Νίκος Εγγονόπουλος (1907-1985)

Ζωγράφος, ποιητής, σκηνογράφος

Ο Νίκος Εγγονόπουλος (1907-1985) ήταν Έλληνας
 καθηγητής του Ε. Μ. Πολυτεχνείου, ζωγράφος,
σκηνογράφος και ποιητής. Θεωρείται ένας από τους
σπουδαίους εκπροσώπους της γενιάς του '30, ενώ
αποτέλεσε και έναν από τους κύριους εκφραστές του
 υπερρεαλιστικού(σουρεαλιστικού) κινήματος στην
Ελλάδα. Το έργο του περιλαμβάνει ακόμα
μεταφράσεις, κριτικές μελέτες και δοκίμια.
Πραγματοποίησε τις βασικές του σπουδές εσωτερικός σε
Λύκειο του Παρισιού.
Το 1932 γράφτηκε στην Σχολή Καλών Τεχνών, όπου
μαθήτευσε κοντά στον Κωνσταντίνο Παρθένη, ενώ
παράλληλα παρακολουθούσε μαθήματα βυζαντινής τέχνης
στο εργαστήριο των Φώτη Κόντογλου , μαζί με το Γιάννη
Τσαρούχη.
Έκανε ελεύθερες σπουδές σε Παρίσι, Βιέννη, Μόναχο
και Ιταλία.
Δίδαξε στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Π., ζωγραφική,
ιστορία της τέχνης και σκηνογραφία από το 1938,
διαδοχικά ως επιμελητής, έκτακτος, μόνιμος και τακτικός
καθηγητής.
Την ίδια περίοδο γνωρίστηκε με άλλους σημαντικούς
καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων ο Ανδρέας Εμπειρίκος,
ο Γιάννης Μόραλης και ο Τζόρτζιο ντε Κίρικο.
 Έργο : α) Ζωγραφική
Πίνακές του υπάρχουν στην Εθνική Πινακοθήκη, στις Δημοτικές
Πινακοθήκες Αθηνών, Ρόδου, Θεσσαλονίκης, στο Μουσείο
Θεάτρου στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και σε ιδιωτικές
συλλογές.

"Ο ναύτης" 1948, Εγγονόπουλος

"Εμφύλιος πόλεμος" 1948, "Αλέξανδρος και Βουκεφάλας" 1971 "Οι εραστές"1967 ,Εγγονόπουλος
Εγγονόπουλος Εγγονόπουλος

Στα έργα του Εγγονόπουλου αλλά και των σουρεαλιστών γενικά υπάρχει, ένας
παράλογος σχεδιασμός πραγμάτων. Οι εικόνες του σουρεαλισμού είναι ακατανόητες,
διφορούμενες με μία ασυνάρτητη, όχι έλλογη σχέση πραγμάτων. Έχουν ασάφεια ως
προς το νόημα του εξωτερικού κόσμου και περιλαμβάνουν αντιφάσεις και αντιθέσεις.
 Έργο : β) ποίηση
Ποιήματα του Νίκου Εγγονόπουλου έχουν μεταφρασθεί σε
πολλές γλώσσες του κόσμου. Επιπλέον, έχουν μελοποιηθεί από
τον  Μάνο Χατζιδάκι, τον Αργύρη Κουνάδη και τον Νίκο
Μαμαγκάκη.
Νίκος Εγγονόπουλος «Μπολιβάρ»
(µεγάλο συνθετικό ποίηµα, µε υπερρεαλιστικά στοιχεία και µε περιεχόµενο που
αναφέρεται σε εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες)
Το ποίημα γραμμένο στα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής εμφανίζει ένα σκόπιμα
υπερτονισμένο ηρωικό περιεχόμενο, που δίνει την άμεση εντύπωση ενός
επαναστατικού κειμένου. Εντούτοις, παρά την εύκολα δημιουργούμενη αίσθηση πως
αποσκοπεί μόνο στο να στηρίξει το δοκιμαζόμενο ελληνικό λαό στον αγώνα του κατά
των κατακτητών, το ποίημα εμπεριέχει κι ένα ουσιαστικότερο κάλεσμα.

Ο Εγγονόπουλος αντικρίζει τον κόσμο, χωρίς τα στεγανά του εθνικού προσδιορισμού, και ζητά
την ύπαρξη μιας γενιάς ανθρώπων ελεύθερων από κάθε «κατοχή». Ο ήρωας που
οραματίζεται ο ποιητής είναι εκείνος που θα αντισταθεί όχι μόνο στην τρέχουσα στρατιωτική
κατοχή, αλλά και σε καθετί άλλο που ελέγχει και υπονομεύει τη ζωή του.
Για τους μεγάλους, για τους ελεύθερους, 
για τους γενναίους, τους δυνατούς,
Αρμόζουν τα λόγια τα μεγάλα, τα ελεύθερα, 
 τα γενναία, τα δυνατά,
Γι’ αυτούς η απόλυτη υποταγή κάθε στοιχείου,
η σιγή,
γι’ αυτούς τα δάκρυα, γι’ αυτούς οι φάροι,
κι οι κλάδοι ελιάς, και τα φανάρια
Όπου χοροπηδούνε με το λίκνισμα των
καραβιών και
γράφουνε στους σκοτεινούς ορίζοντες των
λιμανιών,
Γι’ αυτούς είναι τ’ άδεια βαρέλια που
σωριαστήκανε στο
πιο στενό, πάλι του λιμανιού, σοκάκι,
Γι’ αυτούς οι κουλούρες τ’ άσπρα σκοινιά, κι οι
αλυσίδες, 
οι άγκυρες, τ’ άλλα μανόμετρα, 
Μέσα στην εκνευριστικιάν οσμή του
πετρελαίου,
Για ν’ αρματώσουνε καράβι, ν’ ανοιχτούν, να
φύγουνε,
Όμοιοι με τραμ που ξεκινάει, άδειο κι
ολόφωτο μέσ’ στη
νυχτερινή γαλήνη των μπαχτσέδων,
Μ’ ένα σκοπό του ταξειδιού: προς τ’ άστρα.
Ο ποιητής επιθυμεί να υμνήσει τους γενναίους και ελεύθερους ανθρώπους,
εκείνους που με τη δύναμη της ψυχής τους κατορθώνουν να αντισταθούν σε
κάθε λογής περιορισμούς. 

Για τους ξεχωριστούς αυτούς ανθρώπους, τους ελεύθερους σε κάθε επίπεδο,

αξίζουν τα πιο ελεύθερα λόγια -όσο κι αν αυτά δε γίνουν απ’ όλους κατανοητά-,
αξίζουν τα πιο μεγάλα και τα πιο δυνατά λόγια, αλλά κι η σιωπή. Μπροστά σε
αυτούς τους ανθρώπους υποτάσσεται κάθε στοιχείο κι όλα όσα συμβαίνουν ή
υπάρχουν θα πρέπει να τους αφιερώνονται.

Γι’ αυτούς τα δάκρυα και τα δοξαστικά στεφάνια ελιάς, γι’ αυτούς οι

φάροι, αλλά και τα φανάρια πάνω στα καράβια, που με την κίνηση
της θάλασσας γράφουν στο σκοτάδι ιστορίες γαλήνης ή έντασης. Γι’
αυτούς κάθε αντικείμενο που βρίσκεται στα λιμάνια.Τα λιμάνια να
αποτελούν το σημείο εκκίνησης κυριολεκτικά και μεταφορικά.