Gjimnazi i shkencave shoqërore “Ahmet Gashi”

Projekt nga lënda e psikologjisë

Tema: Personaliteti
Punuan: Learta Bahtiri dhe Erza Rama
XII/8
Profesor:Amir Maliqi

Shkurt,2022
 Përmbajtja

Perspektivat mbi personalitetin

• Personaliteti
• Psikologjia e personalitetit
• Qëllimet e teorive të personalitetit
• Teoritë psikodinamike
• Teoritë motivuese të personalitetit
• Teoritë e tipareve të personalitetit
Vlerësimi i personalitetit
• Burimet e të dhënave për personalitetin
• Metodat e vlerësimit të personalitetit
• Testet e personalitetit
• Analiza faktoriale e personalitetit
Aspekte të veqanta të personalitetit
• Stabiliteti dhe ndryshimet në personalitet
• Ndikimi i të tjerëve në personalitet
 Personaliteti
Personaliteti i referohet dallimeve
individuale në modelet karakteristike të të
menduarit, ndjenjës dhe sjelljes. Studimi i
personalitetit fokusohet në dy fusha të
gjera:
• të kuptuarit e dallimeve individuale në
karakteristika të veçanta të personalitetit,
të tilla si shoqërueshmëria ose
nervozizmi
• të kuptosh se si pjesët e ndryshme të një
personi bashkohen në tërësi.
(Alan E. Kazdin,2000)
 Psikologjia e
personalitetit
• Psikologjia e personalitetit është një degë e
psikologjisë që shqyrton personalitetin dhe
ndryshimin e tij midis individëve. Ai synon të
tregojë se si njerëzit janë individualisht të
ndryshëm për shkak të forcave psikologjike.
(Friedman.H,Schstack.M,2016)
Qëllimet e teorive të
personalitetit
• Qëllimi kryesor i teorive të personalitetit është
të lidhim strukturën konceptuale të
personaliteteve normale dhe anormale dhe fazat
e tyre të zhvillimit neurologjik me atë që ne
gjykojmë se janë parimet e kudondodhura të
evolucionit, një ambicie teorike.(Theodore.M,
Seth D.G,2006)
Teoritë psikodinamike të
personalitetit

Teoria e Frojdit
Frojdi propozoi që mendja ndahet në tre
komponentë: id, ego dhe superego, dhe se
ndërveprimet dhe konfliktet ndërmjet
komponentëve krijojnë personalitetin (Freud,
1923/1949).
Teoria e Jungut
Kontaktin me mjedisin e shprehim përmes dy
natyrave të psikikës:
• Introverte (shikim nga vetja)
• Ekstroverte (harmoni me mjedisin)
( Huston E.,2006).
Teoritë motivuese të
personalitetit
Teoria e Adlerit
Individi ka tri detyra madhore në
jetë:puna,marrëdhënia me të tjerët dhe martesa.
(Shehu.B,Xhakollari.L,2019).
Teoria humaniste
Masloë i përshkroi nevojat njerëzore si të renditura në
një hierarki prepotente - një nevojë urgjente do të
duhej të plotësohej kryesisht përpara se dikush t'i
kushtonte vëmendjen nevojës tjetër më të lartë.
(Maslloë.A.H,1943)
Teoritë e tipareve të personalitetit

