ชนิ ดของคำในภาษาไทย

กลุม
่ สาระการเรี ยนรู้ ภาษาไทย
้ ั ธยมศก
รายวิชา ภาษาไทย ชั นม ึ ษาปีที่ ๒
จุดประสงคก
์ ารเรี ยนรู้
• นักเรี ยนมีความรู้ ความเขา้ ใจเก่ียวกับคำ
บุพบท คำสันธาน และคำอุทาน
• สามารถเลือกใช้ และแยกคำบุพบท คำ
สันธาน และคำอุทาน ไดอ ้ ยา่ งถูกตอ
้ ง
 ึ ษาเรื่ อง คำ
ให้นักเรี ยนศก
บุพบท คำสันธาน และคำ
อุทาน (๕ นาที)
พอ่ กับแมไ่ ปเที่ยวดอยตุง แตแ ่ มล่ ืมหยิบกระเป๋า
สตางคท ์ ่ีวางอยูบ
่ นโต๊ะในหอ ้ งนอนที่โรงแรม
จึงวนรถกลับแลว้ เอย่ ขึ้นวา่ โธ่ ! เขา้ อกเขา้ ใจ
กันนะพอ่ แกแ ่ ลว้ ก็ข้ีหลง ขี้ลืมเป็นธรรมดา

จงหาคำบุพบท สันธาน และคำ

อุทาน
 พอ่ กับแมไ่ ปเที่ยวดอยตุง แตแ
่ มล่ ืมหยิบกระเป๋า
์ ่ีวางอยูบ
สตางคท ้ งนอนที่โรงแรม
่ นโต๊ะในหอ
จึงวนรถกลับแลว้ เอย่ ขึ้นวา่ โธ่ ! เขา้ อกเขา้ ใจ
่ ลว้ ก็ข้ีหลง ขี้ลืมเป็นธรรมดา
กันนะพอ่ แกแ
**กำหนดให้
คำบุพบท คำสันธาน คำอุทาน
คำบุพบท
คำบุพบท
คำบุพบท คือ คำที่ทำหน้าที่เช่ือมคำหรื อกลุม
่ คำ เพื่อแสดงความสัมพันธ์
ในเรื่ องสถานที่ เวลา อาการ หรื อความเป็นเจา้ ของ
**มักอยูห
่ น้าคำนาม คำสรรพนาม คำกริ ยา หรื อคำ
วิเศษณ์
ก.่ คำบุพบทบอกสถานที่
้ก
มี ๔ ชนิ ด ไดแ
ข. คำบุพบทบอกเวลา
ค. คำบุพบทบอกลักษณะอาการ (ความประสงคห
์ รื อ
เก่ียวขอ
้ ง)
ง. คำบุพบทบอกความเป็นเจา้ ของ
 ๑. ๒. ๓. ๔.
คำบุพบท คำบุพบท คำบุพบท คำบุพบท
บอกความเป็น
บอกสถานที่ บอกเวลา บอกลักษณะอาการ
เจา้ ของ

