ARALIN 6

KASAYSAYAN NG WIKANG
PAMBANSA
Pag-aaral ng wika, kakambal ang kasaysayan
MGA PAKSANG TATALAKAYIN

KASAYSAYAN

KASAYSAYAN NG WIKANG
PAMBANSA
 SA PANAHON NG (KASTILA) ESPANYOL
 SA PANAHON NG REBOLUSYONG
PILIPINO
 SA PANAHON NG AMERIKANO
 1

KASAYSAYAN
KASAYSAYAN
Ang kasaysayan ay ang pag-aaral at ang
dokumentasyon ng nakaraan. Ang mga kaganapan bago ang
pag-imbento ng mga sistema ng pagsulat ay itinuturing
na prehistory. Ang "Kasaysayan" ay isang umbrella
term na binubuo ng mga nakaraang kaganapan pati na
rin ang memorya, pagtuklas, koleksyon, organisasyon,
presentasyon, at interpretasyon ng mga kaganapang
ito.
 Sinasabing simpleng tala ng nakaraan ang Kasaysayan
na tumutukoy sa pag-aaral at pagpapaliwanag ng mga
nakatalang lipunan na binubuo ng tao, mga panayam
(binibigkas sa kasaysayan), at arkeolohiya.
Mula sa salitang-ugat na saysay kasaysayan na
nangangahulugan din ng kabuluhan, kahalagahan, at
katuturan. Maaaring bigyang-kahulugan ang kasaysayan
bilang isang salaysay, na may saysay sa isang pangkat
ng tao.
Pamaraan sa Kasaysayan

Ang historiograpiya ay nangangahulugan ng

pagsasakasaysayan o pagsusulat ng kasaysayan. Ito ay
hindi simpleng pagtatala lamang ng mga makabuluhang
pangyayari sa nakaraan. Tulad ng iba pang disiplina
sa Agham Panlipunan, kinakailangan din ang paggamit
sa proseso ng pagtiyak sa pagiging makatotohanan ng
mga sangguniang pangkasaysayan.
 Ang sangguniang pangkasaysayan ay may dalawang uri;
1 ang nakasulat at 2 hindi nakasulat. 1 Ang nakasulat
na sanggunian ay ang mga liham, dokumento,
kalendaryo, pahayagan, magasin, kasulatan, aklat, at
iba pa. 2 Ang hindi nakasulat na sanggunian naman ay
ang mga fossil, labi at iba pang arkeolohikal na
bagay tulad ng kagamitang bato, palayok, mga libingan
at mga guho ng bahay, palasyo, at monumento.
Ang pag-alam sa mga batayang impormasyon ng kasaysayan
ay unang hakbang lamang sa pag-aaral nito. Ang
ikalawang hakbang ay nangangailangan ng kakayahang
maipaliwanag kung bakit naganapang isang pangyayari.
Ito ay naisasagawa sa pamamagitan ng pagpapaliwanag sa
mga salik na matatagpuan sa lipunan sa panahong
kinaganapan nito at kung paano naging mahalaga ang
nasabing pangyayari para sa grupo ng taong nag-aaral
ng sariling kasaysayan.
Hindi lahat ng pangyayari sa nakaraan ay maituturing
na makasaysayan kundi yaon lamang mga pangyayaring
may saysay sa isang partikular na grupo ng tao. Ito
ay mga bagay na maaaring magbigay ng ideya tungkol
sa pinagmulan ng isang lahi, magpaliwanag kung paano
nakamit ang mga katangiang taglay at kung paano
narating ang sitwasyong kinalalagyan sa kasalukuyan.
Add Your Website

Kasaysayan ng Wikang Pambansa

 Ang wikang Filipino ang opisyal na wikang pambansa
ng Pilipinas batay sa itinadhana ng Saligang-batas
ng 1987. Nakasaad sa Artikulo XIV Sek.6 na “Filipino
ang wikang pambansa ng Pilipinas, at samantalang
nililinang ito, dapat payabungin at pagyamanin pa,
salig sa mga umiiral na wika ng Pilipinas at iba
pang wika.”
 Ang anyong kapuluan ng Pilipinas ang sinasabing
sanhi kung bakit napakaraming wika at wikain sa bansa.
Bagama’t may pagkakaiba ang mga wika, malaki ang
pagkakahawig nito sa isa’t isa bunga ng pagkakabilang
sa iisang pamilya ng wika, ang wikang Austronesian.
Matatagpuan mula sa Formosa sa hilaga hanggang sa New
Zealand sa timog; mula sa Eastern Island sa silangan
hanggang sa Madagascar sa kanluran, ang wikang
Austronesian.
 Ang Tagalog na siyang batayan ng wikang pambansa,
ayon sa pag-aaral na ginagawa noong 1934 ni Otto
Dempwolff, ay kabilang sa Indonesian subgroup ng
Austronesian.
Maraming patunay na nabibilang sa Austronesian ang
mga wika sa Pilipinas. Ilan dito ang paggamit ng
panghalip na panao tulad ng tayo at kami; mga
malapanghalip o pronominal system tulad ng ito, nito
at dito;
sistemang berbal na may pukos at aspekto (hal. kumain,
kumakain,kakain, kakakain); sintaks o palaugnayan (ng
pangungusap), kabilang ang paggamit ng pantukoy na ang
at si; pang-angkop na na at ng (tunay na Pilipino);
(matalinong pinuno) sistemang numerikal na batay sa
sistemang desimal; at mga leksikal o pantalasalitaan.
Ang pagkakaroon ng maraming wika ang sinasabing ugat
ng rehiyonalismo o pagkakapangkat-pangkat ng mga
Pilipino, dagdag pa ang kalagyang kapuluan ng bansa,
na itinuturing na pisikal na sagabal sa pagkakaroon
ng isang wikang bubuklod sa sambayanang Pilipino sa
kabila ng pagkakaiba-iba ng mga ito.
PANAHON NG ESPANYOL

