National Training on Literacy Instruction

Sesyon 14

Pagtuturo ng Katotohanan
at Opinyon

JESCIN FAITH C. MARIBONG

Tagapagdaloy
 National Training on Literacy Instruction

Pangkalahatang Layunin
-nalilinang ang pagtuturo ng
pagbasang may pagkaunawa sa
teksto ,gamit ang BDA approach
 National Training on Literacy Instruction

Tiyak na layunin
-natutukoy ang katotohanan at
opinyon
 National Training on Literacy Instruction

Balik-aral

EXPLICIT TEACHING
 National Training on Literacy Instruction

Balik-aral

CLOSE READING
 National Training on Literacy Instruction

Balik-aral

BDA Approach
 National Training on Literacy Instruction

Balik-aral

COMPONENTS OF READING
 National Training on Literacy Instruction

Balik-aral

Antas ng Pag-unawa
 National Training on Literacy Instruction

BAGO BUMASA
Bibigyan ng kopya ang mga
mag-aaral.

Guro: Pahapyawan lamang

ang teksto.
 National Training on Literacy Instruction

A. Panimulang Gawain
Gawain 1 :Pagkilala sa pamilyar na salita

Panuto: Mula sa teksto , bilugan ang salitang pamilyar.

I DO- (Guro: Ipakikita ko sa inyo kung paano ko
bibilugan ang salitang pamilyar. Ibig sabihin ito ang salitang aking
nauunawaan .)
WE DO-(Gawin natin nang sabay-sabay. Bilugan natin
ang isang salitang pamilyar o nauunawaan ang ibig sabihin .)
YOU DO-( Kayo naman,gawin ninyo, bilugan ninyo
ang isa pang salitang pamilyar para sa iyo na lubos ninyong
nauunawaan ang ibig sabihin)
 National Training on Literacy Instruction

Gawain 2: Pag-uugnay ng
pamilyar na salita sa sariling
karanasan sa pamamagitan ng
paggamit sa sariling
pangungusap.

I DO WE
DO YOU
DO
 National Training on Literacy Instruction

Base sa kopya ng teksto (pamilyar

na salita) Ipagpalagay na ito ang
ibinigay ng mga bata
Halimbawa :

1.nananahimik 4.umaksiyon
2.Video 5.sanggano
3.viral 6.taekwondo
 National Training on Literacy Instruction

Gawain 3: DI- PAMILYAR (mula sa kopya na

ibinigay ng mga mag-aaral na di pamilyar sa
kanila)
1.bullying 2.netizen
3.expert 4.outrage
5.social media

6. Anti-Bullying Act

(Explicit Reading)
 National Training on Literacy Instruction

Gawain 4: Ano ang pagkaalam ninyo sa mga

sumusunod na salita?
1.bullying 2.netizen 3.expert 4.outrage
5.social media

6. Anti-Bullying Act
 National Training on Literacy Instruction

Gawain 5:Dugtungan mo
Ang salitang
ay mga salitang nauunawaan ko ang
kahulugan. Samantalang ang salitang
ay mga salitang
nangangailangan pa ng pagpapakahulugan
at paliwanag upang lubos kong
maunawan.
 National Training on Literacy Instruction

Pangganyak

Ano ang masasabi ninyo sa pahayag na,

“Ang Katotohanan ang Magpapalaya sa Iyo ”?
 National Training on Literacy Instruction

Pagganyak na Tanong
1.Ano-ano kaya ang katotohanan
ang matutuklasan natin sa teksto?

2.Makikilala kaya ninyo kung

makatotohanan o di
makatotohanan ang pahayag? Sa
paanong paraan?
National Training on Literacy Instruction

HABANG BUMABASA
 National Training on Literacy Instruction

PAGLALAHAD NG ARALIN I DO
WE DO YOU DO
 National Training on Literacy Instruction

“ Bullying sa School “

Maraming nangyayaring bullying sa mga school at hindi na

ito nalalaman ng mga magulang ng mga bata .Marami sa mga
bata ang nananahimik na lamang kaya lalo namang
nagpapatuloy ang bullying . May mga bullying na humahantong
sa pananakit gaya nang ginawa ng Ateneo Junior High School
student sa kanyang classmate na nakunan ng video at
pinagmulan ng outrage na mababasa sa mga pahayagan.
Naniniwala ako na kung hindi nakuhanan ng video ang
pangyayari, maaaring manahimik na lamang ang estudyanteng
binully at magpapatuloy ang pambu- bully sa kanya ng kaklase
na isa umanong black belter Taekwondo champion.
 National Training on Literacy Instruction