เหนื อ ถึง ไกล อยู ่ ที่ ณ เมื่อ ตังแต

้ ่ ดว้ ย แด่ เพื่อ กับ ของ แหง่ สำหรับ
ใน จาก บน อยู ่ กระทั่ง จน แก่ ตอ่ โดย

จานดาวเทียมอยูบ
่ น พอ่ ออกจากบา้ นแต่ ของสงิ่ นี้ มอบแดคุณ ธนาคารแหง่
หลังคา เชา้ ่ ประเทศไทย
คำสั นธาน
 คำ
สันธาน คำสันธาน คือ คำหน้าที่เช่ือมประโยคกับประโยค หรื อขอ ้ ความ
กับขอ
้ ความใหต้ ิดตอ่ กัน เพื่อแสดงความคลอ ้ ยตาม ความขัดแยง้
ความเป็นเหตุเป็นผลและความใหเ้ ลือก หรื อเช่ือมความใหส ้ ละ
สลวยและมีความหมายชั ดเจนยิง่ ขึ้น แบง่ เป็น ๔ ประเภท ไดแ ้ ก่
ก. คำสันธานเช่ือมความคลอ ้ ยตามกัน
ข. คำสันธานเช่ือมความแยง้ กัน
ค. คำสันธานเช่ือมความเป็นเหตุเป็นผลกัน
ง. คำสันธานเช่ือมความใหเ้ ลือก
 ๑. ๒. ๓. ๔.
คำสันธานเช่ือมความ คำสันธาน คำสันธานเช่ือมความ คำสันธานเช่ือมความ
เช่ือมความขัดแยง้
คลอ้ ยตามกัน กัน เป็นเหตุเป็นผล ใหเ้ ลือก
และ เมื่อ...ก็ ้ เพราะ
้ และ จึง ดังนัน ้ ไม.่ ..ก็
พอ...แลว้ ทัง... แต่ แตว่ า่ กวา่ ...ก็ ้
ดว้ ยเหตุนี เพราะ…จึง หรื อ มิ ฉ ะน ั น
้ ก็
ทัง... ครัน้ ...ก็ ถึง...ก็ แมว้ า่ …ก็ ้ หรื อ ไม ก
่ ็ ไม เ
่ ช น
่ นั ้
น
ฉะนัน...จึง
้ ...จึง
ครัน
กวา่ เราจะเรี ยนจบ เพราะวาสนาไมอ่ อก
พอทำการบา้ นเสร็จ เธอคงไปซ้ือของหรื อ
เพื่อน ๆ ก็ทำงาน กำลังกายเธอจึงอว้ น ไมกไ็ ปดูหนง
แลว้ ฉันก็นอน ่ ั
หมดแลว้ มาก
คำบางคำสามารถทำหน้าที่เป็นทังคำส ้ ั นธานและคำบุพบท
***จะสังเกตเห็นไดว้ า่ ถา้ เป็นคำสันธานจะทำหน้าที่เช่ือมประโยคเขา้ ดว้ ยกัน
่ า้ เป็นคำบุพบทจะทำหน้าที่นำหน้าคำชนิ ดตา่ ง ๆ กัน เชน
แตถ ่
ฉันชอบวา่ ยน้ำแตเขาชอบเล
่ ่ เทนนิ ส (แต่ ทำหน้าที่เป็นสันธาน)
น

่ า้ ตรู่ (แต่ ทำหน้าที่เป็นบุพบท)

คุณพอ่ ไปทำงานแตเช

่ ฟุตบอล (กับ ทำหน้าที่เป็นสันธาน)

ฉันกับน้องชอบเลน

ฉันเห็นกับตาทีเดียววา่ เขาเดินมาดว้ ยกัน (กับ ทำหน้าที่เป็นบุพบท)

***สามารถแยกความแตกตา่ งของคำโดยดูท่ีความหมายและบริ บทของ
ประโยคที่เก่ียวขอ ่ คำวา่ “เมื่อ” ใหพ
้ ง เชน ้ ิจารณาวา่ ถา้ สามารถแยกเป็น 2
ประโยคไดก ็ ็ นคำสันธาน
้ เป
คำอุทาน
คำอุทาน คำอุทาน คือ คำที่เปลง่ ออกมา เพื่อแสดงอารมณ์อยา่ งใด
อยา่ งหนึ่ งตอ่ สถานการณ์ขณะนัน
้ แบง่ เป็น ๒ ประเภท
ไดแ
้ ก่
๗.๑ คำอุทานบอกอาการ ๗.๒ คำอุทานเสริ มบท
เชน ่ วา้ ย ! ออ๋ ! อุย้ ! พุธ เส้อ
ื แสง
โธ่ ! โธ่ ! อา้ ว ! ชั ยโย ! ตกน้ำตกทา่
นี่ แน่ะ ! เออ ! ถนนหนทาง
หนังสอ ื หนังหา
(เสริ มคำในการพูดเพื่อเน้นความ
หมาย
ทำใหก ้ ารออกเสยี งน่าฟังยิง่ ขึ้น)
บัตรคำที่นักเรี ยนไดร้ ั บ…
 เป็นคำชนิ ดใด
 ยกตัวอยา่ งใหถ
้ ูก
ตอ้ ง
สรุ ปองคค
์ วาม
รู้