HOOFDSTUK 4

ELEKTRICITEIT
§1 EEN STROOMKRING MAKEN
 Een gesloten stroomkring
A Lading ++

B
Lading beweegt:

Van de ene kant van de batterij naar het lampje.

Door het lampje heen.

Van het lampje terug naar de andere kant van de batterij.

 Isolerende en geleidende stoffen

Koper (geleider)

Snoer

Plastic (Isolator)
Aan de slag
• Maak opgaven 1, 2, 4 en 5 (pagina 127 en 128)
Schakelaar

+
Aan de slag
• Maak opgaven 9 (pagina 129)
Stroom meten
Stroomsterkte

Eenheid van stroomsterkte – ampère (A)

250 mA = 0,250 A (deel door 1000)

0,125 A = 125 mA (maal met 1000)

Stroommeter – ampèremeter

Meet Meet
na het voor het
lampje lampje

Hetzelfde stroomsterkte wordt aangegeven

Stroom-
sterkte

Min = 0 A +
Max = 0,05 A

Min = 0 A
Max = 5 A

Min = 0 A
Max = ? A
Aan de slag
• Maak opgaven 3, 6, 7 en 8 (pagina 127-129)
De led

Stroom kan maar een richting er doorheen lopen.

Langste aansluitpootje moet je verbinden met de pluskant van de batterij.

Een led heeft weinig energie nodig.

Een led heeft een lange levensduur.

Aan de slag
• Maak opgaven 11 en 12 (pagina 130)
Huiswerk

• Opgaven 1-9

• Ook: 11 en 12
§2 SPANNINGSBRONNEN
 Condensatoren

Je kunt een condensator opladen (met lading).

Daarna kan de lading weer vrijgegeven worden.

Je gebruikt ze om elektronische onderdelen tegen spanningsverandering te

beschermen.
Condensatoren
 Spannings-
bronnen

Lading kan voor een lange tijd bij een batterij of accu uitstromen zonder dat de
spanning (in Volt of V gemeten) daalt.

Stoffen die de lading verschaffen worden langzaam opgebruikt.

Gewone batterijen kan je maar een keer gebruiken.

Er zijn ook herbruikbare batterijen (accu’s) die je weer kunt opladen.

Meer
spannings-
bronnen
Aan de slag
• Maak opgave 1 a, b en d

• Huiswerk: opgaven 2 (je kunt hiermee beginnen als je

klaar bent met 1 a, b en d; lees eerst op pagina 131).
Min = 0 V
Max = 3 V Min = 0 V
Max = 30 V

Meten van
Spanning
Min = 0 V
Max = ? V
Huiswerk, materialen en presentie
• Haal je boek uit je tas.
• Haal je schrift uit je tas en maak open bij Opgave 2 (van p
134).
 Aan de slag 1

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUQkNOQ1lNNzBMUU1CMUVVVjZKSllBR
ktGRy4u
 Aan de slag 4

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUNVk5WEFaQzRIOUVNWVRPQTlaSVBM
NFhIRS4u
 Aan de slag 5

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUOVYyR1RJUUFHR1NRNVlYOEhGM1BG
MDg2MC4u
 Aan de slag 6

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id
=g5Qh6HoNqE-tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUNjRJSjRaUEdBS0FIUVc
yNDQzME5HNzlOQi4u
Batterijen schakelen

Je krijgt de
spanning door ze
bij elkaar op te
tellen.

Bijvoorbeeld
1,5V+1,5V=3V
voor de
afstandsbediening
 Aan de slag 3

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUM1RPSlNPTUFMQTJBOExESEdKSUtX
NjUzWi4u
 Aan de slag 7

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUOUVXTEJYWlNOVVlCWlRGOEI0UENLV
EtGMC4u
Presentie

10-01-2022

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUNk9EQUJEWlhDRTlGUlRSN084Q
1pVV0gzNS4u
 Aan de slag 8

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUMjU4NEdaR0Q5VzdUQldWTkxIQUNKNz
Y2TS4u
 Aan de slag 10

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUMkhMUjEwNkZVNTNVS044QklXQjE2UF
I5WS4u
§3 SCHAKELINGEN
Symbolen
Aan de slag 0

Schakelingen

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUNU9MMUZMVFhKVkpPNEkxUEU1S0xP
TjJaVy4u
Serieschakeling
+

Wat zijn die gekruiste cirkels? En daar boven? En rechts?

De lading gaat eerst door het ene lampje, en dan door het
volgende.

Er is dus één stroomkring.

Parallelschakeling
+
+
+

De schakeling vertakt zich in

drieën.

Elk lampje is direct aangesloten

op de spanningsbron.

Er zijn drie stroomkringen.

