PLEASE

STAND BY
Note: Please TURN OFF your
microphone as we wait for the
others to join. Write your
names in the chat box for your
attendance. Thank you.
Aralin 6: MGA KARAPATAN AT TUNGKULIN NG MAMIMILI

Ang GRADES pinaghihirapan HINDI

inililimos! Inihanda ni: Virgil A. Faderogao
Most Essential Learning Competency
Naipagtatanggol ang mga karapatan at nagagampanan ang mga
tungkulin bilang isang mamimili (AP9MKE-Ih-18)

Layunin:
• Natatalakay ang mga karapatan ng isang mamimili na
nakapaloob sa Republic Act 7394(Consumer Act of the
Philippines)
• Nasusuri ang mga ahensiya ng pamahalaan na tumutulong
upang maisulong ang kapakanan ng mga mamimili
• Napapahalagahan ang pagkakaroon ng mga karapatan para
sa maayos na transaksyon sa pamilihan
Gawain 1. Paunang Pagtataya. Panuto: Basahing mabuti at sagutin ang mga tanong.

1. Alin sa mga sumusunod ang nagpalabas ng karapatan

ng mga mamimili upang maging gabay sa kanilang
transaksiyon sa pamilihan?
a. Department of Labor and Employment
b. Department of Trade and Industry
c. Energy Regulatory Commission
d. Securities and Exchange Commission
2. Sa paanong paraan mo maitataguyod ang karapatan
sa tamang impormasyon?
a. Pag- aralan ang nakatatak sa etiketa ukol sa sangkap,
dami at komposisyon sa produkto
b. Pahalagahan ang kalidad at hindi ang tatak ng
produkto o serbisyong bibilhin
c. Palagiang gumamit ng recycled na produkto upang
mapangalagaan ang kapaligiran
d. Palagiang pumunta sa timbangan ng bayan upang
matiyak na husto ang bibilhing produkto
3. Bumili si Maria ng lipstick sa mall ngunit nang ito ay
kanyang ginamit naging sanhi ito ng pamamaga ng
kanyang labi. Anong karapatan ang dapat ipaglaban
dito?
a. Karapatang Dinggin
b. Karapatan sa kaligtasan
c. Karapatang Pumili
d. Karapatan sa mga pangunahing pangangailangan
4. Alin sa mga sumusunod ang tumutukoy sa pagiging
listo at mausisa tungkol sa kung ano ang gamit, halaga, at
kalidad ng mga paninda at paglilingkod na ating
ginagamit?
a. Kamalayan sa Kapaligiran
b. May Alternatibo o Pamalit
c. Mapanuring Kamalayan
d. Pagmamalasakit na Panlipunan
5. Bakit nilikha ng pamahalaan ang Republic Act
7394 (Consumer Act of the Philippines) ng 1992?
a. mapanatili ang kalinisan sa ating mga pamilihan
b. upang mabigyan ng proteksyon ang mga mamimili
c. upang itaguyod ang kapakanan ng mga
negosyante
d. upang maayos ang ugnayan ng mga negosyante at
mamimili
6. Ang mga sumusunod ay mga layunin ng Consumer Act of the
Philippines MALIBAN sa isa. Alin dito?
a. pagbibigay ng proteksyon sa mga mamimili laban sa panganib
na nauukol sa kalusugan at kaligtasan
b. pagbibigay ng sapat na karapatan at pamamaraan para sa
mga hinaing at reklamo ukol sa kalakal at serbisyo
c. pakikilahok sa mga gawain ng mga negosyante upang tumaas
ang kanilang magiging kita mula sa kanilang negosyo
d. pagbibigay ng proteksyon sa mga konsyumer laban sa
mapanlinlang at hindi patas na mga pamamaraan at gawain ng
mga negosyante
7. Alin sa mga sumusunod ang tumutukoy sa karapatan
mo bilang isang mamimili na mabayaran sa mababang
uri ng paninda o paglilingkod na ipinagbibili kahit na ito
ay pagkakamali at kapabayaan o masamang hangarin?
a. Karapatan sa isang malinis na kapaligiran
b. Karapatan sa mga pangunahing pangangailangan
c. Karapatang bayaran at tumbasan sa anumang
kapinsalaan
d. Karapatan sa pagtuturo tungkol sa pagiging
matalinong mamimili
8. Alin sa mga sumusunod ang tumutukoy sa pagiging
listo at mausisa tungkol sa kung ano ang gamit, halaga,
at kalidad ng mga paninda at paglilingkod na ating
ginagamit?
a. Kamalayan sa Kapaligiran
b. May Alternatibo o Pamalit
c. Mapanuring Kamalayan
d. Pagmamalasakit na Panlipunan
9. Alin sa sumusunod ang tumutukoy sa pagiging makatwiran?
a. Hindi nagpapadala sa popularidad ng produkto na may
mataas na presyo
b. Laging handa, alerto at mapagmasid sa mga maling gawain
lalo na sa pagsusukli at paggamit ng timbangan
c. Marunong humanap ng pamalit o panghalili na makatutugon
din sa pangangailangang tinutugunan ng produktong dating
binibili
d. Sa pagpili ng isang produkto ay isinaalang-alang ang presyo
at kalakal nito
10. Isang online seller ng mga damit si aling Marta. Malimit siyang
magpost sa facebook ng naturang produkto ng walang presyo. Kapag
tinatanong siya ng presyo, sinasabi niya palagi sa mga gustong bumili na:
“pm is the key”. Makatuwiran ba ang ginagawa ni aling Marta?
a. Hindi, dahil karapatan ng konsyumer na malaman ang presyo
b. Hindi, dahil karapatan niya bilang negosyante ang kumita ng malaki
c. Hindi, maraming konsyumer ang nagrereklamo dahil ayaw niyang
magpautang
d. Hindi, dahil sa pagbabago ng presyo ng kanyang produkto kapag
mababa ang suplay sa pamilihan
1. Alin sa mga sumusunod ang nagpalabas ng karapatan
ng mga mamimili upang maging gabay sa kanilang
transaksiyon sa pamilihan?
b. Department of Trade and Industry
2. Sa paanong paraan mo maitataguyod ang karapatan
sa tamang impormasyon?

