sila lihat, Sirimal Abeyratne, “Economic Development and
Political Conflict: Comparative Study of Sri Lanka and Malaysia, “ South Asia Economic Journal 9:2(2008): 393-417
 MASYARAKAT
PELBAGAI ETNIK
MALAYSIA

Kumpulan etnik, Kumpulan etnik, Kumpulan etnik,

Sub-etnik, Suku, Sub-etnik, Suku, Sub-etnik, Suku,
Kumpulan Bahasa Kumpulan Bahasa Kumpulan Bahasa
& Dialek - & Dialek - & Dialek -
Semenanjung Sabah Sarawak

Modul Hubungan Etnik (2014, 13)

POTRET HUBUNGAN ETNIK
DI MALAYSIA
POTRET HUBUNGAN ETNIK
DI MALAYSIA

Sumber : Global Peace Index 2016 (163 negara)

 KESEPADUAN SOSIAL : AKOMODASI,
AKULTURASI, AMALGAMASI, ASIMILASI
Akomodasi Setiap etnik menyedari dan menghormati norma dan nilai
etnik lain dan tetap pertahankan budaya hidup masing-
masing
Akulturasi Satu kumpulan etnik dihadapkan dengan budaya etnik lain
dan menerima budaya itu dengan baik (budaya asal
masing-masing tetap terpelihara). Contoh: angpau,
makanan
Amalgamasi Dua budaya bertembung melalui perkahwinan campur
dan membentuk budaya baru yang tidak mengikut budaya
asal. Contoh: Cindian
Asimilasi Satu kumpulan etnik hidup bersama etnik lain dan
membentuk satu kebudayaan yang unik, hasil gabungan
budaya asal dua etnik tadi. Contoh: Cina Kelantan, Baba
Nyonya Melaka
 HUBUNGAN SALING TERKAIT DAN
SALING BERGANTUNGAN
Merujuk kepada jaringan hubungan interaksi sosial yang panjang;
merentas etnik, agama, budaya dan bahasa.

Padi oleh petani Dibuat kuih oleh Dibuat laksa oleh

Melayu di Kedah keluarga Cina keluarga Melayu

Dijadikan hidangan
Dihantar ke kilang Diedarkan kepada
nasi oleh keluarga
proses milik Cina pembekal
India

Semuanya saling
Diagihkan ke kilang Dijual kepada
terkait dan
tepung beras pemborong
bergantungan
 TAKRIFAN AUTORITI DAN
TAKRIFAN HARIAN
Takrifan Autoriti Takrifan Harian
 Takrifan yang tetap dan • Takrifan yang tidak tetap dan tidak
bersempadan bersempadan
 Tidak boleh diubah • Boleh berubah mengikut
kesesuaian semasa
Contoh:
Contoh:
Melayu (menurut Perlembagaan)
mesti beragama Islam, bertutur dalam Angpau ialah adat resam masyarakat
Bahasa Melayu dan mengamalkan Cina yang kini diamalkan oleh hampir
adat resam serta budaya Melayu semua bangsa di Malaysia
KESIMPULAN
Kesepaduan sosial boleh wujud dan bercambah, terutama
jika terdapat usaha daripada tindakan authority-defined
dan topdown yang dapat melengkapkan dan menjamin
kelangsungannya dan meningkatkan daya ketahanan
dalam sesebuah masyarakat majmuk