ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΠΑΙΔΙΚΩΝ

ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ
Τα ατυχήματα αποτελούν το σημαντικότερο πρόβλημα υγείας
παιδιών και νέων ατόμων. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια τα παιδικά
ατυχήματα έχουν πάρει στον τόπο μας διαστάσεις επιδημίας. Όμως, η
αντιμετώπισή τους είναι εφικτή και είναι δυνατό να τεθεί υπό έλεγχο,
όπως έχει δείξει η εμπειρία άλλων χωρών, που έχουν εφαρμόσει
επιτυχή προγράμματα πρόληψης ατυχημάτων.
Ο όρος "ατύχημα" περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τις πτώσεις,
τα εγκαύματα, τις δηλητηριάσεις, τους πνιγμούς και κυρίως τα τροχαία
ατυχήματα. Τα αίτια των ατυχημάτων διαμορφώνονται με βάση την
ηλικία, το εξελικτικό στάδιο του κάθε παιδιού και το είδος των
δραστηριοτήτων στις οποίες συμμετέχουν τα παιδιά.

Ένα πολύ σημαντικό βήμα για κάθε κοινωνία είναι η αλλαγή

της διαδεδομένης αντίληψης ότι το ατύχημα αποτελεί κατά
κανόνα "τυχαίο" και κατά συνέπεια αναπόφευκτο γεγονός.
Υπολογίζεται ότι αν στη χώρα μας επικρατούσαν οι συνθήκες
που υπάρχουν σήμερα στην Ολλανδία ή την Αγγλία θα
μπορούσε να σώζεται ένα στα τρία παιδιά που πεθαίνουν από
ατύχημα.
ΣΥΧΝΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑΤΑ

Τα πιο συχνά ατυχήματα για τα παιδιά είναι:

•    Τροχαία
•    Πνιγμός - Ασφυξία
•    Δηλητηριάσεις
•    Εγκαύματα
•    Πτώσεις
•    Βιαιότητα

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στατιστικά στοιχεία, όσον αφορά σε ποια χρονική
στιγμή ή περίσταση, συμβαίνουν τα ατυχήματα:
•    48% των ατυχημάτων συμβαίνει όταν το παιδί διασκεδάζει.
•    20% σε χώρους εργασίας, στοιχείο που αφορά κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες και
στην παράνομη παιδική εργασία.
•    11% σε ταξίδια.
•    9% στην καθημερινότητα.
•    5% από άγνωστη αιτία.
•    4% κατά την άθληση.
•    3% στο πλαίσιο της ευρύτερης εκπαιδευτικής διαδικασίας.
 ΠΑΙΔΙΚΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ  ΕΛΛΑΔΑ

Στην Ελλάδα τα ατυχήματα είναι η πρώτη αιτία

θανάτου των παιδιών. Σύμφωνα με την καταγραφή
που έγινε, από το 1992 μέχρι το 2004, στην Ελλάδα
είχαμε 1.593 θανάτους παιδιών ηλικίας 0 με 14
χρόνων. Απ’ αυτούς:
 •   874, παραπάνω δηλαδή από τους μισούς,
οφείλονταν σε τροχαία ατυχήματα
•    135 σε πνιγμούς
•    82 σε πτώσεις
•    47 σε εγκαύματα
•    23 σε δηλητηριάσεις
•    432 σε αδιευκρίνιστες
Καθημερινά σε παγκόσμιο επίπεδο,
2.000 παιδιά ηλικίας κάτω των 14
χρόνων, χάνουν τη ζωή τους από
ατυχήματα, ενώ εκατοντάδες μένουν
ανάπηρα! Μάλιστα, όπως αναφέρει η
Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας το 60% των
θανάτων στα παιδιά κάτω των 18 χρόνων,
οφείλεται σε ατυχήματα, ενώ το 40% σε
όλες τις άλλες νόσους μαζί.
 Πρόληψη ατυχημάτων στο
σχολείο

