2.

1 SISTEM PEMERINTAHAN

Dibantu oleh pembesar pusat dan
wilayah telah mewujudkan
kestabilan di Alam Melayu
Dua golongan utama dalam struktur sosial
5 6 masyarakat kerajaan Alam Melayu, iaitu
golongan pemerintah dan golongan
diperintah.
PROPOSAL

Raja berkuasa dan berada di puncak

Sistem yang teratur dan tersusun 3 4 pemerintahan.

Terbahagi kepada dua, iaitu pusat dan wilayah Tonggak penting dalam usaha raja-raja
kerajaan Alam Melayu untuk membangunkan
1 2 kerajaannya

Alam Melayu mengamalkan sistem

pemerintahan beraja.
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPWP LABUAN
SISTEM PEMERINTAHAN
FUNAN
RAJA:
• Rajanya menggunakan pelbagai
gelaran
o Kurung Bnam (raja gunung)
o Rajadhiraja (raja segala raja)
o Cakravatin (pemerintah alam
sejagat)
PEMERINTAHAN PUSAT DAN
WILAYAH:
• Raja dibantu oleh golongan agama
dan tentera
• Funan dibahagikan kepada tujuh
wilayah
• Ketua Wilayah terdiri daripada putera-
putera raja digelar sebagai Raja Kecil
CHAMPA
RAJA:
• Rajanya menggunakan sebagai
Rajadhiraja
• Raja sebagai pemerintah yang
mulia dan suci
• Raja dikaitkan dengan Dewa Siva
PEMERINTAHAN PUSAT DAN
WILAYAH:
• Raja dibantu oleh pembesar
• Pembesar berperanan mengutip
cukai, menjaga keamanan dan
kukuhkan pertahanan
• Champa dibahagikan kepada lima
bahagian iaitu Indrapura, Amaravati,
Vijaya, Kauthara dan Panduranga
ANGKOR
RAJA:
• Rajanya menggunakan gelaran
Dewaraja (raja sebagai dewa)
• Kuasa kedua dan ketiga terpenting
dalam sistem pemerintahan ialah
Permaisuri dan Raja Muda
PEMERINTAHAN PUSAT DAN
WILAYAH:
• Raja dibantu oleh pembesar-pembesar
• Pembesar bertanggungjawab dalam
bidang keagamaan, kehakiman,
keselamatan dan perbendaharaan
• Dibahagikan kepada wilayah, daerah,
daerah kecil dan kampung
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPWP LABUAN
SISTEM PEMERINTAHAN
SRIVIJAYA
RAJA:
• Rajanya mempunyai unsur kesaktian
• Raja dianggap Bhodhsattva (Buddha di bumi)
• Raja digelar Raja di Gunung dan Maharaja di Pulau
PEMERINTAHAN PUSAT DAN WILAYAH:
• Raja dibantu oleh Yuvaraja (Putera Mahkota),
Pratiyuvaraja (Raja Muda) dan Rajakumara
• Raja dibantu oleh golongan agama, tentera,
pemungut cukai, hakim dan penjaga harta
• Pentadbiran dibahagi kepada dua, Kedatuan (Datu
berketurunan raja) dan Pradatuan (Datu bukan
berketurunan raja)
MAJAPAHIT
RAJA:
• Rajanya menggunakan gelaran Maharaja, Sri Maharaja
dan Sri Bathara
PEMERINTAHAN PUSAT DAN WILAYAH:
• Raja dibantu oleh Sapta Prabu dan para pembesar
• Sapta Prabu ialah Majlis Penasihat Diraja yang terdiri
daripada kerabat diraja
• Majapahit dibahagikan kepada 14 wilayah.
• Setiap wilayah dipecahkan kepada Kabupaten,
Kawadanan, Pakuwuan dan Kebuyutan (daerah, daerah
kecil dan kampung)
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPWP LABUAN
SISTEM PEMERINTAHAN

