FIQH SIYAM

Kitab : Fiqh Manhaji

Tarikh : 20 Syaaban 1441H
Big Picture kedudukan Fiqh Siyam.

Analogi Pokok:

1. Akar (asas/sumber) : Ulum Quran & Ulum Hadis

2. Batang pokok (proses) : Ilmu Usul Fiqh

3. Buah (hasil) : Ilmu Fiqh (solat,puasa, zakat dll..)

4. Gugusan Buah (rangkuman hasil) : Ilmu Qawaid

Fiqh.

5. Cahaya matahari,air,angin (tujuan,sebab,hikmah) :

Ilmu Maqasid Syariah

 Ada 10 perkara nak bincang pagi ni :

1. Takrif 1. Syarat Sah

2. Pensyariatan 2. Rukun

3. Hikmah / Maqasid 3. Adab

4. Cara tentukan bulan 4. Akibat & Denda

Ramadhan
5. Jenis
5. Syarat Wajib
 1.0 TAKRIF

• BAHASA : Menahan diri daripada melakukan sesuatu sama ada

percakapan atau makan minum.
• ISTILAH : Menahan diri daripada sebarang perkara yang
membatalkannya, bermula dari terbit fajar hingga terbenam matahari,
disertai dengan niat.
 2.0 PENSYARIATAN
• Bila difardhukan ?
• Apa dalilnya ?
• Apa hukum tinggalkan puasa Ramadhan?

- Kafir
- Fasiq
HIKMAH @ MAQASID PUASA
• MAQASID ASLIAH :

‫األصل يف العبادات التوقيف‬

(Asal bagi perkara ibadah bersifat tauqif/taabbudi)

• MAQASID TABI’IYAH : Tengok ler dalam buku tu..hehe

CARA TENTUKAN BULAN RAMADHAN
• Rukyah Hilal : Lihat anak bulan.
• Hisab : kira cukupkan 30 hari.
• Di Malaysia siapa yang tentukan?

- Pihak berkuasa, pemegang cop mohor diraja, Jabatan Mufti

setiap negeri….
• Malaysia pakai cara apa?

- Keduanya sekali, Rukyah & Hisab.

SYARAT WAJIB
• Islam
• Mukallaf : berakal & baligh
• Tiada keuzuran :

1. yang menghalangnya berpuasa seperti Haid, nifas, pengsan,

gila. Atau
2. yang mengharuskannya berbuka : sakit, musafir.
SYARAT SAH
• Islam
• Berakal iaitu mumayyiz.
• Tiada keuzuran yang menghalangnya berpuasa.
RUKUN PUASA
• Niat. Ada 3 syarat yg prlu dipenuhi ;

1. Tabyiit
2. Taa’yiin
3. Tikrar

• Menahan diri daripada perkara yang membatalkan puasa.

Perkara yang membatalkan puasa
• Makan & minum.
• Sampainya sesuatu ‘ain ke dalam rongga melalui liang yang
terbuka.
• Muntah dengan sengaja.
• Bersetubuh dengan sengaja.
• Mengeluarkan air mani dengan sengaja.
• Haid & nifas.
• Gila dan murtad.
ADAB PUASA
• SUNAT : segera berbuka, bersahur, lewatkan sahur, tinggalkan kata-ii yang
keji, mandi junub sebelum fajar, tidak berbekam, membaca doa sebelum
berbuka, beri makan orang yg berpuasa, banyak bersedekah, membaca al-
Quran, beriktikaf di masjid pd 10 malam terakhir dan lain-ii..
• MAKRUH : melanggar adab-ii yang disebutkan.
AKIBAT
• Bagi orang yang dibenarkan berbuka puasa, ada 4 keadaan
yang menanti dia :
1. Kena Qadha’ semula
2. Tak perlu Qadha’ tapi kena bayar fidyah.
3. Tak payah Qadha’ dan tak tak payah bayar fidyah.
4. Kena Qadha’ dan kena bayar fidyah.
DENDA KAFARAH
• Melakukan jimak di siang hari dengan sengaja.