• Προσέχω όταν τρέχω στο προαύλιο, γιατί δεν έχω πάντα ορατότητα και
υπάρχει περίπτωση να συγκρουστώ με κάποιον που τρέχει αντίθετα από
εμένα και να χτυπήσουμε.
•Την ώρα που πέφτω, βάζω τα χέρια μου στο πρόσωπό μου, ώστε να το
προστατεύσω.
• Ανεβοκατεβαίνω τις σκάλες με προσοχή, χωρίς να βιάζομαι.
• Προσέχω να είναι δεμένα τα κορδόνια των παπουτσιών μου, ειδικά όταν
κατεβαίνω τις σκάλες.
• Δεν κάνω αστεία, όπως να σπρώξω κάποιον ή να του βάλω τρικλοποδιά
γιατί δεν είναι αστείο. Το <<θύμα>> εκείνη την στιγμή είναι ανυποψίαστο και
μπορεί να χτυπήσει άσχημα.
• Αν το σχολείο έχει παιδική χαρά, είμαι πολύ προσεχτικός σε όλα τα παιχνίδια
που ανεβαίνω (μονόζυγο, τραμπάλα, τσουλήθρα, κούνιες).
• Μέσα στην τάξη δεν παίζω παιχνίδια με την καρέκλα μου γιατί
μπορεί εύκολα να αναποδογυρίσει.
• Κρατάω μακριά από τα μάτια μου και τα μάτια των συμμαθητών
μου μυτερά αντικείμενα όπως μολύβια, στυλό, χάρακες, διαβήτες.
• Δεν πετάμε αντικείμενα στους συμμαθητές μας, ιδιαίτερα τα μυτερά
αντικείμενα που αναφέρθηκαν πιο πάνω.
• Όταν είναι τεχνίτες στο σχολείο κρατάω απόσταση από το σημείο
που κάνουν τις εργασίες τους, γιατί είναι επικίνδυνο.
 ΤΡΟΧΑΙΑ

• Περπατώ πάντα στο πεζοδρόμιο.

• Αν είναι κατειλημμένο τότε βαδίζω προσεκτικά στην άκρη του δρόμου.
• Αν ο δρόμος είναι διπλής κατεύθυνσης, περπατώ αντίθετα από τη
φορά των αυτοκινήτων, ώστε να τα βλέπω που έρχονται.
• Δεν παίζω ΚΑΝΕΝΑ παιχνίδι στον δρόμο. Αν κάποιος φίλος μας θέλει
να μας κυνηγήσει ή να παίξουμε κάποιο άλλο παιχνίδι, του εξηγούμε ότι
πρέπει να σταματήσει γιατί είναι επικίνδυνο.
• Περνώ πάντα από τη διάβαση πεζών.
• Αν υπάρχει φανάρι προχωράω στο πράσινο και σταματάω στο
κόκκινο.
• Πριν περάσω έναν δρόμο κοιτάζω πάντα αριστερά και δεξιά ακόμα και
να υπάρχει φανάρι. Δεν εμπιστεύομαι κανέναν οδηγό.
• Όταν κυκλοφορώ νύχτα δεν φοράω σκουρόχρωμα ρούχα, γιατί απορροφούν
το φως. Αντιθέτως φοράω ανοιχτόχρωμα ρούχα και διάφορα πρόσθετα
αντανακλαστικά για να μπορούν οι οδηγοί να με διακρίνουν στο σκοτάδι.
• Στο ποδήλατο φοράω ΠΑΝΤΑ κράνος.
• Πριν πάω τη βόλτα μου, ελέγχω φρένα, λάστιχα, αλυσίδα.
• Καλό είναι να έχω ένα κουδούνι ή μια κόρνα στο ποδήλατό μου.
• Είμαι προσεχτικός στο δρόμο με το ποδήλατο και δεν τρέχω με μεγάλη
ταχύτητα, ειδικά όταν είμαι σε αυτοκινητόδρομο.
• Αν κυκλοφορώ βραδύ με το ποδήλατο φοράω τα ρούχα που αναφέραμε πιο
πάνω.
• Το βράδυ είμαι υποχρεωμένος να έχω ένα λευκό ή κίτρινο φως μπροστά και
ένα κόκκινο φως πίσω. Επίσης έναν τουλάχιστον ανακλαστήρα σε κάθε
πλευρά του ποδηλάτου. Ανακλαστικό στοιχείο κίτρινου χρώματος τοποθετείται
σε κάθε πετάλι.
• Γνωρίζω τους βασικούς κανόνες και τα σήματα του Κώδικα Οδικής
Κυκλοφορίας.
 • Τα παιδιά κάθονται ΠΑΝΤΑ στο πίσω
κάθισμα και φορούν ΠΑΝΤΑ ζώνη
ασφαλείας. Έχει αποδειχτεί ότι τα πίσω
καθίσματα είναι το πιο ασφαλές μέρος του
αυτοκινήτου.
• Αν τα παιδιά είναι πολύ μικρά οι γονείς
πρέπει να έχουν φροντίσει να βάλουν πίσω
παιδικά καθίσματα που είναι
κατασκευασμένα ανάλογα με το ύψος και το
βάρος του παιδιού που τα χρησιμοποιεί.

