Sejarah Tingkatan 4 KSSM

BAB 1: WARISAN NEGARA BANGSA 2020

1.1 Latar belakang Negara Bangsa Sebelum Kedatangan Barat

KEMUNCULAN KERAJAAN ALAM MELAYU

Abad Pertama Abad Kedua Abad Ketujuh

Kerajaan Funan Keraajan Champa Keraajan Srivijaya

Abad Ke 16 Abad Ke 15
Kesultanan Johor Riau Kesultanan Melayu Melaka

CIRI –CIRI NEGARA BANGSA KERAJAAN ALAM MELAYU

CIRI –CIRI NEGARA BANGSA KERAJAAN ALAM

MELAYU

RAJA UNDANG –UNDANG WILAYAH PENGARUH RAKYAT

 Tonggak utama kerajaan  Dilaksanakan untuk  Merupakan  Merujuk penduduk di
 Kedudukan raja kesejahteraan sesebuah kawasan yang dalam sebsebuah
diperkukuh dengan kerajaan rakyatnya menerima wilayah yang setia
system pentabiran yang  Dipakai di seluruh dan memperakui kepa raja dan tidak
dibantu oleh pembesar wilayah pengaruh pemerintahaan menderhaka.
 Memperoleh ketaatan  Menjadi panduan dalam seseorang raja  Contoh: Kerajaan
daripada rakyat pemerinthaan kerajaan  Contoh: Kerajaan Srivijaya
 Dinggap suci  Contoh: Kerajaan Funan mempunyai membuktikan kesetian
 Contoh: Raja Champa – Majaphit mengamlakan wilayah pengaruh mereka kepada Raja
Dewa Siva undang undang KUTARA yang luas dari Srivijaya dengan
MANAWA Sungai Mekong , upacara persetiaan
Teluk Cam Rah , dan meminum air
selatan Myammar sumpah

1
Prepared By: Cikgu Sanmugapriyaa
Sejarah Tingkatan 4 KSSM
BAB 1: WARISAN NEGARA BANGSA 2020

1.2 Ciri-ciri Negara Bangsa Kesultanan Melayu Melaka

CIRI-CIRI NEGARA BANGSA KESULTANAN MELAYU MELAKA

KERAJAAN

 Muncul disebabkan oleh adanya raja.

 Raja merupakan pemerintah tertinggi & dibantu oleh pembesar
 Pemerintahan raja diperkuuh dgn Sistem Pembesar Empat Lapisan
 Sistem pentadbiran kerajaan yang tersusun menjadikan Melaka sebagai empayar tang terkenal.
 Slps kedatangan Islam, pemerintahaan Kesultanan Melayu Melaka mula menggunakan gelaran Sultan

RAKYAT

 Rakyat menumpuhkan taat setia kpd Sultan Melaka

 Mematuhi undang-undang yang dikuatkuasakan dlm Kesultanan Melayu Melaka
 Terdiri daripada orang Melayu & orang Laut.
 Golongan diperintah terdiri drpd golongan merdeka dan hamba
 Raja menjamin kesejahteraan rakyat Melaka , rakyat mengakui kekuasaan sultan

Golongan Pemerintah

Sultan &
Pemerintah

Rakyat Golongan diperintah

Hierarki Sosial Kesultanan Melaka

KEDAULATAN

 Ialah lambang kekuasaan tertinggi seseorang sultan

 Merupakan hak mutlak sultan untu mengawal rakyat dan wilayah
 Kesultanan Melayu Melaka diakui oleh kerajaan lain dan bebas daripada campur tangan kuasa asing
 Diiktiraf oleh Kerajaan Dinasti Ming China
 KDM menghantar beberapa orang utusan antaranya Laksamana Cheng Ho untuk mngeratkan hubungan
antara China dengan Melaka

2
Prepared By: Cikgu Sanmugapriyaa
 Sejarah Tingkatan 4 KSSM
BAB 1: WARISAN NEGARA BANGSA 2020

WILAYAH PENGARUH

 Merujuk kawasan pemerintahan raja yang diterima dan diakui oleh rakyat
 KMM mempunyai wilayah pengaruh yang luas merangkumi keseluruhan Semenanjung Tanah Melayu
dan Pantai Timur Sumetara
 Diperoleh melalui penaklukan, naungan dan perkahwinan
 Yang luas membuktikan kewibawaan pemerintah kerajaan ini

UNDANG –UNDANG

 Terdapat dua undang-undang bertulis pada zaman Kesultanan Melayu Melaka

 Hukum Kanun Melaka & Undang –undang Laut Melaka
 Digunakan untuk mengukuhkan kerajaaan dan melindungi kerajaan
 Menjadikan Kesultanan Melayu Melaka sebagai sebuah kerajaan unggul

LAMBANG KEBESARAN

 Merupakan identity sesebuah kerajaan dan keistimewaan Sultan Melaka

 Ini juga menjadi symbol kedaulatan sultan yang memerintah
 Ini termasuklah adat istiadat, penggunaan warna , nobat, regalia and cap mohor
 Cap Mohor digunakan utk mengesahkan arahan daripada sultan.