Kafarah yg wajib dilakukan :

1. Bebaskan hamba
2. Jika tak mampu, puasa 2 bulan berturut-turut.
3. Jika tak mampu, bagi makan 60 fakir miskin.
4. Jika tak mampu, usahalah sampai mampu mana-ii diatas.
JENIS PUASA
• WAJIB : ada 4 iaitu puasa Ramadhan, puasa nazar, puasa
Qadha’, puasa kafarah.
• SUNAT : puasa hari arafah, puasa isnin khamis, puasa 3 hari
putih, puasa 6 syawal.
• MAKRUH : puasa khusus hari jumaat, puasa hari sabtu,
puasa setiap hari.
• HARAM : puasa 2 hari raya, puasa hari tasyrik, puasa hari
syak, puasa separuh kedua bulan syaaban (khilaf).
• Syeikh Dr Mustafa al-Bugha merupakan seorang faqih mazhab asy-Syafie
dan ulama hadith di  Syiria. Syeikh Dr Mustafa al-Bugha dilahirkan pada tahun
1938M di al-Maidan, Damsyik, Syiria
• Pensyarah di Kuliah Syariah di Universiti Damsyik dari tahun 1978M sehingga tahun
2000M.
• c. Menjadi pensyarah jemputan di Universiti Qatar selama lima tahun(2000M-
2005M).
• d. Pensyarah di Kuliah Syariah di Univertiti al-Yarmouk, Jordan selama
setahun(2006M).
• e. Pensyarah di Universiti al-Ulum al-Islamiyyah al-‘Alamiyyah, Jordan sejak
tahun 2008 sehingga sekarang.
• Penulis kitab  Nuzhatul al-Muttaqin Fi Syarh Riyadh al-Salihin, Al-Wafi Fi Syarh
al-Arbain an-Nawawiyyah.
Biodata pengarang
• Nama penuhnya ialah Mustafa bin Sa‘id bin Mahmud al-Khin al-Syafi’i al-Maydani al-Damasyqi.
Beliau dilahirkan pada tahun 1922M. 
• Setelah memperolehi Ph.D, beliau menjadi pensyarah dan ketua Jabatan Akidah di Universiti
Damsyik. Di samping itu, beliau mengajar subjek pedagogi pendidikan Islam di Fakulti Syariah
sehingga pencen pada tahun 1983. Beliau juga telah membuat buku teks pada peringkat
universiti iaitu tafsir untuk tahun ketiga, Feqah Muamalat untuk tahun empat dan Asas-Asas
Akidah untuk tahun dua. (Mahyuddin Dib Mistu,2001,  hal. 45) Setelah pencen, beliau pergi ke
Arab Saudi dan menjadi pensyarah di Fakulti Syariah di Universiti Imam Muhamad Saud dan
kemudian dilantik sebagai professor di Fakulti Pendidikan.
Semasa berada di Arab Saudi iaitu dari tahun 1984 sehingga tahun 1992, beliau telah menyelia
pelajar Ph.D dan juga menjadi pemeriksa pada peringkat tersebut. Sejak tahun 1993, beliau
mengajar di peringkat Tinggi di Maahad Abu Nur, peringkat tinggi merupakan program
berkembar dengan Universiti Ummu Darman, Sudan. Di samping itu, beliau mengajar di Maahad
Fatah, Damsyik dalam subjek Usul Fiqh.
• Beliau  meninggal dunia pada 23 Muharram 1429 bersamaan 2 Februari 2008 pada di masjid
Hasan , Maydan, Damsyik ketika berusia 88 tahun.
‫لي خالد الشربجي الدمشقي‪ ‬الداري ‪• .‬‬
‫مولده ونشأته‪:‬‬
‫‪ .‬ولد في مدينة داريا قرب دمشق‪ ،‬عام ‪1928‬م ‪ ،‬ونشأ بها‬
‫قبسات من هدي الرسول األعظم صلى اهلل عليه وسلم في‪ ‬العقيدة‪• . ‬‬
‫‪2‬ـ قبسات من هدي الرسول األعظم صلى اهلل عليه وسلم ‪ ،‬في‪ ‬الطهارة‪. ‬‬
‫‪3‬ـ قبسات من هدي الرسول األعظم صلى اهلل عليه وسلم في‪ ‬الصالة‪. ‬‬
‫‪4‬ـ قبسات من حياة الصحابة الكرام رضي اهلل عنهم‪. ‬‬
‫‪5 .‬ـ البرهان في شعب اإليمان‬