You are on page 1of 65

Ang tamang pamamaraan ng

paggamit, pag-imbak at
pagtapon ng pestisidyo
(PROPER PESTICIDE HANDLING,
STORAGE AND DISPOSAL)

Dr. Donna Ria Josue-Caasi


Professor, Mindanao State University
Fatima, General Santos City,
Philippines
Disclaimer: Images used in this presentation are of public domain unless stated otherwise.
Furthermore, the use of images with product names is not an endorsement of any sort.
Ano ang pestisidyo?
(What is a pesticide?)
“to kill”
o pumatay

Pesticide
peste: kahit anong nakakasama or nakakairita
sa tao gaya ng insekto, damo at mga sakit
patungkol sa kanyang pananim o produkto

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 2
Ano ang pestisidyo?
(What is a pesticide?)
• produktong kemikal
• may nakalalasong sangkap
• ginagamit pamuksa-peste upang bumaba
ang populasyon nito
• minumungkahing panghuling
pamamaraan sa pagkontrol ng peste
(“last choice”)
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 3
Ano-ano ang mga peste sa pananim?
• Insekto at iba pang malapit na kauri nito
• Damo at iba pang kauri nito
• Ibon
• Daga
• Sakit
• Marami pa!
Source: http://pdmis.dacnet.nic.in/

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 4
Ano-anong pestisidyo ang madalas
nating gamitin?
Klase Million kg a.i. %
Herbicides 880 36
Insecticides 610 25
Fungicides 240 10
Others 690 29
Total 2420 100
1 Source: U.S. EPA. 2004. 2000-2001 Pesticide Market Estimates: Usage.
2 “Others” includes nematicides, fumigants, rodenticides, molluscicides, aquatic and fish/bird pesticides, sulfur, and petroleum.

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 5
Nakasasama ba ang pestisidyo?
• Depende sa paggamit natin nito.
• Kung mali ang ating paggamit, doon
nagiging masama ang pestisidyo.
• Lagi nating tandaan na may
sangkap itong nakalalason.

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 6
Mga nakasasamang naidudulot ng
maling paggamit ng pestisidyo:
• Sa kalikasan: halimbawa,
pag-usbong ng 273
bagong klase ng
“weeds” na hindi
tinatablan ng
“herbicide” (59 bansa
na ang nakaobserba
nito)
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 7
• Sa kalusugan ng tao: may nalason, may
nagkasakit at may namatay na

Pagod
Pagkahilo
Pagpapawis
Pananakit ng ulo

Pagkamat
ay

http://www.spacegamejunkie.com/

Sakit ng tiyan
Pagsusuka
Paglabo ng paningin Pagsakit ng
katawan

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 8
Paano nakakapasok ang lason sa
katawan ng tao?

Nasipsip ng balat Nalanghap


(dermal absorption) (inhalation)

Nakain (ingestion)
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 9
Mga hakba bago bumili at gumamit ng
pestisidyo:
1. Alamin ang pagkakakilanlan ng peste: Umikot
sa taniman at obserbahan ng mabuti kung ano
ang mga sira sa pananim at kung ano ang
gumawa nito. Anong species ng peste?
2. Alamin anong pamamaraan ng kontrol ang
pwedeng gawin maliban sa pestisidyo. Ang
pestisidyo ay laging huling paraan sa
pagkontrol ng peste.

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 10
3. Kung kailangan na talagang gumamit ng
pestisidyo, pumili ng klase ng pestisidyong
mas mabisa laban sa peste at kompleto
ang label. Siguraduhin ding hindi ito
makakasira sa pananim at mas mababa ang
lason kaysa sa iba.
4. Hanga’t maari, pumili ng pestisidyong ang
kulay ng benda (“color band”) ay asul o
“blue” (moderately toxic) at berde o
“green” (slightly toxic), kaysa dilaw o
“yellow” (highly toxic) at pula o “red”
(extremely
Mindanao toxic).
State University General Santos City
Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 11
Mga unang hakbang sa paggamit ng
pestisidyo
• Alamin ang klase ng
pestisidyong
gagamitin sa
pamamagitan ng
mabuting pag-aaral
sa label ng
pestisidyo. http://mtpesticides.org

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 12
Basahin at intindihin ang label!

Huwag gamitin kung walang label


o hindi ito naintindihan.
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 13
http://www.trinitychehalis.org/

Sumunod tayo sa label!


Ang nakasaad sa label ay
batas, hindi
rekomendasyon.
Sumunod sa
label

Hindi sumunod
sa label http://www.sodahead.com/

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 14
Ano ang
nakalagay sa
label?