Wisselschakeling
+
+
+

Als je een van

beide
wisselschakelaars
omzet, gaat de
lamp uit.
Aan de slag 12
• Maak opgave 12 p 143
Presentie
17 Januari 2022
Series Parallel +
+
+

+
Aan de slag 1

Begrippen

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUNzZWVlFIMjFZRkZCMVBHREpBTktSRl
BRQS4u
Aan de slag 3

Schakeling
Tekenen

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUOTJYWVZSODg3SzBPTFBLQUtMNFI0V
TI0US4u
Aan de slag 4&5

Serie en Parallel

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUOEpMMjBHOFdJTThBMTVVSjE1OUowT
TNNOC4u
Aan de slag 6

Losse contacten
figuur 9 p 141

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZURDA2WEdVMUM4T0ZOQ09TSzU3WFB
aRUQyTS4u
Parallelschakeling

De lampjes zijn gelijk in dit

schakelingschema.

De totale stroomsterkte bij 1

en 5 word gelijk gedeeld
door de takken 2, 3 en 4.

De stroomsterkten in de drie
takken zijn een derde van
de totale stroomsterkte.
Aan de slag 7

Figuur 9 p141

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZURTBKNzlZRVVGT0RUUjM1Qk0zUjZJWll
YQS4u
Aan de slag 11

Figuur 12 p143

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUOTJMWDJTOUo3MjRaVk4zVUJVWDFY
R01SQS4u
Presentie
24 Januari
2022
§4 VERMOGEN EN ENERGIE
Het vermogen van een
apparaat
Vermogen: hoeveel energie
een apparaat gebruikt per
seconde

Watt (W), milliwatt (mW) of

kilowatt (kW)

Het vermogen wisselt

 Berekenen van vermogen
De vermogen neemt toe
met stroomsterkte.

De vermogen neemt toe

met spanning.

Vermogen = stroomsterkte
x spanning

Stroomsterkte: ampère (A)

Spanning: volt (V)
Aan de slag 1

p 147

Vermogen

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZURVdTOFNRV1Q3OVFXNUY2Q1lWN1Az
QTJPMi4u
 Voorbeeld
Op een website kun je
ledlampen kopen.
Controleer of het vermogen
van de lamp juist berekend is.

Gegevens: spanning = 12 V
stroomsterkte = 220 mA = 0,220 A
Gevraagd: vermogen = ?

Uitwerking: vermogen = spanning x stroomsterkte

= 12 V x 0,220 A
= 2,64 W

Dit klopt met de waarde op de website

Presentie
31 Januari
2022
Het vermogen van een
apparaat
Vermogen: hoeveel energie een apparaat gebruikt per
seconde

Vermogen = spanning keer stroomsterkte

Eenheid: Watt (of W)

Aan de slag 2

p 147

Electrische groothede

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUNU9ZNENWN0ROTlBCMjlGMTZISEU4R
zI0Ui4u
Aan de slag 4

p 148

Fenna’s meetgegevens

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZURUhCSktDTFIzN0RFMlE0Q09XVktLMld
UOS4u
Aan de slag 5

p 148

Johan’s stofzuiger

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUNUJUUk1CSU9TOVhTWko5QVRSVU5G
NzFNRi4u
Aan de slag 6

p 148

Mireille’s
schakelschema

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUM0RUU0g1UVQ4M0RKMkZVWlczUzVJ
NkIyNC4u
Vermogen, tijd en energieverbruik
Het vermogen word laag
gehouden om de batterij niet
snel leeg te laten lopen.

Bijvoorbeeld het
beeldscherm van een
mobieltje gaat na enkele
seconden op zwart.

Een betere batterij kan ook

langer meegaan als het
vermogen niet omlaag kan.
Aan de slag 8

p 149

Frank’s computer

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUODQwUEU2QlFIVElORk9NUjY0SFlRVV
YwUi4u
Opladen

Het is fijn als een

batterij niet vaak
opgeladen hoeft
te worden
Aan de slag 9

p 149

Tina’s telefoon

https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUNVg3RFlFUEhWMVFCNk5NU0E2UFJN
WjJMRy4u
Presentie
7 Februari
2022
Led Lampje

Het lampje bestaat uit 12 Leds.

De batterij is oplaadbaar.

Zij wordt opgeladen door een zonnepaneeltje.

Door één led loopt 18 mA als hij aan is. En door 10?
Aan de slag 10

p 150
Led lampje

vermogen =
spanning ×
stroomsterkte

Stroomsterke in
Ahttps://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUMUVMWVQzNkxLQVZMNTlCT1pOVjBX
MUFNNi4u
 modelantwoord 10
a. Stroomsterkte voor 12 leds (elk 18 mA):

b.
 modelantwoord 10
c. Voor 7 lampjes stuk:

d. Waarom heb je een batterij nodig?

 Stroomsterkte in een vertakking

Let op: de stroomsterkte in de onderste vertakking is:

Samen geven de stroomsterkte in de twee vertakkingen de totale

stroomsterkte
Aan de slag 11
p 150

Televisie en
stereo

vermogen =
spanning ×
stroomsterkte
https://forms.office.com/Pages/ResponsePage.aspx?id=g5Qh6HoNqE-
tAw1YdWLlhiibzq4xrEVHug5x2PQEwCZUMDJSMlIxU0U0VDlFNTQ2NExaTUlON1l
CVC4u
 modelantwoord 11
a. Parallel of Serie?
Er is een vertakking en twee stroomkringlopen
Parallel

b. Stereo:

c. Televisie: