TAFSIRAN TERHADAP KUASA

KTM: TUMPUAN KHUSUS

KEPADA KUASA KTM

PENASIHAT UNDANG-UNDANG
SURUHANJAYA PILIHAN RAYA
MALAYSIA
 KUASA KETUA TEMPAT MENGUNDI

• PERATURAN PILIHAN RAYA (PENJALANAN PILIHAN RAYA) 2012

KUASA DAN KUASA

HAD KUASA UNDANG-
KTM UNDANG

KUASA BUDI
BICARA
(DISCRETION)

2
KUASA BAWAH UNDANG-UNDANG
1 Pelantikan
PERATURAN 12

2 Kebenaran Masuk Tempat Mengundi

PERATURAN 15

3 Menjaga Ketenteraman Tempat Mengundi

PERATURAN 15(6)(a) dan (b)

4 Penandaan Sempadan Tempat Mengundi

PERATURAN 16

5 Penjelasan Cara Mengundi

PERATURAN 19(9)

6 Bantuan Kepada Pengundi OKU/Warga Emas/Sakit

PERATURAN 19(10) 3
7 Pengundi Tidak Berlengah-lengah Dalam Petak Undi
PERATURAN 19(12)

8 Ketidakpatuhan Cara Mengundi

PERATURAN 19A

9 Perakuan Mengenai Identiti Pengundi

PERATURAN 20

10 Kertas Undi Rosak

PERATURAN 21

11 Penutupan Tempat Mengundi

PERATURAN 23

12 Kebenaran Masuk Tempat Pengiraan Undi

4
PERATURAN 25)
13 Penerimaan / Penolakan Kertas Undi
PERATURAN 25(7)

14 Keputusan Muktamad Penerimaan / Penolakan Kertas Undi

PERATURAN 25(10)

15 Pengiraan Semula
PERATURAN 25(14)

16 Penyediaan Salinan Borang 14 Yang Mencukupi

PERATURAN 25(12)(b)

17 Jagaan Selamat/ Serah Peti Undi Dan Borang 13 + 14 Kepada Pegawai Pengurus
PERATURAN 25A(3)

18 Penangguhan Pengiraan
5
PERATURAN 25B
 KUASA ‘BUDI BICARA’
TERMA -
TERMA
“ menurut “jika “jika
“berpuas
budi ATA ATA difikirkan ATA difikirkan
hati”
bicaranya” U U perlu” U patut”

TERTAKLUK DI BAWAH UNDANG-UNDANG :

 Cara mengundi - Peraturan 19(4)(a) dan (b)/ Peraturan 19 (9)

 Perakuan mengenai identiti pengundi - Peraturan 20
 Kertas undi rosak - Peraturan 21
 Penerimaan/penolakan kertas undi - Peraturan 25(7)(d) dan (8)
 Pengiraan semula - Peraturan 25(14)
6
 ISU-ISU LAZIM BERKAITAN KUASA
BUDI BICARA KTM

1 Pas Petugas?

S:Peraturan sebut kewajipan pas ?

J: Tiada peraturan khusus kepada Pemakaian pas oleh ETM tapi dalam Seksyen 14
Ejen Pilihan Raya hendaklah memberitahu secara bertulis nama atau alamat ejen.
Dan dasar SPR mengkehendakinya dan syarat pemakaian pas ini boleh dikenakan
oleh SPR di bawah seksyen 5(1)(a) APR 1958 iaitu kuasa SPR menjalankan kawalan
dan penyeliaan ke atas penjalanan pilihan raya. Termasuk sediakan pas atau syarat
lain.

S: Kesan sekiranya gagal dipatuhi?

J: Kegagalan mematuhi syarat ini merupakan budi bicara kerana dalam peraturan
“hanya kebenaran bertulis” dan dasar SPR sahaja.Sekiranya tiada pas kuasa
budibicara KTM bawah Peraturan 15(3)-(5) Peraturan Penjalanan Pilihan Raya 1981 7
 ISU-ISU LAZIM BERKAITAN KUASA
BUDI BICARA KTM

2 Kerahsiaan Pengundi

S: Ejen Tempat Mengundi (ETM) bawa scorecard

J: Dibawah seksyen 5(2) Akta Kesalahan Pilihan Raya (AKPR) 1954
menjadi kesalahan.

S: Kaedah kawalan/ tindakan KTM (rampas/ kawal).

