TOPIK 1

TOPIK 1: PENGURUSAN SUMBER AIR

Oleh: Nuralia Akmal Binti Misman

&
Siti Nurhayati Binti Wil

Pensyarah: Dr. Tan Mou Leong

1
 1.0 PENGENALAN
 Malaysia menerima hujan < 2000 mm setahun.

 Kebanyakan kawasan banjaran gunung adalah kawasan tadahan & punca

utama sungai di Malaysia.

 Penerokaan hutan di kawasan banjaran menyebabkan pencemaran dan

gangguan sistem saliran.

 Pencemaran terhadap sumber-sumber air yang bersih sama ada dari sg,
laut, tasik, kolam atau takungan semulajadi, air bawah tanah & air hujan-
Menyebabkan kualiti semakin rendah

 Indeks pencemaran air boleh diukur melalui (kandungan BOD,

kandungan E-coli, urea, pepejal terampai (SS), nilai keasidan (pH),
perubahan warna dan bau)
TOPIK 1 2
 Pembangunan
Tanah

Perkembangan
Kegiatan
Sektor
Pertanian
Perlombongan

Pembangunan
Kegiatan
Sumber
Tenaga Faktor Penternakan
Menyebabkan
Kualiti Sumber
Air Merosot

Proses Kegiatan
Pembandaran Perindustrian

Perkembangan
Kegiatan
Sektor
Pelancongan
Pengangkutan

TOPIK 1 32
1. Pembangunan Tanah - aktiviti pertanian, petempatan, dll
- partikel tanih yg terhakis mencemarkan air
- sumber air tercemar dgn pepejal terampai dan keruh

2. Kegiatan Pertanian - penggunaan DDT (racun serangga sintetik) dan baja

kimia mencemarkan sumber air melalui larut resap
dan larian air permukaan
- dikesan melalui nilai pH

3. Kegiatan Perindustrian - Pembebasan sisa kilang memproses getah, kelapa

sawit dan industri kimia mencemarkan sumber air
mencemarkan sumber air
- diukur berdasarkan BOD
- pelepasan asap kilang menghasilkan hujan asid

4. Kegiatan Pelancongan - Pembebasan sisa kumbahan dari hotel, resort, dll

mencemarkan sumber air
- Meningkatkan kandungan E-Coli

5. Kegiatan Penternakan - Pembuangan sisa ternakan tanpa dirawat

mencemarkan sumber air
- Tercemar dengan E-Coli dan berbau busuk

TOPIK 1 42
6. Perkembangan Sektor - Pembuangan enapcemar dan pelanggaran
Pengangkutan kapal mencemarkan laut
- Berlaku tumbahan minyak/tar yg menutupi
permukaan laut

7. Proses Pembandaran - Berlaku pertambahan penduduk

- Meningkatkan pembuangan sisa domestik dan sisa
kumbahan
- Sebahagian dibuang kesungai dan menyebabkan
pencemaran sumber air

8. Pembangunan Sumber - Peringkat awal pembinaan empangan menyebabkan

Tenaga sungai berkelodak dan bahan ampaian
- Pembersihan loji penjanaan elektrik yang
menggunakan petroleum mencemarkan sumber air

9. Perkembangan Sektor - Perlombongan bijih timah akan menyebabkan

pertambahan kelodak dalam sungai
- Kerja cari gali petroleum akan menyebabkan
pencemaran semasa proses pengerudian

TOPIK 1 52
TOPIK 1 62
2.0 KONSEP PENGURUSAN SUMBER AIR

“…..Pengurusan sumber air melibatkan

perancangan,analisis,penilaian,penggunaan,impak dan ramalan
terhadap sumber-sumber air secara sistematik, cekap optimun
tanpa membazir untuk menjamin bekalan air kepada pengguna
sentiasa bersih dan berterusan…” (Oridorn, 1997).

Menjamin bekalan air Penggunaan air yang cekap

sentiasa ada, bersih dan dan optimum dengan usaha-
berterusan untuk memenuhi usaha pemeliharaan dan
keperluan masa kini dan pemuliharaan sumber air.
akan datang.

