You are on page 1of 4

‫בס“ד‬

‫אור מנשה‬
OR MENASHE
On Behalf of Or Le Bnei Menashe
Motto: Menashe Fate tan a Torah Eng chhit.
M
OR LE BNEI MENASHE 2010 ‫התש“ע‬ ‫עלון שבועי לקהילת בני מנשה אייר‬
Mail Us: irgunor@gmail.com

Or Le Bnei Menashe
Hriattirna
Talmud chuan ti hian a sawi “Mihring chuan midang te an
Tun \um Oneg Shabbat that lohna leh famkim lohna chu a hmuh sak awlsam em
chu Pu Binyamin Sharon te em a, ama famkim lohna chu a haider tlat \hin” tiin.
in lamah neih tur a ni dawn
a, kan kal \heuh dawn nia. Mahni that lohna leh dik lohna hmuh hi a har >m >m thin
A tui tamna te kan tem khat a, midang te that lohna leh fel lohna chu te reuh te pawh
ta bawk a, Ha\im \euhin kan kan hmu thuai in kan sawisel nghal mai \hin a ni. Hetiang hi
ei a niang chu(h)!! Shabbat thil dik lo a ni a, midang te thiltih diklo kan hmuh ang tho in,
chawhnu her Dar: 5:00 ah mahni thil sual tih leh dik lohna pawh kan hmu \hin tur a ni
\an hman tum a ni a, A tui a, Chumai pawh nilovin, keini ai chuan midang te chu engl^i
tamna chhim ve chhin ch^k pawh in fel zawk leh \ha zawk in kan ng^i reng tur a ni. Mahse
zawng zawng te chu a hun mahni \hat lohna leh famkim lohna chu hmuh a harsat \hin
tak a kal theuh turin kan >m a vang in, Kan Torah mithiam \henkhat te phei chuan
han in ngen in kan han in an \hiante hnen ah ngen in emaw, midang te sum leh pai a
hriattir a ni e. Chanloh awm chhawr hial in an dik lohna leh \hat lohna te sawi a, hrilh hre
thei a nia!! Kal hma a fuh \hin tur in mi an ruai hial \hin. Rabbi Gaon Devilna pawh in
ber ang!! a thiltih dik loh lai te hrilhfiah a, in siam \hat ngai lai in siam
Shabbat Shalom!! \hatna tur a hrilh \hin turin mi a chhawr hial mai an tih chu!!
Tin, Rabbi Maharshal-a pawh in ama Sakawr tawlailir khalh
tu mai mai hnen a\ang pawh in fuihna thu a la \hin a, in siam
Kan Alon hi G’nizah ah \hat a \ulna laiah in thlahrung hauh lova hrilh bawrh bawrh
chauh paih \hin ang che!! thin turin a ngen hial thin a ni!! Chuvang in keini paw’n min
hmangaih a, awmdan mawi min hrilh tute hi haw mai lova,
thinrim a chhang a “Nang pawh enge i nih bik ?” ti mai lovin,
fuihna leh zilh hauna thu te chu \ha takin kan pawm in kan in
Yom Ha-Atzmauth siam \ha mai tur a ni.
Kan Talmud chuan mi tu pawh zilhhauhna ngai thla
Karleh khian Israel Independence
Day vawi 62-na lawmna Israel duh lova, \hinrim pui \hin mite chu Mimawl anni a, Nimahsela
ram pumah neih tur a ni dawn a, zilhauhna \ha tak a dawn chang pawh a thinrim mai ngailo
Erev Yom Ha-Atzmauth ah Dati mite chu Mifing anni tihna a ni tiin a sawi. Chuvang in Mahni
ho chu kawrvar ha in an in khawm
\hin a, k<t pui ang maiin zaina te fing ber leh thil hre ber leh famkim a in ngai a, midang te
neih \hin a ni nghe nghe!! Kan chhiatna leh \hat lohna chauh sawi a, midang in kan \hat
hnam \henkhat hnathawh kawr lohna te sawi a min fuih pawh a lo thinrim khum mi kan la
ha a kal an awm leh zauh \hin a,
kan han in hriat lawk tir a ni e!!
Yom Ha-Atzmauth Sameakh u !!