J: ETM buat catatan tapi tak bawa keluar (mungkin snap gambar). –catatan
tidak salah selagi mana “tidak menyampaikan” (cth. dibawa keluar atau
sampaikan dengan apa cara sekali pun, termasuk komunikasi melalui
penggunaan telefon -penggunaan telefon dilarang dalam tempat mengundi).

8
 ISU-ISU LAZIM BERKAITAN KUASA
BUDI BICARA KTM

3 Orang Yang Dipercayai (ODP)

S:Adakah ODP mesti seorang pemilih yang sah?
J : Tidak perlu. Syarat di bawah p.19(10) PPPR 1981-warganegara ,umur 21 tahun

S:Bolehkah ODP mengundi sekali dengan OKU (nama di saluran sama)?

J: Undi dahulu,selesai kemudian undi bagi pihak OKU

S: KTM boleh halang ODP yang sama bagi lain2 OKU?

J: ikut peraturan tiada halangan bagi orang ODP yang sama. Namun boleh buat pengesahan
OKU tidak boleh undi di bawah p. 19(10) PPPR 1981.

S: ETM boleh bantah ODP?

J: Boleh, tapi kuasa KTM putuskan bawah p. 19 (10)&(11) PPPR 1981.Sebab tidak
munasbah, kesalahan KTM bawah s. 4(c) AKPR 1954
9
 ISU-ISU LAZIM BERKAITAN KUASA
BUDI BICARA KTM

4 KTM enggan keluar kertas undi

S: Bagaimana sekiranya pengundi enggan isi borang 11?

J: Kuasa KTM untuk tidak keluarkan kertas undi di bawah p.
20(2) PPPR 1981

S: Adakah tidak mahu isi borang 11 tidak termasuk dalam

kriteria keengganan keluarkan kertas undi (borang 10A)?
J : Termasuk dalam kriteria keenganan untuk keluar kertas undi
bawah p. 20(2) PPPR 1981 bukan bawah p. 19A PPPR1981
( keperluan KTM isi Borang 10A ) 10
 ISU-ISU LAZIM BERKAITAN KUASA
BUDI BICARA KTM

5 Undi Tumpang

S:Tumpang selain saluran tingkat bawah (dalam kereta/ kantin

sekolah)
J: Dibenarkan. Kewajipan untuk sediakan kemudahan tempat
pengundian di bawah p. 13(3) PPPR 1981.
Pastikan kemudahan itu masih dalam kawasan sempadan tempat
undi di bawah p.16 PPPR 1981 kerana luar kawasan KTM tiada
lagi kuasa.
Kewajipan untuk RO adakan kemudahan, budibicara kepada KTM
bagiamana ianya hendak dilakukan.
11
 ISU-ISU LAZIM BERKAITAN KUASA
BUDI BICARA KTM

6 Penyempurnaan Kertas Undi

S: Pengundi tak sempat masukkan kertas undi ke dalam peti

undi (pengsan/ tinggalkan di petak)

J: Di bawah p.19(8) PPPR 1981 menyatakan “pengundi hendaklah

memasukkan kertas undi dalam peti undi”. Secara literal, KTM
tidak boleh masukkan kertas undi tersebut. Hanya boleh masuk
kertas undi bagi yang buta atau cacat fizikal bawah p.19(10) PPPR
1981.
12
 ISU-ISU LAZIM BERKAITAN KUASA
BUDI BICARA KTM
Dokumen Pengenalan Diri Pengundi
7

S: Dokumen pengenalan yang diterima- Bagaimana kalau

pengundi hanya ada lessen/ pasport yg telah tamat tempoh
(expired) sahaja (i.e. beg dompet hilang)
J: Dasar SPR, pengenalan diri yang sah (sah laku) sahaja.
Namun ada budibicara kalau berpuashati , isi Borang 11. (Tidak
digalakan.)
Sewajarnya perlu mematuhi dasar SPR bagi keseragaman.

13
 ISU-ISU LAZIM BERKAITAN KUASA
BUDI BICARA KTM

8 Dokumen Borang 13

S: Sebab Borang 13 tidak boleh diberi kepada ETM

J: Dalam p.24(1)( c) PPPR 1981 “menyediakan penyata undi dalam Borang 13.
Beza dengan Borang 14 dalam p. 25(12)(b) iaitu” menyediakan bilangan
“salinan yang mencukupi” dan Borang 13 juga termasuk dalam dokumen
yang hanya boleh diperolehi Salinan melalui perintah mahkamah di bawah
p.26 dan 26A PPPR 1981 dan terhad bagi petisyen pilihan raya.