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 15
Formulasyon ng pestisidyo
• Ang pangkalahatang anyo ng pestisidyo
pagkatapos itong haluan ng tubig, langis
o iba pang bagay na nakababawas sa
tingdi ng lason para sa tao at nagreresulta
sa mas madaling paglagay o pag-isprey
nito sa malawak na lugar

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 16
Mga formulasyon ng pestisidyo
1.Solid formulations
• Hindi na kelangang haluan pa ng tubig o iba pang
likodo
• Maaari ng ilagay ng deretso sa tanim
• Dalawang klase:
• Dusts (D): pinong-pino pestisidyong alikabok na
madaling madala ng hangin
• Granules (G): mas malalaking piraso o “pellet” (P)
kung kaya’t mas mabigat at hindi madaling dalhin
ng hangin kaysa D
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 17
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 18
3. Liquid formulations or emulsifiables
• Kelangang haluin pa sa tubig o iba
pang likodo gaya ng “organic solvents”
(benzene or xylene)
• Hindi maaaring ilagay ng deretso sa
tanim dahil ito’y puro
• Nilalagay sa tanim (na halo na) sa
pamamagitan ng spray
• May iba’t ibang klase
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 19
Iba’t ibang klase ng liquid formulations
Formulation Pwedeng haluan ng: Anyo pagkahalo
Tubig Organic
solvents
Aqueous concentrates oo hindi Likidong walang
(AC) buo-buo
Emulsifiable oo
concentrates (EC) Oo, kapag nakahalo Likidong may buo-
sa organic solvents buo
Soluble powders (SP) Di na
Wettable powders (WP) kailangan Mala-gatas

Flowables (LF) oo oo Likidong may buo-


buo
Dry Flowables (DF) o oo Di na Likidong walang
Water-dispensable G kailangan buo-buo
ULV (ultra low volumes) Oo, kelangan ng Di kailangan likido
conc. ULV applicator
20
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 21
4. Iba pang formulasyon:
• Aerosols: nakalagay sa
lalagyang “pressurized” o
may presyon tamu.edu

• Fumigants (liquid or
solid): agad-agad
humahalo sa hangin
(volatile); bumubuo ng
nakalalasong singaw or
usok (fumes or vapors)
kapag nahaluan ng tubig o
iba pang bagay
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 22
Paano basahin ang label?
• Active ingredient (a.i.):
ang sangkap na kemikal
na nakalalason sa
pesteng kanyang target
• Trade name: pangalang
thechronicleflask.wordpress.com

pang komersyal ng
produkto
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 23
Ang tamang pagbasa ng label, halimbawa:

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 24
Syempre, kelangan • Wettable powders (WP),
itong ilayo sa mga magiging mala-gatas na likido
bata paghalo sa tubig
• 50 = 50% a.i.

• Systemic fungicide: ito ay kakalat sa buong katawan


ng halaman kahit saang parte pa siya tumama
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 25
a.i. = Benomyl Fertilizer and Pesticide
Authority Registration No.

• Color band: berde o “green” = nakalalason ng


bahagya (“slightly toxic”)
• Mga alituntunin sa paggamit
• Personal protective equipment (PPE): mga dapat
sinusuot ng humahawak nito
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 26
Ang pagbasa ng
color band at iba
pa nitong bahagi
pula o “red”:
extremely toxic

dilaw o “yellow”:
highly toxic
asul o “blue”:
moderately toxic
berde o “green”:
slightly toxic Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 27
http://www.croplifeafrica.org/
Magsuot ng Magsuot ng Magsuot ng Magsuot ng
damit na may panakip sa mukha damit na may botang
mahabang Magsuot ng mahabang sapatos
Magsuot ng
manggas gloves manggas at
botang Maghugas
Alituntunin sa paghawak sapatos mahabang
ng concentrate o puro pantalon pagkatapos
mag-ispray
Laging nakakandado kung hindi
Alituntunin sa pag-ispray
ginagamit ng formuladong
pestisidyo
http://www.stewardshipcommunity.com/
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 28
Personal Protective Equipment (PPE)
• Ano ang dapat suotin kapag humahawak
o naghahalo ng pestisidyo?
• Ano ang dapat suotin kapag mag-is-isprey
na ng pestisidyo?
• Ito ay nakalagay sa label. Dapat sundin
kahit minsan ay hindi komportable.

