KAPAMAKAID

KANU
MINATAY
Pinagadil ni:

ABDULRAHIM H. SANGKUA
‫وابتغ فيما آتاك هللا الدار اآلخرة‬
‫وال تنس نصيبك من الدنيا‪...‬‬
‫سورة القصص‪٧٧:‬‬
 ‫مراحل الحياة التي يمر بها اإلنسان‪:‬‬

‫حياة في الرحم‬
‫حياة في الدنيا ( دار اإلبتالء)‬
‫حياة في القبر (البرزخية)‬
‫حياة البعث‪ /‬القيام‪ /‬الحساب‬
‫حياة الخلود (إما في الجنة وإما في النار)‬
Lima Edsempadan u Uyag-uyag nu Manusya a
da den kabplisin na kaukitan tanu langun:

1.Uyag-uyag sia sa dalem a Tiyan nu Ina

2.Uyag-uyag sa dalem a Dunya
3.Uyag-uyag sa dalema Pakuburan
4.Uyag-uyag sa kambuat u mga taw /
Kagkuwinta
5.Uyag-uyag a Tanitiyasa / Dala idtabin
Surga atawaka Naraka
Q: Ngin i hukuman a kapangagi
sa Kapamakaid kanu Minatay?

A: Yanin hukuman na Wagibun

Ainie.
Q: Ngin i hukuman a kaligu,
kaputus, kasambayang endu
kalebeng kanu Minatay?

A: Ya nin hukuman na Wagibun

Kifa’ie.
Entain i dait a lumigu endu mutus kanu
minatay?
Panun i ukit a kasambayang kanu
minatay?
Ngin i mga gamit a naisita sa kaligu kanu
minatay?
Ngin i mga gamit a naisita kanu kasigkil
kanu minatay lu kanu lebeng nin?
Ngin i mga bityala a aden lakit-lambay
nin sa ulian den a kinalebeng kanu
minatay?
NIYA SU UKIT A KALIGU
 Sunnat i dapengan su awrat u
minatay sa timpu a kapebpaigu lun
ka abung sa aden makaya a mailay.
 Pasandangen ka lanatan mugut su tiyan nin para
makaliw su maledsik.. Entu pan ka ugasan. Mauli na
batyanin su Bismillah ka abdasanin sa mana kaabdas
a pedsambayang, ugeda dili nin den paludupan sa ig
su ngali endu ngilung u minatay, sapuwan nin bu sa
ig su ngali endu tangila, na tulitulen nin bu sa
mawasa a ginis su ngilung u minatay.
Gagasanin nin den su takilidan nin a kawanan sa magsa
kasangulan endu taligkudan nin, entupan ka kawanan
magsa kasangulan endu taligkudanin sa biwang.
Mambai kapamakaidin lun sa kabpapalumanan sa
makatelu, makalima, makapitu atawaka makasiyaw; san
den sa kailay lun a masuti su minatay.
Sidrun a ipembubu sa
kanu ulo na minatay
Napasad den lumigu su minatay…
Dala man taw a embaluy a watu!
 Sunnat i ya den makaganggang
kanu minatay na KAAFUR. Salta na
ya mapya ipaigu kanu minatay na
ig a kena menem sangat a
matenggaw.
 Gabaluy bun a tebpedan su mga kanuku endu
sumpa nu minatay, ugaida ya man pinaka
mapya na sia pan kanu dili nin den
kapangengelag na padsaliliden den i kalimpiyu
lun! Pantag kanu bumbul u ilekin endu sebpaw
nin na dili den tebpedan.
 Kakamutan para kanu minatay, Kaafur,
Hanut, Sidrun…
Tanudan: ameka aden pamun lumiyu a maledsik
pun kanu minatay sa ulian a kinaligu lun na
ugasan endu abdasan bun… trapuwan sa
mamala a tuwalya su lawasu minatay bagu
sekanin ibetad kanu Kafan nin.
KAFAN: Ipebputus kanu minatay aden lun i
gapas pantag kanu gabtadan u bengaw
nin, abung sa apya den lumiw a maledsik
na diden lumambas kanu putusin. Su
babay na palutan sa telu na sia den
patayungen kanu taligkudanin.
 Su na Shahid na di den peligun na di den
p’lekasen su balegkasin ka ibagunut den p’lebeng,
na kena den naisita i sambayangan pan.
Su wata a naludus a nakasawt i umulin sa pat ulan
sia kanu tiyan u ina nin na paiguwan bun,
sambayangan bun endu bedtuwan bun sa ngalan.
Entain i diden magaga sa kapaiguwan
pan sabap sa dala ig, atawaka
nabukakal den i lawasin atawaka sabap
sa natutung na Tayammuman bu.
Wagib kanu linumigu i tutupan nilan su
nganin nganin a nadsagipa nilan a kena
mapya sia kanu minatay atawaka
endaw den san a ikaya nu minatay na
dili den pamelabiten…
Ka Kafan/ Kaputus kanu minatay na wagibun
Kifa’ie.
Su alaga nu Unung na sia kuwan sa tamuk u
minatay, mas makauna i kapamasa sa unung
amen kanu kapamayad kanu utangin, su
wasiyatin endu su kapamagumun kanu tamukin
sia kanu pamakawaris lun.
Wagib/ dait kanu ipebputus kanu minatay na
matanebin dumapeng su langun u lawas u
minatay. Sunnat i telu lapis i putus u mama na
lima lapis i kana babay. Uman i salapis kanu
namba na pembetadan sa Hanut/ kamutan a
para bun kanu minatay.
Betadan sa gapas su gambetadanu pitut/
puditin para abung sa apya aden lumiw a
maledsik na dili lumambas kanu
Unungin. Gabaluy bun a egkakamutan su
langun u lawasin.
Kaputus lun na sia ibaguna sa magsa kawanan, na
patangguban menem kanu biwang… sa maitu den
ba i pakaidan kanu nasama a pila lapis kanu
Unungin. Gabaluy bun i mana papedsangiawan
endu papembanggalan ugeda namba i pinaka
mapya na mamba sa bityala anan a nauna.
U napasad den mutus na baluden sa pitu ka
balud su mayyit, na gabaluy bun menem i
apya embaba sa pitu ka palut antu.
Ugeda ameka ilebeng sekanin na
pembekalen bun i balud antu a paganayan
NGIN I HUKUMAN A KASAMBAYANG
SA MINATAY?