S: Ejen Tempat Mengundi ETM) minta KTM cop cap kertas undi di atas
borang 13 yang dibawa sendiri.
J: Tidak boleh kerana cop undi adalah terhad untuk kertas undi sahaja di
bawah p.19(6)PPPR 1981. 14
 ISU-ISU LAZIM BERKAITAN KUASA
BUDI BICARA KTM

9 Memutuskan Undi Ragu

S: KTM diminta supaya kertas undi yang boleh ditolak/ jelas

akan ditolak supaya terus dimasukkan oleh Ejen Mengira Undi
(EMU) ke dalam dulang “Undi Ditolak” (atas apa sahaja alasan).

J:Jika berpuashati , boleh terus tolak tanpa perlu masuk dalam

bekas undi ragu. Keputusan muktamad oleh KTM di bawah p.
25(6)&(7) PPPR 1981. Tapi perlu patuhi syarat p. 25 (6)&(7) PPPR
1981 tersebut.
15
 ISU-ISU LAZIM BERKAITAN KUASA
BUDI BICARA KTM

10 Cap Kertas Undi

S. Bolehkah ETM minta KTM mengecop cap kertas undi pada

mana-mana dokumen yang dibawa ETM?

J: Tidak boleh kerana untuk kertas undi sahaja.

16
 ISU-ISU LAZIM BERKAITAN KUASA
BUDI BICARA KTM
Individu yang boleh masuk ke Tempat
11Mengundi

S: Bolehkah kanak-kanak masuk ke dalam Tempat Mengundi?

J: Boleh bersama pengundi dewasa sekiranya ada keperluan
berbuat demikian. Kuasa budibcara KTM namun kena pastikan
ianya tidak akan mengganggu kententeraman proses pengundian
dan sebagainya.

S: Siapa kanak-kanak?
J: Definisi kanak-kanak adalah di bawah umur 18 tahun mengikut
Akta Kanak-Kanak 2001. 17
 ISU-ISU LAZIM BERKAITAN KUASA
BUDI BICARA KTM

12 Kertas Undi Rosak

S:Bagaimana panduan/ justifikasi KTM untuk menentukan suatu

kertas undi itu rosak, sebelum mengarahkan Kerani Pengundian
(KP)3 mengeluarkan kertas undi baru?

J: Di bawah s. 21 PPPR1981, “undi rosak” ialah undi yang tidak

boleh digunakan sebagai undi yang sah.
KTM mestilah “berpuas hati ianya tidak disengajakan (contoh
terkoyak, terkena dakwat)
18
 KESALAHAN PILIHAN RAYA

• KESALAHAN-KESALAHAN DI BAWAH AKTA KESALAHAN PILIHAN

RAYA 1954
BAHAGIAN II
KESALAHAN
PILIHAN RAYA

KESALAHAN KESALAHAN OLEH MEMELIHARA KESALAHAN SUBAHAT

PEGAWAI PILIHAN KERAHSIAAN
OLEH MANA- MELAKUKAN
DALAM PILIHAN
MANA ORANG RAYA KESALAHAN
RAYA
[SEKSYEN 3(1) [SEKSYEN 4(a)-(g)] [SEKSYEN 5(1)-(6)] [SEKSYEN 6]
(a)-(o)]
HUKUMAN
(SEKSYEN 3, 4, 5(7), 6]
19
 CONTOH KES KESALAHAN PILIHAN
RAYA
BAHAGIAN II - KESALAHAN MANA-MANA ORANG
(SEKSYEN 3 AKTA KESALAHAN PILIHAN RAYA 1954)

SEKSYEN JENIS-JENIS PERLANGGARAN

SEKSYEN TANPA KUASA YANG

3(1)(d) SEWAJARNYA,
MEMBEKALKAN KERTAS
(KERTAS UNDI KEPADA MANA-MANA
UNDI)
ORANG
20
 CONTOH KES KESALAHAN PILIHAN
RAYA
BAHAGIAN II - KESALAHAN MANA-MANA ORANG
(SEKSYEN 3 AKTA KESALAHAN PILIHAN RAYA 1954)

