Professional Documents
Culture Documents
Tiªu chuÈn nµy quy ®Þnh c¸c yªu cÇu vÒ b¶o ®¶m an
toµn bøc x¹ ion ho¸ ®èi víi c¸c c¬ së X quang y tÕ (khoa,
phßng, ®¬n vÞ ...) cã sö dông m¸y X quang ®Ó chÈn
®o¸n, ®iÒu trÞ.
Ngoµi viÖc tu©n thñ c¸c quy ®Þnh trong tiªu chuÈn nµy,
c¸c c¬ së X quang y tÕ cßn ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh
hiÖn hµnh kh¸c cã liªn quan ®Õn an toµn bøc x¹ ion ho¸.
C¸c m¸y gia tèc ®Ó ch÷a bÖnh ®îc ¸p dông tiªu chuÈn
riªng.
2. LiÒu giíi h¹n
2.1 LiÒu giíi h¹n cho c¸c ®èi tîng kh¸c nhau ®îc quy ®Þnh trong
b¶ng 1.
B¶ng 1 – LiÒu giíi h¹n trong mét n¨m
§¬n vÞ tÝnh b»ng mSv
Lo¹i liÒu vµ ®èi tîng ¸p Nh©n viªn Thùc tËp, häc Nh©n
dông bøc x¹ nghÒ 16 – 18 tuæi d©n
LiÒu hiÖu dông toµn 20 (1) 6 1 (2)
th©n
LiÒu t¬ng ®¬ng ®èi víi 150 50 15
thuû tinh thÓ cña m¾t
LiÒu t¬ng ®¬ng ®èi víi 500 150 50
tay, ch©n vµ da
2. LiÒu giíi h¹n
Chó thÝch –
(1) LiÒu hiÖu dông ®èi víi nh©n viªn bøc x¹ lµ 20 mSv/n¨m
®îc lÊy trung b×nh trong 5 n¨m lµm viÖc liªn tôc. Trong
mét n¨m riªng lÎ th× cã thÓ lªn tíi 50 mSv, nhng ph¶i b¶o
®¶m liÒu trung b×nh trong 5 n¨m ®ã kh«ng ®îc vît qu¸
20 mSv/n¨m.
- Trong t×nh huèng ®Æc biÖt, liÒu hiÖu dông cho nh©n
viªn bøc x¹ lµ 20 mSv/n¨m ®îc lÊy trung b×nh trong 10
n¨m lµm viÖc liªn tôc vµ trong mét n¨m riªng lÎ trong thêi
gian ®ã kh«ng cã n¨m nµo ®îc vît qu¸ 50 mSv.
- Khi liÒu hiÖu dông ®îc tÝch luü cña nh©n viªn bøc x¹
kÓ tõ khi b¾t ®Çu cña thêi kú lÊy trung b×nh cho ®Õn
khi ®¹t tíi 100 mSv th× ph¶i xem xÐt l¹i. NÕu søc khoÎ
vÉn b×nh thêng, kh«ng cã biÓu hiÖn ¶nh hëng cña phãng
x¹, kh«ng cã sù thay ®æi trong c«ng thøc m¸u... th× ®îc
tiÕp tôc c«ng viÖc ®· lµm.
2. LiÒu giíi h¹n
b) Khi tÝnh to¸n, thiÕt kÕ ®é dÇy cña têng, trÇn, sµn vµ c¸c
cöa cña phßng X quang ph¶i chó ý ®Õn ®Æc trng cña thiÕt
bÞ (®iÖn thÕ, cêng ®é dßng ®iÖn), thêi gian sö dông m¸y,
hÖ sè chiÕm cø bªn ngoµi phßng X quang mµ tÝnh to¸n
chiÒu dµy thÝch hîp cho tõng bøc têng, cöa, trÇn, sµn nhµ.
§Æc biÖt ë c¸c chç gi¸p nèi gi÷a têng vµ c¸c cöa hoÆc gi÷a
c¸c bøc têng cña phßng m¸y X quang ph¶i ®îc thiÕt kÕ,
x©y dùng b¶o ®¶m møc bøc x¹ rß tho¸t ra ngoµi kh«ng vît
qu¸ 1 mSv/n¨m (kh«ng kÓ ph«ng bøc x¹ tù nhiªn).
C¸c bøc têng cña phßng X quang phÝa ngoµi cã lèi ®i l¹i
ph¶i b¶o ®¶m liÒu bøc x¹ cho phÐp trong mét n¨m kh«ng
®îc vît qu¸ 1 mSv (kh«ng kÓ ph«ng bøc x¹ tù nhiªn).