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 29
PPE

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 30
Mga simbolo ng PPE at iba pa

http://www.stewardshipcommunity.com/

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 31
Mga kailangang siguraduhin bago
maghalo ng pestisidyo:
• Siyasatin ang sprayer: siguraduhing ito ay
gumagana ng maayos (na “calibrate” na),
walang tagas at walang koneksyong
maluwag
• Huwag gamitin ang sprayer na sira!

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 32
Knapsack Sprayer

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 33
Tractor-mounted Sprayer

Photo by: R.J. McGovern, University of Florida

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 34
Ang tamang paraan ng paghawak at
paghalo ng pestisidyo
• Mas madalas
ang aksidente
tuwing hinahalo
ang pestisidyo
kaysa kapag ito
http://mtpesticides.org

ay ini-sprey na
Bakit?

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 35
• Dahil ang pestisidyo ay “concentrated” o
puro pa o wala pang halo.
• Dahil may mga aktibidades na nagyayari
sa palibot ng naghahalo ng pestisidyo
gaya ng may nagbubuhat, naglilinis or
nag-oosyoso (usisero).
• Minsan ang naghahalo ay wala namang
kasama o ang kasama ay hindi marunong
ng first aid.
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 36
Direksyon sa paghahalo:

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 37
Tandaan ang formulasyong
inihahalo
• Dry Formulations: masamang malanghap
–Gumamit ng respirator habang naghahalo o
humahawak
–Gumamit ng respirator lagi upang hindi malanghap
ang alikabok ng pestisidyo
• Wet Formulations: masamang masipsip (absorb) ng
balat
–EC’s ang pinakamadaling masipsip ng balat. Kailangan
ng extra PPE habang naghahalo (double or triple
gloves)!
–WP: nasisipsip lang ng balat kapag nahalo na
Mindanao State University General Santos City
Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 38
Mga kailangang tandaan sa paghalo at
pagpalabnaw ng pestisidyo :
• Protektahan ang sarili.
• Kapag bukas na ang
lalagyan ng kemikal,
huwag itong buhatin
ng mas mataas sa
iyong dibdib. http://mtpesticides.org

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 39
• Huwag maghalo na
nag-iisa lalo na kapag
ang kemikal ay may
bendang dilaw o
pula.
• Siguraduhing
maganda ang
bentilasyon ng lugar
kung saan naghahalo.

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 40
• Dahan-dahanin ang pagbukas
kung sarado ang lalagyan ng
pestisidyo.
• Ang direksyon ng hangin ay
dapat papalayo sa iyo at hindi
papunta sa iyo.
• Huwag ilantad ang ulo sa may
bunganga ng lalagyan o
sprayer.
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 41
• Iwasang mabuhos ang
pestisidyo.
• Siguraduhing hindi
umuuga ang
pinapatungan ng mga
lalagyan na
pinaghahalo.
• Gumamit ng tamang
sisidlan at gamit sa
paghalo. http://www.croplifeafrica.org/

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 42
• Gumamit ng catch
basin.
• Laging lagyan ng
palatandaan lahat
ng sisidlan.
Halimbawa: “For
pesticide use only”
http://mtpesticides.org

Formulasyon
Catch basin
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 43
• Maghugas ng kamay at mukha bago kumain,
uminom o manigarilyo.
• Maghugas tuwing nalantad or nakahawak/
naghalo ng pestisidyo.
• Labhan lahat ng damit na ginamit at maligo.

http://www.croplifeafrica.org/
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 44
• Huwag kamayin ang kemikal at huwag din
gumamit ng leather o cotton na gloves.
• Huwag gamitin ang sisidlan ng pagkain para sa
pestisidyo at huwag din itong ilalagay sa iyong
bunganga.
http://www.croplifeafrica.org/

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 45
Mga kailangang tandaan sa paghahalo ng dalawa o
mahigit pang pestisidyo:

• Maghalo lang ng
dalawa o higit pa
kung ito ay
naaayon sa label
ng mga
pestisidyo.
• Laging sundin
ang label.
Wettable Powders (WP)
Kung walang ↓
tiyak na Dry Flowables (DF)
prosesong ↓
nakalagay sa Flowables (F)
label, haluin ↓
ang pestisidyo iba pang liquid formulations
at iba pa ↓
Emulsifiable concentrates (EC)
ayon sa

pagkakasunod- Crop Oils/ Surfactants/ Liquid
sunod na ito: fertilizers
(kung meron o kung hindi ginamit
na diluent or carrier)
• Antifoaming agents:
ilagay kahit kelan
upang maiwasan ang
masyadong pagbula
• Hayaan munang
matunaw ang
inilagay na pestisidyo
bago magdagdag ng
isa pa.

