ბიზნესი და ეკონომიკა

IV ლექცია
 მიკროეკონომიკა

ra aris bazari?

bazari aris konkretuli produqtis myidvelTa da gamyidvelTa

jgufi, sadac dgeba garigeba myidvelTa da gamyidvelTa
Soris: myidvels surs an sWirdeba raRac konkretuli produqti da
mzadaa, sanacvlod fuli gadaixados. gamyidvelsac unda msgavs
garigebaSi monawileoba, radgan igi produqtis gayidvidan
mogebas elis.
myidvels gaaCnia moTxovna, konkretul produqtze, xolo
gamyidvels saSualeba da survili miawodos mas es produqti, anu, es
ukanaskneli uzrunvelyofs miwodebas.

swored moTxovna da miwodeba gansazRvravs imas Tu ra saqoneli

iwarmoos ra odenobiT da ra fasad gaiyidos is.
 moTxovna

moTxovna aris raime produqtis (saqonelis an momsaxurebis)

qonis/miRebis survili da misi yidvis SesaZleblobac.

moTxovnis raodenoba aris produqtis is raodenoba, romlis

SeZenis survilica da SesaZleblobac aqvs myidvels.
რoდესაც produqtis fasi imatebs, masze moTxovnis raodenoba
mcirdeba, xolo, roca fasi klebulobs, piriqiT _ moTxovnis
raodenoba izrdeba.
ასეთ damokidebulebas, produqtis fassa da masze moTxovnis
raodenobas Soris, moTxovnis kanoni ewodeba.

moTxovnis ganrigi aris cxrili, romelic gviCvenebs

damokidebulebas produqtis fassa da masze moTxovnis
raodenobas Soris.

Tu am ganrigis Sesabamis grafiks avagebT, miviRebT

moTxovnis grafiks.
 მოთხოვნის
გრაფიკი

ni no s mo T xo vni s gr af i ki

ni no s mo T xo vni s ga nr i gi
nayi nz e
7 (7 l ar ad , - 0 nayi ni )

pr o d u qt i s (nayi ni s ) f as i
nayi ni s f as i mo T xo vni s (6 l ar ad , - 1 nayi ni )
6
r ao d eno ba
0 l ar i 10 nayi ni 5 (5 l ar ad , - 1 nayi ni )

1 l ar i 6 nayi ni
4 (4 l ar ad , - 1 nayi ni )
2 l ar i 3 nayi ni mo T xo vni s mr u d i
3 l ar i 2 nayi ni 3 (3 l ar ad , - 2 nayi ni )

4 l ar i 1 nayi ni (2 l ar ad , - 3 nayi ni )
2
5 l ar i 1 nayi ni
(1 l ar ad , - 6 nayi ni )
6 l ar i 1 nayi ni 1
(0 l ar ad , - 10 nayi ni )
7 l ar i 0 nayi ni
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
pr o d u qt z e (nayi nz e) mo T xo vni s r ao d eno ba

moTxovnis mrudi asaxavs, ra raodenobis produqts SeiZenda

myidveli sxvadasxva fasad.
ინდივიდუალური და საბაზრო მოთხოვნა

i nd i vi d u al u r i d a s abaz r o mo T xo vna

8
7
pr o d u qt i s (nayi ni s ) f as i

6 s abaz r o mo T xo vni s mr u d i

5 gi o r gi s i nd i vi d u al u r i
mo T xo vni s mr u d i
4
3 ni no s i nd i vi d u al u r i
mo T xo vni s mr u d i
2
1
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
pr o d u qt z e (nayi nz e) mo T xo vni s r ao d eno ba
myidvelTa raodenobis cvlileba gavlenas axdens sabazro
moTxovnis mrudze. Tu myidvelTa raodenoba matulobs
sabazro moTxovna izrdeba da mrudi gadainacvlebs
marjvniv, xolo Tu myidvelTa raodenoba klebulobs sabazro
moTxovna klebulobs da mrudi gadainacvlebs marcxniv.