• Δεν κάθομαι ποτέ μόνος μου μέσα στο

αυτοκίνητο. Ούτε για λίγα λεπτά. Η έκθεση του
αυτοκινήτου στο ηλιακό φως σε μέρες με ήπιες
θερμοκρασίες μπορεί να αυξήσει τρομερά την
θερμοκρασία της καμπίνας πολύ γρήγορα,
προκαλώντας θάνατο από θερμοπληξία .
• Δεν βγάζω τα χέρια μου ή το κεφάλι τους έξω,
ακόμα και αν το όχημα είναι ακινητοποιημένο.
• Οι πίσω πόρτες του αυτοκινήτου πρέπει να
είναι ασφαλισμένες και να ανοίγουν μόνο από
έξω.
 ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ
• Προσέχω αν το φαγητό μου έχει λήξει ή χαλάσει.
• Ελέγχω προσεχτικά στις διάφορες συσκευασίες που αγοράζω την
ημερομηνία λήξης.
• Πλένω καλά τα φρούτα και τα λαχανικά. Πριν τα φάω τα ελέγχω
εξονυχιστικά.
• Δεν πίνω αλκοολούχα ποτά γιατί ακόμα και σε μικρές ποσότητες μπορεί
να προκαλέσουν δηλητηρίαση.
• Αν παίρνω φάρμακα ζητάω από τους γονείς μου να μου τα δώσουν, γιατί
αν τα πάρω σε λάθος ποσότητα μπορεί να προκληθεί δηλητηρίαση.
• Δεν παίζω ΠΟΤΕ με φάρμακα, καλλυντικά, απορρυπαντικά, εντομοκτόνα,
καθαριστικά, φυτοφάρμακα, γιατί είναι τοξικά.

Το 90% των δηλητηριάσεων των

παιδιών συμβαίνει μέσα στο σπίτι.
 ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ

• Είμαι πολύ προσεχτικός όταν παίζω πολύ κοντά σε αναμμένο τζάκι ή

σε σόμπα. Αν μπορώ να το αποφύγω, το αποφεύγω.
• Δεν πετάω στη φωτιά ΠΟΤΕ σπρέι, οινόπνευμα, βενζίνη, μπαταρίες,
δυναμιτάκια ή οτιδήποτε εύφλεκτο, γιατί μπορεί να γίνει έκρηξη.
• Δεν βάζω τα χέρια μου στα μάτια της κουζίνας (ακόμα και αν νομίζω ότι
είναι σβηστά), στον φούρνο και δεν ακουμπάω σκεύη που είναι πάνω
στην κουζίνα ή στον φούρνο.
• Δεν βάζω το κεφάλι μου πάνω από την κατσαρόλα για να δω τι έχει
μέσα, γιατί μπορεί να με κάψει ο ατμός.
• Δεν παίζω ΠΟΤΕ με ηλεκτρικές
συσκευές, πρίζες και φώτα, γιατί
υπάρχει κίνδυνος να πάθω
ηλεκτροπληξία.
• Δεν χρησιμοποιώ ηλεκτρικές συσκευές
με βρεγμένα χέρια ή κοντά στο νερό.
• Αν παρατηρήσω ότι έχει χαλάσει
κάποια πρίζα, κάποια ηλεκτρική
συσκευή, κάποιο καλώδιο ή διακόπτης,
ενημερώνω κατ’ ευθείαν τους γονείς
μου.

• Αποφεύγω την έκθεσή μου στον

ήλιο τις ώρες υψηλού κινδύνου
11π.μ.- 4μ.μ.
• Χρησιμοποιώ πλατύγυρο καπέλο,
γυαλιά ηλίου, ανοιχτόχρωμα ρούχα
και αντηλιακό με μεγάλο δείκτη
προστασίας.
• Τα βεγγαλικά είναι αιτία σοβαρών εγκαυμάτων. Τα παιδιά μικρής ηλικίας
πρέπει να τα αποφεύγουν. Τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας (14+) πρέπει να
μάθουν πώς να τα χρησιμοποιούν από τους ειδικούς. Είναι πολύ σημαντικό
να τα χρησιμοποιούν υπό την επίβλεψη ενήλικα.
• Δεν αγοράζω πυροτεχνήματα από πλανόδιους πωλητές ή καταστήματα που
το βασικό τους επάγγελμα δεν είναι τα πυροτεχνήματα.
• Δεν πετάω δυναμιτάκια σε πρόσωπα ή ζώα! Δεν είναι αστείο.
• Δεν μεταφέρω δυναμιτάκια στην τσέπη μου, γιατί από την τριβή μπορεί να
σκάσουν και να μου προκαλέσουν σοβαρό έγκαυμα.
 ΠΝΙΓΜΟΣ - ΑΣΦΥΞΙΑ
• Μαθαίνω να κολυμπώ από μικρή ηλικία.
• Εάν η θάλασσα έχει βράχια, τότε κολυμπώ σε απόσταση από αυτά.
Διαφορετικά, ένα δυνατό κύμα μπορεί να με σπρώξει προς τα βράχια και
να με τραυματίσει.
• Δεν απομακρύνομαι ΠΟΤΕ από την ξηρά χωρίς επίβλεψη από ενήλικα.
• Αν θέλω να κάνω βουτιές, βεβαιώνομαι ότι τα νερά είναι βαθιά και δεν
υπάρχουν βράχια, ώστε να χτυπήσω πέφτοντας.
• Αποφεύγω επικίνδυνα παιχνίδια όπως πχ. κράτημα αναπνοής,
σπρωξίματα και βυθίσεις στο νερό, γιατί μπορεί να καταλήξουν σε πνιγμό.
• Δεν κολυμπώ ποτέ σε θάλασσα, όταν υπάρχουν δυνατά ρεύματα.

