RODZAJE

OBJAWY
POSTĘPOWANIE
Cukrzyca to przewlekła choroba
metaboliczna wywołana brakiem
lub nieprawidłowym działaniem
insuliny.
Schorzenie to charakteryzuje się
podwyższonym stężeniem
glukozy (hiperglikemią) we krwi.
Insulina to wytwarzany w
trzustce hormon, który bierze
udział w regulacji
wszystkich procesów przemiany
materii zachodzących
w organizmie człowieka.
Aby glukoza mogła być źródłem
energii, niezbędna jest
odpowiednia ilość prawidłowo
spełniającej swoje funkcje
Wyróżniamy kilka typów
cukrzycy w zależności od
przyczyny powstania:
- cukrzyca typu 1
- cukrzyca typu 2
- cukrzyca ciężarnych
- cukrzyca wtórna
Cukrzyca typu 1, zwana również
insulinozależną lub typu dziecięcego jest
powodowana całkowitym brakiem insuliny na
skutek uszkodzenia komórek beta trzustki,
odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie
insuliny. Występuje ona głównie
u dzieci i młodzieży, stąd jej nazwa.
Proces powstawania choroby nie jest
do końca znany, wiadomo jedynie, iż jest ona
uwarunkowana genetycznie. Jedynym
możliwym sposobem leczenia jest podawanie
insuliny oraz właściwe odżywianie i wysiłek
fizyczny.
Cukrzyca typu 2 jest najczęściej
występującą postacią cukrzycy. Stanowi
80-90% wszystkich jej przypadków. Jej
przyczyną jest zazwyczaj zaburzenie
wydzielania insuliny przez komórki beta
trzustki lub wykorzystanie insuliny
przez tkanki. Cukrzyca tego typu
występuje najczęściej u osób starszych,
otyłych lub z innymi zaburzeniami
metabolizmu.
Cukrzyca ciężarnych – jest to postać cukrzycy
rozpoznana po raz pierwszy
w ciąży i występująca do momentu urodzenia
dziecka. Wśród kobiet, u których rozpoznano
ten typ cukrzycy, istnieje wyższe ryzyko
zachorowania w przyszłości na cukrzycę typu
2, w porównaniu z kobietami bez tego
powikłania. Leczenie ciężarnych powinno być
prowadzone tylko w wyspecjalizowanych
ośrodkach ginekologiczno-diabetologicznych.
Cukrzyca wtórna występuje w przebiegu
innych zaburzeń i schorzeń. Najczęściej
stwierdza się ją wśród chorych
na nadczynność tarczycy,
akromegalię, przewlekłe zapalenie
trzustki (a także po usunięciu
chirurgicznym trzustki z powodu np.
nowotworu) oraz w chorobie i zespole
Cushinga. Także przyjmowanie
niektórych lekarstw może spowodować
rozwój cukrzycy wtórnej (steroidy,
betablokery, tiazydy, leki moczopędne i
 Zawartość cukru we krwi (glikemię)
podaje się w miligramach na 100 ml krwi
(mg%).