2010 ‫אפריל‬ ‫אייר התש“ע‬ 19‘‫מס‬ ‫מנשה‬-‫עלון שבועי לקהילת בני‬


1
nih chuan kan la mawl >m >m a ni tih te nuihzat mai lovin, mahni leh mahni
hriat tur a ni. Chuvang in kan Talmud chuan pawh kan in enfiah \hin tur a ni. Midang te a
Mimawl chu zilhau lo la, a huat lohna tur che \ha zawng in an chungthu rel a, mahni aiin
in, Mifing erawh chu a \hat lohna chu hrilh an fel in an Tzadik zawk a ni ti zawng in he
in zilhau la, ani chuan a hmangaih dawn khawvel mite hi kan thlir thin tur a, hetia kan
si che a tiin. Vawiin ni ah pawh kan zavai in en tlan \heuh zawngin nuam kan ti tlang
a in ngaihtuah thar in, Z^wng ang mai a ngawt in a rinawm!!
mahni ngum khak hmu miah lova midang Shabath Shalom!!!

avinu in Yosefa asun nen pawh hian a


P`NINEI HALAKHA hremna hi a in kaihhnawih vek ani.Chutiang
-AVIDAN ILAN in Yakov Avinu pawh a u Esauvan thah
atuma tlan chhiat chhung khan anu leh apa
Michvah Lagur b`kraov Hahaorim-Nu leh chawimawina/chhawmdawlna Michvah kha
Pa hnaih a chen Michavah ati lo a.Amaherawh chu Torah zirna avang
chuan mihring chu anu leh pa chenna in/
Nu leh pa zah Michvah tlang lawn ber hmun a chhuah san chu phal ani.Chutiang
ah chuan an bul hnaia chen/awm ve ani in Yakov Avinu pawh Shema leh Evera Beith
a.An mahni tanpui an ngaih huna kal pawh Midrash ah kum 14 P-thian thu a zira hemi
zung zunga tanpui theih nan.Mahse,hmun avang hian hrem ni lo ani..
hla deuh an bul hnaia awm loh chuan tanpui
an tul hun in atan pui zung zung theih loh a Chuvangin,Mitu pawh a nu leh pa hnaiha
chumi a tanpuia Michvat Kibud Horim(Nu leh awm chu a tih tur aniin a tul thut leh atul
pa chawimawih/zah michvah)a duh chuan a huna a tanpui var reng thei turin.Anu leh pa
ma awmna hmun a in siam rem mai tur ani hlata hmun dang hla taka a awm duh chuan
an bul hnaia awm theih nan.Mahse Torah zir anu leh pa phalna la in adil ang.Amah chu
tulna avang chuan Fapa chuan a nu leh pa tulna leh pawimawhna avanga hmun hran
chenna(makom)hmun chu a kalsan thiang anu leh pa hlata a awm angaih pawn a nu
a ni. leh pa hnen atang in phalna a nei/hmu tur
ani.A tak tak ah chuan Torah zirna vang
Hetiang hian khazal(kan mithiamte) anih chuan khawdang ah pawh anu leh pa
chuan an sawia Avraham Avinu pawh chu an phalna kherlo pawn a kalsan thei
Kharan(Haran)atanga chhuaha apa ani.Chumi avang chuan nu leh pa remtihna
Terakha(Tera)upat tawh lama han kal san lemlo pawn hmun dang hla tak ah a awm san
kha a hlau/duh lo a.Mahse P-thian chuan theih ani.Hengte avang hian A fate Torah
tihian Avrahama hnenah chuan asawia”I zirna tha zawk pek/dawng theih leh zualna
khaw lam ata leh I laichinteho zing ata leh hmun ah,leh eizawnna thil pawimawh bikah
ipa in atan chhuak la,ram ka la entir tur che ang chi ah te hian.Ma a nu leh pa te nena
lamah kal rawh.”tiin.Hemi pawh hi Bereshit ram pawn-israel ram chhungla khawsa chu
Rabah 39,8 na chuan Michvah Kibud Horim anu leh pa te remtihna lo pawn Israel rama
kalsan na ani ati.Hemi avang hian kan rawn pem chu Michvah ani.
mithiamte(khazal)chuan Yakov Avinu pawh
kum 22 chhung afapa chuam Yosefa hlauh Nu leh pa upa tar chak tawhlo enkawl ngai
in a sun ani.Chutiang chiah chuan Avraham a fapa te hnen/kianga awm an duh chuan
Avinu pawn kum 22 chhung anu leh pa kha in chhunga lo chen tir chu afapa tan chuan
akal san in a chhawmdawl lo in Yakova Michvah aniin engtik lai pawn anu leh pa laka

