សូមស្វា គមន៍ការអញ្ជើញមកដល់

សាកលវិទ្យាល័យ ឯកទេស នៃកម្ពជា

ុ
CUS

WELCOME TO

CAMBODIAN UNIVERSITY FOR SPECIALTIES

CUS, BMC
Cultural Studies

Batch 15, Year 2, Semester 2

Lectured by Mr. HUOTH HAS

 Global
Environmental
Issues and Human
Wellbeing
Week 3, Saturday 02nd July, 2022
 What is “Environment”?
Abstract
• Environment is the foundation and
support of human existence and survival
and the guarantee of sustainable human
development; environmental protection
has undoubtedly become a common
understanding and development
strategy of all countries of the world.
 What is “Environment”?
Abstract
• Now humankind is striving into the historical process of
postindustrial society and is trying to reach rebalance
with environment in later stage of development. All
countries need to perform respective duties and
obligations in environment governance, in joint efforts to
plan economic development, social progresses and
environment protection to realize mutual wins and
sustainable development of the world and to create an
Earth homeland for harmonious co-existence of
humankind and environment.
 What is “Global Environmental Issues”?
Abstract
• 'Global Environmental Issues' is a phrase that
refers to the effect on the climate of human
actions, in particular the on fire of fossil fuels
(coal, oil and gas) and large-scale
deforestation, which cause emissions to the
atmosphere of large amounts of 'greenhouse
gases', of which the most important is carbon
dioxide.
• 'បញ្ហា បរ ិស្ថា នសកល' គឺជាឃ្លា ដែលសំដៅ
ទៅលើឥទ្ធព
ិ លលើអាកាសធាតុនៃសកម្មភាព
របស់មនុស្ស ជាពិសេសការឆេះឥន្ធនៈហ្វូស៊ល
ី
(ធ្យូងថ្ម ប្រេង និងឧស្មន
័ ) និងការកាប់បផ្លា
ំ ញ
ព្រៃឈើទ្រង់ទ្រាយធំ ដែលបណ្តា លឱ្យមានការ
បំភាយឧស្មន
័ ទៅបរ ិយាកាស ក្នុងបរ ិមាណដ ៏
ច្រើននៃ 'ឧស្មន
័ ផ្ទះកញ្ចក់’ ដែលសំខាន់បផ ំ ត
ុ គឺ
កាបូនឌីអក
ុ ស៊ត
ី ។
 What is “Global Environmental Issues”?
Abstract
• Such gases take up infrared radiation
emitted by the Earth's surface and act as
blankets over the surface keeping it warmer
than it would otherwise be. Connected
with this warming are changes of climate.
The basic science of the 'greenhouse effect'
that leads to the warming is well implicit.
• ឧស្មន
័ បែបនេះចាប់យកថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ
(ដែលមានគ្រោះថ្នា ក់បផ
ំ ត
ុ ចំពោះសុខភាព)
ដែលបញ្ចេ ញដោយផ្ទៃផែនដី ហើយដើរតួជា
ភួយពីលើផ្ទៃដែលរក្សាវាឱ្យក្តៅ ជាងទៀត។
ទាក់ទងនឹងការឡើងកំដៅនេះគឺការផ្លា ស់បូ រ្ត
អាកាសធាតុ។ ិ
វទ្យាសាស្ត្រមូ
លដ្ឋា ននៃ
'ឥទ្ធព
ិ លផ្ទះកញ្ចក់' ដែលនាំទៅរកការឡើងកំ
ដៅគឺមានន័យយ៉ា ងច្បាស់លាស់។
 What is “Global Environmental Issues”?
Abstract
•More detailed understanding relies on numerical
models of the climate that integrate the basic
dynamical and physical equations describing the
complete climate system. Many of the likely
characteristics of the resulting changes in climate
(such as more frequent heat waves, increases in
rainfall, increase in frequency and intensity of many
extreme climate events) can be identified.
• ការយល់ដង
ឹ លម្អត
ិ បន្ថែមទៀតពឹងផ្អែកលើគំរលេ
ូ ខ
នៃអាកាសធាតុដែលរួមបញូ ្ច លសមីការថាមវន្ត និង
រូបវន្តជាមូលដ្ឋា នដែលពិពណ៌នាអំពីប្រព័ន្ធ
អាកាសធាតុពេញលេញ។ លក្ខណៈទំនងជាច្រើននៃ
ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ (ដូចជារលកកំដៅ
ញឹកញាប់ ការកើនឡើងនៃទឹកភ្លៀង ការកើនឡើងនៃ
ប្រេកង់ និងអាំងតង់សតេ
៊ី នៃព្រឹតកា
្តិ រណ៍អាកាសធាតុ
ធ្ងនធ
់ រ្ង ជាច្រើន) អាចត្រូវបានកំណត់អត្តសញ្ញា ណ។
 What is “Global Environmental Issues”?
Abstract
• Substantial uncertainties remain in knowledge of some of
the feedbacks within the climate system (that affect the
overall magnitude of change) and in much of the detail of
likely regional change. Because of its negative impacts on
human communities (including for instance substantial
sea-level rise) and on ecosystems, global warming is the
most important environmental problem the world faces.
Adaptation to the inevitable impacts and mitigation to
reduce their magnitude are both necessary.
• ភាពមិនប្រាកដប្រជាដច្រើ
៏ ននៅតែមាននៅក្នុងចំណេះដង
ឹ នៃមតិ
កែលម្អមយ
ួ ចំនន
ួ នៅក្នុងប្រព័នអា
្ធ កាសធាតុ (ដែលប៉ះពាល់ដល់
ទំហនៃ
ំ ការផ្លា ស់បូ រទាំ
្ត ងមូល) និងនៅក្នុងព័តមា
៌ នលម្អត
ិ ជាច្រើន
នៃការផ្លា ស់បូ រក្ន
្ត ុ ងតំបន់។ ដោយសារតែផលប៉ះពាល់អវជ្ជ ិ មាន
របស់វាទៅលើសហគមន៍មនុស្ស (រួមទាំងការកើនឡើងកម្រិត
ទឹកសមុទ្រយ៉ា ងច្រើន) និងលើប្រព័នអេ
្ធ កូឡូស៊ី ការឡើងកំដៅ
ី ជា
ផែនដគ ៏ ខា
ឺ បញ្ហា បរ ិស្ថា នដស ំ ន់បផ
ំ ត
ុ ដែលពិភពលោក
ប្រឈមមុខ។ ការសម្របខ្លួនទៅនឹងផលប៉ះពាល់ដែលជៀសមិន
រួច និងការបន្ធូរបន្ថយដើម្បីកាត់បន្ថយទំហរំ បស់ពក
ួ គេគឺចាំបាច់
ទាំងពីរ។
 What is “Global Environmental Issues”?
Abstract
• International action is being taken by the world's scientific
and political communities. Because of the need for urgent
action, the greatest challenge is to move rapidly to much
increased energy efficiency and to non-fossil-fuel energy
sources. This paper presents the first broad based research
on the impact of climate change on historic buildings, buried
archaeology, parks and gardens Research coincided with the
publication of the climate change scenarios and other
studies assessing regional climate change and the impact on
nature conservation and gardens.
• សកម្មភាពអន្តរជាតិកព
ំ ង ិ
ុ ត្រូវបានចាត់វធានការដោយសហគមន៍
ិ
វទ្យាសាស្ត្រ និងនយោបាយរបស់ពភ
ិ ពលោក។ ដោយសារតែ
៏ ប
តម្រូវការសម្រាប់សកម្មភាពជាបន្ទា ន់ បញ្ហា ប្រឈមដធ ំ ផ
ំ ត
ុ គឺត្រូវ
ផ្លា ស់ទយ៉ា
ី ងលឿនទៅរកការបង្កើនប្រសិទភា
្ធ ពថាមពលច្រើន និង
ប្រភពថាមពលមិនមែនហ្វូស៊ល
ី ។ អត្ថបទនេះបង្ហា ញពី
ការស្រាវជ្រាវដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋា នទូលទ
ំ លា
ូ ំ ង
យលើកដប ូ ស្តព
ី ី
ផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុលើអគារប្រវត្តសា
ិ ស្ត្រ
ិ
បុរាណវទ្យាកប់
បាត់ ឧទ្យាន និងសួនច្បារ ការស្រាវជ្រាវស្របពេល
ជាមួយនឹងការបោះពុមផ
្ភ ្សាយសេណារ ីយ៉កា
ូ រប្រែប្រួលអាកាសធាតុ
និងការសិក្សាផ្សេងទៀតវាយតម្លៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុកុ ្នង
តំបន់ និងផលប៉ះពាល់លើការអភិរក្សធម្មជាតិ និងសួនច្បារ។
1. Key Global Environmental Problems
1.1. Global Warming
1.2. Ozone Depletion and Destruction
1.3. Sharp Decrease of Forest Cover
1.4. Declining of Biological Diversity
1.5. Acid Rain Pollution
1.6. Land Desertification
1.7. Marine Pollution and Damage
1.8. Water Pollution and Freshwater Resource Shortage
1.9. Toxic Chemical Pollution and Cross-Border Transfer of
Dangerous Waste.
 1.1. Global Warming
• Global warming refers to the phenomenon
of gradual temperature rise of atmosphere,
soil, water and vegetative cover on Earth’s
surface year by year, major cause of which is
“greenhouse effect” due to emission of such
greenhouse gases (GHG) as carbon dioxide
(CO2), methane (CH4) and nitrous oxide
(N2O).
• ការឡើងកំដៅផែនដី សំដៅលើបាតុភត
ូ នៃការ
កើនឡើងនៃសីតណ
ុ ្ហ ភាពបន្តច
ិ ម្តងៗនៃ
បរ ិយាកាស ដី ទឹក និងគម្របរុកជា
្ខ តិលើ
ី ម
ផ្ទៃផែនដព ី យ
ួ ឆ្នា ំទៅមួយឆ្នា ំ ដែលជាមូលហេតុ
ចម្បងនៃ "ឥទ្ធព
ិ លផ្ទះកញ្ចក់" ដោយសារតែការ
បំភាយឧស្មន
័ ផ្ទះកញ្ចក់ (GHG) ដូចជាកាបូន
ឌីអក
ុ ស៊ត
ី (CO2) ។ ), មេតាន (CH4) និងនីត្រាត
អុកស៊ដ
ី (N2O) ។
 1.1. Global Warming
• On one hand, GHG absorbs the outward
long-wave radiation emitted by Earth; it has
no any resistance against the inward
shortwave radiation from the sun on the
other, which causes temperature rise in
Earth surface and the lower atmosphere and
results in global warming. Among the GHGs,
carbon dioxide makes over 50 % of
contribution to global warming.
• ម្យ៉ា ងវញទៀត
ិ ិ ុ សកម្មរលកវែង
GHG ស្រូបយកវទ្យ
ី
ខាងក្រៅដែលបញ្ចេ ញដោយផែនដ។ វាគ្មា នភាព
ធន់នង ិ ុ សកម្មរលកខ្លខា
ឹ វទ្យ ី ងក្នុងពីព្រះអាទិត្យទេ
ដែលបណ្តា លឱ្យមានការកើនឡើងសីតណ
ុ ្ហ ភាពលើ
ផ្ទៃផែនដី និងបរ ិយាកាសខាងក្រោម ហើយនាំឱ្យ
ី
មានការឡើងកំដៅផែនដ។ ក្នុងចំណោម GHGs
កាបូនឌីអក
ុ ស៊ត
ី បង្កើតបានជាង 50% នៃការ
ី
រួមចំណែកដល់ការឡើងកំដៅផែនដ។
 1.1. Global Warming
• For a long period before the Industrial
Revolution, the concentration of carbon
dioxide in atmosphere stabilized at 270–290
parts per million (ppm). With the accelerated
industrialization and urbanization after the
nineteenth century, CO2 concentration
started the process of escalation at faster
and faster speed.
• សម្រាប់រយៈពេលដយ
៏ រូ មុនពេលបដវិ ត្តន៍
ឧស្សាហកម្ម កំហាប់កាបូនឌីអក
ុ ស៊ត
ី ក្នុង
បរ ិយាកាសមានស្ថេរភាពនៅ 270-290 ផ្នែកក្នុងមួយ
លាន (ppm) ។ ជាមួយនឹងការពន្លឿន
ឧស្សាហូបនីយកម្ម និងនគរូបនីយកម្មបន្ទា ប់ពី
សតវត្សទីដប់ប្រាំបន
ួ ការប្រមូលផ្តុំ CO2 បាន
ំ
ចាប់ផ្តើមដណើ រការនៃការកើនឡើងក្នុងល្បឿន
កាន់តែលឿន និងលឿនជាងមុន។
 1.1. Global Warming
• In 2007, Intergovernmental Panel on
Climate Change (IPCC) released the IPCC
Fourth Assessment Report (AR4); it is
pointed out that the CO2 volume
fraction was 379 ppm in the year 2005,
which has gone far beyond the scope of
spontaneous change in the past 650,000
years.
• នៅឆ្នា ំ 2007 ក្រុមប្រឹក្សាអន្តររដ្ឋា ភិបាលស្តព
ី ី
ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ (IPCC) បានចេញផ្សាយ
របាយការណ៍វាយតម្លៃទីបន
ួ IPCC (AR4); វាត្រូវ
បានចង្អុលបង្ហា ញថាបរ ិមាណ CO2 គឺ 379 ppm
ិ
ក្នុងឆ្នា ំ 2005 ដែលហួសពីវសាលភាពនៃការផ្លា ស់បូ រ្ត
ដោយឯកឯងក្នុងរយៈពេល 650,000 ឆ្នា ំមន
ុ ។
 1.1. Global Warming
• In 2011, the annual Greenhouse Gas
Bulletin released by World Meteorological
Organization indicates that the greenhouse
gas abundance in global atmosphere in
2010 has made a new high in industrialized
era. It reflects the general situation of
global greenhouse gases concentration and
the trends of change in the last decade.
• ក្នុងឆ្នា ំ 2011 ព្រឹតប
្តិ ត្រព័តមា
៌ នផ្ទះកញ្ចក់ប្រចាំឆ្នា ំ
ដែលចេញផ្សាយដោយអង្គការឧតុនយ
ិ ម
ពិភពលោកបង្ហា ញថា បរ ិមាណឧស្មន
័ ផ្ទះកញ្ចក់
នៅក្នុងបរ ិយាកាសពិភពលោកក្នុងឆ្នា ំ 2010 បានធ្វើ
ឱ្យមានកម្រិតខ្ពសថ ី យ
់ ្មម ួ នៅក្នុងយុគសម័យ
ឧស្សាហកម្ម។ វាឆ្លុះបញ្ចា ំងពីស្ថា នភាពទូទៅនៃការ
ំ ស្មន
ប្រមូលផ្តុឧ ័ ផ្ទះកញ្ចក់ជាសកល និងនិន្នា ការនៃ
ការផ្លា ស់បូ រនៅក្ន
្ត ុ ងទសវត្សរចុ
៍ ងក្រោយនេះ។
 1.1. Global Warming
• Since the Industrial Revolution, the average
air temperature of the globe has increased
by about 0.7 °C and is increasing at the
speed of 0.2 °C every 10 years. Global
warming will has far-reaching influence on
the world, such as polar glacier partial
thawing, rise of sea level, submergence of
some foreland regions, etc.
• ចាប់តាំងពីបដវិ ត្តនឧ
៍ ស្សាហកម្ម សីតណ
ុ ្ហ ភាពខ្យល់
ជាមធ្យមនៃពិភពលោកបានកើនឡើងប្រហែល 0.7
°C ហើយកំពង
ុ កើនឡើងក្នុងល្បឿន 0.2 °C
រៀងរាល់ 10 ឆ្នា ំមង ី ង
្ត ។ ការឡើងកំដៅផែនដន ឹ មាន
ឥទ្ធព
ិ លខ្លា ំងលើពិភពលោក ដូចជាការរលាយផ្នែក
ខ្លះនៃផ្ទា ំងទឹកកក ូ៉ ក
ការកើនឡើងនៃនីវទ ឹ សមុទ្រ
ការលិចទឹកនៃតំបន់ខាងមុខមួយ ចំនន
ួ ។ល។
 1.1. Global Warming
• Global warming will cause precipitation
change and abnormal climate, damage to
the ecosystem and droughts and floods,
threaten both the production and daily life
of humankind and trigger diseases related
to heat wave.
• ការឡើងកំដៅផែនដន
ី ង
ឹ បណ្តា លឱ្យមាន
ការប្រែប្រួលទឹកភ្លៀង និងអាកាសធាតុមន
ិ ធម្មតា
ការខូចខាតដល់ប្រព័នអេ
្ធ កូឡូស៊ី និងគ្រោះរាំងស្ងួត
ិ
ំ ន់ គំរាមកំហែងទាំងផលិតកម្ម និងជវី ត
និងទឹកជន
ប្រចាំថ្ងៃរបស់មនុស្សជាតិ ំ ទា
និងបង្កជង ឺ ក់ទងនឹង
រលកកំដៅ។
សូមអរគុណ
3