Ang school ang nararapat na manguna sa

pagsugpo ng bullying sa kanilang nasasakupan.Sang-
ayon sa ipinatutupad ng pamahalaan na Anti-
bullying Act . Dapat nalalaman nila kung may
nangyayaring
pambu-bully at umaksiyon agad bago pa lubusang
lumala ang ginagawa ng “sangganong estudyante”.
 National Training on Literacy Instruction

Sa aking palagay, kung hindi pa naging viral sa social media

ang pananakit ng estudyante sa kanyang kaklase, hindi pa kikilos
ang pamunuan ng Ateneo. Sa tingin ko ay napilitan lamang
kumilos at sinabing patatalsikin ang “ sangganong estudyante
,makaraang magalit ang netizens sa inakto nito.

Dahil sa galit , may mga martial arts expert na humamon sa

mismong ama ng “sangganong estudyante “ para maturuan ito ng
leksiyon . Sabi ng mga humamon , hindi raw pinalaki nang maayos
ng ama ang anak nito kaya nambu-bully . Isa pang martial expert
ang humamon sa “sangganong estudyante “. Matapang lamang
daw sa hindi lumalaban ang estudyante kaya hinahamon niya ito .
Ang pagiging marunong daw sa taekwondo ay hindi dapat
ipinagyayabang at ginagamit lamang ito sa self -defense.
 National Training on Literacy Instruction

Mga school ang nararapat maging listo sa mga

estudyanteng may sintomas ng pambu-bully .
Naniniwala ako na dapat mahigpit na ipatupad ang Anti
-bullying at madebelop ang psychosocial interventions sa
biktima at sa nambu-bully. Kung nangyayari ang pambu-
bully sa mga sikat na pribadong school ,mas lalong
nangyayari ito sa mga pampublikong eskuwelahan na mas
marami ang “sangganong estudyante “. Maging
mapagmatyag at alerto naman ang mga magulang sa
kanilang mga anak at baka nabu-bully ito o nambu-bully.
.
 National Training on Literacy Instruction
“ Bullying sa School “
Maraming nangyayaring bullying sa mga school at hindi na ito nalalaman
ng mga magulang ng mga bata .Marami sa mga bata ang nananahimik na lamang
kaya lalo namang nagpapatuloy ang bullying . May mga bullying na
humahantong sa pananakit gaya nang ginawa ng Ateneo Junior High School
student sa kanyang classmate na nakunan ng video at pinagmulan ng outrage na
mababasa sa mga pahayagan.
Naniniwala ako na kung hindi nakuhanan ng video ang pangyayari,
maaaring manahimik na lamang ang estudyanteng binully at magpapatuloy
ang pambu-bully sa kanya ng kaklase na isa umanong blackbelter Taekwondo
champion .
1. Anong pangyayari ang nagaganap sa mga paaralan batay sa
teksto? Ano nga ba ang bullying?
2. Saang paaralan naganap ang pangyayari? 3.Sino ang
sangkot at biktima ng bullying?
4. Saan humahantong ang bullying?
5. Ano ang dahilan kung bakit nagpapatuloy ang bullying
batay sa teksto?
6. Paano nalantad ang pangyayaring ito ng bullying sa
nasabing paaralan?
 National Training on Literacy Instruction

Ang school ang nararapat na manguna sa

pagsugpo ng bullying sa kanilang nasasakupan.Sang-ayon
sa ipinatutupad ng pamahalaan na Anti- bullying Act .
Dapat nalalaman nila kung may nangyayaring
pambu-bully at umaksiyon agad bago pa lubusang lumala ang
ginagawa ng “sangganong estudyante”.
7. Batay sa ipinapatupad ng pamahalaan na
Anti-bullying Act, sino ang dapat manguna sa
pagsugpo ng bullying ?