KEDAH TUA

• Dibayangi oleh kerajaan besar Alam Melayu

terutamanya Srivijaya
• Menpunyai seorang ketua (pentadbiran mudah)
• Ketua menguruskan hal perdagangan dan keagamaan
• Corak pentadbiran berubah apabila menjadi sebahagian
daripada Srivijaya
• Menjadi sebahagian daripada Pradatuan Srivijaya

GANGGA
NAGARA
• Amalkan sistem pemerintahan beraja
• Raja berperanan membangunkan perdagangan
dan bertanggungjawab dalam hal ehwal
keselamatan BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPWP LABUAN
2.2 KEGIATAN EKONOMI

q Kegiatan ekonomi masyarakat

ERTA N I AN
Alam Melayu dikaitkan dengan P
petempatan awal dan peranan
A N GA N
sungai. G
PERDA

q Perkara ini telah dibuktikan IL

HAS AUT
melalui penemuan arkeologi. N &L
HUTA

BO N GAN
R LO M
PE B UATAN
& PEM

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPWP LABUAN
PERTANIAN - PADI
FUNAN, CHAMPA & ANGKOR:
• Funan dan Angkor - terletak di Lembah Sg.
Mekong yang subur
• Hujan bekalkan air ke Tasik Tonle Sap untuk
padi sawah
• Angkor - membina kolam (baray) untuk
simpanan air. Padi dituai 3-4 kali setahun
• Champa - Ketua Air di setiap kampung
menyelenggara terusan dan daik (benteng/
tembok panjang)
MAJAPAHIT:
• Pulau Jawa mempunyai tanah
yang subur untuk pertanian
• Sg Begawan Solo dan Sg
Brantas bekalkan air untuk padi
sawah
• Sistem pengairan dibina untuk
meningkatkan pengeluaran padi
SRIVIJAYA:
• Padi tanaman utama
• Padi sawah ditanam di kawasan
pedalaman Palembang terutama
di Tanah Tinggi Pasemah dan
Hulu Musi
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPWP LABUAN
PERTANIAN – REMPAH RATUS
Bunga cengkih ditanam
di Kepulauan Maluku

Buah pala ditanam

di Pulau Banda

REMPAH-RATUS YANG
TERDAPAT DI ALAM
MELAYU DITANAM
SEBAGAI TANAMAN
DAGANGAN. Lada hitam ditanam
di Sumatera dan Jawa.

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPWP LABUAN
PERTANIAN KEGIATAN PERTANIAN LAIN
Masyarakat Alam Melayu mejalankan
kegiatan pertanian lain:
Sawah Masyarakat Alam Melayu
Bijan mejalankan kegiatan
menangkap ikan di :
Pisang

Kekacang Paya

Sungai
Kelapa Mengumpul kulit kura-kura
Tebu Buah-buahan
Sayuran
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPWP LABUAN
PERDAGANGAN
Perdagangan merupakan kegiatan ekonomi yang penting
bagi kerajaan Alam Melayu. Kemudahan pelabuhan lengkap :
• Bekalan air
Barangan Alam Melayu • Tempat tinggal
menjadi tarikan pedagang luar • Tempat simpan barang dagangan
• Kawasan jual-beli

FAKTOR
Kedudukan Alam Melayu KEMAJUAN
di tengah-tengah laluan
perdagangan timur dan barat Di Srivijaya - jawatan Tuhan Vatakvurah
diwujudkan sebagai penyelia kegiatan
perdagangan dan perkapalan

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPWP LABUAN
PERDAGANGAN
Pelabuhan dan Barang Dagangan
Pelabuhan - Oc Eo Pelabuhan - Palembang Pelabuhan - Tuban, Sidayu, Gresik
Barangan dagangan - Barangan dagangan - Damar & Surabaya
kapur barus, gaharu, madu, rotan, Barangan dagangan - Rempah,
damar, kapur barus,

IT
beras, rotan, kayu cendana, gaharu,
kayu cendana & AN rempah, mutiara, rumpai laut,

