RIGHTS GROUP 2 Bill of rights o Katipunan ng mga karapatan
»Ang Katipunan ng mga Karapatan o Bill of Rights ng
Konstitusyon ng ating bansa ay listahan ng mga pinagsama-samang karapatan ng bawat tao mula sa dating konstitusyon at karagdagang karapatan ng mga indibiduwal na nakapaloob sa Seksyon 8, 11, 12, 13, 18 (1), at 19. Ayon sa aklat ni De Leon, et.al (2014), may tatlong uri ng mga karapatan ng bawat mamamayan sa isang demokratikong bansa.
BEST FOR You 2
O R G A N I C S C O M P A N Y » Natural Rights - Mga karapatang taglay ng bawat tao kahit hindi ipagkaloob ng Estado. Karapatang mabuhay, maging malaya, at magkaroon ng ari-arian. » Constitutional Rights - Mga karapatang ipinagkaloob at pinanga-ngalagaan ng Estado. • Karapatang Politikal –Kapangyarihan ng mamamayan na makilahok, tuwiran man o hindi, sa pagtatag at pangangasiwa ng pamahalaan. • Karapatang Sibil –mga karapatan na titiyak sa mga pribadong indibidwal na maging kasiya-siya ang kanilang pamumuhay sa paraang nais nang hindi lumalabag sa batas. • Karapatang Sosyo-ekonomik –mga karapatan na sisiguro sa katiwasayan ng buhay at pang-ekonomikong kalagayan ng mga indibiduwal. • Karapatan ng akusado –mga karapatan na magbibigay-proteksyon sa indibidwal na inakusahan sa anomang krimen. Statutory Rights - Mga karapatang kaloob ng binuong batas at maaaring alisin sa pamamagitan ng panibagong batas. Karapatang makatanggap ng minimum wage
BEST FOR You 3
O R G A N I C S C O M P A N Y » SEKSYON 1. Hindi dapat alisan ng buhay, kalayaan, or ari-arian ang sino mang tao nang hindi kaparaanan ng batas, ni pagkaitan ang sino mang tao ng pantay na pangangalaga ng batas. » SEKSYON 2. Ang karapatan ng mga taong-bayan na magkaroon ng kapanatagan sa kanilang sarili, pamamahay, papeles, at mga bagay-bagay laban sa hindi makatwirang paghahalughog at pagsamsam sa ano mang layunin ay hindi dapat labagin, at hindi dapat maglagda ng warrant sa paghalughog o warrant sa pagdakip maliban kung may malinaw na dahilan na personal na pagpapasyahan ng hukom matapos masiyasat ang mayhabla at ang mga testigong maihaharap niya sa ilalim ng panunumpa o patotoo, at tiyakang tinutukoy ang lugar na hahalughugin, at mga taong darakpin o mga bagay na sasamsamin. » SEKSYON 3.(1) Hindi dapat labagin ang pagiging lihim ng komunikasyon at korespondensya maliban sa legal na utos ng hukuman, o kapag hinihingi ang naiibang kaligtasan o kaayusan ng bayan ayon sa itinakda ng batas. (2) Hindi dapat tanggapin para sa ano mang layunin sa alin mang hakbangin sa paglilitis ang ano mang ebidensya na nakuha nang labag dito o sa sinusundang seksyon. BEST FOR You 4 O R G A N I C S C O M P A N Y » SEKSYON 4. Hindi dapat magpatibay ng batas na nagbabawas sa kalayaan sa pananalita, pagpapahayag, o ng pamamahayagan, o sa karapatan ng mga taong-bayan na mapayabang magkatipon at magpetisyon sa pamahalaan upang ilahad ang kanilang mga karaingan. » SEKSYON 5. Hindi dapat magbalangkas ng batas para sa pagtatatag ng relihiyon, o nagbabawal sa malayang pagsasagamit nito. Dapat ipahintulot magpakailanman ang malayang pagsasagamit at pagtatamasang pagpapahayag ng relihiyon at pagsamba nang walang pagtatangi o pamimili. Hindi dapat kailanganin ang pagsusulit pangrelihiyon sa pagsasagamit ng mga karapatang sibil o pampulitika. » SEKSYON 6. The liberty of abode and the right to travel. » SEKSYON 7. The right of the people to information on matters of public concern shall be recognized » SEKSYON 8. The right to form a union » SEKSYON 9. Right to Just compensation
BEST FOR You 5
O R G A N I C S C O M P A N Y » SEKSYON 14. Rights of the accused (the right to be heard by himself and counsel, to be informed of the nature and cause of the accusation against him, to have a speedy, impartial, and public trial) » SEKSYON 15. Hindi dapat Suspindihin ang pribelehiyo ng writ of habeas corpus maliban kung may pananalakay o paghihimagsik, kapag kinakailangan ng kaligtasang pambayan. » SEKSYON 16. Dapat magkaroon ang lahat ng mga tao ng karapatan sa madaliang paglutas ng kanilang mga usapin sa lahat ng mga kalupunang panghukuman, malapanghukuman, o pampangasiwaan. » SEKSYON 17. Hindi dapat pilitin ang isang tao ng tumestigo laban sa kanyang sarili » SEKSYON 18. Hindi dapat detenihin ang sino mang tao dahil lamang sa kanyang paniniwala at hangaring pampulitika » SEKSYON 19. Hindi dapat ipataw ang malabis na multa, ni ilapit ang malupit, imbi o di- makataong parusa, o ang parusang kamatayan, matangi kung magtadhana.