Panitikan

sa
Pampanga
Ang pampanga ay
hango sa salitang
pangpang o
pampangan

• Mayaman at tigang na talampas sa Gitnang

Luzon na napapaligiran ng mataas na
lupain
• Bulubundukin ng Zambales
• Cordillera sa silingan
• Mataas na lupa ng Pangasinan sa Hilaga
• Bundok sa Rizal-Sierra Madre sa timog

2
H. Otley Beyer Mariano Henson Dr. Luther Parker

3
Malang-Balagtas

- ay isang taga sunod ni

Mohammed na
nagpabinyag sa
Kristyanismo at kinilala
ng mga Kastila bilang
pinakamayaman at
pinakamakapangyariha
ng tao sa isla

Kariniwang salita

• nasi (bigas)
• isa (isa) • torak (tulak)
• adua (dalawa) • baboy (babi)
• atlu (tatlo)
• minum (inom)
• payung (payong)

4
Juan Crisostomo Soto Arelio Tolentino Zoilo Hilario Amado Yuzon

E.Y Cunanan
Roman Reyes

Diosdado Macapagal Padre Anselmo Jorge Jose Gallardo

de Fajardo
5
 Bugtong

Kilala rin sa tawag na “Bugtongan”. Karaniwan

itong binibigkas sa mga lamayan at kasalan.
Sinasambit din ito sa mga kritikal na panahon
kung saan nangangailangan ng mabigat na
pagpapasya.

6
 Mga Bugtong
 Aduang Bolang Sinulad
Anggang nabua miraras.

 Adua lang mikaluguran

Tagalan nong tagalan

 Tanaman a e lalangi
Matatabas yang palagi.

7
 Mga Bugtong
 Tutu pin ing ngungut ya
Atiyu Kilub ing bunut na.

 Malati yang impyerno

Kailangan ne ning tay.

 Ing bale nang kabesang Juan

Dala dala ne king lakaran.

 Metung a butil a pale

Sakup ne ing mabilug a bale

8
 Sanaysay

Sanaysay ay "essay" sa Wikang Ingles. Ang

sanaysay ay isang uri ng sulatin na
nagpapahayag ng pananaw o opinyon ng
nagsulat nito.

9
 Sanaysay

Dalawang uri ng Sanaysay:

1. Pormal na Sanaysay
2. Di-Pormal na Sanaysay

10
 Sanaysay
Pormal na Sanaysay
Ang pormal na sanaysay ay may maayos na
pagkakasunud-sunod at gumagamit ito ng mga
salitang akma sa paksa. Ito ay batay sa
pananaliksik at pag-aaral.

11
 Sanaysay

Di-Pormal na Sanaysay
Ang di-pormal na sanaysay naman ay
batay sa mga opinyon at pananaw ng nagsulat
nito. Ito ay maaaring galing sa karanasan o
obserbasyon ng may-akda.

12
 Sanaysay
Bahagi ng Sanaysay:
Panimula o Simula - Ito ang pinakamahalagang
bahagi dahil kinukuha nito ang atensyon ng mga
mambabasa.
Gitna o Katawan - Dito naman sinasalaysay ang
mga mahahalagang ideya tungkol sa paksa.
Wakas – Dito nakalagay ang iyong pangwakas na
salita o ang buod sa sanaysay

13
 Sanaysay

 Ikaw(Ika) ni E.Y Cuanan

14
 Maikling Kwento

 Si Miss Phathupats
ni JuanCrisostomo Soto

Ama ng Panulaang Kapampangan

15
 Dula

 Napun, Ngeni at Bukas (Kahapon, Ngayon at Bukas)

ni Aurelio Tolentino

16
 Mga Tauhan
Inangbayan (Pilipinas) Malaynatin (Gobyernong
Dilat-na-Bulag (Espanya) Amerikano)
Bagongsibol (Amerika) Asalhayop (Mapaglilong Tagalog)
Masunurin (Babaeng Pilipina) Dahumpalay (Mapaglilong Tagalog)
Taga-ilog (Ang Katagalugan) Halimaw (Prayle)
Matanglawin (Gobyerno ng Kastila) Walang-tutol (Lalaking Pilipino)
Haringbata (Haring Intsik)

17
WHO WANTS TO
PLAY A GAME?

18
 Mga Bugtong
 Dalawang bolang sinulid
 Aduang Bolang Sinulad
Abot hanggang langit.
Anggang nabua miraras.

 Dalawang magkaibigan
 Adua lang mikaluguran
Laging naghahabulan.
Tagalan nong tagalan

 Halamang di nalalanta
 Tanaman a e lalangi
Laging pinapuputulan.
Matatabas yang palagi.

19
 Mga Bugtong
 Isang buko
 Tutu pin ing ngungut ya
Nasa loob ang bunot.
Atiyu Kilub ing bunut na.

 Munting impyerno
 Malati yang impyerno
Kailangan ng tao.
Kailangan ne ning tay.

 Si kabesang Juan
 Ing bale nang kabesang Juan
Dala ang bahay sa lakaran.
Dala dala ne king lakaran.

 Metung a butil a pale  Isang butil ng palay

Sakup ne ing mabilug a bale Sakop ang buong bahay.

20
 Alamat

 Alamat ni Mariang Sinukuan

ng Bundok Arayat ni Eugene Evasco

21
 Tumalya

 Ang tumalya o tumaila ay hele o Anak Nga Walay Palad

awiting pampatulog. Ito ay

maituturing na orihinal sa mga
Mendang Na Kung Mendang
Kapampangan.

Dayunday

Mga Awiting tumalya

ni Chin-Chin Gutierrez

22
 Kasebian

 Tulad ng bugtong, ang kasabian o

casebian ay binibigkas din sa mga
pampublikong salo-salo tulad ng lamay
at kasal.

Ing asung balabaluktut Isang asong nakabaluktot

Butul man e akapulut Buong araw hindi makahanap ng buto

23
 Awiting Bayan
Maaaring hatiin ang awiting bayan ng Kapampangan sa maraming uri:

Basulto Paninta

Pamuri Karagatan

Pang-obra Bulaklakan

24
 Basulto
 Karaniwang inaawit ng mga pastol sa
bukid. Maaari rin itong awitin habang
sinasayaw. Ito ay pataludtod. Nang
lumaong naging isa rin itong kompetisyon
tuwing pista na sinasabayan ng musika at
pagsayaw.

Halimbawa: O Caca O caca

25
 Pamuri

 Mula sa salitang “buri” na ang ibig

sabihin ay gusto. Ito ay isang awit ng
pag-ibig o “love song”.

Halimbawa: Ing Malsintang Beria

26
 Pang-obra
 Ito ay isang awit sa pagtratrabaho.

Halimbawa:
Bye Ning Kasamak (Ang Buhay ng
Magsasaka
Deting Tatanam Pale (Itong mga taong
nagtatanim ng Palay)

27
 Paninta
 Mula sa salitang “sinta” na ang ibig-sabihin ay minamahal
o pag-ibig. Kung ang pamuri ay para sa isang taong
minamahal sa romantikong paraan, ang paninta naman ay
para sa pamilya at kaibigan

Halimbawa: Atin Cu Pung Singsing

28
 Karagatan/Caragatan

 Ito ay isang patulang larong ginagawa tuwing may lamay.

Ito ay ginagawa sa pamamagitan ng pag tatanong,
pagsasagot gamit ang tula.

29
 Bulaklakan

 Ito ay isa ring paligsahan gamit ang pagtula kung saan

may dalawang grupo - isa sa mga lalaki at isa rin sa mga
babae.

30
THANK YOU!

31