PAGPUKAW Suriin ang larawan at sagutin ang mga tanong. “Tama ba ang gagawin ko?” “Tama ba ang ginawa ko?” “Bakit ko ba nagawa yun?” “Hindi ko alam kung bakit ko nagawa yun?” • Naranasan mo na rin ba ang ganitong sitwasyon? Magbigay ng halimbawa ng ganitong pangyayari sa iyong buhay? • Paano mo hinarap ang naging kinalabasan ng iyong mga naging pagpapasya? • Sa paanong paraan nakaaapekto ang ating pagpapasya sa atin, maging sa ibang tao? Pagiging Patas-isang birtud • Pagkakaroon ng pantay-pantay ng bawat isa • Pagpapasya na tungo sa kabutihan na panlahat Subalit… • Nakakalimutan na sa bawat desisyon, may kaakibat na responsibilidad. • Nakakalimutan na ng tao na maging sensitibo sa damdamin at kapakanan ng iba, habang ipinipilit nating ipinaglalaban kung ano ang sa palagay nating dapat nating tinatamasa. Ano ang naghuhubog sa ating kalayaan at kusang-loob na pagkilos? • Ang bawat pagsubok na dumarating sa ating buhay • Ang mga ito ay kailangan nating pagdaanan upang tayo ay may matutunan Anuman ang mangyari, isaisip natin na: “Everything happens for a reason.” “Sa bawat biyaya ay may kaakibat na responsibilidad. “Ang pagsubok ay isang pagkakataon pang matuto at lumago bilang isang tao.” Mahalagang malaman natin na… • Lahat ng pagpapasya hanggang sa pagkilos ay isang proseso • Sa ating pagninilay-nilay, maaaring isaalang- alang ang mga sirkumstansya sa kapaligiran at mga pangyayari sa ating buhay. • Malaki ang maiaambag ng ating mga natutunan bunga ng karanasan sa anumang pagkilos o hindi natin pagkilos Saan dapat nakabatay ang pagpapasya? • Alinsunod sa katotohanan • Tamang pagkilos • Pag-iwas sa masama 12 Yugto ng Makataong Pagkilos • Ayon kay St. Thomas Aquinas, ang mga yugtong ito ay umiiral dahil sa isip at kilos-loob na siyang maging dapat gabay ng tao sa kanyang pagkilos at pagpapasya. • Ito ay nahahati sa dalawa- ayon sa isip at kilos-loob. • Mula sa pagninilay hanggang sa pagpapasya 12 Yugto ng Makataong Pagkilos ISIP KILOS- LOOB
1. Kamalayan 2. Pagkakaroon ng interes sa
nakikitang pangyayari 3. Paghuhusga sa nais makamtan 4. Intensyon ng layunin
5. Masusing pagsusuri ng paraan 6. Paghuhusga sa paraan
7. Praktikal na paghuhusga sa 8. Pagpili
pinili 9. Utos 10. Paggamit
11. Pangkaisipang kakayahan ng 12. Bunga
layunin Halimbawa: Si Alexa ay mula sa mahirap na pamilya at kapos ang kakayahan ng kanyang magulang para tustusan ang kanyang pag-aaral. Nais ni Alexa na maging guro at ilang panahon na lamang, maaari na siyang makapasok sa isang unibersidad. May nag-alok sa kanya na mag-aaral sa isang unibersidad at bilang kapalit, kailangan niyang manilbihan at iwan ang pamilya nito. 1. Kamalayan – pangarap ni Alexa ang maging guro at alam niyang ito ay makakatulong upang makaahon sila sa hirap 2. Pagkakaroon ng Interes sa mga Nakikitang Pangyayari – Ang oportunidad na makapag- aral sa pamamagitan ng tulong na ibinibigay sa kanya 3. Paghuhusga sa nais makamtan – ito ang nais niyang makamtan dahil sa ito ang kanyang pangarap at pinaniniwalaan niyang susi upang maiahon ang pamilya sa kahirapan. 4. Intensyon ng layunin – dahil pangarap ni Alexa ang maging guro, pinag-isipan niya kung kukunin niya ang inaalok na tulong kapalit ng paninilbihan at pag- iwan sa mahal niyang pamilya 5. Masusing pagsusuri ng paraan – Kailangang suriin ni Alexa ang kanyang sitwasyon at mga paraan na maaari niyang piliin para tuparin ang mga pangarap 6. Paghuhusga sa paraan – sa mga paraan na maaring pagpilian, susuriin kung alin ang pinakamabuti at makabubuti lamang hindi lamang sa sarili, kung hindi para sa lahat. 7. Praktikal na paghuhusga sa pinili – Ang inisip ay humuhusga sa ano pa man ang pinakamabuti sa lahat. 8. Pagpili – Ang tao ay malayang gumawa ng anuman pagpapasya.Mula sa halimbawa, si Alexa ay mamimili mula sa pinagpipilian. 9. Utos- agarang pagkilos sa napiling desisyon matapos ang pagninilay. Dito na gagawin ni Alexa kung ano ang kanyang desisyon. 10. Paggamit – Dito magkakaroon ng pag-unawa si Alexa kung tama ba ang naging desisyon. Kung napaninindigan niya ito at kaya niyang panagutan. 11. Pangkaisipang kakayahan ng layunin- mauunawaan ni Alexa na ang kanyang pinili ayon sa kanyang ninanais at inaasam. 12. Bunga – dito matutuklasan ni Alexa kung naging tama ang kanyang naging desisyon. Kahalagahan ng pagninilay sa yugto ng makataong pagkilos: • Pagkakasundo ng isip at kilos-loob upang matamo ang kabutihan para sa sarili at sa kapwa. • Gabay ng tao upang maunawaan ang kahalagahan ng matalinong pagpapasya at pagiging sensitibo sa iba. PAGSUBOK • Gawin ang aktibiti sa pahina 98 sa isang buong papel.