MEĐUNARODNO HUMANITARNO PRAVO

 Izraz MHP, poznato i kao međunarodno pravo oružanih sukoba ili

međunarodno ratno pravo, znači međunarodna pravila, utvrđena
ugovorima ili običajima, koji su namjenjeni da riješe humanitarne
probleme koji direktno proizilaze iz međunarodnih ili nemeđunarodnih
oružanih sukoba, a koja, iz humanitarnih razloga, ograničavaju pravo
strana u sukobu da koriste metode i sredstva ratovanja po njihovom
izboru ili štete lica i dobra koja su, ili koja mogu da budu, pogođena
sukobom.
 ono je grana ljudskih prava koja se primjenjuje u međunarodnim
oružanim sukobima.
 Glavni izvor tog prava, iako nikako i jedini, jesu četiri Ženevske
konvencije iz 1949. i dva dopunska protokola tim ugovorima iz 1977.
godine, koje su usvojene u Ženevi 1949. i 1977. godine.
Ženevske konvencije i protokoli
 Četiri Ženevske konvencije zaključene su 1949. godine, a stupile su na
snagu 1950. godine. Radi se o:
 (1) Ženevskoj konvenciji za poboljšanje položaja ranjenika i
bolesnika u oružanim snagama u ratu, od 12. avgusta 1949.
godine (Prva ženevska konvencija);
 (2) Ženevskoj konvenciji za poboljšanje položaja ranjenika,
bolesnika i brodolomaca oružanih snaga na moru, od 12.
avgusta 1949. godine (Druga ženevska konvencija);
 (3) Ženevskoj konvenciji o postupanju sa ratnim
zarobljenicima, od 12. avgusta 1949. godine (Treća ženevska
konvencija) i
 (4)Ženevskoj konvenciji o zaštiti građanskih lica za vrijeme
rata, od 12. avgusta 1949. godine (Četvrta ženevska konvencija)
 Nijedan međunarodni instrument o ljudskim pravima nema tako velik
broj država ugovornica kao Ženevske konvencije. Danas se smatra da
su značajni dijelovi Ženevskih konvencija stekli status običajnog
međunarodnog prava i tako postali obavezni i za one države koje nisu
ugovornice tih instrumenata.
 Dva dopunska protokola uz Ženevske konvencije su otvoreni za
potpisivanje 1977. godine.
 Protokol I se bavi zaštitom žrtava međunarodnih oružanih
sukoba, a Protokol II primjenjuje se na nemeđunarodne
oružane sukobe.
 Dopunski protokoli uz Ženevske konvencije su:
 1)Dopunski protokol uz Ženevsku konvenciju od 12. avgusta 1949.
godine o zaštiti žrtava međunarodnih oružanih sukoba, od 8.
juna 1977. godine (Protokol I) i
 2) Dopunski protokol uz Ženevsku konvenciju od 12. avgusta 1949.
godine o zaštiti žrtava nemeđunarodnih oružanih sukoba, od
8. juna 1977. godine (Protokol II).
 Do danas je velika većina država ugovornica Konvencija ratifikovala
oba protokola.
 Za razliku od ranije donesenih konvencija, a naročito Haških iz 1907.
godine koje su sadržale klauzulu opšteg učešća, koja je njihovo dejstvo
vezivala samo za ugovorene strane, i to pod uslovom da se uzajamno
prizna ratno stanje, Ženevske konvencije ovu klauzulu odbacuju.
 One svoje dejstvo vezuju ne samo za slučajeve objavljenog rata već i
svakog drugog oružanog sukoba koji izbije između dvije ili više strana
ugovornica, pa i u situaciji ako jedna od njih i nije priznala ratno stanje.
 Na taj način, isključena je mogućnost njihovog blokiranja, što nije bilo
svojstveno haškim konvencijama
 Ženevske konvencije ostvaruju dejstvo i u miru, što je njihova
značajna karakteristika.