AH
N
gaharu FU gading gajah & sumbu badak ikan, kulit penyu & mutiara

AP
YA

J
MA
IJA
V
S RI GANGG
CHA A
KE NAGAR
MPA DA A
AN H
GK TU Pelabuhan - Pangkalan,
OR A Lembah Kinta, Tg. Rambutan,
Bidor & Sg. Siput
Pelabuhan - Turan, Barangan dagangan - Emas,
Pelabuhan - Sg. Mas &
Kam ran, Sri Banoy & bijih timah, rempah-ratus,
Pangkalan Bujang
Maliti Pelabuhan - Yasodharapura kapur barus & damar
Barangan dagangan -
Barangan dagangan - Barangan dagangan -
Rotan, damar, kayu
Beras, emas, perak, Gaharu, buah pelaga, lilin
lebah, minyak sayuran, damar cendana & gading gajah
gading gajah & gaharu
& gading gajah
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPWP LABUAN
PERDAGANGAN

Pedagang Luar • Barangan dibawa – Sutera, tembikar, pinggan &

mangkuk, payung, gula & gendang
• Barangan diperolehi : Barangan utama mempunyai nilai
ubat-ubatan dari Alam Melayu
INA
CH
• Barangan dibawa – Kain kapas, tembikar, pelbagai
IND batuan seperti akik & karnelian
IA • Barangan diperoleh :
ü Kain sutera dari China
ü Rempah, gaharu & kapur barus dari Alam Melayu
A
R RS
A
PA

B I
&

• Barangan dibawa – Tembikar, minyak wangi,

barangan kaca & manik
• Barangan diperolehi: Rempah & kayu wangi
untuk didagang semula ke Rom & Tanah Arab

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPWP LABUAN
HASIL HUTAN DAN LAUT
Hasil Hutan • Alam Melayu kaya
Hasil Laut
dengan hasil hutan dan
di Selat Melaka & Laut Sulu
Gaharu - bahan pewangi laut
& perubatan (Sg.Mekong, • Pada peringkat awal,
T.Melayu & Sumatera) masyarakat Alam
Melayu menjalankan Gamat – makanan &
kegiatan mengutip hasil perubatan
Sarang Burung – bahan hutan dan hasil laut bagi
perubatan & makanan kegunaan sendiri.
kesihatan (Pulau Borneo) • Apabila kegiatan ini
membawa hasil yang
melebihi keperluan Rumpai laut –makanan
Rotan – bahan binaan & masyarakat setempat,
barang kraf tangan (Alam maka lebihan ini
Melayu) didagangkan dalam
kalangan petempatan
tersebut.
Kapur barus – bahan pewangi Mutiara perhiasan
• Kawasan petempatan ini
(Sumatera & Borneo) seterusnya berkembang
menjadi kawasan
perdagangan.
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPWP LABUAN
PERLOMBONGAN

• Masyarakat Alam Melayu

menjalankan kegiatan
perlombongan dan pembuatan.
• Perlombongan - emas, perak
dan bijih besi.
• Pada peringkat awal - Pergunungan Hue - emas
melombong dengan cara Pergunungan Phnom Dek - bijih besi
mendulang secara kecil-kecilan.
Kawasan perlombongan:
• Champa:
ü Pergunungan Hue (emas)
ü Indrapura & kawasan antara
Amaravati dan Vijaya (perak)
• Angkor – Pergunungan Phnom Indrapura & kawasan antara Amaravati dan Vijaya - perak
Dek (bijih besi)
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPWP LABUAN
PEMBUATAN

MAJAPAHIT –
mengusahakan
pembuatan garam,
pembungkusan daging
kerbau & membuat mi
daripada beras

FUNAN & ANGKOR-

hasilkan barang
Pembuatan - perhiasan daripada
kegiatan masyarakat bijih besi dan emas
Alam Melayu
membuat barang
harian dan mewah CHAMPA – hasilkan
barangan tembikar,
cuka kelapa

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM

JPWP LABUAN