PANUN I KASAMBAYANG SA MINATAY?

PED PAN A BITYALA PANTAG SA

KASAMBAYANG SA MINATAY.
Niya su mga Arkan u Kasambayang kanu
Minatay:

1. Kangguniyat
2. Kapulu kanu lima taman sa waga
3. Kadtindeg; amaingka makagaga edtindeg
su pedsamyang.
4. Tumakbir sa makapat:
5. Kadsalam sa kawanan bu, atawaka
sumalam bun sa biwang na gabaluy bun.
Makapat a Katakbir:
1. Kabatya sa Fatiha ugeda masulen
2. Kasalawat kanu Nabi Muhammad
S.A.W.
3. Kapangeni-ngeni kanu Kadnan sa
ampunen nin su entu a Minatay…
4. Kapangeni-ngeni kanu Kadnan sa
ampunen nin su mga Muslim a
bibiyag endu minatay den.
Ameka mama i pedsambayangan na sia pedtindeg
su Imam sa tampal sa waga nu minatay.

Panun i Niyat sa kasambayang lun?

Pambidan i DAMIR a mama sia kanu babay.
 Ameka babay i pedsambayangan na sia
edtindeg su Imam sa pantag a kasadan u
minatay.
Sunnat i ipulu nu pedsambayang su lima nin
uman tumakbir
Entain i natalasadu sa kinasambayang na
gapakay bun i sambayangan nin su
minatay sa apya nakalebeng den sa metu
bun ba i ukitin sa kapedsambayang lun
antu sa dala pan makalebeng.
 Panuni ukita Kasapwat endu
Kasigkil kanu Minatay?
Endu ngin i Hukuman nin?
Gabaluy sa pat kataw i sumapwat lun atawaka
san den sa malilini na gabaluy.
Sunnat i enggan-ganan i kalakaw ugeda kena
menem pedsasawan ged.
Gabaluy bun a unutan u taw su kasigkil lun sa
apya endaw den silan edtampal; muna silan,
edtatanggoli silan, magsa kawanan atawaka
magsa ulian na tanan gabaluy.
Ipedsigkil den su minatay
kanu lebeng nin…
Patadem:
Amaingka isigkil den sa lebengan su minatay na munut den su
pat balang;
A. Su mga Tamukin,
B. Su mga Pamilya nin,
C. Su mga Pakatin, kakilala nin,
D. Endu su padsa nu galbekin.
Endaw den i kapasad
lun lumebeng na muli
bun i telu balang ba a
nan,
Ya bu matabun sa
lekanin na su…..???
Ya bu gatabun sa lekanin
na su mga balas,
padsa, unga nu
galbekin sa bibiyag pan
sekanin.
 Ipembaba den su
minatay kanu lebeng
nin…
 Maya ba i buntal a LAHDUN.

Magkalendem nu su kadtalu a:
“Tuntut nu su ilmu iganat sa puyutan
taman sa lingkab a pakuburan”?
Maya menem i buntal a SHIKKUN.
Gabaluy bun i maya ba, ugeda mas
mapya i LAHDUN.
Ngin den guna kalibuteng i pakuburan a?
Apya black out bu i kuryente na pakalalis
den i taw sa kapegkakedu nin?
Pedtampulan den su taw a minatay…
Ngintu aden pamun makadtabang lun
samba?
 Endaw den i kaganat u nam’lebeng na
makambangun su minatay sa makinegin su
dakendek a palad u ay nu namedsigkil lun.
Na san den ba makauma su Munkar endu su
Nakir a mangingidsa kanu taw antu!!!!
‫من وصايا الرسول صلى هللا عليه وسلم ‪:‬‬
‫يَا أَبَا ذَ ٍّر ‪ :‬ا ْغت َ ِن ْم َخ ْمسا ً قَ ْب َل َخ ْم ٍّس ‪:‬‬
‫شبَابَ َك قَ ْب َل َه َر ِم َك ‪.‬‬ ‫َ‬
‫س ْق ِم َك ‪.‬‬‫َو ِص َّحت َ َك قَ ْب َل ُ‬
‫اك قَ ْب َل فَ ْق ِر َك ‪.‬‬
‫َو ِغنَ َ‬
‫شغُ ِل َك ‪.‬‬‫غ َك قَ ْب َل ُ‬‫َو فَ َرا َ‬
‫َو َحيَات َ َك قَ ْب َل َم ْوتِ َك‪.‬‬
Suggestions:

Mapya ged u aden kana muslim

a Funeral Home a kumpletu sa
facilities, asal ka kalumuan su
mga taw a manawt i gagaga nin
sa kapaligu nin kanu masupeg sa
lekanin a minatay.
 Patadem:
Tanudan tanu i san den sa
kabagiseg u umul tanu na entu
bun ba mambu i kapegkasiken
tanu ku mga pakuburan u uman i
isa sa lekitanu. Na dala
makadtabang sa lekitanu lu ba ya
tabya na endaw i nanggalbek tanu
a mapya sia sa Dunya…
Wassalamu Alaykum
Warahmatullahi
Wabarakatuhu.