s abaz r o mo T xo vni s c vl i l eba

9
8
7
pr o d u qt i s (nayi ni s ) f as i

6
5 axal i s abaz r o
mo T xo vni s mr u d i
4
3
2 Zvel i s abaz r o
mo T xo vni s mr u d i
1
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
pr o d u qt z e (nayi nz e) mo T xo vni s r ao d eno ba
საბაზრო მოთხოვნაზე გავლენას ახდენს:

myidvelTa Semosavlis cvlileba;

myidvelTa Semosavlis cvlileba iwvevs individualuri da sabazro

moTxovnis cvlilebas. Semosavlis zrdisas normalur produqtze
moTxovna izrdeba da mrudi gadainacvlebs marjvniv, xolo
Semosavlis Semcirebisas moTxovna mcirdeba da Sesabamisi mrudi
gadainacvlebs marcxniv.
myidvelTa gemovnebis cvlileba;

myidvelTa gemovnebaSi cvlileba iwvevs individualuri

moTxovnis Secvlas: gazrdas an Semcirebas, rac sabolood
sabazro moTxovnaze aisaxeba. is an gaizrdeba da,
Sesabamisad, mrudi gadainacvlebs marjvniv, an
Semcirdeba da mrudi gadaadgildeba marcxniv.
myidvelTa molodini;

myidvelTa molodinma SeiZleba ganapirobos konkretul produqtze

moTxovnis zrda da, Sesabamisad masze moTxovnis mrudis
marjvniv gadaadgileba an piriqiT, produqtze moTxovnis Semcireba
da mrudis marcxniv gadaadgileba.
urTierTdakavSirebuli produqtebis fasebi.

urTierTdakavSirebuls uwodeben urTierTSemcvlel da

urTierTSemavsebel produqtebs.

urTierTSemcvleli ewodeba iseT or produqts, romelTagan erT-erTis

fasis zrda iwvevs meoreze moTxovnis zrdas.

urTierTSemavsebeli ewodeba iseT or produqts, romelTaganac erT-

erTis fasis zrda iwvevs meoreze moTxovnis Semcirebas.
urTierTSemcvleli produqtebis SemTxvevaSi erT-erTze fasis zrda
meoreze moTxovnis zrdas iwvevs, erTis fasis Semcireba ki
meoreze moTxovnis Semcirebas, xolo urTierTSemavsebeli
produqtebis SemTxvevaSi erT-erTis fasis zrda meoreze
moTxovnis Semcirebas iwvevs, xolo erTze fasis Semcireba _
meoreze moTxovnis gazrdas.
roca myidvelTa Semosavlis zrda konkretul produqtze moTxovnis
Semcirebas iwvevs. aseT produqtebs mdare produqtebs
uwodeben.

mdare produqtis magaliTia samoqlaqo transportis

momsaxureba. cxadia Tu mosaxleobis Semosavlebi gaizrdeba, sul
ufro naklebi xalxi isargeblebs samoqalaqo transportiT, zogi taqss
mimarTavs, zogic sakuTar avtomobils SeiZens da samoqalaqo
transportis momsaxurebaze moTxovna Semcirdeba.
produqts, romelzec moTxovna matulobs, roca mosaxleobis
Semosavali izrdeba normaluri produqti ewodeba.

zogadad, myidvelTa Semosavlis cvlileba iwvevs individualuri da

sabazro moTxovnis cvlilebas. Semosavlis zrdisas normalur
produqtze moTxovna izrdeba da mrudi gadainacvlebs
marjvniv, xolo Semosavlis Semcirebisas moTxovna mcirdeba da
Sesabamisi mrudi gadainacvlebs marcxniv.
 მიწოდება

miwodeba aris raime produqtis gayidvis survili da SesaZlebloba.

miwodebis raodenoba aris produqtis is raodenoba, romlis gayidvis

survilica da SesaZleblobac aqvs gamyidvels.
produqtis fasis zrdasTan erTad, rogorc wesi, miwodebis
raodenobac izrdeba, xolo fasis klebis SemTxvevaSi miwodebis
raodenoba klebulobs. produqtis fassa da miwodebis raodenobas
Soris am damokidebulebas miwodebis kanoni ewodeba.
miwodebis ganrigi aris cxrili, romelic gviCvenebs
damokidebulebas produqtis fassa da mis miwodebis raodenobas
Soris.

