BAB 2

SISTEM PEMERINTAHAN &

KEGIATAN EKONOMI
MASYARAKAT KERAJAAN
ALAM MELAYU

CgCtAishah@SEMSALD2018
 KEBANYAKKAN NEGARA YG BERASAL DR BANGSA MELAYU
MENGGELARKAN NEGARA SEBAGAI TANAH AIR… MENGAPA?!

JERMAN-FATHER
LAND(TANAH)
USA/BRT-MOTHERLAND
(TANAH)
ARAB – WAS’AL (TANAH)
MALAYSIA – TANAHAIR
(TANAH+ LAUT)
INDONESIA - TANAHAIR
(TANAH+ LAUT)

TIMUR LESTE
 BUKTI MASYARAKAT ALAM MELAYU MENJALANKAN KEGIATAN PERDAGANGAN
DAN MERUPAKAN BANGSA MARITIM (DATARAN + LAUT = TANAHAIR)

Ukiran kapal pd Candi Borobudur

menunjukkan msyrt Alam Melayu merupakan
bangsa Maritim
Sampir keris yg berbentuk kapal simbolik
VIDEO 1 bangsa melayu bangsa maritim
SUB 2.1
SISTEM
PEMERINTAHAN
 2.1 SISTEM PEMERINTAHAN

SISTEM
PEMERINTAHAN
KERAJAAN
ALAM
MELAYU

BERAJA PEMERINTAHAN
PUSAT DAN WILAYAH
  RAJA:
• Rajanya menggunakan perbagai gelaran
• KURUNG BNAM (raja gunung)
• RAJADHIRAJA (raja segala raja)
• CAKRAVATIN (pemerintan alam sejagat)
A) FUNAN  PEMERINTAHAN PUSAT DAN WILAYAH:
• Raja dibantu oleh golongan agama & tentera
• Funan dibahagikan kpd 7 wilayah
• Ketua Wilayah terdiri drpd putera-putera raja digelar sbg Raja
Kecil
 RAJA:
• Rajanya menggunakan sebagai RAJADHIRAJA
• Raja sbg pemerintah yg mulia & suci
SISTEM • Raja dikaitkan dgn Dewa Siva
PEMERINTAHAN  PEMERINTAHAN PUSAT DAN WILAYAH:
KERAJAAN B) CHAMPA • Raja dibantu oleh pembesar
ALAM
MELAYU • Pembesar berperanan mengutip cukai, menjaga keamanan dan
kukuhkan pertahanan
• Champa dibahagikan kpd 5 bahagian iaitu Indrapura, Amaravati,
Vijaya, Kauthara dan Panduranga
 RAJA:
• Rajanya mempunyai unsur kesaktian
• Raja dianggap Bhodhsattva (Buddha di bumi)
• Raja digelar Raja di Gunung & Maharaja di Pulau
 PEMERINTAHAN PUSAT DAN WILAYAH:
C) SRIVIJAYA • Raja dibantu oleh Yuvaraja (Putera Mahkota), Pratiyuvaraja (Raja
Muda) dan Rajakumara
• Raja dibantuoleh golongan agama, tentera, pemungut cukai,
hakim & penjaga harta
•
  RAJA:
• Rajanya menggunakan gelaran Dewaraja (Raja sbg dewa)
• Kuasa keduadan ketiga terpenting dlm sistem pemerintahan ialah
Permaisuri dan Raja Muda
 PEMERINTAHAN PUSAT DAN WILAYAH:
D) ANGKOR • Raja dibantu oleh pembesar-pembesar
• Pembesar bertanggungjawab dlm bidang keagamaan, kehakiman,
keselamatan dan perbendaharaan
• Dibahagikan kpd wilayah, daerah, daerah kecil & kmpg

