• Ang PAMPANGA ay hango sa salitang “Pampang” o “Pampangan” na ang ibig sabihin ay “tabing-ilog “ • Pampango o kapampangan ang wikang sinasalita. PANITIKANG KAPAMPANGAN • Ang mga unang naisulat sa Balarila kapampangan ay mula sa prayleng Agustino tulad ng: • Arte Vocabulario, y Confesionario Pampango” 1850 ni P. Diego Ochoa • ‘Reglas para Aprender el Idioma Pampango’ • “Arte y Reglas de la Lengua Pampanga” • Catecismo Pampango Arte Y vocabulario del mismo ni P. Francia Coronel noong 1617 • Ang wikang kapampangan ay bunga rin ng angkang wikang Malayong- Polynesia. • Ang ortograpiya ng kapampangan ay nakabatay rin sa wikang kastila tulad ng paggamit ng mga titik kastila na C ay bibigkasin ng S sa cebollas ( sibuyas) at bibigkasin ng K sa (Carbon); Ang G sa H sa salitang virgin (Birhen) at lapis sa Lapiz, Filipina sa (Pilipina) at iba pa. • Ang mga alaming bayan o (folklore) ng pampanga ay naimpluwensiya ng mga alaming-bayan ng Tagalog at Ilokano. Awiting Bayan • Tumaila- awiting pampatulog • Jarana o Pamuri- awit pag-ibig ng kapampangan. • Basulto-Ito’y naglalaman ng mga matatalinghagang salita na pankaraniwang ginagamit sa pagpastol ng mga kambing, baka, kalabaw at iba pa. • Nagsimula ang pamahayagan ng kapampangan noong pang 1905, lumabas ang kanilang “El Imparcial” at “Ing Emangabiran” na nasusulat sa Kastila at Kapampangan. • Noong 1917, sumilang ang dalawa pang pahayagan: “Ing Alitaptap” .(The Firefly) sa Bacolor at • Ing Catala ( The Parrot)- naging popular dahil sa kanyang estilo at naiibang pamamaraan kaysa iba pang mga kasabay nitong pahayagan. • Ing Catimawan (Freedom)- Si Faustino P. Gutierrez ang tagapaglathala ay nagbigay ng kaukulang salapi sa mga may akda kung kaya’t maraming mnunulat ang nagkainterest na ipalagay ang kanilang akda sa Ing catimawan. • Campuput- Gumagamit ng Wikang English at Tagalog • Sa kasalukuyan ay mayroon na lamang ilang mga Genre ng panitikang kapampangan ang ating mga mambabasa at maririnig tulad ng awiting bayan nila na: • Awiting Bayan • Basulto-Ito’y naglalaman ng mga matatalinghagang salita na pankaraniwang ginagamit sa pagpastol ng mga kambing, baka, kalabaw at iba pa. • Goso- tumutungkol sa moralistikong aspekto ng kanilang kalinangan. • Pamuri-nag-ugat sa salitang “puri” at inihahanay sa isang uri ng awit ng pag-ibig ng mga kapampangan • Pang-obra-nagpapakita ng pagpapahalaga sa mga gawaing ng mga kapampangan. • Paminta- awit bilang pagpaparangal sa mga kapampangan sa isang hayop,bagay,lugar o tao na kanilang labis na pinahalagahan. • Mga anyo ng tula kagaya nang: • Karagatan- inihahayag sa paraang patula ang pagsasadula ng kanilang karagatan. • Duplo- Ito ay nilalaro rin sa lamayan ng mga patay. • Sapatya-awiting nag-uugnay sa mga kapampangan sa kanilang paniniwalang politikal. • Diparan- naglalaman ng mga salawikain at kasabihan ng mga kapampangan. • Bugtong-pahulaan o patuturan ay pangungusap o tanong na may doble o nakatagong kahulugan na nilulutas bilang isang palaisipan. MGA KILALANG TAONG NAGMULA SA LALAWIGAN NG PAMPANGA • JUAN CRISOSTOMO SOTTO- Ama ng panulaang kapampangan. • AURELIO TOLENTINO- Ama ng Dulang Kapampangan. • Alejandro Cubero- Ama ng Sarsuwela • Padre Anselmo Jorge Fajardo- Ama ng Panitikang Kapampangan at pinakatanyag na manunulat ng KUMIDYA.(Hango sa pag- iibigan ng isang prinsipe at prinsesa) • Monica Mercado- Tagapagtatag ng academia pampaguena