KEKELUARGAAN

DALAM ISLAM

1
 • Pembentukan keluarga:
 melalui perkahwinan (nikah).
UNIVERSITI • Tujuan perkahwinan:
TEKNOLOGI MARA
 untuk memenuhi fitrah semulajadi manusia
P (saling memerlukan antara lelaki dan wanita)
Melalui perkahwinan, naluri cinta, kasih
E
sayang dan seks dapat disalurkan.
N
 untuk mengabdikan diri dan beribadat kepada
D
Allah swt.
A
• Keluarga
H
U  Sebuah institusi kecil dlm masyarakat
L • Kepentingan Keluarga
U  Asas pembinaan masyarakat yang bermoral
A dan berakhlak mulia juga.
N  Asas pembinaan peribadi individu yg baik
 Asas pembinaan negara
2
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 • Poligami:
 Perkahwinan lelaki dengan ramai wanita
UNIVERSITI  Diamalkan hampir semua bangsa
TEKNOLOGI MARA
 Terdapat satu kepercayaan di Negeri China –
P boleh berkahwin hingga 130 orang
E  Dlm Syariat Yahudi – boleh kahwin tanpa
N batas
D  Islam membataskan kpd 4 orang sahaja
A • Monogami:
H  Perkahwinan seorang lelaki dan seorang
U perempuan sahaja
L • Poliandri :
U  Perkahwinan seorang wanita dengan ramai
A lelaki
N
3
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA samb.....CONTOH POLIANDRI

Bentuk-bentuk Contoh: di Tibet, orang-orang bukit di

Perkahwinan
Dalam Sejarah India dan orang Arab jahiliyyah.
Manusia
Orang-orang Juansuwaris – apabila
saudara lelaki tua berkahwin, isteri
tersebut dikongsi bersama dengan
saudara lelaki yang lain

4
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA
1. AKIDAH, SYARIAH, AKHLAK
2. CINTA DAN KASIH SAYANG

ASAS 3. PERSAMAAN
KEKELU 4. KEADILAN
ARGAAN
ISLAM 5. JAMINAN SOSIAL

5
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 ERTI
UNIVERSITI
PERKAHWINAN/PERNIKAHAN
TEKNOLOGI MARA

 Menurut bahasa iaitu, bercampur

atau berkumpul.
 Dari sudut istilah ialah menurut
FALSAFAH ahli feqah iaitu ijab & qabul (aqad)
PERKAHWIN yang menghalalkan persetubuhan
-AN DALAM antara lelaki dan perempuan yang
ISLAM diucapkan dengan kata-kata yang
menunjukkan nikah.

6
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 Dalil tentang perkahwinan
UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA
a) Dalil al Quran:, firman Allah swt: maksudnya:
“Kahwinilah dengan perempuan-perempuan yang
kamu berkenan, dua, tiga atau empat tetapi jika
kamu takut tidak dapat berlaku adil maka
berkahwinlah dengan seorang sahaja.”
FALSAFAH Surah a Nisa: 3
PERKAHWI
b) Dalil As Sunnah, sabda Rasulullah saw:
N-AN maksudnya:
DALAM “Wahai golongan pemuda, sesiapa sahaja daripada
ISLAM kamu yang mempunyai perbelanjaan
(kemampuan) hendaklah berkahwin kerana
perkahwinan dapat menutup mata dan
mengawal kemaluan. Sesiapa yang tidak
mampu hendaklah berpuasa kerana puasa
dapat melemahkan runtunan nafsu.”
7
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 1. Memilih isteri
UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA

Dalam memilih isteri Rasulullah saw

telah bersabda di dalam sepotong
hadis yang diriwayatkan oleh
Bukhari dan Muslim: maksudnya:
PEMBENTU
K-AN
“Wanita dikahwini kerana empat sebab,
KELUARGA
iaitu kerana kekayaannya, kerana
DALAM
darjat keturunannya, kerana
ISLAM
kecantikannya dan kerana
agamanya. Maka pilihlah yang
beragama) nescaya kamu akan
bahagia.”
8
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 1. Memilih isteri
UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA
Islam juga mengalakkan mencari
wanita dari keturunan yang
banyak anak. Hal ini dinyatakan
oleh Rasulullah saw,
PEMBENTUK maksudnya:
-AN
KELUARGA
DALAM “Berkahwinlah dengan wanita yang
ISLAM penyayang dan dari keturunan
yang banyak anak, kerana aku
suka dengan jumlah umatku
yang banyak.”
Riwayat Abu Daud dan an Nasai’ 9
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 2 . Memilih suami
Antara kategorinya:
UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA
 Beragama - berpegang teguh kepada
ajaran Islam, beriman, taqwa dan amal
soleh – sekaligus membawa kepada sifat-
sifat mahmudah dan mengelakkan sifat
PEMBENTUK mazmumah
-AN  Bertanggungjawab
KELUARGA  Tinggi akhlak
DALAM  Penyayang
ISLAM  Pemurah
 Islam tidak membataskan faktor
keturunan, warna kulit, faktor geografi
atau sebagainya
 Sama dengan kategori pemilihan isteri
10
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 RUKUN NIKAH
UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA

a) PIHAK LELAKI
b) PIHAK PEREMPUAN
PEMBENTUK
-AN c) WALI
KELUARGA
DALAM d) SAKSI
ISLAM
e) IJAB DAN QABUL

11
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 MAHAR
UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA
• Pemberian yang wajib diserahkan
oleh suami kepada isteri
• Tidak kira samada dalam bentuk
PEMBENTUK wang, pakaian, perhiasan,
-AN perkakas rumah atau apa sahaja
KELUARGA yang berharga
DALAM
ISLAM • Sunat disebut dalam akad nikah
• Mazhab Syafie – tidak ada tolak
ansur dalam kewajipan membayar
mahar.
12
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 HUKUM PERKAHWINAN
UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA
DALAM ISLAM

1. HARUS –hukum asal

PEMBENTUK 2. SUNAT – ikut nabi
-AN
KELUARGA 3. WAJIB – sekiranya lelaki/wanita
DALAM tidak dapat menagawal diri/nafsu
ISLAM
4. MAKRUH – sekiranya tiada
penigkatan dlm kehidupan
5. HARAM – sekiranya zalim pada
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
pasangan 13
 WALIMATUL ‘URUS
UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA • Jamuan yang diadakan semasa
perkahwinan
• Hukumnya sunat
• Tujuan – pemberitahuan pernikahan suami
PEMBENTUK isteri tersebut
-AN
KELUARGA • Ikut kemampuan asalkan tidak berlaku
DALAM pembaziran & unsur-unsur yang
ISLAM bertentangan dengan akidah, syariah dan
akhlak
• Rasulullah saw bersabda, maksudnya:
“Buatlah jamuan walaupun dengan seekor
kambing”
14
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 1. Merupakan kefardhuan daripada Allah swt
2. Berkahwin adalah salah satu ibadat yang
UNIVERSITI mendapat ganjaran yang amat besar
TEKNOLOGI MARA
daripada Allah swt.
3. Menjaga kemaslahatan umat
4. Mendapatkan keturunan dan zuriat
Tujuan
5. Memelihara keturunan dan kehormatan diri
& Hikmah
6. Menyelamatkan masyarakat dari
Perkahwin kerosakkan akhlak
-an dalam 7. Untuk menjalin kerjasama suami isteri dalam
Islam membina keluarga dan mendidik anak-anak
8. Perkahwinan mampu menghasilkan
ketenteraman jiwa
9. Mencari keberkatan dari doa anak yang
soleh apabila kedua orang tuanya telah
meninggal dunia. 15
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 • Kewajipan Suami
UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA
• Suami wajib memberi mahar kepada isterinya
• Suami adalah ketua keluarga, pelindung isteri
dan anak-anak
Kewajipan • Dia wajib menyediakan rumah kediaman,
& pakaian dan makan minum keluarga (nafkah).
Tanggung • Pentadbiran suami di dalam rumahtangga
hendaklah berdasarkan rahmah (kasihan
jawab belas), berakhlak dan contoh yang baik
dalam • Suami hendaklah mengasuh isteri dan anak-
r/tangga anak dengan baik, termasuk pendidikan
agama.
• Suami wajib menjaga kehormatan isteri dan
keluarganya
16
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 • Kewajipan Isteri
UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA
• Wajib mengiktiraf suami sebagai ketua
dalam rumahtangga
• Isteri hendaklah taat kepada suami
Kewajipan
• Bergaul dengan suami secara baik
&
Tanggung • Mengendalikan kerja-kerja rumah
jawab • Berhias untuk suami
dalam • Mencurahkan kasih sayang kepada suami
r/tangga dan anak-anak
• Hendaklah sentiasa menjaga kehormatan
diri dan nama suami juga keluarga