 RAJA:
• Rajanya menggunakan gelaran Maharaja, Sri Maharaja & Sri
Bathara
 PEMERINTAHAN PUSAT DAN WILAYAH:
• Raja dibantu oleh Sapta Prabu dan para pembesar
SISTEM E) MAJAPAHIT • Sapta Prabu ialah Majlis Penasihat Dirajayg terdiri drpd kerabat
PEMERINTAHAN
KERAJAAN diraja
ALAM • Majapahit dibahagikan kpd 14 wilayah.
MELAYU • Setiap wilayah dipecahkan kpd Kabupaten, Kawadanan,
Pakuwuan dan Kebuyutan (dearah, daerah kcl & kmpg)
 Dibayangi oleh kerajaan besar Alam Melayu terutamanya
Srivijaya
 Menpunyai seorang ketua (pentadbiran mudah)
D) KEDAH TUA  Ketua menguruskan hal perdagangan dan keagamaan
 Corak pentadbiran berubah apabila menjadi sebahagian drpd
Srivijaya
 Menjadi sebahagian drpda Pradatuan Srivijaya
 Amalkan sistem pemerintahan beraja
E) G. NAGARA  Raja berperanan membangunkan perdagangan & bertanggungjwb
KBAT :

a) Corak pemerintahan negara kita

warisan kerajaan Alam Melayu.
Bersetujukah anda? Berikan
alasan anda.
(4m)
 SUB 2.2
KEGIATAN
EKONOMI
 2.2 KEGIATAN EKONOMI MASYARAKAT KERAJAAN ALAM MELAYU

P3 1. PERTANIAN
M 2. PERDAGANGAN

B
U
A Kegiatan
T Ekonomi
A
K
R
O
N 3. MENGUTIP
I 4. PERLOMBONGAN &
HASIL HUTAN &
PEMBUATAN
M LAUT
 KEGIATAN EKONOMI PERTANIAN

Padi Rempah-Ratus K. Pertanian lain

i) FUNAN, CHAMPA& i) CONTOH REMPAH-RATUS : i) CONTOH TANAMAN LAIN :

ANGKOR: • Bunga cengkih – Kepulauan • Pisang
• Funan & Angkor terletak di Lembah Maluku • Tebu
Sg Mekong yg subur • Buah pala – Pulau Banda • Bijan
• Hujan bekalkan air ke tasik sprt Tasik • Lada hitam – Sumatera & • Kekacang
Tonle Sap utk padi sawah Jawa • Kelapa
• Angkor membina kolam sprt baray utk
• Sayuran
simpanan air& padi dituai 3-4 kali
setahun  Di tanam sbg tanaman • Buah-buahan
• Champa Ketua Air di setiap kampung dagangan
menyelenggara terusan & Daik  Msyrkt Alam Melayu jg terlibat
(benteng/tembok pjg) dlm kegiatan menangkap ikan
ii) MAJAPAHIT: di sawah, paya & sungai
• Pulau Jawa mempunyai tanah yg subur
utk pertanian
• Sg Begawan Solo & Sg Brantas  Ada yg mengumpul kulit kura-
bekalkan air utkpadi sawah kura
• Sistempengairan dibina utk
meningkatkan pengeluaran padi