2010 ‫אפריל‬ ‫התש“ע‬ ‫אייר‬ 19‘‫מס‬ ‫מנשה‬-‫עלון שבועי לקהילת בני‬


2
Michvah Kibud hahorim a tih theihna
ani.Kan sawi tak in a awm tir hi a nupui in Hetiang hi a condition ani ang Mopa chu
alo remtih/phla chauh in ani.An nu/A nupui nupui aneih theihna tur anih dawn chuan
in apasal anu leh pa lakluh/awmpui chu alo anu leh pa hlat daiha a awm pawh chu phal
remtih loh emaw an in chu a lo te/chep lutuk ani.Mahse,a tih ngei ngei tur leh a hriat reng
emaw harsatna,buaina,khirhkhanna lian tur chu a nu leh pa chu a zing thei ang ber
tak asiam phah dawn chuan a in chhungah in ava tlawh ziah tur aniin Chafon ah pawh
chuan anu leh pa te lakluh chu asur(phal awm mahse Fapa tha nih nan leh Mihcvah
loh) ani anupui remtihna leh pawmpuina tel kibud horim aniih ang in.
lo chuan.Chuti anih chuan anu leh apa chu
an awmna hmun tur Beith Avot ah emaw P`ninei Halakha Harav Eeazar Melamed
ngaihtuah saka anih loh pawn nitin an in ziah phek 18 na ami ani e.
ava kala va tanpui thin tur ani.Anu leh pa
ten an ngaia an ina an lo riah tir/ngena riah (Nu leh pa te zah leh chawimawi hi ava hlu
thin pawn a riak mai anga mahse anupui in Bible ah pawh hmun tamtak ah nu leh pa
remtihna zan tello chuan a in ah chuan a la zah that zia leh zah tur an nih zia kan hmu
lut/awmpui ngawt lo ang. nasa hle a.Tutan pawh nu leh pa te zah hi
ahar lo em em tawh a tun dinhmun ah phei
Khatan Ve kalah(mopa leh monu)in chuan kan nu leh pa te thu kan awiha kan
neitura an in buatsaih/tintuah a,a monu tan atha tura min zirtirna kawnga an thu
zawkin Chafon(North) lama awm a duh kan zawma kan kal hian nu leh pa kan zah
a.Mahse,mopa nu leh pa ten an mahni in in kan chawimawiin Michvat Kibud Horim
hnaih darom(south)lama awmtir tlat an kan ti a ni.)
duhsiavang in Mopa nu leh pa ten monu leh
an fapa(mopa) in zawmna pawh cancel an Shabbath Shalom!!!
duh chuan.

lo hria a,chunu chu hmeichhe hmeltha tak


ani a,amah pawh a in chhiar to em em
mai bawk ani.Nikhat chu Rabbi Dordia chu
chunu lam pan chuan chhuah a tum ta a,a
neih sum zawng zawng te la khawm in a
kal chhuak ta a.Thui tak a kal ngat ngat a,a
kalna kawngah chuan lui pasarih lai daikaiin
Thih dawn Darkar Tsuvah!! ramngaw tak tak te a kal kan a.A tawp a
tawpah chuan chunu in chu ava thleng ta
Hmanlai kum Bc 200-300 in kar vel khan hlawl mai a.Chunu nen chuan in hmelhriatna
Rabbi pakhat Dordia an tih hi a awm a.Amah te an nei a,an in kawm hlim vel a,tichuan a
chu mi mak danglam ve tak mai ani a,mipat kal chhan ang leh tum ang ngei chuan an
hmeichhiatna hi a angaina em em a,a hunlai mu dun ta a.Mahse chutia an in chul nel vel
a hmeichhe in zuar (K.s) zawng zawng hi lai tak chuan chu hmeichhe nu chu a vawih
mutpui loh anei lo hial ani.Vawikhat chu mi ta pung mai le!!A uih ngang aniang Rabbi
thu sawi atangin an khua atanga hla tak Dordia pawh chuan a tuar thei ta lova,a thil
maiah hian hmeichhe pakhat a awm tih a tih lai chu chawlh sanin, “Engatinge kha ti