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 48
Ang tamang paraan sa pag-aaplay ng
pestisidyo sa taniman
• Ihanda ang
lugar na
iispreyan sa
pamamagitan
ng paglalagay
ng mga
babala.
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 49
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 50
• Laging sundin ang
mga panuntunan
na nakalagay sa
label.
• Huwag kalimutang
ilagay kung kelan
pwede na muling
pumasok sa lugar March 17,
6:00 AM
na naispreyan. 2014

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 51
Obserbahan ang panahon bago mag-
isprey
• Bilis ng hangin: maganda ang banayad na
hangin (3 to 15 km per hour)
• Direksyon ng hangin: papalayo sa mga
sensitibong lugar tulad ng mga tubig
• Temperatura: Hindi mainit (<27°C) and
mataas na “humidity” (>45% relative
humidity)
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 52
Tamang paraan ng pag-isprey
• Nakasuot ng tamang PPE
• Umiiwas sa mga
katawang tubig
• Umaayon sa direksyon
ng hangin na iwas sa
pagdala ng hangin ang
pestisidyo
• Napapanatili ang taas ng
nozzle mula sa lupa
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 53
Ang tamang paraan sa pagbyahe at
pag-imbak ng pestisidyo
• Ang pestisidyo ay dapat
panatili sa kanyang orihinal
na lalagyan.
• Huwag itong ililipat ng
lalagyan (re-pack) ng walang
pahintulot sa FPA.

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 54
• Ang pestisidyo ay
dapat ibyahe na
nakalagay sa likod ng
sasakyan at malayo sa
mga pasahero.
• Ito ay dapat http://www.croplifeafrica.org/

nakaimbak ng
maayos, nakakando,
at hindi naaabot ng
sinuman. Kailangan
ding naiimbentaryo
ang pestisidyo. WHO and UNEP, 2006
Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 55
• Huwag iimbak ang
pestisidyo sa lugar
na pinaglalagyan
din ng pagkain
katulad ng kusina o
feed storage room.
• Dapat may sariling
imbakan ang
pestisidyo at hindi
pakalat-kalat kung
saan-saan lang. http://www.croplifeafrica.org/

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 56
• Alamin ang laki ng lugar
na iispreyan. Hangga’t
maaari, maghalo lang ng
eksakto sa kinakailangang
dami upang maiwasan WHO and UNEP, 2006

ang kalabisan, at pagbili


at pag-imbak ng higit sa
kinakailangan.

WHO and UNEP, 2006

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 57
Tamang paraan ng pagtapon ng
pestisidyo
• Nahugasan ng tatlong beses sa loob ng 48
hours mula sa pagkakaubos ng laman
(“Triple Rinse Rule”)

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
http://www.croplifeafrica.org/ and Disposal. Slide No. 58
• Ang lalagyan ay dapat nasa kondisyong
hindi na pwedeng magamit muli.

• Huwag susunugin ang


http://www.croplifeafrica.org/
X
lalagyan.
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 59
• Ilibing ang nahugasang http://www.croplifeafrica.org/

lalagyan o itapon sa
landfill (DENR regulated)

http://mtpesticides.org

Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 60
• Ang pagsusunog gamit ang mataas na temperatura at
ang pag-”decontaminate” ng mga pestisidyong basura
ay ginagawa sa mga naatasang pasilidad ng DENR.
• Mga batas sa tamang pagtapon ng pestisidyong basura
(code M504):
–Republic Act No.6969 o "Toxic Substances and
Hazardous and Nuclear Waste Control Act of 1990
with Executive Order No. 192 Series of 1984,
–DENR Administrative Order No. 2004-36, "Revising
DENR Administrative Order No. 29, Series of 1992
(Strong implementation of Republic Act 6969 and use
of “Procedural Manual for Hazardous Waste
Management)
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 61
Mga kailangang gawin sa panahon ng
sakuna
• Huwag ng hintayin na
may mangyari pa. Lahat
ng kompanyang
humahawak ng
pestisidyo ay kailangang www.divingidc.com

may mga taong


nagsanay sa first aid
www.gprc.ab.ca
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 62
• Kung may nalason,
dalhin kaagad sa
doktor, dalhin din
yung label ng
pestisidyong
nakalason
• Kung kailangan agad-
agad, gawin ang http://www.croplifeafrica.org/

nakalagay sa label na
“first aid treatment”
Mindanao State University General Santos City Caasi 2014. Pesticide Handling, Storage
and Disposal. Slide No. 63
References References References
Marami pong salamat sa inyong pakikinig.
Happy safe spraying to all!

Safety first !
IRRI, 1993

You might also like