4. Bè trÝ mét c¬ së X quang
c) mÐp díi cña c¸c cöa th«ng giã, c¸c cöa sæ kh«ng cã che
ch¾n bøc x¹ cña phßng X quang phÝa ngoµi cã ngêi qua
l¹i ph¶i cã ®é cao tèi thiÓu lµ 2 m so víi sµn nhµ phÝa
ngoµi phßng X quang;
d) ph¶i cã ®Ìn hiÖu vµ biÓn c¶nh b¸o bøc x¹ ë ngang tÇm
m¾t g¾n phÝa bªn ngoµi cöa ra vµo phßng X quang. §Ìn
hiÖu ph¶i ph¸t s¸ng trong suèt thêi gian m¸y ë chÕ ®é ph¸t
bøc x¹;
e) viÖc l¾p ®Æt m¸y X quang ph¶i b¶o ®¶m: khi m¸y ho¹t
®éng, chïm tia X kh«ng ph¸t ra híng cã cöa ra vµo hoÆc h
íng cã nhiÒu ngêi qua l¹i vµ ph¶i ®îc che ch¾n b¶o vÖ
tÇm nh×n cña m¾t khái nguån bøc x¹. ChiÒu cao tÊm
ch¾n ph¶i trªn 2 m kÓ tõ sµn nhµ, chiÒu réng tÊm ch¾n
tèi thiÓu lµ 90 cm vµ ®é dÇy t¬ng ®¬ng lµ 1,5 mm ch×;
4. Bè trÝ mét c¬ së X quang
M¸y chôp X quang chÈn ®o¸n ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:
5.1 Møc rß tho¸t bøc x¹ qua vá bäc bãng ph¸t tia X ë bÊt cø h
íng nµo lÊy trung b×nh qua thiÕt diÖn 100 cm2, ë c¸ch
nguån ph¸t 1 m kh«ng ®îc vît qu¸ 1 mGy/h ë tõng c«ng
suÊt x¸c lËp cña m¸y. Trªn mÆt hép ph¶i ghi râ mÆt
ph¼ng héi tô.
5.2 M¸y chôp X quang chÈn ®o¸n ph¶i cã c¸c chôp h×nh
nãn chuÈn trùc hoÆc bé khu tró chïm tia, (diaphragm) b¶o
®¶m c¸c yªu cÇu sau:
- cã cïng møc rß tho¸t bøc x¹ nhvá bäc bãng ph¸t tia X;
- trªn mçi bé phËn ph¶i ghi râ kÝch thíc cña chïm tia hiÖu
dông.
5 M¸y chôp X quang chÈn ®o¸n
5.3 M¸y chôp X quang chÈn ®o¸n ph¶i cã bé läc chïm tia
b¶o ®¶m c¸c yªu cÇu sau:
- ®èi víi c¸c m¸y X quang cã møc ®iÖn thÕ ho¹t ®éng cùc
®¹i trªn 100 kV th× bé läc tia X tæng céng trªn cöa chÝnh
cña vá bäc bãng ph¸t tia X ph¶i cã ®é dÇy tèi thiÓu t¬ng
®¬ng 2,5 mm nh«m, trong ®ã cã 1,5 mm g¾n cè ®Þnh
trong hép.
- ®èi víi c¸c m¸y X quang cã møc ®iÖn thÕ lµm viÖc cùc
®¹i thÊp h¬n 100 kV th× bé läc tia X tæng céng ph¶i cã
®é dÇy tèi thiÓu t¬ng ®¬ng 2 mm nh«m, trong ®ã cã 1,5
mm l¾p s½n trong hép.
- ®èi víi c¸c m¸y X quang dïng trong chôp nh vó th× bé läc
cè ®Þnh cã ®é dÇy t¬ng ®¬ng 0,5 mm nh«m.
5 M¸y chôp X quang chÈn ®o¸n
- ®èi víi c¸c thiÕt bÞ chôp nh r¨ng, bé läc tia X ph¶i cã ®é
dÇy t¬ng ®¬ng 1,5 mm nh«m. Bé läc cè ®Þnh ®îc l¾p
s½n trong vá bäc bãng ph¸t tia. TÊt c¶ c¸c bé läc bæ sung
ph¶i ghi râ ®é läc t¬ng ®¬ng trªn ®ã.
5.4 Bé vÝt kho¸
Vá bäc bãng vµ gi¸ ®ì bãng ph¸t tia X ph¶i cã c¸c vÝt kho¸
tèt ®Ó cè ®Þnh bãng t¹i vÞ trÝ vµ híng ®· chän.
5.5 C¸p nèi
C¸p nèi tõ bµn ®iÒu khiÓn ®Õn bãng ph¸t tia X ph¶i cã
chiÒu dµi tèi thiÓu lµ 3 m. §èi víi c¸c m¸y X quang chôp
nh r¨ng, hoÆc lo¹i di ®éng, x¸ch tay, chiÒu dµi c¸p nèi tèi
thiÓu lµ 2 m.
5 M¸y chôp X quang chÈn ®o¸n
6.1 M¸y chiÕu X quang chÈn ®o¸n ph¶i b¶o ®¶m c¸c yªu
cÇu sau:
- ®èi víi c¸c m¸y chiÕu X quang chÈn ®o¸n tim m¹ch, ®é
dÇy bé läc tia X tæng céng ph¶i cã ®é dÇy tèi thiÓu t¬ng
®¬ng 2,5 mm nh«m;
- ph¶i cã bé ®Æt thêi gian tù ®éng. D¶i lµm viÖc cùc ®¹i
cña bé ®Æt thêi gian tù ®éng kh«ng ®îc vît qu¸ 5 phót, cã
tÝn hiÖu b¸o ë cuèi thêi gian ®Æt tríc;
- kho¶ng c¸ch tõ nguån ph¸t tia X ®Õn da bÖnh nh©n trong
trêng hîp chiÕu X quang b×nh thêng kh«ng ®îc díi 60 cm;
- kh«ng ®îc dïng m¸y chiÕu ®Ó kh¸m r¨ng.
6. M¸y chiÕu X quang chÈn ®o¸n
M¸y chiÕu X quang ®iÒu trÞ ph¶i b¶o ®¶m c¸c yªu cÇu sau:
8.1 Vá bäc bãng ph¸t tia X
§èi víi vá bäc bãng:
- møc rß tho¸t bøc x¹ qua vá bäc bãng ë bÊt cø híng nµo
c¸ch tiªu ®iÓm 1 m kh«ng ®îc vît qu¸ 1 mGy/h.
- møc rß tho¸t bøc x¹ c¸ch hép 5 cm kh«ng ®îc vît qu¸ 30
mGy/h cho mäi møc ®iÖn thÕ ho¹t ®éng cña m¸y.
8.2 Chôp h×nh nãn
Khi sö dông chôp h×nh nãn hoÆc mµn ch¾n bæ sung,
ph¶i b¶o ®¶m chïm tia ë ngoµi vïng chiÕu kh«ng ®îc vît
qu¸ 5% chïm tia hiÖu dông.
8 M¸y chiÕu X quang ®iÒu trÞ
Nh©n viªn bøc x¹ lµm viÖc víi m¸y ph¸t tia X chuÈn ®o¸n,
®iÒu trÞ ph¶i ®îc trang bÞ vµ ph¶i sö dông c¸c ph¬ng
tiÖn sau:
9.1 T¹p dÒ cao su ch×
T¹p dÒ cao su ch× ph¶i cã ®é dÇy t¬ng ®¬ng lµ 0,25 mm
ch×, kÝch thíc t¹p dÒ ph¶i b¶o ®¶m che ch¾n an toµn cho
phÇn th©n vµ bé phËn sinh dôc khái c¸c tia X
TÊm che ch¾n cho bé phËn sinh dôc ph¶i cã ®é dÇy t¬ng
®¬ng lµ 0,5 mm ch×.
9.2 G¨ng tay cao su ch×
G¨ng tay cao su ch× ph¶i cã ®é dÇy t¬ng ®¬ng lµ 0,25
mm ch×, che ch¾n an toµn cho tay vµ cæ tay, b¶o ®¶m
bµn tay cö ®éng ®îc dÔ dµng.
9 Trang bÞ phßng hé c¸ nh©n
10.1 Sau khi l¾p ®Æt, m¸y X quang ph¶i ®îc kiÓm ®Þnh
vµ hiÖu chuÈn míi ®îc ®a vµo sö dông.
10.2 Sau mçi lÇn söa ch÷a mµ ¶nh hëng ®Õn th«ng sè kü
thuËt cña m¸y, m¸y X quang ph¶i ®îc kiÓm ®Þnh vµ
hiÖu chuÈn míi ®îc ®a vµo sö dông.
10.3 §Þnh kú hµng n¨m m¸y X quang ph¶i ®îc kiÓm ®Þnh
vµ hiÖu chuÈn mét lÇn.
10.4 ViÖc kiÓm ®Þnh vµ hiÖu chuÈn ®îc tiÕn hµnh bëi
c¬ quan cã thÈm quyÒn.
11 B¶o dìng, duy tu c¸c m¸y X quang chÈn
®o¸n, ®iÒu trÞ