• ΔΕΝ υπερεκτιμάω τον εαυτό μου

και δεν κάνω επίδειξη των
δυνάμεών μου στους άλλους.
• Αν κάποιος κινδυνεύει και δεν
μπορώ να βοηθήσω, ειδοποιώ τον
ναυαγοσώστη.
 • Δεν κολυμπώ με γεμάτο στομάχι. Για να κολυμπήσω στην θάλασσα
πρέπει να έχουν περάσει τουλάχιστον 3-4 ώρες από την ώρα που
έφαγα.
• Αν κάνω θαλάσσια αθλήματα, φοράω πάντα σωσίβιο.
• Αν κάνω μπάνιο σε πισίνα, δεν τρέχω εξωτερικά της πισίνας και
προσέχω τα βήματά μου να είναι σταθερά για να μην γλιστρήσω.

Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να

διδαχθούν πώς να κολυμπάνε σωστά, παρά
να εμπιστεύονται ένα βοήθημα κολύμβησης,
προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος
πνιγμού.

Η μη εκμάθηση των βασικών στάσεων κολύμβησης θέτει τα παιδιά σε

κίνδυνο σοβαρού τραυματισμού και ακόμη και πνιγμού.
Τα γιλέκα κολύμβησης μικρών παιδιών μπορούν να δημιουργήσουν μια
ψευδή αίσθηση ασφάλειας, τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες.
 • Δεν τρώω ΠΟΤΕ όταν είμαι ξαπλωμένος.
• Δεν βιάζομαι όταν τρώω.
• Αποφεύγω να τρώω, όταν κινούμαι ή όταν
είμαι μέσα στο αυτοκίνητο.
• Δεν αθλούμαι ενώ έχω τελειώσει το φαγητό
λίγη ώρα. Πρέπει να έχει γίνει η πέψη για να
μπορώ να αθληθώ.

• Δεν βάζω στο στόμα μου μικρά αντικείμενα, γιατί εύκολα μπορεί να τα
καταπιώ.
Συμβουλές για γονείς και αδέρφια μικρών παιδιών
1.Απομακρύνετε τα πολύ μικρά αντικείμενα (π.χ. κουμπιά, χάντρες), αλλά
και ξηρούς καρπούς από τα μικρά παιδιά.
2.Μη δίνετε σε μικρά παιδιά παιχνίδια που περιέχουν μικρά εξαρτήματα.
3.Μην αφήνετε το μωρό ανάσκελα στο κρεβάτι, διότι ο κίνδυνος
αναρρόφησης είναι μεγάλος.

• Όταν παίζω κρυφτό, δεν μπαίνω σε ντουλάπες ή μπαούλα αν δεν έχω

βεβαιωθεί πρώτα ότι μπορώ να βγω εύκολα όποτε επιθυμώ.
 ΑΛΛΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ

• Σε περίπτωση σεισμού πρέπει να είμαι

ενημερωμένος τι πρέπει να κάνω, ανάλογα σε ποιο
χώρο βρίσκομαι πχ. σπίτι, σχολείο, αθλητικοί χώροι.

• Σε περίπτωση πυρκαγιάς καλώ αρχικά το 199,

ενημερώνω την Πυροσβεστική και ακολουθώ
προσεχτικά τις οδηγίες της. Αν υπάρχει πολύς
καπνός καλύπτω τη μύτη και το στόμα μου με ένα
βρεγμένο πανί.