2010 ‫אפריל‬ ‫אייר התש“ע‬ 19‘‫מס‬ ‫מנשה‬-‫עלון שבועי לקהילת בני‬


3
tak khan I vawih mai le?!!Awm dan tur ngen chiam chiam a.Mahse tumah chu
em ni ngai?!!”tiin a hau ta hial a. Chunu famkim an lo awm lovin a tan ngaihdam han
chuan, “Sawi mah la asawt tawh chuang dil sak thei tur a hmu zo ta lova.
lo,ka vawih kha vawih lo turin I la let thei
tawh lova,nang pawh chutiang chiah chuan Tichuan Rabbi Dordia chu beidawng
tun I dinhmun a tang hian I chhuak thei tawh leh chau tak chuan thing buk hlim hnuaiah
lo, nang mi bawlhhlawh leh mitenawmpa,ka chuan a thu ta hnawk mai a,a rilru na chu
vawih pawh kha I tluk tawh lo,mihring nih a in ngaihtuah buai nasa ta em em a.Chutia
pawh I tling zo love” alo ti ta zek a. a in ngaihtuah hnu chuan thil pakhat a hre
chhuak ta phut a!! “Sualsimna (Teshuva)
Rabbi Dordia chu a zak ta em em mai siam turin mi dang ka lo mamawh reng reng
a,tih ngaina tak pawh hrelo chuan rilru na hleinem mawle,keima sual chu keimah bawkin
tak chungin chu hmun chu a chhuah san ngaihdam ka dil tur ani lovang em ni?!!” ati
ta a.A thil sual tih te chu a in hrechhuak a, chhuak ta phawng a,tichuan tumah puih
P-thian hnena ngaihdam dil a duh ta em em buai ngailo chuan a sual chu Lalpa P-thian
a.A kal kawngah chuan ramngaw dur khup hnenah a puang fai ta leu va!!Ngaihdam dil
hi a thleng a,Rabbi Dordia chuan ramngaw a a tawngtai zo chu Rabbi Dordai chu a tlu
hnenah chuan, “Nang hi I ropui em em hnawk a a thi zui ta nghal a.Chutichuan a
a,hrinna tha te I nei a,ram zau tak I huap thlarau chuan Gan Eden a thleng ta a,Mi
zo a,P-thian hnenah ngaihdam min lo dil ta Chaddikh te ho awmnah chuan a han awm
che”tiin a dil a.Mahse chu Ramngaw chuan, pha ve ta hial ani. He thawnthu a tang hian
“Kei paw’n famkim lohna leh dik lohna ka “Miin tih tak zeta P-thian hnenah ngaihdam
nei ve tho a,keimah ka loin dil sak phawt a dil a,Teshuva a tih chuan sualna tam tak
ange” ati a,chutichuan a dil sak thei ta lova. lo ti tawh mahse thih dawn darkar minute
Tichuan Rabbi Dordia chu beidawng takin lekah pawh P-thian chuan min ngaidamin
a kal zel a,Ni hnenah te chuan ngaidam chanvo lian tak Haolam Habbah ah min lo
dilsak turin a ngen a,Tlang hnenah te,luipui zuah sak reng thei ani tih hi kan hre thei.”
hnenah te chuan ngaihdam dil sak turin a Shabbat Shalom!!

Parasha atanga zirtur tur a ni a, kan thu sawi chhuah tur te a Kosher
pawimawh zual te: tha em? tih kan enfiah hmasa phawt thin tur a
ni” ati. Kosher tawng chauh tawng chhuah tur
“Tin,Puithiam chuan tisa vuna hri chu alo en tihna anih chu!!!
ang a,tin,a hri awmna laia hmul chu alo vara,
ahri chu a tisa vun aia thuka alan chuan “Silhfen pawh,sahmul silhfen emaw,la zai
phar hri ani a:tin,puithiam chuan amah alo sin silhfen emaw pawh” (Bung:13:47).
en ang a,mi bawlhhlawh anih a puang tur
ani” (Bung:13:3). “Khafetz Khayim” an tih mai Rabbi Israel
Meir-a chuan, “Kan silhfen te hi min ti chapo tu
-Kan Mithiam te chuan Gamara Meseket A’rkin pakhat anni ve reng reng a, thawmhnaw man
phek 16-na ah ti hian an sawi a, “Phar natna to deuh hlek kan hak chang chuan kan chapo
hi Lashon Hara kan sawi thin avangin kan vei ru deuh tlat thin a nih hi, chuvangin Chanuah
thin a ni” tiin. Rabbi Israel S’lenter-a chuan ti tawk chauh a in chei tur a ni” ati. Menashe fa
hian belhchhah in, “Kan thil ei tur kan duh tui a, thangthar te paw’n kan inchei dan te duh tui ila,
Kosher ngat kan ei duhna thinlung kan neih ang nalh tak, Smart tawk chauh Chanuah bawk si
hian kan tawngkam chhuak pawh kan duh tui a kan in chei thiam a pawimawh hle!! Kan in
cheina hian kan nihna a tarlang!!

2010 ‫אפריל‬ ‫התש“ע‬ ‫אייר‬ 19‘‫מס‬ ‫מנשה‬-‫עלון שבועי לקהילת בני‬


4

You might also like