WILAYAH NAUNGAN
WILAYAH TAKLUKAN
 Wilayah yg menerima
 Wilayah yg
ketuanan kMM samada
diperoleh mll peperangan
mll perkahwinan @
 Antara wilayah yang
persahabatan PEROLEHAN WILAYAH mll
ditakluk termasuklah
 Contoh: Lingga, Patani PERKAHWINAN
Pahang , Kuala Linggi
& Kedah
,Kelantan, Rokan,
 contoh: kerajaan
Inderagiri & Kampar majapahit menghadiahkan
siantan kepada sultan
mansur shah kerana
mengahwini puteri
majapahit
3
Prepared By: Cikgu Sanmugapriyaa
Sejarah Tingkatan 4 KSSM
BAB 1: WARISAN NEGARA BANGSA 2020

1.3 Keunggulan Sistem Pentadbiran dan Undang-undang

SISTEM PENTADBIRAN

SULTAN

BENDAHARA

PENGHULU BENDAHARI TEMENGGUNG LAKSAMANA

SISTEM PENTADBIRAN KESULTANAN MELAYU MELAKA

 Adalah suatu system yang tersusun and berhierarki.

 Dikenali sebagai PEMBESAR EMPAT LIPATAN
 Sultan memberikan kuasa memerintah @mentadbir sesuatu wilayah , sungai atau pulau kepada para
pembesar berempat
 Setiap kawasan pentadbiran ini dikenali sbg. KAWASAN PEGANGAN

JAWATAN TUGAS

 Mengetuai pemerintahan yang mempunyai kuasa dalam segala aspek

Sultan
pemerintahan, peperangan, hubungan diplomatic & agama
 Ketua pentadbir@ketua turus angkatan tentera
Bendahara  Menasiati sultan dalam pelbagai perkara
 Pemangku sultan
Penghulu Bendahari  Menguruskan perbendaharan secara teratur
Syahbandar  Mengutip cukai di pelabuhan
Temenggong  Menjaga keselematan Kota Melaka
Laksamana  Panglima angkatan laut Melaka
Pembesar  Menguruskan pentadbiran di daerah & kampong

 Mempunyai dua peringkat iaitu PENTADBIRAN PUSAT & PERINGKAT JAJAHAN

 Pentadbiran peringkat pusat dilaksanakan oleh Pembesar Berempat yang terdiri drpd.
Bendahara,Penghulu Bendahari, Temenggung & Laksamana.
 Pada peringkat jajahan, pembesar ditugaskan utk menguruskan pentadbiran di dearah dan kampong

4
Prepared By: Cikgu Sanmugapriyaa
Sejarah Tingkatan 4 KSSM
BAB 1: WARISAN NEGARA BANGSA 2020

 Pembesar ini diantik oleh Sultan dan pember berempat

 Peranan :- menjaga & mengekalkan keamanan kawasan pentadbiran dan dibenarkan mengutip cukai

UNDANG –UNDANG

- Kesultanan Melayu Melaka mempunyai dua undang undang

1) Hukum Kanun Melaka
2) Undang- undang Laut Melaka
- Ini deperkenalka bagi melaksanakan pentadbiran utk menjamin kemakmuran & kesejahteraan
Kesultanan Melayu Melaka

UNDANG-UNDANG KESULTANAN
MELAYU MELAKA

HUKUM KANUN MELAKA UNDANG-UNDANG LAUT MELAKA

 Mengandungi 44 fasal  Diusahkan oleh beberapa

 Membincangkan nakhoda
1. Jenayah 1) Nakhoda Jenal
2. Bidang kuasa sultan & 2) Nakhoda Diri
pembesar 3) Nakhoda Sahak
3. Kekeluargaan  Diperkenan oleh
4. Hal berkaitan dgn ekonomi Sultan Mahmud Shah
 Mengandungi
1)Peranan Nakhoda
2)Pelayaran
3)Jenayah diatas kapal
4)Percukaian

5
Prepared By: Cikgu Sanmugapriyaa
Sejarah Tingkatan 4 KSSM
BAB 1: WARISAN NEGARA BANGSA 2020

HUKUM KANUN MELAKA

1. JENAYAH
- Perbuatan jenayah menggugat ketenteraman & keharmonian KMM
- Pelbagai hukuman setimpa dikenakan terhadap perbuatan jenayah seperti membunuh, menikam dan
mencuri
- Fasal 5.1 apabila seseorang didapati membunuh org lain tanpa pengetahuan raja atau pembesar , maka dia
kan dihukum bunuh
- Fasal 4, hukuman bunuh dikenakan kepada sesiapa yang ingkar arahan & memalsukan titah sultan
2. PERANAN SULTAN DAN PEMBESAR
- Fasal 1 dijelaskan tugas Sultan, Bendahara , Temenggung dan Penghulu Bendahari
- Sultan bertanggungjawap utk melantik pembesar contohnya Bendahara & Temenggung