Za właściwy poziom cukru we

krwi u zdrowego człowieka
przyjmuje się przedział 80-120
mg%.
Podstawowym objawem cukrzycy jest
podwyższenie stężenia glukozy we
krwi.
W zależności od zaawansowania
choroby może ono występować jedynie
po spożyciu węglowodanów lub
niezależnie od niego.
Do najczęstszych symptomów cukrzycy
należą:
- senność,
- ogólne osłabienie,
- utrata wagi,
- zwiększone pragnienie,
- zwiększona ilość oddawanego moczu,
- nudności,
- zmęczenie,
- zaburzenia ostrości widzenia,
- częste infekcje w okolicach narządów
płciowych,
- zapach acetonu w wydychanym powietrzu.
•Wieloletnia cukrzyca prowadzi do
groźnych powikłań, które dotyczą wielu
narządów.
•Ryzyko wystąpienia i postęp przewlekłych
powikłań zależą głównie od kontroli
metabolicznej cukrzycy.
•Osoby o dobrze wyrównanej cukrzycy są
w znacznie mniejszym stopniu zagrożone
przewlekłymi powikłaniami.
PRZYCZYNĄ POWSTANIA POWIKŁAŃ
W PRZEWLEKŁEJ CUKRZYCY
SĄ USZKODZENIA NACZYŃ
KRWIONOŚNYCH:
•mikroangiopatia – uszkodzenie małych
naczyń krwionośnych
•makroangiopatia – uszkodzenie naczyń
krwionośnych o większej średnicy
POWIKŁANIA NACZYNIOWE
CUKRZYCY
Mikroangiopatia
1. Zmiany dotyczące oczu - retinopatia
cukrzycowa (uszkodzenie siatkówki), zaćma, w
skrajnych przypadkach powikłania mogą
prowadzić do ślepoty.
2. Zmiany dotyczące nerek – nefropatia
cukrzycowa czyli uszkodzenie funkcji nerek
prowadzące do ich niewydolności i
konieczności leczenia dializami lub
przeszczepem nerki. Istotny wpływ na rozwój
nefropatii ma przede wszystkim hiperglikemia
oraz nadciśnienie tętnicze.
3. Zmiany dotyczące włókien nerwowych –
nuropatia cukrzycowa czyli uszkodzenia
układu nerwowego prowadzące do wielu
różnych objawów:
a)polineuropatia cukrzycowa
(zaburzenie czucia, uczucie drętwienia, ból lub
parzenie dystalnych części rąk i nóg – tzw.
objawy „rękawiczkowe” i „skarpetkowe”,
kurcze mięśni łydek, marznięcie stóp);
b)neuropatia
autonomiczna (zaburzenia pracy serca,
nieprawidłowości ciśnienia tętniczego,
zburzenia pracy przewodu pokarmowego,
Makroangiopatia
1. Choroba wieńcowa – u chorych na cukrzycę
występuje w młodszym wieku, ma znacznie
cięższy przebieg, wiąże się z wyższym
ryzykiem wystąpienia zawału mięśnia
sercowego i śmierci sercowej.
2. Zespół stopy cukrzycowej – zespół zaburzeń
ukrwienia i unerwienia stopy mogący
doprowadzić do rozwoju owrzodzeń, deformacji
stopy, infekcji, a w konsekwencji do martwicy i
konieczności mniejszych lub większych
amputacji.
3. Choroba niedokrwienna ośrodkowego
układu nerwowego – prowadząca do różnego
stopnia uszkodzenia mózgu.
HIPOGLIKEMIA (niedocukrzenie)
oznacza stan, w którym ilość glukozy we krwi
jest zbyt niska (stężenie glukozy we krwi
obniża się poniżej 50 - 60 mg%). Grozi
chorym leczącym się insuliną lub doustnymi
środkami zwiększającymi wydzielanie insuliny.
Najczęstsze przyczyny
niedocukrzenia: 1. Przyjęcie zbyt
dużej dawki leku przeciwcukrzycowego.
2. Podanie zbyt dużej
dawki insuliny. 3. Pominiecie
posiłku lub nadmierny wysiłek fizyczny.
4.
W przypadku wystąpienia hipoglikemii
bez utraty przytomności należy
niezwłocznie podać choremu cukier
w jakiejkolwiek postaci (cukier w
kostkach, słodki sok lub inny słodki napój
np. coca-cola).
NIEPODJĘCIE WŁASCIWEGO
POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU
STWIERDZENIA OBJAWÓW
OSTRZEGAWCZYCH HIPOGLIKEMII
PROWADZI DO DALSZEGO SPADKU
POZIOMU CUKRU WE KRWI.
DOCHODZI DO ROZWOJU CIĘŻKIEJ
HIPOGLIKEMII, A W KONSEKWENCJI
DO ZABURZEŃ PRZYTOMNOŚCI
I ŚPIĄCZKI !!!!!!!!
 Objawy ciężkiej hipoglikemii:
- lęk, splątanie, dezorientacja;

- zaburzenia widzenia, mowy,

pamięci;

- zmiany zachowania – agresja,

nerwowość;
-halucynacje, drgawki;

- porażenie, spowolnienie,
utrata przytomności,
śpiączka.
Jeśli chory z powodu hipoglikemii utraci
przytomność, nigdy nie należy siłą
wlewać mu do ust słodkich płynów –
grozi to zachłyśnięciem!!!
 POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU
CIĘŻKIEJ HIPOGLIKEMII
- chronić chorego przed urazami (ułożyć go
w pozycji bocznej bezpiecznej),
- kontrolować funkcje życiowe,
- wstrzyknąć podskórnie lub domięśniowo
GLUKAGON (1 mg),
- pilnie wezwać lekarza lub natychmiast
przewieźć chorego do szpitala.
Osoba chora na cukrzycę powinna
powiadomić osoby w otoczeniu (np.
w domu, w pracy, szkole) o swojej
chorobie. Osoby te powinny umieć
rozpoznawać objawy hipoglikemii i
udzielić w razie potrzeby niezbędnej
pomocy.
Rodzina i opiekunowie chorego na
cukrzycę leczonego insuliną, powinni
umieć podać glukagon.
Celem leczenia cukrzycy jest
uwolnienie chorego od objawów
choroby, zapobieganie powikłaniom
narządowym oraz przedłużenie
życia i poprawa jego komfortu!!!
LECZENIE CUKRZYCY jest procesem
złożonym, wieloetapowym i składa się
ze ściśle powiązanych ze sobą elementów.
Najważniejsze z nich to:
- modyfikacja stylu życia,
- prawidłowe odżywianie się (dieta cukrzycowa),
- odpowiednio dobrany program ćwiczeń
fizycznych,
- leczenie farmakologiczne,
- samokontrola,
- systematyczna kontrola lekarska.