miwodebis mrudi asaxavs, damokidebulebas produqtis fasebsa da

gamyidvelisTvis sasurveli, gasayidad SemoTavazebuli produqtis
raodenobas Soris.
 ინდივიდუალური მიწოდების
გრაფიკი

i nd i vi d u al u r i mi wo d ebi s gr af i ki
d aT o s mi wo d ebi s g anr i gi
9
nayi ni s 8
na yi n i s f as i mi wo d eb i s 7
r ao d eno ba

pr o d u qt i s (nayi ni s ) f as i
0 l ar i 0 nayi ni 6
1 l ar i 2 nayi ni 5
2 l ar i 3 nayi ni
3 l ar i 4 nayi ni 4
4 l ar i 5 nayi ni 3
5 l ar i 6 nayi ni
6 l ar i 7 nayi ni 2
7 l ar i 8 nayi ni 1
8 l ar i 9 nayi ni
0
9 l ar i 10 nayi ni 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
pr o d u qt i s mi wo d ebi s r ao d eno ba
 ინდივიდუალური და საბაზრო
მიწოდების გრაფიკი

i nd i vi d u al u r i d a s abaz r o mi wo d ebi s gr af i kebi

9
8
d aT o s i nd i vi d u al u r i l evani s i nd i vi d u al u r i
7 mi wo d ebi s mr u d i mi wo d ebi s mr u d i
pr o d u qt i s (nayi ni s ) f as i

6
5
4
3 s abaz r o
mi wo d ebi s mr u d i
2
1
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
pr o d u qt i s mi wo d ebi s r ao d eno ba
 miwodebis cvlileba _ miwodebis mrudis
gadaadgileba

produqtis Sesaqmnelad gasawevi xarjebis cvlileba

produqtis Sesaqmnelad gasawevi xarjebis gazrda gamoiwvevs

am produqtis miwodebis Semcirebas da, Sesabamisad
miwodebis mrudis gadaadgilebas marcxniv, xolo xarjebis
Semcireba _ miwodebis gazrdas da miwodebis mrudis
marjvniv gadaadgilebs
mimwodeblebis, gamyidvelebis (konkurentebis) raodeobis
cvlileba;

gamyidvelebis molodini.
 მოთხოვნა - მიწოდება

mo T xo vni s a d a mi wo d ebi s gr af i kebi er T ad

8
7
pr o d u qt i s (nayi ni s ) f as i

6
5
wo nas wo r o bi s wer t i l i
4
wo nas wo r u l i
3 f as i

2
1
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
pr o d u qt i s mo T xo vni s /mi wo d ebi s r ao d eno ba
wo nas wo r u l i
r ao d eno ba
sabazro Zalebis: moTxovnisa da miwodebis ganxilviT Cven
gaveciT pasuxi kiTxvas, Tu rogor adgens bazari: ra produqti
iwarmoos, ra odenobiT iwarmoos da ra fasad gaiyidos. cxadia,
unda iwarmoos is produqti, razec bazarze moTxovnaa. unda
iwarmoos im moculobiT, ramdenic wonasworuli raodenobaa,
xolo unda gaiyidos im fasad, rasac bazari wonasworul fasad
daadgens.
 mo T xo vni s a d a mi wo d ebi s gr af i kebi er T ad
9
d i
8 mru
7 e bi s
axal i wo nas wo r o bi s i wod
m
pr o d u qt i s (nayi ni s ) f as i

6 wer t i l i
5 axal i s abaz r o
Zvel i s abaz r o mo T xo vni s mr u d i
4 mo T xo vni s mr u d i
3
2 axal i wo nas wo r u l i
f as i
1
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
pr o d u qt i s mo T xo vni s /mi wo d ebi s r ao d eno ba
axal i wo nas wo r u l i
r ao d eno ba
 moTxovnis cvlileba, roca miwodeba ucvleli
rCeba

A B
P P

S mi wo sd abaz ro
eb i s mr u d i
S mi wo ds abebiazs r mor u d i

Zvel i wo nas wo r o b i s axal i wo nas wo r o bi s

wer t i l i wer t i l i
P1 P2
P1> P2 P2 > P1
P2 P1 ax al i s abaz r o
mo T xo vni s mr u d i
D1
Zvel i s abaz r o
D2
mo T x o vni s mr u d i Zvel i wo nas wo r o b i s
ax al i wo nas wo r o b i s
wer t i l i D2 wer t i l i D1
Zvel i s ab az r o
ax al i s ab az r o
mo T x o vni s mr u d i mo T x o vni s mr u d i