8. Bakit kinakailangang umaksiyon agad ang mga

paaralan sa mga kaso ng bullying?
 National Training on Literacy Instruction

Sa aking palagay kung hindi pa naging viral sa social media ang pananakit
ng estudyante sa kanyang kaklase, hindi pa kikilos ang pamunuan ng Ateneo. Sa tingin
ko ay napilitan lamang kumilos at sinabing patatalsikin ang “ sangganong estudyante ,
makaraang magalit ang netizens sa inakto nito .Dahil sa galit , may mga martial arts
expert na humamon sa mismong ama ng “sangganong estudyante “ para maturuan
ito ng leksiyon . Sabi ng mga humamon , hindi raw pinalaki nang maayos ng ama ang
anak nito kaya nambu-bully . Isa pang martial expert ang humamon sa “sangganong
estudyante “. Matapang lamang daw sa hindi lumalaban ang estudyante kaya
hinahamon niya ito . Ang pagiging marunong daw sa taekwondo ay hindi dapat
ipinagyayabang at ginagamit lamang ito sa self -defense.

9. Nakatulong ba ang social media sa ganitong sitwasyon. Sa

paanong paraan?

10. Kailan ba dapat gamitin ang taekwondo?

 National Training on Literacy Instruction

Mga school ang nararapat maging listo sa mga estudyanteng may sintomas ng
pambu-bully . Naniniwala ako na dapat mahigpit na ipatupad ang Anti -bullying at
madebelop ang psychosocial interventions sa biktima at sa nambu-bully. Kung
nangyayari ang pambu-bully sa mga sikat na pribadong eskuwelahan , mas lalong
nangyayari ito sa mga pampublikong eskuwelahan na mas marami ang “sangganong
estudyante “. Maging mapagmatyag at alerto naman ang mga magulang sa kanilang mga
anak at baka nabu-bully ito o nambu-bully .

11. Bakit kailangan na maging listo ang mga paaralan sa mga

estudyanteng may sintomas ng pambu-bully?
12. Paano pinayuhan ng may-akda ang mga magulang sa kanilang
mga anak?
13. Kung ikaw ay binubully ng iyong kamag-aral, ano ang iyong
gagawin?
14. Paano mo matutulungan ang mga batang nabubully,ano ang iyong
gagawin?
National Training on Literacy Instruction

PAGKATAPOS BUMASA
 National Training on Literacy Instruction

PAGTALAKAY SA ARALIN
Pagbibigay ng input ng guro na
may kinalaman sa opinyon at
katotohanan.
 National Training on Literacy Instruction

Ang Katotohanan - isang pahayag na nagsasaaad ng ideya o

pangyayaring napatunayan at tanggap ng lahat na totoo at
hindi mapapasubalian kahit sa ibang lugar. Hindi ito
nagbabago at maaaring i-verify ang pagkamakatotohanan
nito sa ibang sanggunian tulad ng mga babasahin at mga
taong nakasaksi nito.

Ginagamitan ng mga salita o parirala tulad ng:

-pinatutunayan ni,
-batay sa resulta
-Tinutukoy sa/ ni/,ng
-mula kay
-mababasa sa
 National Training on Literacy Instruction

Ang opinyon - pananaw ng isang tao o pangkat na maaaring totoo

subalit maaaring pasubaliaan ng iba.Ito rin ay isang
paniniwala na mas malakas pa sa impresyon, mas mahina sa
positibong kaalaman na batay sa obserbasyon at eksperimento.

-kung ano ang paniniwala ng isang tao sa isang partikular na

bagay at pangyayari
-saloobin o damdamin
-ideya o kaisipan
-hindi maaaring mapatunayan
-paniniwala, paghuhukom,o paraan ng pag-iisip tungkol sa
isang bagay
-bunga ng iyong nararamdaman at kung paano mo
naiintindihan ang isang bagay
 National Training on Literacy Instruction

Ginagamitan ng mga salita o parirala tulad ng:

-sa tingin ko
-sa aking palagay
-sa pakiwari ko
-Kung ako ang tatanungin
-para sa akin
-sa ganang akin
-pakiramdam ko
-naniniwala ako
-sa nakikita ko
Positibong Opinyon - totoo,tunay,ganoon nga, talaga, mangyari pa, sadya

Negatibong Opinyon - ngunit,subalit,samantala,habang

 National Training on Literacy Instruction

MGA GAWAIN SA PAGLINANG

NG KASANAYAN SA PAGTUKOY NG
KATOTOHANAN AT OPINYON
 National Training on Literacy Instruction