a. Pag- aralan ang nakatatak sa etiketa ukol sa sangkap,

dami at komposisyon sa produkto
3. Bumili si Maria ng lipstick sa mall ngunit nang ito ay
kanyang ginamit naging sanhi ito ng pamamaga ng
kanyang labi. Anong karapatan ang dapat ipaglaban
dito?
b. Karapatan sa kaligtasan
4. Alin sa mga sumusunod ang tumutukoy sa pagiging
listo at mausisa tungkol sa kung ano ang gamit, halaga, at
kalidad ng mga paninda at paglilingkod na ating
ginagamit?

c. Mapanuring Kamalayan
5. Bakit nilikha ng pamahalaan ang Republic Act
7394 (Consumer Act of the Philippines) ng 1992?

b. upang mabigyan ng proteksyon ang mga mamimili

6. Ang mga sumusunod ay mga layunin ng Consumer Act of the
Philippines MALIBAN sa isa. Alin dito?

c. pakikilahok sa mga gawain ng mga negosyante upang tumaas

ang kanilang magiging kita mula sa kanilang negosyo
7. Alin sa mga sumusunod ang tumutukoy sa karapatan
mo bilang isang mamimili na mabayaran sa mababang
uri ng paninda o paglilingkod na ipinagbibili kahit na ito
ay pagkakamali at kapabayaan o masamang hangarin?

c. Karapatang bayaran at tumbasan sa anumang

kapinsalaan
8. Alin sa mga sumusunod ang tumutukoy sa pagiging
listo at mausisa tungkol sa kung ano ang gamit, halaga,
at kalidad ng mga paninda at paglilingkod na ating
ginagamit?

c. Mapanuring Kamalayan
9. Alin sa sumusunod ang tumutukoy sa pagiging makatwiran?

a. Hindi nagpapadala sa popularidad ng produkto na may

mataas na presyo
10. Isang online seller ng mga damit si aling Marta. Malimit siyang
magpost sa facebook ng naturang produkto ng walang presyo. Kapag
tinatanong siya ng presyo, sinasabi niya palagi sa mga gustong bumili na:
“pm is the key”. Makatuwiran ba ang ginagawa ni aling Marta?