17
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 • Kewajipan Anak-anak
UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA
• Bersikap baik kepada kedua ibubapa
• Islam juga tetap mewajibkan seorang anak
yang memeluk Islam menghormati ibu
bapa yang belum Islam, selagi ia tidak
Kewajipan mensyirikkan sesuatu dengan Allah s.w.t.
& • Dilarang sama sekali bercakap dengan
Tanggung bahasa yang kasar dan memaki ibubapa
jawab • Dilarang menderhaka kepada kedua
dalam ibubapanya
r/tangga • Menjaga ibubapa terutama apabila mereka
telah tua
• Berbakti kepada kedua ibubapa walaupun
mereka telah meninggal dunia
18
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 • Keluarga adalah unit pertama dan institusi pertama
dalam masyarakat. Dalam keluarga sepasang suami
UNIVERSITI isteri memadu kasih suci yang diredhai Allah swt.
TEKNOLOGI MARA
Dalam sistem kekeluargaan Islam, perkara yang
mula-mula diterapkan ialah ajaran agama dan
akhlak. Bapa sebagai pemimpin keluarga harus
Arah memahami dan mengamalkan ajaran agamanya,
sebab dialah yang dapat dijadikan sebagai
pendid pemimpin oleh isterinya dalam mengharungi
ikan kebahagiaan di dunia seterusnya kebahagiaan di
anak akhirat.
• Ibu pula berperanan sebagai pengendali keluarga
dalam dan anak-anak. Maka langkah pertama yang paling
keluar penting sekali ialah ibu bapa tersebut hendaklah
mengamalkan terlebih dahulu ajaran akhlak Islam.
ga Kalau ibu bapa tidak mengetahui dan
mengamalkannya, bagaimana mungkin mereka
dapat mendidik anak-anak mengikut landasan yang
terbaik menurut Al Quran dan As Sunnah.
19
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 • Sentiasa berdoa kepada Allah agar anak
dilindungi dari gangguan syaitan
UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA • Jauhi akhlak mazmumah – amalkan
membaca Al Quran
• Ketika dilahirkan – qamat/azankan
Arah
• Beri nama yang baik
pendidikan • Cukur rambut, aqiqah pada hari ketujuh –
anak jika mampu
dalam
keluarga • Susukan hingga umur 2 tahun
• Didik anak untuk beriman dan bertaqwa
• Dedahkan amalan ibadah sejak kecil
• Wujudkan suasana Islam
• Beri nafkah pada anak dari sumber yang
halal
20
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 Kewujudan Masyarakat Islam
UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA

• Kemunculan tamadun barat, ajaran Islam

diusahakan supaya lenyap sedikit demi sedikit
M daripada kehidupan kaum muslimin
A • Walaupun pada umumnya masyarakat masih
S menganggap perkahwinan itu suatu ikatan suci,
Y tetapi minat untuk mempertahankan kesucian
A itu makin berkurangan dengan berkembangnya
R maksiat dan lumrahnya perzinaan.
A • Masyarakat Islam hendaklah menyedari bahawa
K institusi keluarga dan syariat perkahwinan
A wajib dipertahankan
T • Tanpa didikan yang sempuma dan bimbingan
yang wajar, anak-anak ini akan menjadi
ISLAM generasi yang pincang.
21
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 Kesimpulan
UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA

K
• Keluhuran institusi kekeluargaan dalam Islam
E kerana ianya dicipta oleh Allah SWT
S • Ia mempunyai tunjang yang jelas iaitu keimanan
I kepada Allah swt dan hari akhirat
M • Institusi kekeluargaan Islam amat mementingkan
P keseimbangan unsur jasmani dan rohani kerana dari
U keluargalah akan membentuk masyarakat yang
L sejahtera akhirnya membina negara yang harmoni
A yang tunduk kepada syariat Allah SWT
N
22
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak
 UNIVERSITI
TEKNOLOGI MARA

TERIMA KASIH
WASSALAM

23
Sharifah Anom Omar
CITU Sarawak