 Odredba koja obavezuje države ugovornice da i u mirnodopskim
uslovima maksimalno vrše njihovu difuziju (širenje saznanja o njima)
među svojim stanovništvom.
 dozvoljava državama članicama da još u doba mira na svojoj teritoriji
uspostave zone i mjesta bezbjednosti namijenjene zaštiti određenih
kategorija civila u doba rata,
 da i u uslovima mira obezbijede prisustvo pravnih eksperata za
međunarodno ratno pravo unutar svojih oružanih snaga - radi davanja
savjeta u primjeni ženevskih propisa.
 da proučavanje njihovih odredaba unesu u programe vojne, a po
mogućnosti i civilne nastave, kako bi se s načelima konvencija
upoznalo cjelokupno stanovništvo i oružane snage, ali i sanitetsko i
vjersko osoblje koje pruža zdravstvenu i duhovnu pomoć
pripadnicima tih strana.

 Osnovni smisao ovih odredaba u tome je da se u što većoj mjeri

obezbijedi primjena tih propisa u uslovima oružanih sukoba
 Poseban kvalitet konvencija iz 1949. godine jeste i proširivanje njihovog
dejstva na unutrašnje oružane sukobe, odnosno građanske ratove.

 sve četiri konvencije u takvim okolnostima obezbjeđuju zaštitu licima koja ne

učestvuju neposredno u neprijateljstvima, podrazumijevajući tu i pripadnike
oružanih snaga koji su položili oružje i lica onesposobljena za borbu zbog
bolesti, ranjavanja, lišavanja slobode ili bilo kojeg drugog razloga, i to
odredbama samo jednog svog člana (član 3).
 Te odredbe su identične sadržine, zbog čega su u teoriji dobile naziv
„minijaturna konvencija“.
 države članice konvencija obavezne da u slučaju građanskog rata pruže
navedenim licima onaj minimum zaštite koji je propisan „minijaturnom
konvencijom“.
 Ovoj obavezi III i IV Ženevska konvencija pridodale su još jednu, koja glasi:
„Civilne, vojne, policijske i druge vlasti koje za vrijeme rata nose
odgovornost prema zaštićenim licima, moraju imati tekst Konvencije i biti
posebno obučene u poznavanju njenih odredaba“.
 Potvrđujući odredbe Ženevskih konvencija, Protokol I ih je proširio
uvođenjem novih obaveza za države članice.
 1) Jedna od njih nalaže im da u miru i u ratu bez odgađanja
preduzmu sve mjere potrebne za izvršavanje njihovih
obaveza koje proizilaze iz konvencija i njega samog.
 U okviru tih mjera, Protokol poseban akcenat stavlja na donošenje
odgovarajućih uputstava i naređenja o primjeni ženevskih propisa,
ali i na obavezu tih država da nadgledaju njihovo izvršavanje u praksi
 2) Drugu značajnu novinu predstavlja odredba koja obavezuje
države ugovornice da u svako doba, a strane u sukobu u vrijeme
njegovog trajanja, obezbijede prisustvo pravnih savjetnika na
određenim nivoima svojih oružanih snaga, koji bi pružali
stručnu pomoć nadležnim vojnim starješinama u vezi s primjenom
ženevskih propisa
 3)Protokol zahtijeva od država članica da jedna drugoj što prije,
preko depozitara ili sile zaštitnice, dostave svoje zvanične
prevode njegovih odredaba, kao i nacionalnih zakona i pravilnika
koji su usvojeni da bi se obezbijedila njegova primjena. Isti takav
zahtjev sadrže i sve četiri konvencije u odnosu na sopstveni tekst.
 U toj funkciji je i obaveza za strane u sukobu da pruže sve olakšice
Međunarodnom komitetu Crvenog krsta (ICRC) u izvršavanju njegove
humanitarne misije predviđene ženevskim propisima, a koja
obezbjeđuje zaštitu i pomoć žrtvama sukoba.