•Σε περίπτωση καταιγίδας δεν στέκομαι

κάτω από δέντρα, γιατί μπορεί να το
χτυπήσει κεραυνός. Αν είμαι στη
θάλασσα, βγαίνω αμέσως έξω, γιατί
κινδυνεύω να πάθω ηλεκτροπληξία.
 • Πλησιάζω αργά και με προσοχή ένα κατοικίδιο
ζώο για να μην το τρομάξω. Αν αισθανθεί ότι
απειλείται μπορεί να μου επιτεθεί.
• Προσπαθώ να είμαι ήρεμος και να μην
πανικοβάλλομαι όταν είμαι κοντά σε ζώα.
• Αν νομίζω ότι ένας σκύλος μπορεί να μου
επιτεθεί, σε καμία περίπτωση δεν τρέχω.
• Δεν πειράζω ποτέ άγρια ζώα που βρίσκονται σε
κλουβιά.

• Προσπαθώ να προφυλάξω τα μάτια μου, όταν

παίζω παιχνίδια με μπάλες ή μπαλάκια.
• Αν βρίσκομαι στο σχολείο ή σε αθλητικό χώρο
ρωτάω τον γυμναστή ή τον προπονητή μου τι
κινδύνους κρύβει κάθε άθλημα και πώς μπορώ να
αποφύγω διάφορα ατυχήματα.

• Δεν παίζω ΠΟΤΕ με όπλα. Πάνω από 7.000 παιδιά

νοσηλεύονται ή πεθαίνουν από τραυματισμό όπλων
κάθε χρόνο στις ΗΠΑ, σύμφωνα με μία μελέτη.
 Δικτυογραφία
https://www.iatronet.gr/ygeia/paidiatriki/article/273/prolipsi-paidikwn-atyximatwn.html
https://www.skai.gr/news/greece/ereyna-to-80-ton-paidikon-atyximaton-stin-ellada-ginetai-mesa-sto-spiti
https://www.mbike.gr/%CF%80%CE%BF%CE%B4%CE%AE%CE%BB%CE%B1%CF%84%CE%BF-%CE
%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BA%CE%BF%CE%BA/

https://www.typosthes.gr/ygeia-epistimi/110985_90-ton-dilitiriaseon-ton-paidion-symbainei-mesa-sto-spiti
https://fireworks.gr/gr/el/pages/kanones-asfaleias
https://babyradio.gr/iliako-egkavma-sta-paidia-prolipsi-kai-therapeia/
https://childit.gr/%CE%BF%CE%B4%CE%B7%CE%B3%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CE%B1%CF%83%CF%8
6%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%8D%CF%82-%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CE%B2
%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%81/

https://www.paidiatros.com/prolipsi/asfalia/sea-safety
https://www.moh.gov.gr/articles/ethniko-programma-asfaleias-sto-nero/3321-pnigmos-prolhpsh-diaswsh-frontida
https://www.juniorsclub.gr/pedia-sto-amaxi-ti-chriazete-na-ginete-ke-ti-ochi-simvoules-asfalias/
http://www.kosmarikou.gr/oldsite/pd_11.html
https://www.iatropedia.gr/paidi/pos-na-sosete-ena-pedi-apo-pnigmo-apo-antikimeno-vinteo/41635/
https://www.shape.gr/life/life-coaching/vinteo-ti-na-kanis-pnigete-moro-pedi-kinisis-gia-protes-voithies-stin-pnigmo
ni-pedion/

https://www.amea-care.gr/%CF%84%CE%B9-%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CF%85%CE%BC%
CE%B5-%CF%83%CE%B5-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CF%80%CF%84%CF%89%CF%83%C
E%B7-%CF%80%CF%85%CF%81%CE%BA%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%AC%CF%82-%CE%BC%C
E%AD%CF%84/

https://www.tanea.gr/2019/07/29/science-technology/mporoun-ontos-ta-skylia-na-myrisoun-to-fovo/
https://www.mothersblog.gr/news/story/18471/an-to-vroyn-tha-paixoyn-h-sygklonistiki-kampania-gia-ta-opla-
kai-ta-mikra-paidia-vinteo
https://docs.google.com/viewer?
a=v&pid=sites&srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxhZ29nZXByb2Fnb2dleWdlaWFzfGd4OjdkYTA0YzhkYTZmZ
TAzNmQ
https://en.calameo.com/read/003006498735d2dab3ae9
http://4lyk-amarous.att.sch.gr/5%20ekp%20yliko/B%20LYKEIOY/2prolhch_atyxm.pdf
ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΝΤΑΞΗΣ!!

Ο εκπαιδευτικός του τμήματος ένταξης

Χριστόπουλος Κωνσταντίνος