GAWAIN 1-BILOG
Panuto: Bilugan ang pangungusap na
nagpapahayag ng opinyon gamit ang
susing salita.
 National Training on Literacy Instruction

GAWAIN 2 - KAHON

Panuto: Ikahon ang pangungusap na

nagpapahayag ng katotohanan gamit
ang susing salita.
 National Training on Literacy Instruction

GAWAIN 3 - PAHAYAG KATOTOHANAN

BUMUO NG PANGUNGUSAP NA
NAGPAPAHAYAG NG KATOTOHANAN
BATAY SA LARAWAN.
National Training on Literacy Instruction

1.
National Training on Literacy Instruction

2.
National Training on Literacy Instruction

3.
National Training on Literacy Instruction

4.
National Training on Literacy Instruction

5.
 National Training on Literacy Instruction

GAWAIN 4 -PAHAYAG OPINYON

BUMUO NG PANGUNGUSAP BATAY SA

LARAWAN NA
NAGPAPAHAYAG NG OPINYON .
National Training on Literacy Instruction

1.
National Training on Literacy Instruction

2.
National Training on Literacy Instruction

3.
National Training on Literacy Instruction

4.
National Training on Literacy Instruction

5.
 National Training on Literacy Instruction

Paglalapat
Gawain : Basahin at tukuyin ang pahayag, isusulat ang salitang “FACT” kung ang
pahayag ay katotohanan at “BLUFF” kung itoy opinyon .

1.Mababasa sa Bibliya, ang taong mapagbigay ay lalong

yumayaman.
2.Ang Pasko ay ipinagdiriwang tuwing ika – 25 ng Disyembre .
3.Sa aking palagay maganda ang iyong magiging kinabukasan.
4. Naniniwala ako na Sabado ang pinakamasayang araw.
5.Pakiwari koy ikaw na ang aking hinihintay .
6. Sa palagay ko kung kakain ka ng gulay tiyak hahaba ang iyong buhay.
7. Magulo ang mundo ayon sa libro na binasa ko .
8. Ang buhay ay parang isang gulong .
9.Pakiramdam ko ako ang mananalo sa patimpalak.
10. Kung ako ang tatanungin mas importante ang ugali kaysa sa talino.
 National Training on Literacy Instruction

Paglalagom
Kailan natin masasabi na ang isang pahayag ay
opinyon o katotohanan? Bakit kailangan natin itong
malaman at maunawaan? Paano ito makatutulong
sa ating pang-araw-araw na pamumuhay?
 National Training on Literacy Instruction

Paglalahat
PANUTO: Basahin at unawain ang teksto.Tukuyin at
isulat sa isang buong papel ang mga pangugusap na
nagpapahayag ng opinyon at katotohanan gamit ang
susing salita.
1. Kahapon lang maituturing na isa sa pinakamaganda
kong karanasan ang pagpunta sa malaparaisong lugar ng
Boracay. Naniniwala ako na maraming tao ang nangangarap
na makarating sa napakagandang lugar na ito. Totoong isa ito
sa mga destinasyon na dinarayo ng mga turista sa ating
bansa dahil sa taglay nitong kagandahan.
 National Training on Literacy Instruction

2. Kahapon lang ng ako’y makadaong sa

malaporselanang buhangin ng Boracay. Pakiramdam
ko’y nakikipaglaro ako sa mga alon ng dagat na animo’y
sumasalubong sa akin. Ayon sa mga taga roon
maraming maaaring gawin sa lugar ng Isla ng Boracay,
kagaya na lamang ng paggawa ng kastilyong buhangin,
pagbibilad sa araw ng kababaihan at kalalakihan,
maaari ring maglaro ang mga kabataan sa buhanginan
at sumakay sa banana boat. Halos mapuno ang lugar sa
dami ng tao.
 National Training on Literacy Instruction

3. Batid sa mga larawan ko ang lubos kong

kaligayahan sa pangyayaring ito sa aking buhay. Hindi
maitatangging kasiyahan at kakaibang karanasan ang
hatid nito sa aking buhay. Pakiramdan ko ay natupad
ko na ang aking pangarap sa buhay ang maglunoy sa
isla ng Boracay.
 National Training on Literacy Instruction

Karapatan ng isang batang matutong bumasa Gurong

may malasakit ,ang siyang pag-asa tungo sa
katotohanang SILA ANG PAG-ASA

Maraming Salamat !
jdrc