Q2 < Q1 Q Q1 < Q2 Q
 miwodebis cvlileba, roca moTxovna ucvleli
rCeba

A B
P P Zvel i s ab az r o
Zvel i s ab az r o
S1
ax al i s ab az r o
S2 mi wo d eb i s mr u d i
mi wo d eb i s mr u d i ax al i s ab az r o
mi wo d eb i s mr u d i
mi wo d eb i s mr u d i
S1
S2

ax al i wo nas wo r o b i s
wer t i l i
Zvel i wo nas wo r o b i s
wer t i l i

P2
P1 P2 > P1 Zvel i wo nas wo r o b i s
P1> P2 ax al i wo nas wo r o b i s
wer t i l i P1
wer t i l i

P2
D D
s ab az r o s ab az r o
mo T x o vni s mr u d i mo T x o vni s mr u d i

Q1 < Q2 Q Q2 < Q1 Q
 moTxovnis elastiuroba fasis mimarT

moTxovnis elastiuroba fasis mimarT aris sidide, romelic

gviCvenebs Tu ramdenad moqmedebs produqtis fasis
cvlileba masze moTxovnis raodenobis cvlilebaze.
Tu produqtis fasis cvlileba mniSvnelovan gavlenas axdens
masze moTxovnis raodenobaze, anu Tu produqtis fasis cotaTi
gazrda masze moTxovnis raodenobis mkveTr Semcirebas
iwvevs, an produqtis fasis cotaTi Semcirebac ki masze
moTxovnis raodenobis mkveTr zrdas iwvevs, amboben, rom
produqtze moTxovna elastiuria fasis mimarT.
Tu produqtis fasis cvlileba SedarebiT umniSvnelo gavlenas
axdens masze moTxovnis raodenobaze, anu Tu produqtis
fasis mniSvnelovnad gazrda masze moTxovnis raodenobis
mcire klebas iwvevs, an produqtis fasis mniSvnelovani
Semcirebac ki masze moTxovnis raodenobas umniSvnelod
zrdis, amboben, rom produqtze moTxovna araelastiuria fasis
mimarT.
 A B
el as t i u r i mo T xo vna f as i s mi mar T ar ael as t i u r i mo T xo vna
f as i s mi mar T
P P
8 8
P1 7 P1 7
6 6
-3 -3
5 5
P2 4 P2 4
3 3
2 2
1 1
0 0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Q 1 2 3 4 5 6 Q
Q1 +6 Q2 Q1+1 Q2
 konkurencia Tavisufal sabazro sistemaSi

konkurencia _ esaa viTareba, roca msgavsi produqtis ori an

meti mimwodebeli metoqeobas uwevs erTmaneTs _ erTi da
igive myidvelis gadasabireblad.

imis mixedviT Tu rogoria konkurencia, gamyidvelebi da

myidvelebi, oTxi tipis bazars ganasxvaveben.

wminda konkurenciis bazari

monopolisturi konkurenciis bazari
oligopoliuri konkurenciis bazari
monopoliuri bazari
 wminda konkurenciis bazari

wminda konkurenciis bazari iseT bazars ewodeba sadac

Teoriulad identur produqts bevri gamyidveli yidis da bevri
myidveli hyavs.

wminda konkurenciis bazars garkveuli Tvisebebi gaaCnia:

myidvelebisa da gamyidvelebis raodenoba imdenad didia, rom TiToeul
maTgans, calke aRebuls, ar Seswevs Zala raime mniSvnelovani gavlena
moaxdinos bazarze: sabazro moTxovnaze, miwodebaze wonasworobaze, fasze
da a.S. Sesabamisad, bazris monawileebi arian fasis mimRebni.
 გმადლობთ
ყურადღებისათვის!
 ძირითადი ლიტერატურა:
ეკონომიკისა და თოფურია,
ბიზნესის კონსტანტინე 2015
საფუძვლები

დამატებითი
ლიტერატურა:
Excellence in Business- Bovee,C.,Thill,J.,Mesco
3rd ed. n.M 2007
საკონტაქტო ინფორმაცია:

ქეთევან ლომინეიშვილი

E-mail: keti_lomineishvili@yahoo.com

ტელ.: +995 591 41 95 27