 Iste takve olakšice pružiće se i njihovim nacionalnim organizacijama
Crvenog krsta, odnosno Crvenog polumjeseca i Crvenog lava i sunca,
kao i drugim humanitarnim organizacijama ako su njihove misije u
skladu sa ženevskim propisima, odnosno osnovnim principima Crvenog
krsta
 Drugi važan segment ženevskih propisa predstavljaju odredbe o
suzbijanju njihovih povreda.
 Konvencije iz 1949. godine tom pitanju posvećuju izvjesnu pažnju, i to
tako: (a) što putem enumeracije utvrđuju koje će se njihove povrede
smatrati teškim i (b) što obavezuju države članice da u svojim
nacionalnim zakonodavstvima propišu odgovarajuće krivične sankcije
protiv lica koja su te povrede učinila ili su naredila da se one učine. Ta
obaveza obuhvata i dužnost da se pronađu takva lica i da ih se izvede
pred nacionalne sudove, bez obzira na njihovo državljanstvo.
 Kako konvencije ne sadrže klauzule o načinu rјešavanja sporova, taj
nedostatak ublažen je posebnom rezolucijom kojom je državama
članicama preporučeno da u slučaju spora oko tumačenja ili primjene
tih konvencija, koji ne može da bude riješen na drugi način, pribjegnu
zaključivanju sporazuma kako bi se taj spor iznio pred Međunarodni
sud pravde u Hagu.
 Iz takve formulacije, kao što se vidi, nadležnost ovog suda nije
striktno predviđena, već samo postoji preporuka u tom pogledu, što
je njihov veliki propust. Ni Protokol I nije ispravio ovaj nedostatak,
ali je unio druge novine u ovu materiju. Tako je, za razliku od
konvencija koje se o tome nisu izjašnjavale, svoje teške povrede
okvalifikovao kao - ratne zločine, proširujući ovu kvalifikaciju i na
teške povrede konvencija
 Obavezujući države ugovornice da preduzimaju mjere koje su
potrebne za suzbijanje svih povreda ženevskih pravila, Protokol je
propisao da će i nepostupanje po ovoj obavezi predstavljati njihovu
povredu.
 Zbog toga okolnost da je povredu tih pravila učinio neki potčinjeni
ne oslobađa odgovornosti njegove starješine, uključujući i krivičnu
odgovornost, ako su oni znali da je povreda učinjena ili da će biti
učinjena, a nisu preduzeli potrebne mјere da tu povredu spriječe ili
suzbiju.Ovdјe se, dakle, radi o tzv. omisivnim deliktima, odnosno o
deliktima nečinjenja ili propuštanja da se učini ono što je pravom
propisano kao obavezno.
 U okviru mjera za suzbijanje njihovih povreda, Protokol je
predvidio mogućnost da države ugovornice jedna drugoj
pruže pravnu pomoć u krivičnim stvarima, odnosno u vezi s
krivičnim postupkom pokrenutim zbog teških povreda ženevskih
pravila. Takva međusobna pomoć treba da obuhvati saradnju o
pitanju ekstradicije, pri čemu posebna pažnja mora da se posveti
zahtjevu države na čijoj je teritoriji izvršena povreda
 I konačno, Protokol utvrđuje odgovornost strane u sukobu za
povredu ženevskih pravila koje su učinili pripadnici njenih oružanih
snaga. Ako je iz tih povreda proizašla šteta, ta strana dužna je da je
plati, odnosno da obešteti žrtvu povrede
Međunarodni Crveni krst

 Međunarodni Crveni krst je skup mnogobrojnih nacionalnih i međunarodnih

organizacija Crvenog krsta, međusobno čvrsto povezanih prirodom zadataka
koje izvršavaju i principima na kojima ostvaruju svoju osnovnu misiju. Neko
vrijeme njegova osnovna deviza bila je izražena u maksimi inter arma caritas -
milosrđe u ratu, dok danas ta maksima glasi per humanitatem ad pace - putem
humanosti ka miru.