Nang sakupin ng mga Espanyolang bansa, lalong

nahati ang mga Pilipino. Ang pananakop sa
pamamagitan ng pagbubukod-bukod ang ginamit ng mga
Espanyol upang magkalayo-layo ang mga Pilipino.
Naniniwala ang mga Espanyol noong mga panahong
iyon na mabisa ang paggamit ng katutubong wika sa
pagpapatahimik sa mamamayan kaysa sa libong
 Itinuro nila ang Kristiyanismo sa mga
katutubo upang maging sibilisado diumano ang
mga ito. Upang mas maging epektibo ang
pagpapalaganap ng Kristiyanismo, ang mga
misyonerong Espanyol ay nag-aral ng wikang
katutubo upang madaling matutunan ang wika ng
isang rehiyon kaysa sa ituro sa lahat ang
wikang Espanyol.
 Dahil dito, ang mga prayle ay nagsulat ng
mga diksyunaryo at aklat-panggramatika, katekismo at
mga kumpensyonal para mas mapabilis ang pagkatuto
nila ng katutubong wika. Sa panahong ding ito
napalitan ang “alibata” ng alpabetong Romano na
binubuo ng 29 na titik.
A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, LL, M, N, Ñ, O, P, Q, R, RR, S, T, U, V, W, X, Y,Z
 Ang Alibata
isang terminong nilikha upang gayahin ang unang
dalawang (2) titik ng alpabeto sa isang rehiyon sa
timog Pilipinas – ay pangunahing ginamit sa
pagtatala ng mga transaksyon sa negosyo, mga liham
ng pag-ibig, at iba pang personal na mga bagay noong
1000-1200 AD. Mga wika ng Pilipinas.
 Ang Alibata ay isang terminong likha ni Paul
Rodriguez Verzosa noong 1914. Ibinatay niya ang
terminong ito sa alpabetong Arabe na alif, ba, at ta
mula sa Maguindanao Moros at ginawang Alibata
pagkatapos.
 Sa huling dantaon ng pananakop ng mga Espanyol,
nagkaroon na ng pagtatangkang itaguyod ang Tagalog
bilang wikang pambansa. Ang wikang ayon sa paring
Heswita na si Padre Pedro Chirino ay tinataglay ang
talinghaga ng wikang Hebreo, ang katangi-tanging
katawagan ng Griyego, ang kaganapan at kinis ng
Latin; at ang pagkamagalang at pagiging romantiko
ng mga Espanyol.
 Ang Kilusang Propaganda ay nagsimula ng paggamit ng
Tagalog sa mga pahayagang isinulat nila, na
pinamumunoan nina Jose P. Rizal, Marcelo H. Del
Pilar, Antonio Luna, at Graciano Lopez Jaena.
Sinundan ito ng Katipunan na Tagalog din ang ginamit
sa pagbuo nila ng mga kautusan, gayundin sa pahayagan
na inilathala nila. Pormal na nagkaroon ng pagbanggit
sa wikang pambansa sa Saligang-batas na Biak-na-Bato
noong 1897.
Dito pinagtibay na Tagalog ang opisyal na wika ng
pamahalaan. Hindi ito nagkaroon ng kaganapan sapagkat
bukod sa mga ilustrado ang namayani noon sa
Kapulungang Pansaligang-batas (Constitutional
Assembly), na ayaw sa wikang Tagalog, hindi nagtagal
(Constitutionak Assembly) ang itinuturing na Unang
Republika ng Pilipinas.
PANAHON NG AMERIKANO
Sa panahon ng Amerikano sapilitang ipinagamit ang
Ingles bilang wikang panturo at ipinagbawal ang
paggamit ng bernakular. Ngunit batay sa pag-aaral na
ginawa ng Monroe Educational Survey Commission,
napatunayan na makaraan ng 25 taon na pagtuturo ng
Ingles hindi ito nakatulong sa pagkatuto ng mga mag-
aaral na Pilipino.
Sa kabilang dako, patuloy ang pagsusumikap ng ilang
makabayang lider na Pilipino a magakaroon ng wikang
pambansa. naging maliwanag ang landas sa hangaring
ito nang magkaroon ng Kapulungang Pansaligang-batas
noong 1934.
Hulyo 10, 1934 binuo ang Kapulungang Pansaligang-
batas bilang paghahanda sa itatatag na Malasariling
Pamahalaan (Commonwealth). Ang kapulungang ito ang
umugit sa Saligang-batas 1935. Sa Artikulo 14,
Seksyon 3 ng Saligang-batas na ito, inatasan ang
Pambansang Asamblea na magsagawa ng kaukulang hakbang
sa paglinang ng isang wikang pambansa na ibabatay sa
isa sa umiiral na wika ng Pilipinas.
Ang pangulo ng Komonwelt noon na si Manuel l.
Quezon, ang naging masugid na tagapagtaguyod na
magkaroon ng isang wikang pambansa.
Noong Nobyembre 13, 1936, pinagtibay ng Pambansang
Asamblea ang Batas ng Komonwelt Blg. 184 na
nagtatatag sa Surian ng Wikang Pambansa (SWP). Ang
tanggapang ito ang magsasagawa ng pag-aaral hinggil
sa pagpili ng wikang pambansa.
Ginamit sa batayan sa pagpili ang wikang maunlad sa
kayarian, mekanismo, literatura at ginagamit ng
nakakaraming Pilipino.
Matapos maisagawa ng SWP ang iniaatas ng batas,
ipinahayag ni Pangulong Manule L. Quezon noong
Disyembre 30, 1937 ang Kautusang Tagapagpaganap
Blg.134 na nagtatakda sa Tagalog bilang batayan ng
wikang pambansa.
 3
ILANG BATAS, KAUTUSAN, PROKLAMASYONG PINAIRAL SA
PAGPAPAUNLAD NG WIKANG PAMBANSA
1.Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 (Abril 1, 1940)
2.Batas ng Komonwelt Blg. 570
3.Proklamasyon Blg. 12
4.Proklamasyon Blg. 186 (1955)
5.Kautusang Pangkagawaran Blg. 7
6.Saligang-batas ng 1987, Artikulo XIV, Seksyon 6
7.CHED (Commission on Higher Education) Memorandum
Blg. 59 (1996)
8.Proklamasyon Blg. 1041 (1997)
MARAMING SALAMAT
TAPOS NA
Add Your Website

LEOPARD POWER TEMPLATE

Click here to add content of the text ， and briefly explain your point of view
Click here to add content of the text ， and briefly explain your point of view
Add Your Website

Click here to add content of the Click here to add content of the
text ， and briefly explain your point text ， and briefly explain your point
of view of view

title title

Click here to add content of the Click here to add content of the
text ， and briefly explain your point text ， and briefly explain your point
of view of view
Add Your Website

Please insert title here

Click here to add content of the
text ， and briefly explain your
point of view
Click here to add content of the
text ， and briefly explain your
point of view
Click here to add content of the
text ， and briefly explain your
point of view
Click here to add content of the
text ， and briefly explain your
point of view
Click here to add content of the
text ， and briefly explain your
point of view
Add Your Website

Click here to add content of the text ， and briefly explain your point of view

Click here to add content of the text ， and briefly explain your point of view

Click here to add content of the text ， and briefly explain your point of view
Add Your Website

Enter title Enter title Enter title Enter title

LEOPARD LEOPARD LEOPARD LEOPARD

Add Your Website

LEOPARD POWERPOINT
TEMPLATE

Click here to add content of the text ， and briefly explain your
point of view
Add Your Website

4
Click here to add content of the text ， and briefly explain your point of view
Click here to add content of the text ， and briefly explain your point of view
Add Your Website

LEOPARD POWERPOINT TEMPLATE

Click here to add content of the text ， and briefly explain your
point of view
Click here to add content of the text ， and briefly explain your
point of view
Add Your Website

Click here to add content of the text ， and briefly LEOPARD

explain your point of view
LEOPARD
Click here to add content of the text ， and briefly
LEOPARD
explain your point of view
LEOPARD
Click here to add content of the text ， and briefly
LEOPARD
explain your point of view
LEOPARD

LEOPARD

Enter title Enter title

LEOPARD LEOPARD
Add Your Website

Enter title Enter title

Click here to add content of the text ， Click here to add content of the text ，
and briefly explain your point of view and briefly explain your point of view

Enter title Enter title

Click here to add content of the text ， Click here to add content of the text ，
and briefly explain your point of view and briefly explain your point of view
LEOPARD LEOPARD LEOPARD LEOPARD

LEOPARD LEOPARD LEOPARD LEOPARD

Add Your Website

Click here to add content of the text ， and briefly explain your point of view
Click here to add content of the text ， and briefly explain your point of view

LEOPARD LEOPARD LEOPARD LEOPARD LEOPARD

LEOPARD LEOPARD LEOPARD LEOPARD LEOPARD

 Relax
&
enjoy

Your Drink…

Take A Break Next resentation 10:00 AM