Teoria e Allportit
Allport beson se tiparet janë në thelb unike
për çdo individ, si për shembull, frika e një
personi për të folur në publik, për
shembull, mund të mos jetë e njëjtë për dy
individë të ndryshëm.
(Calvin.S,Lindzey.A,1978)
Modeli 5-faktorial i personalizuar
Tiparet që përbëjnë modelin me pesë
faktorë janë ekstraversioni, neurotizmi,
hapja ndaj përvojës, pajtueshmëria dhe
ndërgjegjja.
Burimet e të dhënave për
personalitetin
• Përpara se psikologët të përdorin
teknika e metoda të caktuara,ata u
referohen disa burimeve nga ku
bazohet ndërtimi i tyre.
(Shehu.B,Xhakollari.L,Hoti.A,Kakija.A,2
019).
• Këto burime përfshijnë përjetimet
subjektive të individit,sjelljet e jashtme
dhe elemente të psikikës. Përjetimet
subjektive të individit marren falë
deklarimeve të personit që vlerësohet.
(Shehu.B,Xhakollari.L,2021)
Inventari i
personalitetit
Inventari i personalitetit është një mjet
vetëvlerësimi që këshilltarët e karrierës
dhe profesionistët e tjerë të zhvillimit
të karrierës e përdorin për të ndihmuar
njerëzit të mësojnë për llojet e tyre të
personalitetit.(Rosenberg.D,2020)
Ndër inventarët e personalitetit
përmëndim:
• Inventari Multifazor i Personalitetit i
Minesotës (MMPI)
• Inventarin Psikologjik i Kalifornisë
(CPI) (Shehu.B,Xhakollari.L,2021)
Testet e personalitetit
Testi i personalitetit është një metodë për të vlerësuar
konstruktet e personalitetit njerëzor. Shumica e
instrumenteve të vlerësimit të personalitetit anë në fakt
pyetësorë vetë-raportues introspektivë masa ose raporte
nga të dhënat e jetës të tilla si shkallët e vlerësimit.
(Cattell R.,1973)
Testet objektive
Testi objektiv është një sistem vetë-raportimi që mat
tiparet e personalitetit në një shkallë "po" ose "jo".
( Baroëski J,2021)
Testet projektive
Në psikologji, një test projektiv është një test personaliteti
i krijuar për të lejuar një person t'i përgjigjet stimujve të
paqartë, me sa duket duke zbuluar emocione të fshehura
dhe konflikte të brendshme të parashikuara nga personi në
test. (Miller J.,2015)
Analiza faktoriale e personalitetit

Duke iu referuar analizës faktoriale theksojmë se

ato janë metoda të ndërlikuara matematiko-
statistikore përmes të cilave saktësohet lidhja
ndërmjet dy apo më shumë faktorëve në një
numër dominues faktorësh.
(Shehu.B,Xhakollari.L,2021)
NEO Inventari i Personalitetit
NEO PI –R është një pyetësor i standardizuar,
inventor i personalitetit i Modelit 5-faktorial, që
siguron një vlerësim sistematik të stileve
motivuese,stileve ndërpersonale,përvojave dhe
qëndrimeve dhe ofron një përshkrim të detajuar
të 5 tipareve të mëdha të personalitetit. .
(Shehu.B,Xhakollari.L,2021)
 Stabiliteti dhe ndryshimet ne personalitet