 Već skoro vijek i po Međunarodni Crveni krst djeluje na sljedećim principima:
(1) principu humanosti, koji je nastao iz potrebe za pružanjem pomoći bez
diskriminacije ranjenicima na bojnom polju, a kasnije i ostalim kategorijama
žrtava rata, odnosno iz potrebe da se spriječi i olakša patnja ljudi u svim
okolnostima;
 (2) principu nepristrasnosti, koji ne priznaje bilo kakve razlike među onima
kojima treba da se pruži pomoć i olakša patnja;
 (3) principu neutralnosti, koji znači uzdržavanje od učešća u
neprijateljstvima i bilo kakvim raspravama političke, rasne, religiozne
ili filozofske prirode, s ciljem da se sačuva povjerenje kod svih;
 (4) principu nezavisnosti, koji znači autonomiju u vršenju
humanitarne misije;
 (5) principu dobrovoljnosti, koji se ispoljava u nekoristoljubivom
karakteru pomoći koju pruža;
 (6) principu jedinstva, što znači da u jednoj zemlji može da
postoji samo jedno društvo Crvenog krsta, koje treba da bude
otvoreno za svakog i da razvija svoju humanu djelatnost na cijeloj
teritoriji zemlje i
 (7) principu univerzalnosti, što govori o tome da je Crveni krst
opšta institucija u okviru koje sva društva imaju ista prava i obavezu
da se međusobno pomažu.
 Medjunarodni krivicni sud za bivšu Jugoslaviju

 Haški tribunal je ad hoc sud sa sjedištem u Hagu, osnovan 1992. g..

Formalno, on je tijelo UN osnovano Rezolucijom 827 Saveta
bezbednosti OUN, sa zadatkom da sudi počiniocima ratnih zločina na
području bivše Jugoslavije nakon 1991
 Počeo sa radom 1993. godine
 Puni naziv mu je Međunarodni tribunal za krivično gonjenje
lica odgovornih za teška kršenja međunarodnog
humanitarnog prava na teritoriji bivše Jugoslavije nakon 1991
 Haški tribunal može podizati optužnice i suditi za genocid, zločine
protiv čovečnosti, povrede Ženevskih konvencija iz 1949 , i povrede
zakona i običaja ratovanja.
 Sud može suditi jedino pojedincima, ne i organizacijama ili vladama, i
može izreći najviše doživotni zatvor. Niz zemalja su potpisale dogovore
sa OUN za sprovođenje zatvorskih kazni.
 MKSJ je bio prvi sud za ratne zločine koji su osnovale Ujedinjene
nacije, kao i prvi međunarodni sud za ratne zločine nakon sudova u
Nürnbergu i Tokiju.
 Sud ima tri tijela Tuzilastvo ,Vijeće i Sekretarijat.
 Vijeća čine tri pretresna vijeća i Žalbeno vijeće. U radu im pomažu
timovi pravne podrške Oni se sastoje od brojnih pravnika, koje
upošljava Sekretarijat, koji pomažu sudijama u istraživačkom radu,
pripremi i vođenju postupaka kao i u učešću u sastavljanju pravnih
dokumenata.
 Za svaki predmet se određuje troje sudija, a barem jedan sudija po
predmetu mora biti stalni sudija. Svako pretresno vijeće može biti
podijeljeno u najviše tri sekcije od po troje sudija, koju čine stalne
sudije i povremene sudije.
 Pretresno vijeće je dužno osigurati da svako suđenje budu pravično,
ekspeditivno i da se vodi u skladu s Pravilnikom o postupku i dokazima
Međunarodnog suda, i s punim poštovanjem prava optuženog i
odgovarajućom brigom za zaštitu žrtava i svjedoka.
 Žalbeno vijeće se sastoji od sedam stalnih sudija, od kojih je petoro
stalnih sudija MKSJ-a i dvoje stalnih sudija Međunarodnog krivičnog
suda za Ruandu
 Predsjednik i potpredsjednik Međunarodnog suda biraju se iz redova
sudija MKSJ-a.
 Tužilaštvo vodi tužilac kojeg postavlja Savjet bezbjednosti na
četvorogodišnji mandat uz mogućnost reizbora.
 Tužilac je nezavisan i ne traži niti dobija instrukcije od spoljnih
faktora kao što su vlade ili međunarodne organizacije, niti od druga
dva organa Međunarodnog suda. U skladu s rezolucijama Savjeta
bezbjednosti i Statutom Međunarodnog suda, države članice
Ujedinjenih nacija imaju obavezu da sarađuju sa Tužilaštvom u
istragama i krivičnim gonjenjima.
 Posao tužioca sastoji se iz dva dijela: da istražuje zločine i iznosi
dokaze tokom suđenja i kasnije, ukoliko je to potrebno, u žalbenom
postupku. Tokom godina, fokus rada Tužilaštva prebačen je sa istraga
na krivično gonjenje.
 Zahvaljujući jedinstvenom karakteru jednog međunarodnog krivičnog
suda, Sekretarijat ima središnju ulogu u obavljanju složenog niza
dužnosti vezanih za upravljanje Međunarodnim sudom. Osim
rukovođenja radom sudnica, Sekretarijat vrši dužnost koju u
nacionalnim sistemima često imaju ministarstva. Naposljetku,
Sekretarijat vrši dužnosti administrativnog tijela organa UN-a.
 Statut MKSJ dodjeljuje mu jurisdikciju za vođenje krivičnog postupka protiv lica
koja su odgovorna za teška kršenja MHP, učinjena na području bivše Jugoslavije
od 1991. godine (član 1).
 Značenje izraza „teška kršenja humanitarnog prava“ je precizirano odredbama
Statuta koje utvrđuju sljedeće zločine: teška kršenja Ženevskih konvencija iz
1949. godine, kršenja zakona i običaja ratovanja, genocid i zločini protiv
čovječnosti.
 U Statutu se nabrajaju pojedinačni elementi koji čine te zločine. Tako su, na
primjer, kao zločini protiv čovječnosti definisani sljedeći akti, učinjeni u
oružanom sukobu, kako u međunarodnom tako i u unutrašnjem, koji su upereni
protiv civilnog stanovništva: ubistvo, istrebljenje, porobljavanje, deportacija,
zatočenje, mučenje, silovanje, proganjanje na političkoj, rasnoj ili vjerskoj osnovi,
kao i ostali nečovječni postupci.
 Kao prvi sud za ratne zločine istinski međunarodnog karaktera, MKSJ je dao
brojne trajne doprinose međunarodnoj pravdi:
 stvorio je inovativan sistem procesnog prava, kombinujući elemente
kontinentalne i anglosaksonske pravne tradicije;
 u MKSJ-u se nalaze najsavremenije sudnice na svijetu, čija su struktura i
tehnička opremljenost uzeti kao model za druge slične sudnice, kao što su
one u Međunarodnom krivičnom sudu i Posebnom sudu za Sijera Leone;
 uspostavio je, razvio i održava efikasan program za žrtve i svjedoke;
 uspostavio je jedinstven sistem pravne pomoći i doprinio stvaranju grupe
visokokvalifikovanih advokata odbrane koji predstavljaju optužene u
postupcima za ratne zločine pred međunarodnim pravosudnim organima;
 uspostavio je bazu podataka koja sadrži cjelokupnu sudsku praksu Suda koja
će omogućiti pristup velikom broju odluka i naloga na polju međunarodnog
krivičnog prava i sl.
 MKSJ je značajno uticao i na međunarodno humanitarno i međunarodno
krivično pravo, i to na materijalnom i na procesnom planu.