SEKSYEN JENIS-JENIS PERLANGGARAN

TANPA KUASA YANG SEWAJARNYA,

MEMBAWA KELUAR DARI TEMPAT
MENGUNDI KERTAS UNDI; ATAU
SEKSYEN
3(1)(h)
MEMILIKI KERTAS UNDI DI LUAR SUATU
(KERTAS
TEMPAT MENGUNDI;
UNDI)
KES: PENDAKWA RAYA LWN MOHD FADHLI
KHAHARRUDIN
21
(MT KUANTAN)
CONTOH KES KESALAHAN PILIHAN
RAYA
PP v Mohd Fadhli Khaharruddin
Mahkamah Tinggi Kuantan
Pendakwaan di bawah Seksyen 3(1)(h) Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 iaitu:
“ mana-mana orang tanpa kuasa yang sewajarnya membawa keluar dari tempat
mengundi mana-mana kertas undi…”

Fadhli didakwa pada 2014 kerana membawa keluar kertas undi tanpa kebenaran di pusat
pembuangan undi SK Sungai, Kuantan pada pilihan raya umum 2013.

Dia didapati bersalah kerana menyeludup keluar kertas undi daripada pusat pembuangan
undi dalam pilihan raya umum lepas bukan sahaja didenda, RM3,000 atau tiga bulan
penjara bahkan dilarang mengundi dan menjadi calon selama lima tahun.

Pada 28 Mei 2016 Mahkamah Tinggi Kuantan memutuskan keputusan mahkamah majistret
membebaskan Fadhli adalah tidak betul kerana tertuduh mengaku pergi ke pusat
pengundian dua kali dan sudah membuang undi dalam lawatan pertamanya.
22
 CONTOH KES KESALAHAN PILIHAN
RAYA
BAHAGIAN II - KESALAHAN MANA-MANA ORANG
(SEKSYEN 3 AKTA KESALAHAN PILIHAN RAYA 1954)
SEKSYEN JENIS-JENIS PERLANGGARAN

TANPA KUASA YANG SEWAJARNYA, MEMUSNAHKAN MANA-

MANA PETI UNDI, KERTAS UNDI ATAU BUNGKUSAN KERTAS
UNDI YANG DIGUNAKAN ATAU DIMAKSUDKAN UNTUK
SEKSYEN DIGUNAKAN BAGI MAKSUD SESUATU PILIHAN RAYA;
TANPA KUASA YANG SEWAJARNYA, MENGAMBIL MANA-
3(1)(i) MANA PETI UNDI, KERTAS UNDI ATAU BUNGKUSAN KERTAS
(PETI UNDI/ UNDI YANG DIGUNAKAN ATAU DIMAKSUDKAN UNTUK
KERTAS DIGUNAKAN BAGI MAKSUD SESUATU PILIHAN RAYA;
UNDI/ TANPA KUASA YANG SEWAJARNYA MEMBUKA ATAU DENGAN
BUNGKUSAN) CARA LAIN MENGGANGGU PETI UNDI, KERTAS UNDI ATAU
BUNGKUSAN KERTAS UNDI YANG DIGUNAKAN SEMASA
PILIHAN RAYA.
KES: PENDAKWA RAYA LWN AZHARI ISMAIL (MR
23
PUTRAJAYA)
CONTOH KES KESALAHAN PILIHAN
RAYA
PP v Azahari Ismail
Mahkamah Rayuan , Putrajaya
Pendakwaan di bawah Seksyen 3(1)(i) Akta Kesalahan Pilihan Raya 1954 iaitu :
“ mana-mana orang tanpa kuasa yang sewajarnya dengan cara lain mengganggu mana-
mana peti undi, yang digunakan atau bagi maksud sesuatu pilihan raya …”.”

Beliau didakwa “campurtangan” kerana mengunci peti undi di kem tentera selepas sesi
pengundian pada 30 April 2013.

Mahkamah Rayuan menjatuhi hukuman denda RM5,000 atau lima bulan penjara terhadap
seorang ejen pilihan raya, kerana mengunci 9 peti undi.

Pada 19 April 2016, Mahkamah Tinggi Seremban melepaskan Azahari daripada kesalahan
itu setelah membenarkan rayuannya untuk mengetepikan sabitan kesalahannya serta
hukuman penjara 10 bulan dan denda RM4,000 yang dikenakan terhadapnya oleh
Mahkamah Majistret.
24
TIADA SOALAN?

TERIMA KASIH

Pejabat PUU SPR 25