Ndikimet që prodhojnë stabilitet dhe ndryshim përfshijnë

gjenetikën dhe përvojën e punës së bashku në mënyra
komplekse që janë larg të kuptuarit.
(Hampson.S,Goldberg.L,2020)
• Stabiliteti heterotipik i referohet koherencës psikologjike të
mendimeve, ndjenjave dhe sjelljeve të një individi përgjatë
zhvillimit. (Shehu.B,Xhakollari.L,2021)
• Stabiliteti homotipik ka të bëjë me sasinë e ngjashmërisë në
të njëjtat karakteristika të vëzhgueshme të personalitetit
përgjatë kohës. (Donnellan B,2019)
• Stabiliteti absolut i referohet konsistencës së nivelit të të
njëjtit atribut të personalitetit gjatë gjithë kohës. (Donnellan
B,2019)
• Stabiliteti diferencial i referohet konsistencës së një atributi të
personalitetit në termat e renditjes së renditjes së një
individi. (Donnellan B,2019)
Referncat
1. Aiken, L.R. (2004)"Psychological Testing and Assessment." New York:Allyn and Bacon
2. Britannica, T. Editors of Encyclopaedia (2020, January 31). behavioral science. Encyclopedia Britannica.
3. https://www.britannica.com/science/behavioral-science
4. Butcher, J. N., & Williams, C. L. (2009). "Personality assessment with the mmpi-2: historical roots, international adaptations,
and current challenges". Applied Psychology: Health and Well-Being Pervin,L.A.(1989).Personality:Theory and research(5th
edition).New York:Wiley.
5. Boeree, C. (2006). "Abraham Maslow". Webspace.ship.edu. Archived from the original on 2016-04-30.
6. Carlson, N.R., et al. (2007). Psychology: The Science of Behaviour. 4th Canadian ed. Toronto, ON: Pearson Education Canada.
7. Cattell, R. B. (1949). The dimensions of culture patterns by factorisation of national character. Journal of Abnormal and Social
Psychology
8. Cattell, R.B., & Kline, P. (1977). The Scientific Analysis of Personality and Motivation. New York: Academic Press.
9. Cattell R.B. (1973). Personality and Mood by Questionnaire. San Francisco, CA: Jossey-Bass
10. Cattell, R. B. (1949). The dimensions of culture patterns by factorisation of national character. Journal of Abnormal and Social
Psychology
11. Dan, P. McAdams (2008). The Person: An Introduction to the Science of Personality Psychology. John Wiley and Sons, New
Jersey 
Referncat
1. Freud, Sigmund. The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud. Vol. XIX (1999) James Strachey, Gen.
Ed. 
2. Freud, Sigmund (1978). The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud. Volume XIX (1923–26) The Ego
and the Id and Other Works. Strachey, James., Freud, Anna, 1895–1982, Rothgeb, Carrie Lee, Richards, Angela., Scientific Literature
Corporation. London: Hogarth Press.
3. Freud, Sigmund. (1962). The Ego and the Id W.W. Norton and Company, USA
4. Frick, W. B. (1989). "Interview with Dr. Abraham Maslow". In Humanistic psychology: Conversations with Abraham Maslow, Gardner
Murphy, Carl Rogers 
5. Gough, H.G. & Bradley, P. (1996). "CPI Manual." Ed.3. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press
6. Gacano, Carl B.; Meloy, J. Reid (1994). The Rorschach Assessment of Aggressive and Psychopathic Personalities. Hillsdale, New Jersey
Hove, UK
7. Hockenbury, Don and Hockenbury, Sandy. (2003). Psychology Worth Publishers, New York
8. Huston E. Introvert vs Extrovert: A Look at the Spectrum and Psychology (April 9, 2019). Retrieved from
9. https://positivepsychology.com/introversioi -extroversion-spectrum/
10. Hall, Calvin S. and Lindzey, A (1978). Theories of Personality. John Wiley and Sons, New Jersey
11. Kazdin, A. E. (2000). Encyclopedia of psychology. Washington, D.C: American Psychological Association.
12. Schiele, B. C.; Baker, A. B.; Hathaway, S. R. (1943). "The Minnesota multiphasic personality inventory". Journal-Lancet 
Referncat
1. Shehu.B,Xhakollari.L(2021).Psikologjia12.Albas.Prishtinë.
2. Schacter, Daniel, Daniel Gilbert, and Daniel Wegner. Psychology. 2nd. New York: Worth Publishers, 2009.
3. Millon, T., & Grossman, S. D. (2006). Goals of a Theory of Personality. In J. C. Thomas, D. L. Segal, & M.
Hersen (Eds.), Comprehensive Handbook of Personality and Psychopathology, Vol. 1. Personality and
Everyday Functioning 
4. Mahrer, A. R. (1978). Experiencing: A humanistic theory of psychology and psychiatry. Brunner/Mazel.
5. Maslow, A. H. (1943). "A theory of human motivation". Psychological Review. 
6. Maslow, A. H. (1967). "A Theory of Metamotivation : The Biological Rooting of the Value-Life". Journal
of Humanistic Psychology.
7. Miller, J. (2015). "Dredging and Projecting the Depths of Personality: The Thematic Apperception Test and
the Narratives of the Unconscious". Science in Context. 
8. Yossef S. Ben-Porath. Interpreting the MMPI-2-RF. U of Minnesota Press. 
9. Whiston, Susan C. (2013). Principles and applications of assessment in counseling (4th ed.). Belmont,
CA: Brooks/Cole, Cengage Learning