 MKSJ je utvrdio opštu zabranu mučenja u međunarodnom pravu od koje se ne
može odstupiti nikakvim međunarodnim ugovorom, domaćim zakonom ili na
neki drugi način;
 doveo je do znatnog napretka u razvoju MHP u pogledu pravnog shvatanja i
kažnjavanja seksualnog nasilja u ratu;
 detaljno je razradio ključne elemente zločina genocida, naročito definiciju
mete tog zločina;
 utvrdio je da porobljavanje i progon predstavljaju zločine protiv čovječnosti i
primijenio modernu doktrinu krivične odgovornosti nadređenih, tzv.
komandnu odgovornost (razjasnio je da za utvrđivanje krivične odgovornosti
nije neophodno da postoji formalni odnos nadređenog i podređenog i
otklonio nedoumice u pogledu nivoa znanja koji se zahtijeva kod nadređenog
čiji su podređeni počinili zločine ili su se na to spremali).
 MKSJ podigao je optužnice protiv više od 160 osoba. Među
onima protiv kojih je MKSJ podigao optužnice nalaze se šefovi
država, predsednici vlada, načelnici generalštabova, ministri
unutrašnjih poslova i mnogi drugi politički, vojni i policijski
rukovodioci visokog i srednjeg ranga na raznim stranama u
jugoslovenskim sukobima.
 Optužnice MKSJ bave se zločinima počinjenim u razdoblju od
1991. do 2001. nad pripadnicima raznih etničkih grupa u
Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini, Srbiji, na Kosovu i Makedoniji.
Međunarodni krivični sud

 Podstaknuta snažnim intencijama u pravcu konstituisanja stalnog

međunarodnog krivičnog suda, Generalna skupština UN je konačno u
decembru 1995. godine donijela odluku o osnivanju Pripremnog komiteta sa
zadatkom da sačini nacrt osnivačkog akta ovakvog suda koji bi bio široko
prihvaćen u međunarodnoj zajednici. On je to učinio, tako da je na
međunarodnoj diplomatskoj konferenciji, održanoj polovinom 1998. godine u
Rimu, preko stotinu država prihvatilo Statut stalnog Međunarodnog krivičnog
suda, koji je stupio na snagu 1. jula 2002. godine.
 Time je ostvarena skoro jedan vijek stara ideja o potrebi za institucijom koja je
nadležna da sankcioniše najteže međunarodne zločine čije posljedice
prevazilaze nacionalne okvire.
 Ako izuzmemo slučajeve ad hoc krivičnih sudova i njihovu praksu,
međunarodnopravni poredak sve do pojave ovog suda nije bio u
stanju da se uspješno suprotstavi ovakvim zločinima, osim da ih
propiše, a njihovo sankcionisanje prepusti državama.
 Za Statut je glasalo 120 država, 21 se uzdržala od glasanja, dok je
sedam država bilo protiv, među njima su SAD i Kina.
 Nadležnost Suda u materijalnom smislu obuhvata zločine genocida,
zločine protiv čovječnosti, ratne zločine i zločine agresije. Međutim,
Sud neće vršiti svoju nadležnost u pogledu zločina agresije sve dok
se on bliže ne definiše i dok se ne postigne dogovor o uslovima pod
kojima će Sud vršiti tu nadležnost.
 Statut je predvidio mogućnost da se na zahtjev dvije trećine država članica
ova lista proširi i drugim međunarodnim zločinima.
 U vremenskom smislu nadležnost obuhvata samo one od navedenih zločina
koji se budu izvršili nakon što Statut stupi na snagu. Drugim riječima, Statut
ne djeluje retroaktivno.
 U teritorijalnom smislu nadležnost Suda se prostire na područje država
članica, ali i drugih država na bazi specijalnog ugovora s njima.