a. Hindi, dahil karapatan ng konsyumer na malaman ang presyo

Gawain 2: Opinyon Ko, Ibahagi Ko!
Panuto: Ipaliwanag sa sariling opinyon ang kasabihang “costumer is always right’’ Isulat ang
sagot sa sagutang papel.
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
_____________________________________.
Gawain 3. MAGMASID TAYO!
Panuto: Suriin ang larawan na makikita sa ibaba at pagkatapos ay sagutin
ang pamprosesong tanong.
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang pinahihiwatig ng larawan?

2. Bakit sinusuri ng babaeng mamimili ang kanyang bibilhing produkto?

3. Paano makatutulong sa isang mamimili ang kanyang matalinong pagpapasya sa larangan ng

pagkonsumo ng iba’t ibang produkto?

4. Mahalaga ba na bigyan ng kalayaang pumili ng mga produktong nais niyang bilhin ang isang
mamimili? Bakit?

5. Kung ikaw ay inaalok ng isang nagtitinda ng kanyang produkto sa murang halaga, bibilhin
mo ba agad ito? Bakit?
SURIIN: Magbasa Para sa Inyong Kaalamam
Panimula:
• Ang lahat ng tao ay
may mga
pangangailangan
na dapat tugunan.
• Ang ekonomiks ay
ang pag-aaral
kung paano
tutugunan ang
mga
pangangailangang
ito.
Sino ang
mamimili?
• Tumutukoy sa mga
taong bumibili at
gumagamit ng mga
produkto at serbisyo
upang matugunan ang
pangangailangan at
magkaroon ng
kasiyahan.
• Tinatawag din sila
bilang
konsyumer.
Matalino ka bang mamimili?

• Lagyan ng kaukulang score ang

bawat item batay sa inyong
ginagawa.
4 – palagi
3 – madalas
2 – minsan
1 – hindi
1. Nagsasauli ng produkto kung ito ay
depektibo.
2. Nagdadala ng listahan kung
mamimili.
3. Binabasa ang label ng produkto bago ito
bilhin.
4. Pinaghahambing ang presyo ng mga
kalakal bago mamili.
5. Tumitingin o naghahanap ng mga
bagong produkto sa diyaryo, TV,
internet at sa iba pang bababasahin.
6. Bumibili ng produkto na renekomenda
ng kaibigan.
Scale:
• Kompyutin ang average ng inyong mga
score at gamitin ang scale sa ibaba upang
malaman ang iyong level.
• 3.25-4.00 Lubhang Matalino
• 2.50-3.24 Matalino
• 1.75-2.49 Katamtamang Matalino
• 1.00-1.74 Hindi Matalino
Mga Katangian ng MATALINONG
mamimili
Mapanuri

Naghahanap ng mga

Alternatibo Hindi Nagpapadaya

Makatwiran

Sumusunod sa Badyet

Hindi nagpapadala sa
Anunsiyo
Mapanuri
• Masusing namimili
sa mga pagpipilian.
• Tinitignan ng mabuti
ang mga sangkap,
presyo at kalidad.
Naghahanap ng mga
Alternatibo
• Marunong humanap
ng kapalit na
produkto na
makatutugon din sa
pangangailangan.
Hindi
Nagpapadaya
• Alerto at laging handang itama ang
mga pagkakamali ng nagtitinda.
Makatwiran
• Pagsasaalang-alang
ang presyo at kalidad
ng isang bagay.
Isinasaisip din ang
kasiyahan na matatamo
sa pagbili ng produkto.
• Hindi nagbibigay ng
presyo nang wala sa
katwiran.
 Sumusunod sa
•badyet
Hindi nagpapadala sa popolaridad ng
produkto.
• Tinitimbang kung kinakailangan niya ito
o hindi.
Hindi nagpapadala sa
anunsiyo
• Ang kalidad dapat ang
tinitignan hindi ang
kagandahan ng
pagaanunsyo.
• Hindi nagpapanic-
buying.
Karapatan ng Mamimili

Lumikha ang pamahalaan ng batas upang mabigyan ka ng proteksyon at karapatan

bilang mamimili. Ito ay ipinagkaloob sa iyo upang maipagtanggol mo ang iyong sarili sa
ating mga pamilihan. Binigyan ka ng karapatan upang matakdaan ang pang-aabuso ng
mga negosyante gaya ng mataas na presyo ng mga pangunahing bilihin.
Mga Batas na
Nagbibigay Proteksyon
sa Consumer
MamimiliAct of the Philippines -
mga karapatan at kaligtasan ng
mamimili.
Revised Penal Code - pagbabawal sa
pangagaya ng tatak, at itsura ng
isang produkto.
Civil Code of the Philippines -
pananagutan ng prdodyuser na panatilihin
ang kaligtasan ng mamimili.
Batas sa Price Tag - dapat maglagay ng
price tag sa mga bilihin.
Republic Act 7394 (Consumer Act of the
Philippines)
• Nagbibigay ng proteksyon sa mga konsyumer laban sa mga
panganib na nauukol sa kalusugan at kaligtasan;
• Nagbibigay proteksyon sa mg konsyumer laban sa mga mapanlinalang
at hindi patas na mga pamamaraan at gawain;
• Nagbibigay ng impormasyon upang mapaghusay ang tamang
pagpapasya at mapalaganap ang kaalaman ukol sa karapatan ng
mga konsymer
• Pagbibigay ng sapat na karapatan at pamamaraan para sa mga
hinaing at reklamo ukol sa kalakal o serbisyo
• Pakikilahok ng kinatawan ng mga konsyumer sa pagbalangkas ng
mga patakarang panlipunan at pangkabuhayan
8 KARAPATAN NG MAMIMILI
1. Karapatan na
magkaroon ng
pangunahing
pangangailangan
2. Karapatan na magtamo
ng kaligtasan
3. Karapatan sa
Patalastas
4. Karapatan sa Pagpili
8 KARAPATAN NG MAMIMILI
5. Karapatang Dinggin
6. Karapatang Mabayaran
at Matumbasan sa
Anumang Kapinsalaan
7. Karapatan na Maturuan
Tungkol sa Pagiging
Matalinong Mamimili.
8. Karapatan sa Isang
Malinis na Kapaligiran
5 TUNGKULIN NG MGA MAMIMILI
• Mapanuring Kamalayan
– maging listo at
mapanuri sa gamit,
kalidad at halaga ng mga
paninda at serbisyo.
• Aksyon – kumilos at
magpahayag upang
matiyak sa
makatarungang
pakikitungo.
5 TUNGKULIN NG MGA MAMIMILI
• Pagmamalasakit sa
Lipunan – Alamin ang
epekto ng ating
pagkonsumo sa iba pang
mamamayan.
• Kamalayan sa
Kalikasan – Mabatid ang
epekto sa kapaligiran ng
maling pagkonsumo ng
kalakal o paglilingkod.
MGA TUNGKULIN NG MGA MAMIMILI
• Pagkakaisa – makiisa sa
mga samahan ng mga
mamimili upang
magkaroon ito ng sapat
na lakas at
kapangyarihan na
itaguyod ang mga
karapatan ng mga
mamimili.
Consumer Protection Agencies
Ang sumusunod ay mga ahensiya ng pamahalaan na tumutulong upang
maisulong ang kapakanan ng mga mamimili:
Bureau of Food and Drugs (BFAD) - hinggil sa hinaluan/ pinagbabawal /
maling etiketa ng gamot, pagkain, pabango, at make- up.
City/Provincial/Municipal Treasurer - hinggil sa timbang at sukat,
madayang (tampered) timbangan at mapanlinlang na pagsukat.
Department of Trade and Industry (DTI) - hinggil sa paglabag sa batas
ng kalakalan at industriya- maling etiketa ng mga produkto, madaya at
mapanlinlang na gawain ng mga mangangalakal.
Energy Regulatory Commission (ERC) - reklamo laban sa pagbebenta ng
di-wastong sukat o timbang ng mga gasolinahan at mg mangangalakal
ng “Liquified Petroleum Gas”.
Environmental Management Bureau (DENR-EMB)- namamahala sa
pangangalaga sa kapaligiran (polusyon- halimbawa ay pagsalaula sa
hangin at tubig).
Fertilizer and Pesticide Authority (FPA) - hinggil sa hinaluan /
pinagbabawal / maling etiketa ng pamatay-insekto at pamatay-salot.
Housing & Land Use Regulatory Board (HLURB) - nangangalaga sa mga
bumibili ng bahay at lupa pati na rin ang mga subdivision.
Insurance Commission - hinggil sa hindi pagbabayad ng kabayaran ng
seguro.
Philippine Overseas Employment Administration (POEA) - reklamo
laban sa illegal recruitment activities.
Professional Regulatory Commission (PRC) - hinggil sa mga hindi
matapat na pagsasagawa ng propesyon kabilang na ang mga accountant,
doctor, engineer, atbp.
TANDAAN!
• Ang mga mamimili ay
may mga karapatan na
dapat malaman at
ipagtanggol.
• Dapat maunawaan at
sundin ng mga mamimili
ang mga batas
pangkonsyumer.
• May mga tungkulin ang
mga mamimili na
dapat gampanan.
Pagtataya. Panuto: Basahing mabuti at sagutin ang mga tanong.

1. Alin sa mga sumusunod ang nagpalabas ng karapatan

ng mga mamimili upang maging gabay sa kanilang
transaksiyon sa pamilihan?
a. Department of Labor and Employment
b. Department of Trade and Industry
c. Energy Regulatory Commission
d. Securities and Exchange Commission
2. Sa paanong paraan mo maitataguyod ang karapatan
sa tamang impormasyon?
a. Pag- aralan ang nakatatak sa etiketa ukol sa sangkap,
dami at komposisyon sa produkto
b. Pahalagahan ang kalidad at hindi ang tatak ng
produkto o serbisyong bibilhin
c. Palagiang gumamit ng recycled na produkto upang
mapangalagaan ang kapaligiran
d. Palagiang pumunta sa timbangan ng bayan upang
matiyak na husto ang bibilhing produkto
3. Bumili si Maria ng lipstick sa mall ngunit nang ito ay
kanyang ginamit naging sanhi ito ng pamamaga ng
kanyang labi. Anong karapatan ang dapat ipaglaban
dito?
a. Karapatang Dinggin
b. Karapatan sa kaligtasan
c. Karapatang Pumili
d. Karapatan sa mga pangunahing pangangailangan
4. Alin sa mga sumusunod ang tumutukoy sa pagiging
listo at mausisa tungkol sa kung ano ang gamit, halaga, at
kalidad ng mga paninda at paglilingkod na ating
ginagamit?
a. Kamalayan sa Kapaligiran
b. May Alternatibo o Pamalit
c. Mapanuring Kamalayan
d. Pagmamalasakit na Panlipunan
5. Bakit nilikha ng pamahalaan ang Republic Act
7394 (Consumer Act of the Philippines) ng 1992?
a. mapanatili ang kalinisan sa ating mga pamilihan
b. upang mabigyan ng proteksyon ang mga mamimili
c. upang itaguyod ang kapakanan ng mga
negosyante
d. upang maayos ang ugnayan ng mga negosyante at
mamimili
ASSYCHRONOUS ACTIVITY
PERFORMANCE TASK

KARAPATAN MO: PANGALAGAAN MO.

Ipagpalagay na ikaw ay nakabili o nakagamit ng produkto o serbisyo na binabanggit sa ibaba. Gumawa ng
kaukulang letter of complaint na iparating sa kinauukulang ahensiya ng pamahalaan. Mamili lamang ng
isang sitwasyon.
1. Double dead na karne
2. Maling timbang ng isda
3. Expired na de-latang pagkain
4. Lipstick na naging sanhi ng pamamaga ng iyong labi
References:
• EKONOMIKS 10 Araling Panlipunan – Modyul para sa Mag-
aaral Unang Edisyon 2015
• Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan
(Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House
• Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga
Konsepto, Applikasyon at Isyu, VPHI
• Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto
at Aplikasyon (2012), VPHI
• De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong
at Pag-unlad, VPHI