3. KEKELUARGAAN
- bertujuan mewujudkan keharmonian dlm keluarga & menyelesaikan masalah yg dihadapi oleh keluarga atau
dalam perkhawinan
- Fasal 26 yang menyatakan bahawa pernikahan memerlukan empat orang saksi, jika tida cukup memadai 2 org
sahaja
-Hamba abdi & wanita tidak boleh meenjadi saki dalam pernikahan

4. EKONOMI
- mempunyai peraturan yg jelas tentang urus niaga utk mengawal perdagangan di Melaka agar tidak berlaku
sebarang kesalahan yg bertentangandgn ajaran Islam.
- Fasal 30, dinyatakan amalan riba diharamkan dlm urusan perniagaan
- Org yang menjalankan pernigaan hendaklah akil baligh , siuman & perlu melafazkan niat jual beli

UNDANG UNDANG LAUT MELAKA

1. PERANAN NAKHODA
- Nakhoda berperanan penuh & diibaratkan sebagai raja dalam pelayaran
- Semua pihak harus mematuhi arahan & perintah nakhoda
- Fasal 13.1 dinyatakan bahawa nakhoda perlu diberikan keutamaan utk berniaga selama empat hari
- Fasal 13.3 sekiranya nakhoda hendak singgah di tempat yg tiada dalam senarai persinggahan , nakhoda perlu
bermesyuarat dgn semua org didalam kapal utk m’dapatkan persetujuan

2. JENAYAH
- Perbuatan jenayah di atas kapal akan menggugat ketenteraman & keselamatan isi kapal
- Hukuman terhadap perbuatan jenayah yang berlaku meliputi perbuatan mencuri membunuh&
memberontak
- Fasal 5 seseorang yng berkelakuan jahat & membunuh org di atas kapal maka orang tersebut akan
dikenakan hukuman mati

6
Prepared By: Cikgu Sanmugapriyaa
Sejarah Tingkatan 4 KSSM
BAB 1: WARISAN NEGARA BANGSA 2020

3. PELAYARAN
- Peranan beberapa pegawai selain nakhoda, antaranya termasuklah jurumudi, malim dan jurubatu
- Pelaksanaan peranan masing-masing akan menjadikan pelayaran selamat dan lancer
- Fasal 9 seorang malim harus arif tentang ilmu pelayaran , malim perlu mengetahui keadaan ombak
Arus dan kedudukan bulan dan binang agar pelayaran berada dalam keadaan selmat
- Jika malim lalai dalam menjalankan tugas sehingga menyebabkan pelanggaran dan kerosakan dia akan
dijatuhkan hukuman bunuh

4. PERCUKAIAN
- Pelbagai cukai dikenakan dlm urusan pelayaran utk perdagangan
- Cukai perjalanan & hasil perniagaan
- Fasal 6.3 nakhoda menentukan jumlah cukai yang dikenakan terhadapa penumpang iaitu satu persepuluh
drpd hasil penumpang sekiranya penumpang ingin turun sebelum sampai janjinya sama ada tiga tahun, tiga
bulan atau tiga hari.

7
Prepared By: Cikgu Sanmugapriyaa
 Sejarah Tingkatan 4 KSSM
BAB 1: WARISAN NEGARA BANGSA 2020

1.4 Peranan Pemerintah dan Rakyat

PERANAN PEMERINTAH DAN RAKYAT

- Hubungan kait pemerintah dan rakyat sejak zaman Kesultanan Melayu Melaka selaras dengan konsep
WAADAT
- Raykat bernaung di bawah petadbian sultan dan pembesar saling berkait antara satu sama lain

GOLONGAN PEMERINTAH DAN RAKYAT

Golongan pemerintah – terdiri daripada sultan,pembesar, kerabat raja dan ulama
Rakyat – terdiri daripada pelbagai golongan seperti peniaga,petani,tukang dan nelayan
Hamba – terdiri daripada hamba raja hamba berhutang dan hamba biasa

PERANAN RAJA
- Menaungi dan menjaga keselamatan rakyat negeri baginda
- Mewujudkan perpaduan rakyat
- Bertanggungjawapb terhadap kemakmuran serta
kestabilan kerajaan
- Menperkenalkan undang-undang utk mengawal
rakyat

PERANAN PEMBESAR
- Memelihara keamanan & kebajikan rakyat di
kawasan pegangan
- Menjadi perantara antara sultan dengan rakyat
- Mengutip hasil mll. System serah dan
membekalkan tenaga tentera mll system kerah

PERANAN RAKYAT
- Menunjukkan taat setia kpd. Pemerintah
- Mematuhi segala arahan pemerintah & tidak
akan menderhaka krn takut ditimpa tulah
- Menjadi tentera
- Menghadiri majlis umum spt gotong royong
- Menjadi pengayuh atau pendayung kapal perang
- Menyumbang tenaga kerja mll system kerah
sperti membina istana atau jalan

8
Prepared By: Cikgu Sanmugapriyaa