 Ona se prostire na teritoriju države koja je prihvatila njegov statut ili
nadležnost, a na kojoj se desio zločin iz njegove nadležnosti (što uključuje i
plovilo ili vazduhoplov koji pripada toj državi) ili je u pitanju njen državljanin
optužen za takav zločin.
 I konačno, nadležnost u personalnom smislu prostire se na bilo koje lice
koje je u vrijeme izvršenja zločina bilo starije od 18 godina.
 Sud se sastoji iz više organa, a to su: (1) Predsjedništvo kojeg čine predsjednik i
dva potpredsjednika koji se biraju apsolutnom većinom glasova na period od
tri godine, s mogućnošću reizbora; (2) Vijeća kojih ima tri: žalbeno vijeće,
sudeće vijeće i vijeće koje vodi prethodni postupak; (3) Kancelarija tužilaštva,
kao nezavisan organ Suda kojim rukovodi tužilac i koja je nadležna za primanje
prijava o krivičnim djelima iz nadležnosti Suda, za sprovođenje istrage i
podizanje i zastupanje optužnice i (4) Sekretarijat, koji je odgovoran za
administraciju i funkcionisanje Suda.
 Sekretarijatom rukovodi sekretar kojeg biraju sudije apsolutnom većinom
glasova, i to u postupku tajnog glasanja i čiji je mandat pet godina.
 Postoji i osoblje Suda koje postavljaju tužilac i sekretar, u skladu s obavezom da
osiguraju najviše standarde efikasnosti, stručnosti i integriteta pri njihovom
zapošljavanju, kao i obavezom da vode računa da budu zastupljeni glavni pravni
sistemi svijeta, pravedna geografska zastupljenost i odgovarajuća zastupljenost
polova.
 U posebnim situacijama, a na osnovu prijedloga država članica, vladinih i
nevladinih organizacija, mogu da budu zaposleni i eksperti za pojedina pitanja.
 Tužilaštvo ima status nezavisnog i odvojenog organa i odgovorno je za
primanje prijava i dokaza o zločinima iz nadležnosti Suda. Tužiocu u radu
pomažu jedan ili više zamjenika tužioca, a svi oni moraju biti lica visokog
morala i najviše stručne kompetentnosti i iskustva u svojoj oblasti. Tužilac se
bira tajnim glasanjem i za njegov izbor je potrebna apsolutna većina Skupštine
država članica. Zamjenici tužioca biraju se na isti način, ali sa liste koju podnosi
tužilac. Mandat tužioca i zamjenika je devet godina, bez prava reizbora.
 Statutom je predviđeno da Sud neće zamjenjivati nacionalne
sudove, već će biti komplementaran nacionalnom krivičnom
pravosuđu. To znači da će on vršiti istragu i voditi krivični postupak
samo ako država članica nije voljna ili nije u mogućnosti da to učini.
Odluku o tome donose sudije.
 Države članice, kao i Savjet bezbjednosti UN, mogu prijaviti slučajeve tužiocu
radi sprovođenja istrage, ali i tužilac ima nadležnost da pokrene preliminarnu
istragu na osnovu informacija koje smatra pouzdanim. U istragama i krivičnom
gonjenju države članice su obavezne da u potpunosti sarađuju sa Sudom.
 Posebnu vrijednost Rimskog statuta imaju njegova strateška polazišta:
(a) da su zločini u nadležnosti Suda opasni po mir i bezbjednost u
svijetu i da njihovi izvršioci ne smiju proći nakažnjeno, bez obzira na
njihovu javnu funkciju;
 b) da je on nezavisan međunarodni organ i da su UN samo važan
partner u ostvarenju njegove misije;
 (c) da ni jedna statutarna odredba ne smije da bude protumačena kao
pravo bilo koje države da se umiješa u unutrašnji oružani konflikt
druge i
 (d) da ni jedna njegova odredba vezana za individualnu krivičnu
odgovornost neće uticati na odgovornost države po međunarodnom
pravu.