TOPIK 1 72
 3.0 KEGUNAAN SUMBER AIR, KAJIAN KES,
MALAYSIA:
KEGUNAAN SUMBER AIR CONTOH
1. Kegunaan Domestik; kegunaan/keperluan harian Bekalan air dari pada JBA, air
penduduk seperti memasak,membasuh/mencuci,mandian sungai,tasik,perigi dll sumber.
dll.

2. Kegunaan pertanian. Empangan untuk membekalkan Empangan MUDA, Empangan

air/mengawal input-output air kepada kawasan tanaman KEMUBU.
khususnya padi sawah.

3. Membekalkan Kuasa Elektrik Hidro (KEH); untuk Stesen Janakuasa di

keperluan industri dan penduduk. Sumber alternatif yang Empangan Kenyir dan
penting kerana sumber kuasa ini murah, bersih dan Empangan Cenderoh.
berterusan.

4. Kegunaan Industri. Bahan pencucian untuk pelbagai jenis Industri pembuatan kertas dan
industri dan penyejukan engine/generator. industri petro-kimia.

5. Kegunaan pengangkutan. Sungai,selat,terusan digunakan Sungai Pahang,Sungai Rajang,

untuk mengangkut barangan dan penduduk khususnya di Selat Melaka,Selat Tebrau.
kawasan pedalaman. 82
TOPIK 1
4.0 PENGURUSAN SUMBER AIR DI
MALAYSIA-BERDASARKAN SEKTOR
JPS
hidrologi, pantai,
sungai, tebatan
Pihak Berkuasa banjir, pengurusan
ribut hujan JMG
Negeri
pemantauan air bumi

KADA
IWK
pembentungan pengairan dan
saliran pertanian
SEKTOR

MADA
SPAN
pemantauan pengairan dan
saliran pertanian
Badan-badan
bekalan MoA
air(PBA,SAJ, pengairan dan
SYABAS,dll) saliran pertanian
bekalan air

TOPIK 1 92
5.0 LANGKAH-LANGKAH PENGURUSAN SUMBER AIR
LESTARI : MENJAMIN BEKALAN AIR YANG
BERSIH DAN BERTERUSAN.

Perlaksanaan Undang-undang

• Penguatkuasaan undang-undang melalui pemantauan/pengawasan teliti

• Tindakan tegas melalui denda, penarikan balik lesen, penjara, dll, terhadap pihak yang terlibat
mencemrakan sumber air
• Contoh: Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974

Merawat Sumber-sumber Air Yang Telah Tercemar

• Sisa air buangan kilang dan sisa kumbahan dirawat sebelum dilepaskan kesungai atau laut
• Menyediakan perangkap sampah di dalam sungai untuk mengurangkan kuantiti pencemaran bahan
pepejal
• Air yang telah digunakan oleh industri dan domestik boleh dikitar semula untuk pelbagai tujuan lain agar
ia tidak terus membazir.

TOPIK 1 10
92
Mengawal-selia aktiviti pembalakan

• Mencegah aktiviti pembalakan di Kawasan rizab sungai dan Kawasan tadahan atau hutan simpan
• Menjamin sumber air tidak tercemar

Meningkatkan Kerjasama Serantau

• Kerjasama antara negara ASEAN untuk mengawal pencemaran laut

• Melibatkan pemantauan bersama, perkongsian teknologi dan kos pemeliharaan/pemuliharaan

Melaksanakan Kempen dan Pendidikan Alam sekitar

• Menyedarkan masyarakat dan pelajar tentang kepentingan sumber air bersih

• Dilaksanakan melalui pelbagai saluran

TOPIK 1 11
2
6.0 STRATEGI SINGAPURA MENGURUS BEKALAN AIR

Memaksimumkan kawasan Menggembleng sumber air Mengimport air mentah

tadahan mentah tempatan dari Malaysia

Mengadakan kempen kesedaran

dan pendidikan terhadap
pentingnya sumber air
Mewujudkan projek
Mewujudkan ‘Newater’ • Singapura memupuk tahap kesedaran
menyuling air laut terhadap air sejak 50 tahun lalu
menerusi pendidikan dan kerjasama
dengan rakyat

TOPIK 1 12
2
 SEKIAN,
Terima
TERIMA Kasih!
KASIH