ii) SRIVIJAYA:
• Padi tanaman utama
• Padi sawah ditanam dikwsn pendalaman
Palembang terutama di Tanah Tinggi
Pasemah & Hulu Musi
 KEGIATAN EKONOMI PERDAGANGAN
Faktor Kemajuan
 Barangan Alam Melayu
menjadi tarikan pedagang luar
 Kedudukan Alam Melayu di
tengah-tengah laluan
perdagangan timur & barat
 Kemudahan pelabuhan
lengkap :
• Bekalan air
• Tempat tinggal
• Tempat simpan barang
dagangan
• Kwsn jual-beli
 Jawatan Tuhan Vatakvurah
diwujudkan sbg penyelia
kegiatan perdagangan dan
perkapalan
Pelabuhan & Brg Dagangan
Pedagang Luar
i) FUNAN:
• Pelabuhan - Oc Eo
• Brg daganagn – Damar,Kapur barus,Kayu
cendana & gaharu i) CHINA :
ii) CHAMPA • Brg dibawa – Sutera,
• Pelabuhan – Turan, Kam ran, Sri Banoy & tembikar,pinggan & mangkuk,
Maliti payung, gula & gendang
• Brg dagangan – Beras, emas, perak, gading
• Brg diperolehi :
gajah & gaharu
iii) SRIVIJAYA 1. Brg mempunyai nilai ubat-
• Pelabuhan – Palembang ubatan dr Alam Melayu
• Brg dagangan – Damar kapur barus, gaharu, ii) INDIA :
madu, rotan, rempah, mutiara, rumpai laut, • Brg dibawa – Kain kapas,
gading gajah & sumbu badak
tembikar, pelbagaibatuan sprt
iv) ANGKOR
• Pelabuhan – Yasodharapura akik & karnelian
• Brg dagangan – Gaharu, buah pala, lilin • Brg diperoleh :
lebah,minyak sayuran, damar & gading gajah 1. Kain sutera dr China
v) MAJAPAHIT 2. Rempah, gaharu &kapur barus
• Pelabuhan – Tuban, Sidayu, Gresik & dr Alam Melayu
Surabaya
• Brg dagangan – Rempah, beras,rotan, kayu
iii) ARAB & PARSI
cendana, gaharu, ikan, kulit penyu, & • Brg dibawa – Tembikar, minyak
mutiara wangi, barangan kaca & manik
vi) KEDAH TUA • Brg diperolehi:
• Pelabuhan – Sg. Mas & Pangkalan Bujang 1. Rempah & kayu wangi utk
• Brg dagangan – Rotan, damar, kayu cendana
didagang semula ke Rom &
& gading gajah
vii) GANGGA NAGARA Tanah Arab
• Pelabuhan – Pangkalan, Lembah Kinta, T.
Rambutan, Bidor & Sg. Siput
• Brg dagangan – Emas, bijih timah, rempah-
ratus, kapur barus & damar
 KEGIATAN EKONOMI
HASIL HUTAN & LAUT
 Pd awal dijlnkan utk kegunaan sendiri apabila
melebihi keperluan msyrkt ia diperdagangkan di
kwsn petempatan
 Kwsn petempatan berkembang menjadi kwsn
perdagangan
 Contoh Hasil Hutan:
• Gaharu - sbg bhn pewangi & perubatan
(Sg.Mekong, T.Melayu & Sumatera)
• Sarang Burung – sbg perubatan & mknan
kesihatan (Pulau Borneo)
• Rotan – sbg binaan & brg kraf tangan (Alam
Melayu)
• Kapur barus – sbg pewangi (Sumatera & Borneo)
 Contoh Hasil Laut:
• Gamat – sbg makanan & perubatan
• Rumpai laut – sbg makanan
• Mutiara – sbg perhiasan
 Terdpt di Selat Melaka & Laut Sulu
PERLOMBONGAN & PEMBUATAN
 Pd awal dijlnkan secara mendulang kecil-kecilan
 Kegiatan melombong emas, perak dan bijih timah
 Pembuatan ialah kegiatan membuat barang harian dan
mewah sprt perhiasan emas, cuka kelapa pembuatan
garam & pembuatan tembikar
 Kawasan perlombongan:
• CHAMPA – Pergunungan Hue (emas)
– Indrapura & kwsn antara Amaravati
dan Vijaya (Perak)
• Angkor – Pergunungan Phnom Dek (bijih besi)
 Contoh barang hasil dr kegiatan pembuatan:
• FUNAN & ANGKOR- hasilkan barang perhiasan
daripada bijih besi dan emas
• CHAMPA – hasilkan barangan tembikar, cuka kelapa
• MAJAPAHIT – mengusahakan pembuatan garam,
pembungkusan daging kerbau & membuat mi daripada
beras
KBAT:

a) Pada pendapat anda, mampukah

kegiatan ekonomi Alam Melayu
dimajukan kembali pada masa kini?
3m
 STRUKTUR:
1. Kemajuan kegiatan pertanian di Alam Melayu di buktikan melalui
penemuan arkeologi seperti yang telah anda pelajari semasa tingkatan 1.
a) Nyatakan faktor utama mengapa kegiatan pertanian
berpotensi di maju di Alam Melayu .
……………………………………………………………………(1m)
b) Senaraikan 3 binaan yang dibuat di Alam Melayu untuk
memajukan lagi kegiatan pertanian .
……………………………………………………………………(3m)
c) Namakan 2 sungai yang memainkan peranan penting untuk mengairi
kawasan pertanian di Alam Melayu .
……………………………………………………………………(2m)
 STRUKTUR:
1. Kemajuan kegiatan pertanian di Alam Melayu di buktikan melalui penemuan
arkeologi seperti yang telah anda pelajari semasa tingkatan 1.
d) Pemimpin memainkan peranan yang penting untuk memajukan
kegiatan ekonomi suatu negara. Bersetujukah anda? Berikan
alasan anda.

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………